Stríðið orsök eða afleiðing? 21. mars 2005 00:01 Markaði Íraksstríðið upphafið að bylgju frelsis og lýðræðis sem nú fer yfir Miðausturlönd? „Já,“ segja Bandaríkjastjórn og bandamenn hennar. „Nei, þetta er ekki alveg svona einfalt,“ segja fræðimenn. Ein af ástæðunum sem Bandaríkjastjórn gaf fyrir innrásinni í Írak, reyndar eftir á, var nauðsyn þess að breiða út lýðræði og frelsi í Miðausturlöndum. Nú, tveimur árum síðar, segist Bush Bandaríkjaforseti sjá þess merki að þetta takmark sé í augsýn. Konur hafi kosningarétt í Afganistan, Palestínumenn rjúfi hið gamla mynstur ofbeldis og hundruð þúsunda Líbana krefjist nú sjálfstæðis og lýðræðisréttinda. Þessar fullyrðingar vekja tvær spurningar. Í fyrsta lagi: Er það rétt að lýðræðisbylgja fari nú um Miðausturlönd? Og í öðru lagi: Ef svo er, er það Íraksstríðinu að þakka? Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í málefnum Miðausturlanda og helsti sérfræðingur Íslands um þessi málefni, segir að þetta sé ekki lýðræðisvæðing að hans mati. „Ef við lítum á þetta þannig að þetta sé orðin lítil Skandinavía þarna í Miðausturlöndum þá er það náttúrlega mjög sterkt til orða tekið. Það er angi af lýðræðisferlinu víðs vegar en hvergi er komið fullt lýðræði eins og við þekkjum það,“ segir Magnús. Magnús segir að innrásin í Írak og vera Bandaríkjamanna þar sé einn þeirra þátta sem hafi stuðlað að þessum skrefum sem þó hafa verið tekin í lýðræðisátt. En hann leggur áherslu á að þetta eigi sér mun lengri aðdraganda. Fall Berlínarmúrsins hafði mikil áhrif, uppgangur heittrúarhreyfinga sem fékk stjórnvöld til að hugsa sinn gang og síðast en ekki síst áhrif sjónvarpsstöðva eins og Al-Jazeera sem fjalla gagnrýnið um eigin stjórnvöld og ná til almennings í þessum löndum. „Það var ekki Íraksstríðið sjálft sem kom þessu öllu af stað heldur er það hluti af allsherjar ferli á þessu svæði,“ segir Magnús. Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Skiptast á eldflaugum í massavís Erlent Sænsk glæpagengi sendi fólk til Íslands Innlent Sæðisgjafar tilkynni það fjölskyldu sinni svo ekki verði „slys“ Innlent Mættu í flugbúningi á sveitaböllin og áttu séns Innlent Slegist með vopnum við skemmtistað Innlent Varpa sprengjum á fjölbýlishús í Karkív Erlent Tjóðraði móður sína við stól til að drepa eiginmann sinn Erlent Með banvænan sjúkdóm í stöðugri baráttu við Kópavogsbæ Innlent Lögreglumenn í veikindaleyfi vegna þungra mála Innlent Diddy á sjálfsvígsvakt Erlent Fleiri fréttir Varpa sprengjum á fjölbýlishús í Karkív Tjóðraði móður sína við stól til að drepa eiginmann sinn Skiptast á eldflaugum í massavís Konur og börn meðal látinna þegar Hezbollah-leiðtoga var ráðinn bani Ríkisstjórn mynduð í Frakklandi Skorar á Trump í aðrar kappræður Diddy á sjálfsvígsvakt Senda svifsprengjur fyrir F-16 Repúblikanar áhyggjufullir vegna „svarta nasistans“ Óþekkt tónverk eftir Mozart fannst Fjölmiðlafólki vísað úr salnum við myndbirtingu: „Þetta er ósæmilegt og átakanlegt myndefni“ Önnur vopnageymsla í ljósum logum í Rússlandi Stjörnublaðamaður í straff vegna sambands við Kennedy Vörpuðu líkum fram af húsþaki á Vesturbakkanum Felldu marga leiðtoga Hezbollah í einni árás Samþykkja frumvarp um aukna gæslu fyrir Trump og Harris Útskrifuð af sjúkrahúsi með hálskraga Felldu einn af leiðtogum Hezbollah Sýndu fyrstu myndböndin í dómsal Hnífjafnt á landsvísu en Harris með forskot í Pennsylvaníu Fógeti skaut dómara Títan bilaði og lenti í árekstri nokkrum dögum fyrir hinstu förina Íbúar Springfield klofnir í afstöðu sinni til heimsóknar Trump Ísraelar gera umfangsmiklar loftárásir á skotmörk í Líbanon Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Hafa séð Hezbollah fyrir símboðum í tvö ár Gera umfangsmiklar árásir í Líbanon Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Reyna að stöðva olíuleka eftir að skip sökk við Grænland Neyðarástand vegna skógarelda í Portúgal Sjá meira
Markaði Íraksstríðið upphafið að bylgju frelsis og lýðræðis sem nú fer yfir Miðausturlönd? „Já,“ segja Bandaríkjastjórn og bandamenn hennar. „Nei, þetta er ekki alveg svona einfalt,“ segja fræðimenn. Ein af ástæðunum sem Bandaríkjastjórn gaf fyrir innrásinni í Írak, reyndar eftir á, var nauðsyn þess að breiða út lýðræði og frelsi í Miðausturlöndum. Nú, tveimur árum síðar, segist Bush Bandaríkjaforseti sjá þess merki að þetta takmark sé í augsýn. Konur hafi kosningarétt í Afganistan, Palestínumenn rjúfi hið gamla mynstur ofbeldis og hundruð þúsunda Líbana krefjist nú sjálfstæðis og lýðræðisréttinda. Þessar fullyrðingar vekja tvær spurningar. Í fyrsta lagi: Er það rétt að lýðræðisbylgja fari nú um Miðausturlönd? Og í öðru lagi: Ef svo er, er það Íraksstríðinu að þakka? Magnús Þorkell Bernharðsson, prófessor í málefnum Miðausturlanda og helsti sérfræðingur Íslands um þessi málefni, segir að þetta sé ekki lýðræðisvæðing að hans mati. „Ef við lítum á þetta þannig að þetta sé orðin lítil Skandinavía þarna í Miðausturlöndum þá er það náttúrlega mjög sterkt til orða tekið. Það er angi af lýðræðisferlinu víðs vegar en hvergi er komið fullt lýðræði eins og við þekkjum það,“ segir Magnús. Magnús segir að innrásin í Írak og vera Bandaríkjamanna þar sé einn þeirra þátta sem hafi stuðlað að þessum skrefum sem þó hafa verið tekin í lýðræðisátt. En hann leggur áherslu á að þetta eigi sér mun lengri aðdraganda. Fall Berlínarmúrsins hafði mikil áhrif, uppgangur heittrúarhreyfinga sem fékk stjórnvöld til að hugsa sinn gang og síðast en ekki síst áhrif sjónvarpsstöðva eins og Al-Jazeera sem fjalla gagnrýnið um eigin stjórnvöld og ná til almennings í þessum löndum. „Það var ekki Íraksstríðið sjálft sem kom þessu öllu af stað heldur er það hluti af allsherjar ferli á þessu svæði,“ segir Magnús.
Erlent Fréttir Stj.mál Mest lesið Skiptast á eldflaugum í massavís Erlent Sænsk glæpagengi sendi fólk til Íslands Innlent Sæðisgjafar tilkynni það fjölskyldu sinni svo ekki verði „slys“ Innlent Mættu í flugbúningi á sveitaböllin og áttu séns Innlent Slegist með vopnum við skemmtistað Innlent Varpa sprengjum á fjölbýlishús í Karkív Erlent Tjóðraði móður sína við stól til að drepa eiginmann sinn Erlent Með banvænan sjúkdóm í stöðugri baráttu við Kópavogsbæ Innlent Lögreglumenn í veikindaleyfi vegna þungra mála Innlent Diddy á sjálfsvígsvakt Erlent Fleiri fréttir Varpa sprengjum á fjölbýlishús í Karkív Tjóðraði móður sína við stól til að drepa eiginmann sinn Skiptast á eldflaugum í massavís Konur og börn meðal látinna þegar Hezbollah-leiðtoga var ráðinn bani Ríkisstjórn mynduð í Frakklandi Skorar á Trump í aðrar kappræður Diddy á sjálfsvígsvakt Senda svifsprengjur fyrir F-16 Repúblikanar áhyggjufullir vegna „svarta nasistans“ Óþekkt tónverk eftir Mozart fannst Fjölmiðlafólki vísað úr salnum við myndbirtingu: „Þetta er ósæmilegt og átakanlegt myndefni“ Önnur vopnageymsla í ljósum logum í Rússlandi Stjörnublaðamaður í straff vegna sambands við Kennedy Vörpuðu líkum fram af húsþaki á Vesturbakkanum Felldu marga leiðtoga Hezbollah í einni árás Samþykkja frumvarp um aukna gæslu fyrir Trump og Harris Útskrifuð af sjúkrahúsi með hálskraga Felldu einn af leiðtogum Hezbollah Sýndu fyrstu myndböndin í dómsal Hnífjafnt á landsvísu en Harris með forskot í Pennsylvaníu Fógeti skaut dómara Títan bilaði og lenti í árekstri nokkrum dögum fyrir hinstu förina Íbúar Springfield klofnir í afstöðu sinni til heimsóknar Trump Ísraelar gera umfangsmiklar loftárásir á skotmörk í Líbanon Frambjóðandi Trump lýsti sér sem „svörtum nasista“ á klámsíðu Hafa séð Hezbollah fyrir símboðum í tvö ár Gera umfangsmiklar árásir í Líbanon Felldu tugi og brenndu forsetaflugvélina Reyna að stöðva olíuleka eftir að skip sökk við Grænland Neyðarástand vegna skógarelda í Portúgal Sjá meira