Fórust hér 600 hreindýrakálfar... Framhald Ole Anton Bieltvedt skrifar 13. september 2019 14:00 Föstudaginn 6. september birti ég grein hér á Vísi undir fyrirsögninni: „Fórust hér 600 hreindýrakálfar úr hungri og vosbúð síðasta vetur?“. Greinin var mikið lesin, alla helgina, og fékk hún yfir 800 læk. Er þetta mikið gleðiefni, ekki sérstaklega fyrir undirritaðan, heldur fyrir málstaðinn; fyrir dýravernd og -velferð í landinu. Greinilega kom fram, að hér er fjöldinn allur af góðu fólki, sem skilur, að dýrin eru skyni gæddar verur, sem hafa tilfinningar og þarfir, eins og við, og verða að njóta réttinda og verndar, eins og við. Margir veiðimenn og aðrir - kannske hagsmunaaðilar - komu þó með athugasemdir og reyndu að gera lítið úr efni greinarinnar og gera tölur, útreikninga og framsetningu tortryggilegar. Ég vil, í þessu framhaldi, taka á því helzta af þessu: Áki Ármann Jónsson, sem um langt árabil var veiðistjóri hjá Umhverfisstofnun, þar sem hann átti að gæta hagsmuna og velferðar dýranna, en sneri svo við blaðinu og gerðist formaður Skotvíss, félags veiðimanna, sagði m.a. þetta: „Engin gögn, og ég ítreka ENGIN GÖGN benda til þess að veiðar á hreindýrakúm í upphafi veiðitíma hafi neikvæð áhrif á lifun kálfa“. Sjálfur hef ég komizt yfir ýmis slík gögn - rannsóknir og niðurstöður - sem sýna og staðfesta, að dráp móður hefur veruleg áhrif á afkomumöguleika kálfa yfir vetur, auk þess, sem almenn skynsemi segir okkur það auðvitað líka: „Kálfur sem missir móður sína hefur minni lífslíkur að vetri þar sem hann nýtur ekki mjólkur né leiðsagnar hennar við beitina“ (Sjenneberg and Slagsvold (1968)). „Niðurstaðan var að munaðarleysingjar þrauki síður af í hörðum vetrum“ (Holand o.fl. (2012)). „Það hefur afgerandi þýðingu fyrir afkomumöguleika afkvæma stórra spendýra á norðurhveli jarðar og möguleika þeirra til að lifa af, hversu lengi og í miklum mæli þau njóta umhyggju og umönnunar foreldra“ (Stearns (1992)). „Niðurstaðan var að færri móðurlausir kálfar lifðu af, en þeir, sem móður áttu“ (Joly (2000)). „Það liggur fyrir að móðurlausir kálfar meðal hjarðdýra lenda neðst í goggunarröðinni“ (Giovengo and Waring (1991)). „Munaðarleysingjum sem eru lægstir í goggunarröðinni er oft ýtt út í jaðar hópsins“ (Green et al.(1989)). „Kostir náins sambands móður og afkvæmis umfram mjólkurgjöf felast í umönnun, vernd og kennslu móður á grunn venjum, nýtingu beitilands, leiða til að lifa af og leita sér skjóls“ (Lent (1974)). Allar þessar tilvitnanir sýna - það sem öllum má þó líka vera augljóst, sem eitthvað þekkja til spendýra -, að móðurmjólk, -umönnun og -leiðsögn við fæðuleit skiptir ungviðið afgerandi máli, og, að þeim mun lengur, sem kálfur nýtur móður sinnar, þeim mun betur stendur hann að vígi í lífsbaráttunni. Óskar nokkur Andri segir m.a. þetta: „Enn og aftur er Ole Anton og Jarðarvinir að skálda og fara frjálslega með staðreyndir“. Þessu til staðfestingar segir hann svo: „Ég er ágætlega lesinn og hef áhuga á málefnum er varða hreindýr. Vetrarstofn hreindýra er nú 5.500 dýr. Eftir að kálfar fæðast í maí telur stofninn um 7.000 dýr. Þetta þýðir að nýliðun er um 1.500 en ekki 2.800 eins og bullað er um í grein Antons“. Svar mitt við þessari gagnrýni var og er: Það er rétt hjá Óskari Andra, að vetrarstofninn er um 5.500 dýr, og það er líka rétt, að júní stofninn, eftir að kálfar eru fæddir, er um 7.000. Það er, hins vegar, rangt hjá Óskari Andra, að þetta þýði, að aðeins 1.500 kálfar hafi fæðst að vori, því um veturinn fórust um 600 kálfar, auk gamalla og veikra dýra, 400-500 dýr. Kálfar, sem fæðast að vori eru því 2.500 eða fleiri, og kálfar, sem farast, miðað við 21% dánartíðni Náttúrustofu Austurlands, 500-600. Menn verða að hugsa málin vel og reikna vel, áður en þeir tala um bull annarra. Stefán Brandur Jónsson talar um, að hreindýr séu innflutt tegund, sem ekki er hluti af íslenzkum dýrastofni, og, eigi þá, væntanlega, minni tilverurétt hér en önnur dýr. Það rétta í þessu máli er, að öll spendýr á Íslandi, líka kýr, hestar og kindur, eru innflutt; eini frumbyggi landsins er pólarrefurinn, sem kom hingað yfir á ísöld. Að lokum þetta: Í millitíðinni gerðist það, að Fagráð um velferð dýra tók undir sjónarmið og áskorun okkar í Jarðavinum um það, að hreindýrakýr yrðu ekki skotnar frá kálfum sínum fyrr en þeir væru minnst orðnir 3ja mánaða gamlir, nema, að sannað yrði, að dráp mæðranna fyrr ylli kálfum ekki tjóni. Meintur efi um þetta mál, hefur verið túlkaður veiðimönnum og þeirra veiðiþægindum í vil. Nú stendur Fagráðið með okkur í því, að þessi meinti efi, verði túlkaður kálfunum í vil. Er það gott mál og gleðilegt fyrir blessuð dýrin. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Dýr Ole Anton Bieltvedt Skotveiði Tengdar fréttir Fórust hér 600 hreindýrakálfar úr hungri og vosbúð síðasta vetur? Samkvæmt gagni með yfirskriftinni "Vetrarafkoma íslenskra hreindýrakálfa“, sem Náttúrustofa Austurlands (NA) sendi umhverfisráðherra 17. júlí sl., var meðaldánartíðni hreindýrakálfa, veturinn 2018-2019, 21%. 6. september 2019 10:00 Mest lesið Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer Skoðun Skoðun Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar Skoðun Iðnaðarstefna – stökkpallur inn í næsta hagvaxtarskeið Sigurður Hannesson skrifar Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Áður en það verður of seint María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Lygin lekur niður á hökuna Jón Daníelsson skrifar Skoðun Líflínan Ingibjörg Isaksen skrifar Sjá meira
Föstudaginn 6. september birti ég grein hér á Vísi undir fyrirsögninni: „Fórust hér 600 hreindýrakálfar úr hungri og vosbúð síðasta vetur?“. Greinin var mikið lesin, alla helgina, og fékk hún yfir 800 læk. Er þetta mikið gleðiefni, ekki sérstaklega fyrir undirritaðan, heldur fyrir málstaðinn; fyrir dýravernd og -velferð í landinu. Greinilega kom fram, að hér er fjöldinn allur af góðu fólki, sem skilur, að dýrin eru skyni gæddar verur, sem hafa tilfinningar og þarfir, eins og við, og verða að njóta réttinda og verndar, eins og við. Margir veiðimenn og aðrir - kannske hagsmunaaðilar - komu þó með athugasemdir og reyndu að gera lítið úr efni greinarinnar og gera tölur, útreikninga og framsetningu tortryggilegar. Ég vil, í þessu framhaldi, taka á því helzta af þessu: Áki Ármann Jónsson, sem um langt árabil var veiðistjóri hjá Umhverfisstofnun, þar sem hann átti að gæta hagsmuna og velferðar dýranna, en sneri svo við blaðinu og gerðist formaður Skotvíss, félags veiðimanna, sagði m.a. þetta: „Engin gögn, og ég ítreka ENGIN GÖGN benda til þess að veiðar á hreindýrakúm í upphafi veiðitíma hafi neikvæð áhrif á lifun kálfa“. Sjálfur hef ég komizt yfir ýmis slík gögn - rannsóknir og niðurstöður - sem sýna og staðfesta, að dráp móður hefur veruleg áhrif á afkomumöguleika kálfa yfir vetur, auk þess, sem almenn skynsemi segir okkur það auðvitað líka: „Kálfur sem missir móður sína hefur minni lífslíkur að vetri þar sem hann nýtur ekki mjólkur né leiðsagnar hennar við beitina“ (Sjenneberg and Slagsvold (1968)). „Niðurstaðan var að munaðarleysingjar þrauki síður af í hörðum vetrum“ (Holand o.fl. (2012)). „Það hefur afgerandi þýðingu fyrir afkomumöguleika afkvæma stórra spendýra á norðurhveli jarðar og möguleika þeirra til að lifa af, hversu lengi og í miklum mæli þau njóta umhyggju og umönnunar foreldra“ (Stearns (1992)). „Niðurstaðan var að færri móðurlausir kálfar lifðu af, en þeir, sem móður áttu“ (Joly (2000)). „Það liggur fyrir að móðurlausir kálfar meðal hjarðdýra lenda neðst í goggunarröðinni“ (Giovengo and Waring (1991)). „Munaðarleysingjum sem eru lægstir í goggunarröðinni er oft ýtt út í jaðar hópsins“ (Green et al.(1989)). „Kostir náins sambands móður og afkvæmis umfram mjólkurgjöf felast í umönnun, vernd og kennslu móður á grunn venjum, nýtingu beitilands, leiða til að lifa af og leita sér skjóls“ (Lent (1974)). Allar þessar tilvitnanir sýna - það sem öllum má þó líka vera augljóst, sem eitthvað þekkja til spendýra -, að móðurmjólk, -umönnun og -leiðsögn við fæðuleit skiptir ungviðið afgerandi máli, og, að þeim mun lengur, sem kálfur nýtur móður sinnar, þeim mun betur stendur hann að vígi í lífsbaráttunni. Óskar nokkur Andri segir m.a. þetta: „Enn og aftur er Ole Anton og Jarðarvinir að skálda og fara frjálslega með staðreyndir“. Þessu til staðfestingar segir hann svo: „Ég er ágætlega lesinn og hef áhuga á málefnum er varða hreindýr. Vetrarstofn hreindýra er nú 5.500 dýr. Eftir að kálfar fæðast í maí telur stofninn um 7.000 dýr. Þetta þýðir að nýliðun er um 1.500 en ekki 2.800 eins og bullað er um í grein Antons“. Svar mitt við þessari gagnrýni var og er: Það er rétt hjá Óskari Andra, að vetrarstofninn er um 5.500 dýr, og það er líka rétt, að júní stofninn, eftir að kálfar eru fæddir, er um 7.000. Það er, hins vegar, rangt hjá Óskari Andra, að þetta þýði, að aðeins 1.500 kálfar hafi fæðst að vori, því um veturinn fórust um 600 kálfar, auk gamalla og veikra dýra, 400-500 dýr. Kálfar, sem fæðast að vori eru því 2.500 eða fleiri, og kálfar, sem farast, miðað við 21% dánartíðni Náttúrustofu Austurlands, 500-600. Menn verða að hugsa málin vel og reikna vel, áður en þeir tala um bull annarra. Stefán Brandur Jónsson talar um, að hreindýr séu innflutt tegund, sem ekki er hluti af íslenzkum dýrastofni, og, eigi þá, væntanlega, minni tilverurétt hér en önnur dýr. Það rétta í þessu máli er, að öll spendýr á Íslandi, líka kýr, hestar og kindur, eru innflutt; eini frumbyggi landsins er pólarrefurinn, sem kom hingað yfir á ísöld. Að lokum þetta: Í millitíðinni gerðist það, að Fagráð um velferð dýra tók undir sjónarmið og áskorun okkar í Jarðavinum um það, að hreindýrakýr yrðu ekki skotnar frá kálfum sínum fyrr en þeir væru minnst orðnir 3ja mánaða gamlir, nema, að sannað yrði, að dráp mæðranna fyrr ylli kálfum ekki tjóni. Meintur efi um þetta mál, hefur verið túlkaður veiðimönnum og þeirra veiðiþægindum í vil. Nú stendur Fagráðið með okkur í því, að þessi meinti efi, verði túlkaður kálfunum í vil. Er það gott mál og gleðilegt fyrir blessuð dýrin.
Fórust hér 600 hreindýrakálfar úr hungri og vosbúð síðasta vetur? Samkvæmt gagni með yfirskriftinni "Vetrarafkoma íslenskra hreindýrakálfa“, sem Náttúrustofa Austurlands (NA) sendi umhverfisráðherra 17. júlí sl., var meðaldánartíðni hreindýrakálfa, veturinn 2018-2019, 21%. 6. september 2019 10:00
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun