Nýsköpun í ferðaþjónustu 27. ágúst 2010 06:30 Stundum er haft á orði að hver erlendur ferðamaður skilji að jafnaði 100.000 krónur eftir sig eða að hann jafngildi einu þorsktonni úr sjó. Fleiri ferðamenn eru velkomnir þó að einhvers staðar séu til þolmörk samfélags og náttúru. Geri mætti ráð fyrir að samfélagið legði áherslu á að styðja við nýsköpun, rannsóknir og þróunarstarf í geiranum. En þegar að er gáð fer margfalt minna fyrir slíku en stuðningi við hefðbundinn iðnað og alls kyns framleiðslu. Skilningi á mikilvægi menningar og ferðaþjónustu í efnahagslífinu er ábótavant. Það er eins og von um skjótfenginn ábata og áhersla á gömlu einhæfnina stýri enn mestu þegar verið er að skipuleggja opinbera peningaeyðslu. Eflaust hjálpar hálf steinrunnið viðhorf okkar sjálfra, almenningsins, heilmikið til. Töluvert hefur verið um nýsköpun í ferðaþjónustu en mest af því er einkaframtak, hugsjónastarf eða verk hópa, skóla og smárra sveitarfélaga. Auðvitað er það gleðilegt og merki um framtakssemi og hugmyndaauðgi. Þannig hafa orðið umbætur í matarmenningu og veitingarekstri utan Reykjavíkur þar sem lengst af var varla hægt að fá keyptan forvitnilegan mat eða máltíð, unna af metnaði. Undanfarin ár hafa allmargir aðilar boðið fram tilbúinn mat úr héraði, tekið upp fjölbreytta matseld, veitingahús bindast samtökum um grunnstefnu, unnið er úr rannsóknum á viðhorfum ferðafólks og fólk eins og bakhjarlar Friðriks V. á Akureyri virkjað til dáða. Dæmi um þetta eru Matarkistan Skagafjörður, vinna ferðamálasérfræðinga við Hólaskóla og staðir á borð við Lónkot norðan Hofsóss. Þar eru bornar fram fyrsta flokks veitingar í anda „slow-food“-stefnu sem margir erlendir gestir þekkja og sækjast eftir. Fleira þarf þó til að auðga ferðaþjónustuna en matseld. Til dæmis vantar mun meira af nýrri þjónustu á veturna til að laða ferðafólk til landsins. Eins er með listir og hönnun. Listasöfn eru opin á sumrin, tónleikahátíðir eða hönnunarsýningar eru nokkrar og bókmenntaviðburðir einhverjir svo dæmi séu nefnd. En þegar betur er að gáð kemur í ljós að heilmikið vantar upp á að erlendur gestur í 5-15 daga ferð geti kynnt sér grunninn í þessum geirum á aðgengilegan hátt, á sínu áhugasviði, óháð ferðatímabili. Til þess þarf að útbúa efni eða sýningar sérstaklega til viðbótar við allt annað sem á döfinni er, einkum í Reykjavík sem oftast er upphafs- eða endastöð ferðalags. Hér á ég við t.d. árlegar sýningar á þverskurði íslenskrar myndlistar og hönnunar með fræðslu á nokkrum tungumálum, fyrirlestra um bókmenntir og kvikmyndagerð með dæmum, um arkitektúr og aðra hönnun og um tónlistarsöguna. Þjóðmenningarhúsið, Harpa og húsnæði Þjóðleikhússins henta vel, sér í lagi á sumrin. Sumt af þessu geta opinberir aðilar skipulagt en annað er á hendi einkaaðila sem ef til vill þurfa stuðning meðan verið er að vinna úr hefðum sess, í höfuðborginni og víðar. Í tónlistinni er enn fremur rúm fyrir fjölbreyttara framboð tónleika fyrir ferðamenn; allt frá kammermúskík til rokks og skyldrar tónlistar. Slíkt er að finna í flestum borgum heims en þarf að kynna mjög vel því margt er í boði til afþreyingar á annatímum í ferðaþjónustunni. Þar gæti bætt skipulag kynninga og stuðningur borgar- og bæjarstjórna komið sér vel. Í sumar gekkst Bjarni Thor Kristinsson óperusöngvari fyrir tónleikaröð sem var fyrst og fremst ætluð erlendum gestum. Á 66 tónleikum í húsnæði Söngskóla Sigurðar Demetz á Grandagarði í Reykjavík kynntu nærri tveir tugir söngvara og undirleikara fjölbreytt sönglög. Efnisskrá var breytileg og vel vönduð, líkt og flutningurinn sjálfur og af nokkrum dæmum um viðbrögð líkaði tónleikagestunum framtakið afar vel. Í ráði er að halda starfinu áfram og ætti það að vera hvatning til að opna aðra glugga inn í íslenska menningu og listir. Til dæmis gæti Óperan og Sinfóníuhljómsveitin notað sér aðgengi að fjölda erlendra ferðamanna með tónleikum og áður uppteknu efni til að hvetja áhugafólk um slíka músík til að heimsækja landið á veturna þegar vertíðin er í hámarki. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ari Trausti Guðmundsson Skoðanir Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Sjá meira
Stundum er haft á orði að hver erlendur ferðamaður skilji að jafnaði 100.000 krónur eftir sig eða að hann jafngildi einu þorsktonni úr sjó. Fleiri ferðamenn eru velkomnir þó að einhvers staðar séu til þolmörk samfélags og náttúru. Geri mætti ráð fyrir að samfélagið legði áherslu á að styðja við nýsköpun, rannsóknir og þróunarstarf í geiranum. En þegar að er gáð fer margfalt minna fyrir slíku en stuðningi við hefðbundinn iðnað og alls kyns framleiðslu. Skilningi á mikilvægi menningar og ferðaþjónustu í efnahagslífinu er ábótavant. Það er eins og von um skjótfenginn ábata og áhersla á gömlu einhæfnina stýri enn mestu þegar verið er að skipuleggja opinbera peningaeyðslu. Eflaust hjálpar hálf steinrunnið viðhorf okkar sjálfra, almenningsins, heilmikið til. Töluvert hefur verið um nýsköpun í ferðaþjónustu en mest af því er einkaframtak, hugsjónastarf eða verk hópa, skóla og smárra sveitarfélaga. Auðvitað er það gleðilegt og merki um framtakssemi og hugmyndaauðgi. Þannig hafa orðið umbætur í matarmenningu og veitingarekstri utan Reykjavíkur þar sem lengst af var varla hægt að fá keyptan forvitnilegan mat eða máltíð, unna af metnaði. Undanfarin ár hafa allmargir aðilar boðið fram tilbúinn mat úr héraði, tekið upp fjölbreytta matseld, veitingahús bindast samtökum um grunnstefnu, unnið er úr rannsóknum á viðhorfum ferðafólks og fólk eins og bakhjarlar Friðriks V. á Akureyri virkjað til dáða. Dæmi um þetta eru Matarkistan Skagafjörður, vinna ferðamálasérfræðinga við Hólaskóla og staðir á borð við Lónkot norðan Hofsóss. Þar eru bornar fram fyrsta flokks veitingar í anda „slow-food“-stefnu sem margir erlendir gestir þekkja og sækjast eftir. Fleira þarf þó til að auðga ferðaþjónustuna en matseld. Til dæmis vantar mun meira af nýrri þjónustu á veturna til að laða ferðafólk til landsins. Eins er með listir og hönnun. Listasöfn eru opin á sumrin, tónleikahátíðir eða hönnunarsýningar eru nokkrar og bókmenntaviðburðir einhverjir svo dæmi séu nefnd. En þegar betur er að gáð kemur í ljós að heilmikið vantar upp á að erlendur gestur í 5-15 daga ferð geti kynnt sér grunninn í þessum geirum á aðgengilegan hátt, á sínu áhugasviði, óháð ferðatímabili. Til þess þarf að útbúa efni eða sýningar sérstaklega til viðbótar við allt annað sem á döfinni er, einkum í Reykjavík sem oftast er upphafs- eða endastöð ferðalags. Hér á ég við t.d. árlegar sýningar á þverskurði íslenskrar myndlistar og hönnunar með fræðslu á nokkrum tungumálum, fyrirlestra um bókmenntir og kvikmyndagerð með dæmum, um arkitektúr og aðra hönnun og um tónlistarsöguna. Þjóðmenningarhúsið, Harpa og húsnæði Þjóðleikhússins henta vel, sér í lagi á sumrin. Sumt af þessu geta opinberir aðilar skipulagt en annað er á hendi einkaaðila sem ef til vill þurfa stuðning meðan verið er að vinna úr hefðum sess, í höfuðborginni og víðar. Í tónlistinni er enn fremur rúm fyrir fjölbreyttara framboð tónleika fyrir ferðamenn; allt frá kammermúskík til rokks og skyldrar tónlistar. Slíkt er að finna í flestum borgum heims en þarf að kynna mjög vel því margt er í boði til afþreyingar á annatímum í ferðaþjónustunni. Þar gæti bætt skipulag kynninga og stuðningur borgar- og bæjarstjórna komið sér vel. Í sumar gekkst Bjarni Thor Kristinsson óperusöngvari fyrir tónleikaröð sem var fyrst og fremst ætluð erlendum gestum. Á 66 tónleikum í húsnæði Söngskóla Sigurðar Demetz á Grandagarði í Reykjavík kynntu nærri tveir tugir söngvara og undirleikara fjölbreytt sönglög. Efnisskrá var breytileg og vel vönduð, líkt og flutningurinn sjálfur og af nokkrum dæmum um viðbrögð líkaði tónleikagestunum framtakið afar vel. Í ráði er að halda starfinu áfram og ætti það að vera hvatning til að opna aðra glugga inn í íslenska menningu og listir. Til dæmis gæti Óperan og Sinfóníuhljómsveitin notað sér aðgengi að fjölda erlendra ferðamanna með tónleikum og áður uppteknu efni til að hvetja áhugafólk um slíka músík til að heimsækja landið á veturna þegar vertíðin er í hámarki.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun