Lágstemmd og heillandi þroskasaga

Kvikmyndir

Hjartasteinn

Leikstjóri: Guðmundur Arnar Guðmundsson

Framleiðendur: Anton Máni Svansson, Lise Orheim Stender, Jesper Morthorst

Handrit: Guðmundur Arnar Guðmundsson

Kvikmyndataka: Sturla Brandth Grøvlen

Klipping: Anne Osterud og Janus Billeskov Jansen

Tónlist: Kristian Eidnes Andersen

Leikmynd: Hulda Helgadóttir

Búningar: Helga Rós V. Hannam

Förðun: Kristín Júlla Kristjánsdóttir

Aðalhlutverk: Baldur Einarsson, Blær Hinriksson, Diljá Valsdóttir, Katla Njálsdóttir



Leikstjórinn Guðmundur Arnar Guðmundsson virðist vera kvikmyndagerðarmaður sem þekkir sína styrkleika. Stuttmyndirnar Hvalfjörður og Ártún komu því fljótt til skila að hann ynni vel með krökkum í einlægum sögum um ungt fólk að finna sig í grámyglulegu umhverfi. Báðar þessar myndir, einkum Hvalfjörður, áttu velgengni að fagna og hafa eflaust reynst leikstjóranum góður skóli og undirbúningur fyrir Hjartastein, hans fyrstu mynd í fullri lengd.

Hjartasteinn segir frá sterkri vináttu tveggja táningsdrengja, Þórs og Kristjáns. Sagan gerist yfir sumar í litlu sjávarþorpi og fylgjumst við með þessum strákum mótast og uppgötva eigin sjálfsmyndir saman, ásamt samfélagi þeirra og samskiptum við hitt kynið. Annar drengjanna sækir ólmur í draumastúlkuna á meðan hinn uppgötvar nýjar tilfinningar í garð vinar síns.

Þessi mynd er ekki að sækjast eftir því að finna upp nein hjól (og minnir hún stundum á hina ágætu Þresti), en hún skipar sér þó í ákveðna sérstöðu, þrátt fyrir að vera enn eitt íslenska eymdardramað þar sem einblínt er á fjölskylduerjur og drykkju í smábæ. Styrkur hennar liggur í trúverðugu handriti, flottri kvikmyndatöku og öflugum leikurum. Það er eiginlega hálfgert kraftaverk hvað unga fólkið er traust og að heildarmyndin skuli vera svona tilgerðarlaus, áreynslulaus, manneskjuleg og heillandi.

Öll sagan hvílir ekki aðeins á herðum drengjanna, í býsna tilþrifaríkum hlutverkum, heldur hópnum í heild sinni. Reynsluboltar eins og Nína Dögg Filippusdóttir, Nanna Kristín Magnúsdóttir og Sveinn Ólafur Gunnarsson eru frábær í vel uppteiknuðum aukahlutverkum en yngri leikararnir eru hiklaust límið sem heldur myndinni saman.

Baldur Einarsson og Blær Hinriksson eru þrumugóðir sem félagarnir Þór og Kristján, sannfærandi saman og hvor í sínu lagi. Baldur sér um stærsta burðarhlutverkið af miklu öryggi og Blær er ekki lengi að gefa frá sér viðkunnanlega nærveru í hlutverki Kristjáns, þjáðari og brotnari aðila tvíeykisins. Það hefði kannski verið gaman að sjá örlítið meiri áherslu á Kristján í stað þess að hafa Þór að mestu í forgrunni. Það er engin föðurmynd í lífi Þórs og hann virðist ekki eiga mjög náið samband við móður sína, en heimilinu deilir hann með systrum sínum tveimur, leiknum af Jónínu Þórdísi Karlsdóttur og Rut Ragnarsdóttur. Báðar tvær sýna mikinn karakter og bæta heilmiklu við. Eins er með Diljá Valsdóttur og Kötlu Njálsdóttur, í hlutverki stúlknanna sem fanga athygli strákanna.

Guðmundi tekst reyndar vel að blanda saman fyndnum, hormónafullum vandræðalegheitum og þyngri atriðum án þess að tapa sýn á andrúmsloftinu. Til að gera gott aðeins betra er melódramatík í algeru lágmarki. Sagan skoðar erfiðleika unglingsáranna en finnur sig best í einfaldleikanum með því að halda tóninum lágstemmdum og persónunum raunsæjum, gölluðum og á marga vegu viðtengjanlegum.

Samræðurnar hljóma afar eðlilega og þroskasaga drengjanna er forvitnileg, stundum óútreiknanleg og sterk. Guðmundur tæklar í handritinu krefjandi umfjöllunarefni af nærgætni, mikilli sál og tekur tillit til smáatriða og gætir þess að útskýra ekki meira en þarf. Það sakar heldur ekki að hafa þetta ágæta val á tónlist sem poppar upp af og til, frá Trabant, Bang Gang og Björk svo dæmi sér tekið. Kvikmyndataka er í höndum hins norska Sturla Brandth Grøvlen og er ákaflega heildstæð og falleg auk þess sem lýsingin er sérstaklega falleg. Sturla kann þá list að segja sögur í myndum og klippingin er sömuleiðis afar vönduð. Búningar, förðun og allt heildarútlit myndarinnar er heilt yfir vel heppnað sem gerir það að verkum að það er auðvelt gleyma sér yfir sögunni.

Hjartasteinn nær líka aðeins að skera sig úr fyrir það eitt að vera á meðal örfárra íslenskra kvikmynda sem leyfir heildarlengdinni að skríða yfir tvo klukkutíma. Hjartasteinn nýtur góðs af afslöppuðu flæði, þó kaldhæðnislega hefði varla skaðað að raka smávegis af lengdinni í seinni helmingnum, eða gera meira við Kristján sem persónu. En þrátt fyrir það gæti þetta vel verið besta unglingasaga sem íslensk kvikmyndagerð hefur getið af sér, ásamt Óróa að sjálfsögðu.

Niðurstaða: Stórvel heppnað unglingadrama; einfalt, fyndið og áhrifaríkt. Myndin er eilítið of löng en leikararnir fara á kostum.

Hjartasteinn - trailer from Join Motion Pictures on Vimeo.