Lélegur plástur á blæðandi sár Isabel Alejandra Díaz skrifar 27. nóvember 2020 09:30 Háskóli Íslands greindi frá því í byrjun mánaðarins að honum hafi borist um tvöfalt fleiri umsóknir í framhaldsnám á næsta vormisseri samanborið við síðasta ár. Þá fjölgaði stúdentum á þessu haustmisseri um rúmlega 2.000 samkvæmt nýjustu tölum háskólans. Þessi fjölgun er raunar viðbúin en hana má rekja til samfélagsástandsins og áherslu stjórnvalda á að menntakerfið sé lausnin við kreppunni. Í haust var nýtt námsátakkynnt til leiks sem ber heitið Nám er tækifæri og gerir einstaklingi sem hefur verið í atvinnuleit í 6 mánuði eða lengur kleift að fara í fullt nám án þess að missa rétt sinn til atvinnuleysisbóta. Stúdentaráð lítur jákvæðum augum á að úrræðið stuðli að því að fólk snúi aftur í nám eða haldi áfram, enda spornar það gegn langtímaatvinnuleysi þessa hóps. Til viðbótar er það samfélaginu okkar til hagsbóta þegar til lengri tíma er litið og auðgar mannflóruna innan háskólasamfélagsins. Aftur á móti má setja spurningamerki við það að téð úrræði sé ekki víðtækara og komi ekki til með að nýtast núverandi stúdentum, og sömuleiðis að ekkert annað úrræði sé sett á fót fyrir stúdenta, sem eins og aðrir hópar samfélagsins hafa orðið atvinnulausir og vilja stunda nám. Stúdentar hafa nefnilega verið að kalla eftir fjárhagslegu öryggi allt frá því að faraldurinn hófst og raunar löng áður. Þeim hefur hins vegar verið mætt með skammtímalausnum á borð við sumarstörfum sem voru aðeins til tveggja mánaða yfir mikilvægt þriggja mánaða tímabil og ekki sniðin að fjölbreyttum hópi framhalds- og háskólanema sem þau áttu að grípa. Atvinnuleysisbótakrafa stúdenta í námshléum hefur verið virt að vettugi jafnvel þó hún byggi meðal annars á þeirri staðreynd að af launum stúdenta sé greitt atvinnutryggingagjald í atvinnuleysistryggingasjóð, eins og hjá öðrum vinnandi landsmönnum. Nám er tækifæri vekur þó einnig undrun af öðrum ástæðum. Einstaklingur sem ákveður að nýta sér úrræðið getur verið á atvinnuleysisbótum í 6 mánuði og námi samhliða. Þegar þessum 6 mánuðum er lokið þarf viðkomandi að snúa sér að Menntasjóði námsmanna eftir fjárhagsaðstoð sé hann ekki kominn með öruggt starf, eða eins og stendur í lýsingunni gerir átakið ‘’þér kleift að halda áfram í námi með námsláni frá Menntasjóði námsmanna’’. Menntasjóðurinn er kerfið sem stjórnvöld vilja meina að sé bakland stúdenta og að meðal annars þess vegna sé ekki þörf á veita þeim rétt til atvinnuleysisbóta.Námslánakerfið hefur aftur á móti ekki náð að þjóna tilgangi sínum sem jöfnunartæki þó svo að það hafi verið farið í heildarendurskoðun á því, sem má réttilega furða sig á og gagnrýna í miðjum heimsfaraldri. Vegna þessa má segja að átakið Nám er tækifæri muni á endanum leiða til vítahringsins sem er valið á milli náms og vinnu, ef hana er að fá, eða hreinlega til gjárinnar sem stúdentar falla í vegna fjárhagslegs óöryggis. Staða stúdenta í íslensku menntakerfi er sú að mikill meirihluti þeirra vinnur meðfram námi. Samkvæmt fyrstu tölum EUROSTUDENT VII vinna 72% íslenskra stúdenta til þess að geta framfleytt sér. Þeir vinna yfirleitt allt árið um kring og nýta einna helst sumarið til þess að vinna sér inn fé fyrir 3 mánaða tímabilið sem námslánakerfið lánar ekki fyrir og einnig komandi skólaár. Samkvæmt Húsnæðis- og mannvirkjastofnun hefur atvinnuleysi ungs fólks á aldrinum 18-24 ára rúmlega tvöfaldast og fjöldi starfandi einstaklinga dregist saman um 14.5%. Atvinnuleysistölur Vinnumálastofnunar frá 13. nóvember sýna einnig að rúm 46% atvinnulausra er ungt fólk á aldrinum 18-34 ára. Þá skal taka fram að stúdentar eru ekki taldir með í þessum tölum þar sem þeir eru ekki á atvinnuleysisskrá vegna þess að þeir eru undanskildir atvinnuleysistryggingakerfinu. Aðgerðir stjórnvalda í þágu stúdenta í gegnum faraldurinn hafa ekki verið miðaðar að þeim stóra hópi sem stúdentar mynda og geta ekki talist sem haldbærar lausnir til lengri tíma. Megináhersla er lögð á að menntun leiði þjóðina út úr þessari kreppu en það er ekki geranlegt nema að aðrar ráðstafanir séu til staðar, þannig að núverandi stúdentar og aðrir sem nú íhuga að snúa aftur í nám hafi tækifæri að sækja í að námi loknu. Langtímalausnir fyrir allan stúdentahópinn eru nauðsynlegar til að koma í veg fyrir að afleiðingar atvinnuleysis hafi frekari neikvæð áhrif. Stúdentum þarf þegar í stað að veita viðunandi kjör til frambúðar. Höfundur er forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hagsmunir stúdenta Isabel Alejandra Díaz Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Háskóli Íslands greindi frá því í byrjun mánaðarins að honum hafi borist um tvöfalt fleiri umsóknir í framhaldsnám á næsta vormisseri samanborið við síðasta ár. Þá fjölgaði stúdentum á þessu haustmisseri um rúmlega 2.000 samkvæmt nýjustu tölum háskólans. Þessi fjölgun er raunar viðbúin en hana má rekja til samfélagsástandsins og áherslu stjórnvalda á að menntakerfið sé lausnin við kreppunni. Í haust var nýtt námsátakkynnt til leiks sem ber heitið Nám er tækifæri og gerir einstaklingi sem hefur verið í atvinnuleit í 6 mánuði eða lengur kleift að fara í fullt nám án þess að missa rétt sinn til atvinnuleysisbóta. Stúdentaráð lítur jákvæðum augum á að úrræðið stuðli að því að fólk snúi aftur í nám eða haldi áfram, enda spornar það gegn langtímaatvinnuleysi þessa hóps. Til viðbótar er það samfélaginu okkar til hagsbóta þegar til lengri tíma er litið og auðgar mannflóruna innan háskólasamfélagsins. Aftur á móti má setja spurningamerki við það að téð úrræði sé ekki víðtækara og komi ekki til með að nýtast núverandi stúdentum, og sömuleiðis að ekkert annað úrræði sé sett á fót fyrir stúdenta, sem eins og aðrir hópar samfélagsins hafa orðið atvinnulausir og vilja stunda nám. Stúdentar hafa nefnilega verið að kalla eftir fjárhagslegu öryggi allt frá því að faraldurinn hófst og raunar löng áður. Þeim hefur hins vegar verið mætt með skammtímalausnum á borð við sumarstörfum sem voru aðeins til tveggja mánaða yfir mikilvægt þriggja mánaða tímabil og ekki sniðin að fjölbreyttum hópi framhalds- og háskólanema sem þau áttu að grípa. Atvinnuleysisbótakrafa stúdenta í námshléum hefur verið virt að vettugi jafnvel þó hún byggi meðal annars á þeirri staðreynd að af launum stúdenta sé greitt atvinnutryggingagjald í atvinnuleysistryggingasjóð, eins og hjá öðrum vinnandi landsmönnum. Nám er tækifæri vekur þó einnig undrun af öðrum ástæðum. Einstaklingur sem ákveður að nýta sér úrræðið getur verið á atvinnuleysisbótum í 6 mánuði og námi samhliða. Þegar þessum 6 mánuðum er lokið þarf viðkomandi að snúa sér að Menntasjóði námsmanna eftir fjárhagsaðstoð sé hann ekki kominn með öruggt starf, eða eins og stendur í lýsingunni gerir átakið ‘’þér kleift að halda áfram í námi með námsláni frá Menntasjóði námsmanna’’. Menntasjóðurinn er kerfið sem stjórnvöld vilja meina að sé bakland stúdenta og að meðal annars þess vegna sé ekki þörf á veita þeim rétt til atvinnuleysisbóta.Námslánakerfið hefur aftur á móti ekki náð að þjóna tilgangi sínum sem jöfnunartæki þó svo að það hafi verið farið í heildarendurskoðun á því, sem má réttilega furða sig á og gagnrýna í miðjum heimsfaraldri. Vegna þessa má segja að átakið Nám er tækifæri muni á endanum leiða til vítahringsins sem er valið á milli náms og vinnu, ef hana er að fá, eða hreinlega til gjárinnar sem stúdentar falla í vegna fjárhagslegs óöryggis. Staða stúdenta í íslensku menntakerfi er sú að mikill meirihluti þeirra vinnur meðfram námi. Samkvæmt fyrstu tölum EUROSTUDENT VII vinna 72% íslenskra stúdenta til þess að geta framfleytt sér. Þeir vinna yfirleitt allt árið um kring og nýta einna helst sumarið til þess að vinna sér inn fé fyrir 3 mánaða tímabilið sem námslánakerfið lánar ekki fyrir og einnig komandi skólaár. Samkvæmt Húsnæðis- og mannvirkjastofnun hefur atvinnuleysi ungs fólks á aldrinum 18-24 ára rúmlega tvöfaldast og fjöldi starfandi einstaklinga dregist saman um 14.5%. Atvinnuleysistölur Vinnumálastofnunar frá 13. nóvember sýna einnig að rúm 46% atvinnulausra er ungt fólk á aldrinum 18-34 ára. Þá skal taka fram að stúdentar eru ekki taldir með í þessum tölum þar sem þeir eru ekki á atvinnuleysisskrá vegna þess að þeir eru undanskildir atvinnuleysistryggingakerfinu. Aðgerðir stjórnvalda í þágu stúdenta í gegnum faraldurinn hafa ekki verið miðaðar að þeim stóra hópi sem stúdentar mynda og geta ekki talist sem haldbærar lausnir til lengri tíma. Megináhersla er lögð á að menntun leiði þjóðina út úr þessari kreppu en það er ekki geranlegt nema að aðrar ráðstafanir séu til staðar, þannig að núverandi stúdentar og aðrir sem nú íhuga að snúa aftur í nám hafi tækifæri að sækja í að námi loknu. Langtímalausnir fyrir allan stúdentahópinn eru nauðsynlegar til að koma í veg fyrir að afleiðingar atvinnuleysis hafi frekari neikvæð áhrif. Stúdentum þarf þegar í stað að veita viðunandi kjör til frambúðar. Höfundur er forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands.
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar