Frekur eða frjáls maður Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar 10. júlí 2020 09:00 Kári Stefánsson hefur reynst ríkisstjórninni haukur í horni en á sama tíma óþægur ljár í þúfu. Ástæðan er sú að hann er frjáls, fjárhagslega sjálfstæður og engum íslenskum öflum háður. Það er því miður nokkuð fáheyrt fyrir flest fólk í hans stöðu á Íslandi. Það er ýmist bundið flokksböndum og telur sig því eiga hagsmuni sína að einhverju leyti undir geðþótta íslenskra stjórnmálamanna, eða það sem verra er, þá kýs það meðvitað að skipta sér ekki af opinberri umræðu af ótta við að blandast inní leikhús fáránleikans. Í gegnum tíðina hefur ekki mörgum íslenskum frumkvöðlum tekist að byggja upp stöndugan rekstur á okkar ágæta landi án þess að hafa góð tengsl við elstu stjórnmálaflokka landsins. Íslensk erfðagreining á vissulega ákveðna sögu hér á landi. Öll umræðan á sínum tíma um ríkisábyrgð vegna Íslenskrar erfðagreiningar (ÍE), ríkisábyrgðar sem Sjálfstæðisflokkurinn barðist ötullega fyrir, er þó fyrst og síðast saga um stjórnmálamenningu þess tíma. Menningar sem virðist lifa býsna góðu lífi hjá stjórnarflokkunum. Aldrei kom hins vegar til þess að ríkisábyrgðin tæki gildi og virðist það mál í sögulegu samhengi frekar hafa verið bjarnargreiði við fyrirtækið en eitthvað annað. Í dag er ÍE í eigu bandarísks stórfyrirtækis þó öll starfsemin fari fram á Íslandi. Það eitt og sér er dýrmætt og lýsir einstökum árangri Kára og hans starfsfólks á sínu sviði. Fyrirtæki á borð við ÍE stuðla þannig að nauðsynlegu heilbrigði og fjölbreytni innan íslensks atvinnulífs. Úrræðalausir ráðherrar Ríkisstjórnin virðist hafa lítinn skilning á þessari stöðu og íhaldsflokkarnir sem hana skipa virðast ekki vita hvernig þeir eigi að haga samskiptum við einkafyrirtæki sem á lítið undir kjördæmapoti og sérhagsmunagæslu. Fulltrúa ríkisstjórnar hefur þó ekki vantað á blaðamannafundi og í viðtöl við erlenda fjölmiðla þegar kom að því að eigna sér jákvæða hlutdeild í baráttunni gegn Covid-19, meðal annars fyrir tilstuðlan ÍE. Orðræðan var öll á þann veg að betra væri að gera meira og gera það hratt en að gera minna og of seint. En nú þegar ÍE hefur bókstaflega gefist upp á að hafa vit fyrir úrræðalausum ráðherrum heyrist hvorki hósti né stuna frá þeim sem höfðu sig mest frammi þegar sviðsljósið var þeim í hag og nægt rými var fyrir orðin sem nú hafa reynst tóm. Forsætisráðherra hefur af veikum mætti reynt að útskýra afhverju engin formlegur samningur var í gildi við ÍE um skimun á landamærum og afhverju stjórnvöld höfðu ekkert plan B. Eftir þær tilraunir standa flest okkar eftir með fleiri spurningar en svör. Allt þetta gamla góða Síðustu þrjú árin hefur ríkisstjórnin gefið sér allan þann tíma sem hún hefur þurft til að ríghalda í óbreytt ástand á Íslandi. Pólitískar ráðningar, brot á jafnréttislögum, sérhagsmunagæsla í sjávarútvegi, áframhaldandi hvalveiðar og svo mætti lengi telja. Allt þetta gamla góða. Þetta gekk svona ljómandi vel hjá þeim þar til að farsóttin herjaði á okkur. Blessunarlega bar þó stjórnvöldum gæfa til að fela sérfræðingum að bregðast við mesta vandanum og eiga þau hrós skilið fyrir það. Mikilvægi þeirrar ákvörðunar hefur ekki síst sýnt sig síðustu daga eftir að samskipti ráðherra í ríkisstjórn, eða öllu heldur skortur á þeim við Kára Stefánsson urðu opinber og skilningsleysi þeirra gagnvart framlagi ÍE varð öllum ljóst. Í baráttunni við Covid-19 er ekki hægt að beita sömu aðferðum og við vörslu sérhagsmuna. Það er ekki hægt að svæfa óþægilega umræðu, sitja á skýrslum og tefja nauðsynlegar ákvarðanir með skipun nefnda og stjórnsýslulegum skylmingum þar sem fimm dagar verða að fimm mánuðum. Þegar breyturnar eru margar og hraðinn mikill er nefnilega nauðsynlegt að gera meira og gera það hratt en ekki bara tala um það. Kári hefur einfaldlega farið fram á fagleg vinnubrögð af hálfu stjórnvalda, í erfiðum aðstæðum sem reyna á alla sem að málinu koma. Í aðstæðum þar sem hlutverk og ábyrgð ríkisvaldsins verður að vera skýrt. Það er heldur ekki sjálfsagt og það er ekki eðlilegt að einkafyrirtæki stígi inn í atburðarás sem þessa og leggi til starfskrafta og þekkingu án þess að fá skýr svör til baka um til hvers sé ætlast, hversu lengi og hvað eigi að taka við. Ábyrgir stjórnendur fyrirtækja geta ekki flotið stefnulaust áfram út í hið óendanlega, líkt og þessi ríkisstjórn hefur því miður gert í alltof mörgum málum. Allt í nafni þess að viðhalda stöðugleika í stjórnlausum heimi. Stöðugleikinn er nefnilega merkingarlaus þegar hann er lítið annað en yfirvarp yfir hálfkák, ákvarðanafælni, og stefnuleysi. Höfundur er formaður Viðreisnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Skoðun Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Sjá meira
Kári Stefánsson hefur reynst ríkisstjórninni haukur í horni en á sama tíma óþægur ljár í þúfu. Ástæðan er sú að hann er frjáls, fjárhagslega sjálfstæður og engum íslenskum öflum háður. Það er því miður nokkuð fáheyrt fyrir flest fólk í hans stöðu á Íslandi. Það er ýmist bundið flokksböndum og telur sig því eiga hagsmuni sína að einhverju leyti undir geðþótta íslenskra stjórnmálamanna, eða það sem verra er, þá kýs það meðvitað að skipta sér ekki af opinberri umræðu af ótta við að blandast inní leikhús fáránleikans. Í gegnum tíðina hefur ekki mörgum íslenskum frumkvöðlum tekist að byggja upp stöndugan rekstur á okkar ágæta landi án þess að hafa góð tengsl við elstu stjórnmálaflokka landsins. Íslensk erfðagreining á vissulega ákveðna sögu hér á landi. Öll umræðan á sínum tíma um ríkisábyrgð vegna Íslenskrar erfðagreiningar (ÍE), ríkisábyrgðar sem Sjálfstæðisflokkurinn barðist ötullega fyrir, er þó fyrst og síðast saga um stjórnmálamenningu þess tíma. Menningar sem virðist lifa býsna góðu lífi hjá stjórnarflokkunum. Aldrei kom hins vegar til þess að ríkisábyrgðin tæki gildi og virðist það mál í sögulegu samhengi frekar hafa verið bjarnargreiði við fyrirtækið en eitthvað annað. Í dag er ÍE í eigu bandarísks stórfyrirtækis þó öll starfsemin fari fram á Íslandi. Það eitt og sér er dýrmætt og lýsir einstökum árangri Kára og hans starfsfólks á sínu sviði. Fyrirtæki á borð við ÍE stuðla þannig að nauðsynlegu heilbrigði og fjölbreytni innan íslensks atvinnulífs. Úrræðalausir ráðherrar Ríkisstjórnin virðist hafa lítinn skilning á þessari stöðu og íhaldsflokkarnir sem hana skipa virðast ekki vita hvernig þeir eigi að haga samskiptum við einkafyrirtæki sem á lítið undir kjördæmapoti og sérhagsmunagæslu. Fulltrúa ríkisstjórnar hefur þó ekki vantað á blaðamannafundi og í viðtöl við erlenda fjölmiðla þegar kom að því að eigna sér jákvæða hlutdeild í baráttunni gegn Covid-19, meðal annars fyrir tilstuðlan ÍE. Orðræðan var öll á þann veg að betra væri að gera meira og gera það hratt en að gera minna og of seint. En nú þegar ÍE hefur bókstaflega gefist upp á að hafa vit fyrir úrræðalausum ráðherrum heyrist hvorki hósti né stuna frá þeim sem höfðu sig mest frammi þegar sviðsljósið var þeim í hag og nægt rými var fyrir orðin sem nú hafa reynst tóm. Forsætisráðherra hefur af veikum mætti reynt að útskýra afhverju engin formlegur samningur var í gildi við ÍE um skimun á landamærum og afhverju stjórnvöld höfðu ekkert plan B. Eftir þær tilraunir standa flest okkar eftir með fleiri spurningar en svör. Allt þetta gamla góða Síðustu þrjú árin hefur ríkisstjórnin gefið sér allan þann tíma sem hún hefur þurft til að ríghalda í óbreytt ástand á Íslandi. Pólitískar ráðningar, brot á jafnréttislögum, sérhagsmunagæsla í sjávarútvegi, áframhaldandi hvalveiðar og svo mætti lengi telja. Allt þetta gamla góða. Þetta gekk svona ljómandi vel hjá þeim þar til að farsóttin herjaði á okkur. Blessunarlega bar þó stjórnvöldum gæfa til að fela sérfræðingum að bregðast við mesta vandanum og eiga þau hrós skilið fyrir það. Mikilvægi þeirrar ákvörðunar hefur ekki síst sýnt sig síðustu daga eftir að samskipti ráðherra í ríkisstjórn, eða öllu heldur skortur á þeim við Kára Stefánsson urðu opinber og skilningsleysi þeirra gagnvart framlagi ÍE varð öllum ljóst. Í baráttunni við Covid-19 er ekki hægt að beita sömu aðferðum og við vörslu sérhagsmuna. Það er ekki hægt að svæfa óþægilega umræðu, sitja á skýrslum og tefja nauðsynlegar ákvarðanir með skipun nefnda og stjórnsýslulegum skylmingum þar sem fimm dagar verða að fimm mánuðum. Þegar breyturnar eru margar og hraðinn mikill er nefnilega nauðsynlegt að gera meira og gera það hratt en ekki bara tala um það. Kári hefur einfaldlega farið fram á fagleg vinnubrögð af hálfu stjórnvalda, í erfiðum aðstæðum sem reyna á alla sem að málinu koma. Í aðstæðum þar sem hlutverk og ábyrgð ríkisvaldsins verður að vera skýrt. Það er heldur ekki sjálfsagt og það er ekki eðlilegt að einkafyrirtæki stígi inn í atburðarás sem þessa og leggi til starfskrafta og þekkingu án þess að fá skýr svör til baka um til hvers sé ætlast, hversu lengi og hvað eigi að taka við. Ábyrgir stjórnendur fyrirtækja geta ekki flotið stefnulaust áfram út í hið óendanlega, líkt og þessi ríkisstjórn hefur því miður gert í alltof mörgum málum. Allt í nafni þess að viðhalda stöðugleika í stjórnlausum heimi. Stöðugleikinn er nefnilega merkingarlaus þegar hann er lítið annað en yfirvarp yfir hálfkák, ákvarðanafælni, og stefnuleysi. Höfundur er formaður Viðreisnar.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun