Krónan og 3. orkupakkinn; sama súpan í sömu skálinni Ole Anton Bieltvedt skrifar 3. desember 2018 08:00 Krónan mun hafa fallið um 40 sinnum frá 1950. Við hvert gengisfall hafa miklir fjármunir færst milli manna. Eigna- og skuldastaða manna hefur oft breytzt mikið, hjá flestum til hins verra. Verst var þetta í hruninu, þegar skuldir margra tvöfölduðust og margir misstu aleiguna. Hrunið lagði í raun líf margs góðs Íslendingsins í rúst. Ýmsir framámenn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokkanna tveggja halda því fram, að krónan hafi komið okkur út úr hruninu, þó að flestir menn hljóti að sjá og skilja, að það var einmitt krónan, sem kom okkur í hrunið. Oft reyna íhalds- og afturhaldsöflin að skírskota til þjóðernistilfinninga manna, föðurlandsástarinnar, í málflutningi sínum. Þeir vita, að þessar tilfinningar eru ríkar í brjósti margra – sem í sjálfu sér er gott, svo lengi sem vitsmunir fylgja – og, að með þessum hætti kunni þeir að komast upp með yfirborðskenndar og einfaldar fullyrðingar, oft hrein ósannindi og blekkingar, málstað sínum til framdráttar. „Krónan er íslenzk, hún er hluti af sögu okkar og menningu“, segja þessir menn. – Hið sanna er, að krónan er mælieining á fjármuni og verðmæti, og eru krónur í gangi í ýmsum öðrum löndum, svo sem Noregi, Danmörku, Svíþjóð og Tékklandi. „Krónan hefur bjargað okkur út úr hverju efnahagsáfallinu á fætur öðru“ er líka viðkvæði þessara manna. - Staðreyndin er hins vegar sú, að veikleiki og burðaleysi krónunnar hefur, hvað eftir annað, leitt til verðfalls hennar og verðbólgu, sem hefur hækkað innlendan kostnað, sem aftur hefur verið leiðrétt með gengisfellingu, til að útflutningsatvinnuvegirnir fengju fleiri krónur fyrir sinn varning, til að mæta vaxandi kostnaði í krónum. Þetta hefur aftur leitt til hækkandi verðs á innfluttum vörum, sem svo hefur leitt til hækkandi launakrafna og launa. „Björgun“ er því hér alrangt orð. Rétta orðið er „vítahringur“; krónan hefur skapað hér vítahring, sem ekki hefur verið rofinn og ekki verður hægt að rjúfa. Ef Íslendingar ættu engan valkost í gjaldmiðlamálum, væri lítið við þessum krónuvanda að gera. Svo er hins vegar ekki. Íslendingar hafa átt aðgang að öflugasta og traustasta gjaldmiðli heims, Evrunni, um langt árabil. 12 evrópsk ríki gengu í ESB á árunum 2004 til 2007. Ekki er ósennilegt, að Ísland hefði líka getað tryggt sér aðild að ESB á þessu tímaskeiði, og, í framhaldi af því, tekið upp Evruna, en afturhaldsöfl landsins komu í veg fyrir það. Því fór sem fór 2008. Það er loks ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, sem tekur af skarið, enda heljarstökk hrunsins rétt afstaðið, og sækir um aðild að ESB 2009. Því miður komust þröngsýnis- og íhaldsöflin aftur til valda 2013, og tilkynnti Gunnar Bragi Sveinsson, utanríkisráðherra stjórnar Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar, ESB í marz 2015, að Íslandi drægi umsóknina til baka. Þessir 2 menn, ásamt formanni Sjálfstæðisflokksins, ákváðu með þessari tilkynningu að halda sér í krónufarinu, þó að það hafi nánast valdið þjóðargjaldþroti nokkrum árum áður. Síðasta óþurftarverk þessara óábyrgu öfga- og íhaldssafla er að reyna að gera EES-samninginn, sem gerði okkur kleift að rífa okkur upp úr hruninu, með frjálsum og tollalausum aðgangi að stærsta og öflugasta markaði heims, tortryggilegan; reyna jafnvel að að spilla honum. Í umræðunni um 3. orkupakkann skirrast þessi öfl ekki við, að beita ósannindum og blekkingum; og óspart er reynt að spila á þjóðerniskennd og tilfinningalíf manna. Landsmönnum er talin trú um, að við séum að framselja forræði okkar yfir innlendri orku með því að samþykkja 3. orkupakkann. Fásinnan í þessu er með ólíkindum, þar sem við erum alls ekki inn í evrópsku orkukerfi, ekki inni á evrópskum orkumarkaði, af þeirri einföldu ástæðu, að við erum eyríki; 2.000 km úti í reginhafi. Lygamerðir er ekki fallegt orð, en það kynni að eiga við hér. Þá fyrst, ef lagður yrði sæstrengur til Bretlandseyja og við tengdumst evrópsku orkukerfi, hefði þessi pakki eitthvað fyrir okkur að segja. En auðvitað yrði slíkur strengur ekki lagður, nema að okkur hentaði það sjálfum og hefðum vilja til. Varla færu útlendingar að leggja rándýran sæstreng til Íslands, án þess að hafa hér aðgang að orku. Önnur og mikilvæg hlið á málinu er svo sú, að þáttur sólar-, vind- og sjávarfallaorku vex óðfluga á meginlandi Evrópu, og styrkist stöðugt með örri tækniþróun, þannig, að óvíst er með öllu, hvort íslenzk orka verður samkeppnishæf á evrópskum orkumarkaði, þegar tímar líða. Ef svo færi, væri það auðvitað okkar hagur, að hafa aðgang að hagkvæmari orku frá Evrópu. Alla vega skapaðist þá heilbrigð samkeppni í orkusölu hér. Í öllu falli yrði það okkar eigin ákvörðun, hvort við vildum vera inni á evrópskum orkumarkaði, til að selja eða kaupa orku, og, ef til kæmi, með hvaða hætti. Sæstrengur verður alfarið okkar mál. ESB hefði ekkert um hann að segja, hvað sem 3. orkupakkanum líður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Krónan mun hafa fallið um 40 sinnum frá 1950. Við hvert gengisfall hafa miklir fjármunir færst milli manna. Eigna- og skuldastaða manna hefur oft breytzt mikið, hjá flestum til hins verra. Verst var þetta í hruninu, þegar skuldir margra tvöfölduðust og margir misstu aleiguna. Hrunið lagði í raun líf margs góðs Íslendingsins í rúst. Ýmsir framámenn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokkanna tveggja halda því fram, að krónan hafi komið okkur út úr hruninu, þó að flestir menn hljóti að sjá og skilja, að það var einmitt krónan, sem kom okkur í hrunið. Oft reyna íhalds- og afturhaldsöflin að skírskota til þjóðernistilfinninga manna, föðurlandsástarinnar, í málflutningi sínum. Þeir vita, að þessar tilfinningar eru ríkar í brjósti margra – sem í sjálfu sér er gott, svo lengi sem vitsmunir fylgja – og, að með þessum hætti kunni þeir að komast upp með yfirborðskenndar og einfaldar fullyrðingar, oft hrein ósannindi og blekkingar, málstað sínum til framdráttar. „Krónan er íslenzk, hún er hluti af sögu okkar og menningu“, segja þessir menn. – Hið sanna er, að krónan er mælieining á fjármuni og verðmæti, og eru krónur í gangi í ýmsum öðrum löndum, svo sem Noregi, Danmörku, Svíþjóð og Tékklandi. „Krónan hefur bjargað okkur út úr hverju efnahagsáfallinu á fætur öðru“ er líka viðkvæði þessara manna. - Staðreyndin er hins vegar sú, að veikleiki og burðaleysi krónunnar hefur, hvað eftir annað, leitt til verðfalls hennar og verðbólgu, sem hefur hækkað innlendan kostnað, sem aftur hefur verið leiðrétt með gengisfellingu, til að útflutningsatvinnuvegirnir fengju fleiri krónur fyrir sinn varning, til að mæta vaxandi kostnaði í krónum. Þetta hefur aftur leitt til hækkandi verðs á innfluttum vörum, sem svo hefur leitt til hækkandi launakrafna og launa. „Björgun“ er því hér alrangt orð. Rétta orðið er „vítahringur“; krónan hefur skapað hér vítahring, sem ekki hefur verið rofinn og ekki verður hægt að rjúfa. Ef Íslendingar ættu engan valkost í gjaldmiðlamálum, væri lítið við þessum krónuvanda að gera. Svo er hins vegar ekki. Íslendingar hafa átt aðgang að öflugasta og traustasta gjaldmiðli heims, Evrunni, um langt árabil. 12 evrópsk ríki gengu í ESB á árunum 2004 til 2007. Ekki er ósennilegt, að Ísland hefði líka getað tryggt sér aðild að ESB á þessu tímaskeiði, og, í framhaldi af því, tekið upp Evruna, en afturhaldsöfl landsins komu í veg fyrir það. Því fór sem fór 2008. Það er loks ríkisstjórn Jóhönnu Sigurðardóttur, sem tekur af skarið, enda heljarstökk hrunsins rétt afstaðið, og sækir um aðild að ESB 2009. Því miður komust þröngsýnis- og íhaldsöflin aftur til valda 2013, og tilkynnti Gunnar Bragi Sveinsson, utanríkisráðherra stjórnar Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar, ESB í marz 2015, að Íslandi drægi umsóknina til baka. Þessir 2 menn, ásamt formanni Sjálfstæðisflokksins, ákváðu með þessari tilkynningu að halda sér í krónufarinu, þó að það hafi nánast valdið þjóðargjaldþroti nokkrum árum áður. Síðasta óþurftarverk þessara óábyrgu öfga- og íhaldssafla er að reyna að gera EES-samninginn, sem gerði okkur kleift að rífa okkur upp úr hruninu, með frjálsum og tollalausum aðgangi að stærsta og öflugasta markaði heims, tortryggilegan; reyna jafnvel að að spilla honum. Í umræðunni um 3. orkupakkann skirrast þessi öfl ekki við, að beita ósannindum og blekkingum; og óspart er reynt að spila á þjóðerniskennd og tilfinningalíf manna. Landsmönnum er talin trú um, að við séum að framselja forræði okkar yfir innlendri orku með því að samþykkja 3. orkupakkann. Fásinnan í þessu er með ólíkindum, þar sem við erum alls ekki inn í evrópsku orkukerfi, ekki inni á evrópskum orkumarkaði, af þeirri einföldu ástæðu, að við erum eyríki; 2.000 km úti í reginhafi. Lygamerðir er ekki fallegt orð, en það kynni að eiga við hér. Þá fyrst, ef lagður yrði sæstrengur til Bretlandseyja og við tengdumst evrópsku orkukerfi, hefði þessi pakki eitthvað fyrir okkur að segja. En auðvitað yrði slíkur strengur ekki lagður, nema að okkur hentaði það sjálfum og hefðum vilja til. Varla færu útlendingar að leggja rándýran sæstreng til Íslands, án þess að hafa hér aðgang að orku. Önnur og mikilvæg hlið á málinu er svo sú, að þáttur sólar-, vind- og sjávarfallaorku vex óðfluga á meginlandi Evrópu, og styrkist stöðugt með örri tækniþróun, þannig, að óvíst er með öllu, hvort íslenzk orka verður samkeppnishæf á evrópskum orkumarkaði, þegar tímar líða. Ef svo færi, væri það auðvitað okkar hagur, að hafa aðgang að hagkvæmari orku frá Evrópu. Alla vega skapaðist þá heilbrigð samkeppni í orkusölu hér. Í öllu falli yrði það okkar eigin ákvörðun, hvort við vildum vera inni á evrópskum orkumarkaði, til að selja eða kaupa orku, og, ef til kæmi, með hvaða hætti. Sæstrengur verður alfarið okkar mál. ESB hefði ekkert um hann að segja, hvað sem 3. orkupakkanum líður.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar