Að vera fyrri til Svavar Guðmundsson skrifar 23. ágúst 2019 13:32 „Heilsaðu öllum heima, þeim sem heldurðu að vilji muna eftir mér.“ Þetta er þekkt hending úr frægu viðlagi sem við flest þekkjum og lýsir hlýhug og vináttu. Fólk heilsast og kveður að ólíkum sið eða venjum. Hvernig sem fólk heilsast, þá felur sú athöfn í sér einhverskonar virðingu. Í athöfninni að heilsa felst mikilvægi virðingar í samskiptum; öll viljum við vera virt og vera auðsýnd tilhlýðileg virðing. Að heilsast og vera heilsað er ein birtingamynd örlítillar væntumþykju og virðingavottun. Við höfum flest öll orðið fyrir vonbrigðum þegar okkur fannst að okkur hefði átt að vera heilsað af einhverjum sem okkur fannst skipta máli, en viðkomandi heilsaði ekki. Eitt af því sem ég hef upplifað undanfarin ár sem lögblindur einstaklingur er hve margir nota sjónskerðingu mína til þess eins að sleppa því að heilsa mér. Svo eru aðrir sem bera algjörlega af og kynna sig af fyrra bragði með sínu eigin nafni þegar þeir ávarpa mann, þetta er oftast fólk með yfirburða samskiptagreind en því miður upplifi ég það sem minnihlutahóp. Það er eins og margt fólk álíti blindan einstakling öðruvísi og að það þurfi eitthvað sérstakt umræðuefni þar sem maður er lögblindur til þess að nálgast mann. Við erum ekkert öðruvísi; við heyrum, hugsum, tölum og skynjum, en við sjáum mjög illa eða ekki neitt. Það er því óþarfi að vera vandræðalegur eða feiminn því síst af öllu viljum við láta vorkenna okkur. Ég hef verið í skírnar-, afmælis- og útskriftarveislum, í raun öllum tegundum af fagnaði. Ég er ekki í þessum veislum af því ég er ókunnugur fólkinu, en ég hef oft spurt einhvern nærkominn hvort hinn og þessi sé ekki eða hafi verið í veislunni? Jú, jú, allir voru þar en ég varð þess ekki áskynja því ég sé ekki fólkið og finnst því oft súrt í broti að hafa ekki verið heilsað af „vini“ eða ættingja. Rúmu hálfu ári eftir að ég varð skyndilega lögblindur fór ég t.a.m. í skírnarveislu þar sem um hundrað manns voru mættir, ég sat einn á borði sem mér hafði verið fylgt að og var með áberandi sólgleraugu þar sem ég þoli illa birtu. Mér fannst skrýtið að enginn skyldi setjast við borðið mitt, blinda er ekki smitandi og ég var ekki með farsótt. Ég held að 3-5 manneskjur hafi heilsað mér þrátt fyrir að ég hafi þekkt og vitað um mætingu helmings veislugesta. Mér leið hræðilega illa í þessari veislu, að sjá ekki þá sem ég þekkti og að vera ekki heilsað af þeim. Ég fór bitur og klökkur úr veislunni, laug því til að mér væri illt í maganum, pantaði leigubíl og vildi engan við tala, fór bara heim til mín og lagðist upp í sófa. Í dag er ég orðin vanari þessu, þ.e að vera einungis heilsað af broti minnihlutans, sérstaklega þegar fólkið með góðu samskiptagreindina kemst ekki til veislunnar. Það þarf hugrekki til að vera manneskja. Þessu er oft algerlega öfugt farið í veislum þar sem áfengi er í boði - þá gefa sig flestir á tal við mann því hugrekkið var drukkið í sig af lífsins lyst. Það er ekki gott fyrir sálina að vera hornreka í mannfagnaði. Maður upplifir sig afskiptan, á erfitt með að bæta úr því eða vera fyrri til að heilsa vegna blindunnar. Það getur oft fylgt sjónmissi einum og sér mikill einmannaleiki og því bætir það gráu ofan á svart að vera ekki heilsað og að vera sniðgenginn og hunsaður. Við sem blind eða lögblind erum, einkennum okkur langoftast með hvíta stafnum eða barmmerki. Við skynjum umhverfið á okkar hátt og við getum hugsað, talað og heyrt og svo miklu meir en það. Skilningsvitin okkar blinda/lögblinda fólksins eru í toppformi enda í toppæfingu, ólíkt alsjáandi fólkinu sem er sífellt að týna bíllyklunum sínum eða öðrum hlutum, blindir og sjónskerti týna barasta ekki hlutum! Mér finnst það einnig oft æði sérstakt að þegar ég er með annarri manneskju að hún er spurð fyrir mína hönd, t.d. ef ég er á kaffihúsi, hvernig kaffi vill hann, o.s.frv. Það er ábending til alsjáandi að spyrja blinda fólkið hvað það vill, ekki spyrja aðra þeirrar spurningar - það er tilfinningalegt taktleysi. Ímyndaðu þér að flestir samferðamenn sem framhjá þér fara myndu aldrei heilsa þér; hvorki heilsa né kasta á þig kveðju, fyrir þig sem ert alsjáandi myndi það nú reynast frekar einmannalegt og tómlegt líf. Þess vegna skiptir það okkur blinda/lögblinda fólkið gríðarmiklu máli að vera heilsað og við okkur talað, annars líður okkur eins og verið sé að hunsa okkur. Verum hugrökk. Gott og nauðsynlegt er að segja til nafns þegar blindum/lögblindum er heilsað og auðvitað af fyrra bragði. Sæll Svavar, þetta er Siggi frá Þúfu. Sæll Svavar, Þetta er hún Guðrún frá Hóli. Verum fyrri til og heilsum hvort öðru.Höfundur er sjávarútvegsfræðingur.Grein þessi var send inn í ritkeppni á vegum Blindrafélagsins í tilefni 80. ára afmæli þess þann 19. ágúst 2019. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Félagsmál Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Sjá meira
„Heilsaðu öllum heima, þeim sem heldurðu að vilji muna eftir mér.“ Þetta er þekkt hending úr frægu viðlagi sem við flest þekkjum og lýsir hlýhug og vináttu. Fólk heilsast og kveður að ólíkum sið eða venjum. Hvernig sem fólk heilsast, þá felur sú athöfn í sér einhverskonar virðingu. Í athöfninni að heilsa felst mikilvægi virðingar í samskiptum; öll viljum við vera virt og vera auðsýnd tilhlýðileg virðing. Að heilsast og vera heilsað er ein birtingamynd örlítillar væntumþykju og virðingavottun. Við höfum flest öll orðið fyrir vonbrigðum þegar okkur fannst að okkur hefði átt að vera heilsað af einhverjum sem okkur fannst skipta máli, en viðkomandi heilsaði ekki. Eitt af því sem ég hef upplifað undanfarin ár sem lögblindur einstaklingur er hve margir nota sjónskerðingu mína til þess eins að sleppa því að heilsa mér. Svo eru aðrir sem bera algjörlega af og kynna sig af fyrra bragði með sínu eigin nafni þegar þeir ávarpa mann, þetta er oftast fólk með yfirburða samskiptagreind en því miður upplifi ég það sem minnihlutahóp. Það er eins og margt fólk álíti blindan einstakling öðruvísi og að það þurfi eitthvað sérstakt umræðuefni þar sem maður er lögblindur til þess að nálgast mann. Við erum ekkert öðruvísi; við heyrum, hugsum, tölum og skynjum, en við sjáum mjög illa eða ekki neitt. Það er því óþarfi að vera vandræðalegur eða feiminn því síst af öllu viljum við láta vorkenna okkur. Ég hef verið í skírnar-, afmælis- og útskriftarveislum, í raun öllum tegundum af fagnaði. Ég er ekki í þessum veislum af því ég er ókunnugur fólkinu, en ég hef oft spurt einhvern nærkominn hvort hinn og þessi sé ekki eða hafi verið í veislunni? Jú, jú, allir voru þar en ég varð þess ekki áskynja því ég sé ekki fólkið og finnst því oft súrt í broti að hafa ekki verið heilsað af „vini“ eða ættingja. Rúmu hálfu ári eftir að ég varð skyndilega lögblindur fór ég t.a.m. í skírnarveislu þar sem um hundrað manns voru mættir, ég sat einn á borði sem mér hafði verið fylgt að og var með áberandi sólgleraugu þar sem ég þoli illa birtu. Mér fannst skrýtið að enginn skyldi setjast við borðið mitt, blinda er ekki smitandi og ég var ekki með farsótt. Ég held að 3-5 manneskjur hafi heilsað mér þrátt fyrir að ég hafi þekkt og vitað um mætingu helmings veislugesta. Mér leið hræðilega illa í þessari veislu, að sjá ekki þá sem ég þekkti og að vera ekki heilsað af þeim. Ég fór bitur og klökkur úr veislunni, laug því til að mér væri illt í maganum, pantaði leigubíl og vildi engan við tala, fór bara heim til mín og lagðist upp í sófa. Í dag er ég orðin vanari þessu, þ.e að vera einungis heilsað af broti minnihlutans, sérstaklega þegar fólkið með góðu samskiptagreindina kemst ekki til veislunnar. Það þarf hugrekki til að vera manneskja. Þessu er oft algerlega öfugt farið í veislum þar sem áfengi er í boði - þá gefa sig flestir á tal við mann því hugrekkið var drukkið í sig af lífsins lyst. Það er ekki gott fyrir sálina að vera hornreka í mannfagnaði. Maður upplifir sig afskiptan, á erfitt með að bæta úr því eða vera fyrri til að heilsa vegna blindunnar. Það getur oft fylgt sjónmissi einum og sér mikill einmannaleiki og því bætir það gráu ofan á svart að vera ekki heilsað og að vera sniðgenginn og hunsaður. Við sem blind eða lögblind erum, einkennum okkur langoftast með hvíta stafnum eða barmmerki. Við skynjum umhverfið á okkar hátt og við getum hugsað, talað og heyrt og svo miklu meir en það. Skilningsvitin okkar blinda/lögblinda fólksins eru í toppformi enda í toppæfingu, ólíkt alsjáandi fólkinu sem er sífellt að týna bíllyklunum sínum eða öðrum hlutum, blindir og sjónskerti týna barasta ekki hlutum! Mér finnst það einnig oft æði sérstakt að þegar ég er með annarri manneskju að hún er spurð fyrir mína hönd, t.d. ef ég er á kaffihúsi, hvernig kaffi vill hann, o.s.frv. Það er ábending til alsjáandi að spyrja blinda fólkið hvað það vill, ekki spyrja aðra þeirrar spurningar - það er tilfinningalegt taktleysi. Ímyndaðu þér að flestir samferðamenn sem framhjá þér fara myndu aldrei heilsa þér; hvorki heilsa né kasta á þig kveðju, fyrir þig sem ert alsjáandi myndi það nú reynast frekar einmannalegt og tómlegt líf. Þess vegna skiptir það okkur blinda/lögblinda fólkið gríðarmiklu máli að vera heilsað og við okkur talað, annars líður okkur eins og verið sé að hunsa okkur. Verum hugrökk. Gott og nauðsynlegt er að segja til nafns þegar blindum/lögblindum er heilsað og auðvitað af fyrra bragði. Sæll Svavar, þetta er Siggi frá Þúfu. Sæll Svavar, Þetta er hún Guðrún frá Hóli. Verum fyrri til og heilsum hvort öðru.Höfundur er sjávarútvegsfræðingur.Grein þessi var send inn í ritkeppni á vegum Blindrafélagsins í tilefni 80. ára afmæli þess þann 19. ágúst 2019.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun