Vegið að atvinnufrelsi ungra sjúkraþjálfara Unnur Pétursdóttir skrifar 1. febrúar 2021 09:17 Með seiglu og góðri samstöðu hefur þjóðinni tekist að halda Covid-19-faraldrinum í þokkalegum skefjum og nú erum við vongóð um að lífið færist aftur í eðlilegri skorður á nýju ári. Um leið og við getum glaðst yfir góðum árangri verður að viðurkennast að álagið á heilbrigðiskerfi okkar hefur verið mikið og verður enn um sinn. Mjög hefur reynt á hæfni, getu og þrek fagfólks og framundan er að bæta það heilsutjón sem orðið hefur og leysa af hendi verk sem beðið hafa úrlausnar í heimsfaraldrinum. Við þurfum að hvetja ungt fólk til dáða, nýta hæfileika þess og kraft til að koma þjóðfélaginu aftur af stað eftir þetta sérkennilega tímabil. Þetta á ekki síst við um unga og kraftmikla nýútskrifaða sjúkraþjálfara. Þeirra bíður að auki að leysa af hólmi fyrstu kynslóð sjúkraþjálfara sem útskrifuðust frá H.Í. fyrir 40 árum og ljúka brátt starfsævinni. Er þá ekki einmitt mikilvægt að þetta unga fólk fái að heyra hvetjandi bjartsýnistón að loknum faraldrinum? Aðför að réttindum og atvinnufrelsi Stundum er reyndar eins og stjórnvöld hafi ekki fulla trú á framtíðinni, líkt og nú þegar gripið er til íþyngjandi aðgerða, steinn lagður í götu þeirra sem eru að hefja sína vegferð, vel menntað og metnaðarfullt fólk. Þetta gerðist um nýliðin áramót þegar heilbrigðisráðherra gaf út reglugerð um sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara, sem ekki vinna samkvæmt samningi við Sjúkratryggingar Íslands. Sett var það skilyrði fyrir endurgreiðslu vegna sjúkraþjálfunar að þjónustan væri veitt af hendi sjúkraþjálfara sem hefði starfað við fagið í minnst tvö ár í 80% starfshlutfalli eftir löggildingu. Þessi reglugerð var sett í kjölfar þess að felld var úr gildi heimild sjúkratryggðra til að leita aðstoðar sjúkraþjálfara í sex skipti án aðkomu læknis. Það var gert án samráðs við Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, Félag heimilislækna og Félag sjúkraþjálfara, sem mótmæltu þessari ráðstöfun, enda jók hún álag á heilsugæsluna í miðjum faraldri og olli sjúklingum miklu óhagræði. Báðar þessar reglugerðarbreytingar fela í sér afturför í sjúkraþjálfun og endurhæfingu, stríða gegn heilbrigðri skynsemi og byggjast ekki að öllu leyti á gildandi lögum. Skerðing án lagastoðar Félag sjúkraþjálfara mótmælir reglugerðinni sem skerðir atvinnuréttindi sjúkraþjálfara og telur að hún eigi ekki stoð í lögum. Allir sjúkraþjálfarar með íslenskt starfsleyfi mega lögum samkvæmt nýta starfsréttindi sín. Þau réttindi verða ekki skert nema með lögum, sem verða þá að byggjast á málefnalegum sjónarmiðum og meðalhófsreglunni. Reglugerðir sem gefnar eru út verða að byggjast á grundvelli gildandi laga. Ef reglugerðin sem um ræðir verður ekki dregin til baka gæti reynt á lögmæti hennar fyrir dómi. Við sjúkraþjálfarar teljum alveg skýrt að skilyrði um tveggja ára starfsreynslu skorti lagastoð, ráðherra hafi ekki heimild til að taka ákvörðun um hæfi sjúkraþjálfara enda sé um það kveðið í löggildingu starfsins og í lögum um heilbrigðisstarfsmenn. Leyfisveiting og hæfismat er í höndum Landlæknis en ekki ráðherra hverju sinni. Þau nýju skilyrði sem kveðið er á um í þeirri reglugerð sem hér ræðir, og beinast gegn nýútskrifuðum sjúkraþjálfurum, fela í sér óþolandi mismunun og skerðingu á möguleikum sjúkraþjálfara til að nýta opinbert starfsleyfi. Og það sem er verst, reglugerðin leiðir til verri þjónustu. Mikið í húfi Sjúkraþjálfurum er misboðið en við vonum auðvitað að horfið verði frá þessu, að viðurkennt verði að þessi reglugerð hafi verið vanhugsuð. Stóra myndin sem hér hefur verið reifuð er að skerðing atvinnuréttinda sé án lagastoðar og að í henni felist mismunun sem ungir sjúkraþjálfarar þurfi að sæta af hálfu ríkisvaldsins. Við trúum ekki enn að þetta verði látið standa. Margt fleira mælir gegn þessari ráðstöfun. Víða, og sérstaklega á landsbyggðinni, hefur verið treyst á að nýútskrifaðir sjúkraþjálfarar sinni afleysingum og leysi af hólmi þá sem eru að hverfa úr starfi vegna aldurs. Þá felst í reglugerðinni aðför að því sem unnist hefur í jafnréttisbaráttunni. Fólk sem lokið hefur löngu háskólanámi, eins og sjúkraþjálfarar, hefja gjarnan barneignir að því loknu. Skilyrði um 80% starfshlutfall er að sjálfsögðu aðför að þessu fólki og rétti þess til að samræma fjölskyldulíf og atvinnuþátttöku að eigin ósk. Viljum við taka slíkt skref afturábak árið 2021? Og er eitthvert vit í því að lengja biðlista sjúkraþjálfara með þessum hætti? Þeir eru nógu langir samt. Skerðing á atvinnuréttindum ungra sjúkraþjálfara mun einungis dýpka vandann sem við er að eiga, koma færra fólki aftur á fætur, seinka bataferli og draga úr styrk og getu fólks á erfiðum tímum. Höfundur er formaður Félags sjúkraþjálfara. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Unnur Pétursdóttir Vinnumarkaður Mest lesið Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Sjá meira
Með seiglu og góðri samstöðu hefur þjóðinni tekist að halda Covid-19-faraldrinum í þokkalegum skefjum og nú erum við vongóð um að lífið færist aftur í eðlilegri skorður á nýju ári. Um leið og við getum glaðst yfir góðum árangri verður að viðurkennast að álagið á heilbrigðiskerfi okkar hefur verið mikið og verður enn um sinn. Mjög hefur reynt á hæfni, getu og þrek fagfólks og framundan er að bæta það heilsutjón sem orðið hefur og leysa af hendi verk sem beðið hafa úrlausnar í heimsfaraldrinum. Við þurfum að hvetja ungt fólk til dáða, nýta hæfileika þess og kraft til að koma þjóðfélaginu aftur af stað eftir þetta sérkennilega tímabil. Þetta á ekki síst við um unga og kraftmikla nýútskrifaða sjúkraþjálfara. Þeirra bíður að auki að leysa af hólmi fyrstu kynslóð sjúkraþjálfara sem útskrifuðust frá H.Í. fyrir 40 árum og ljúka brátt starfsævinni. Er þá ekki einmitt mikilvægt að þetta unga fólk fái að heyra hvetjandi bjartsýnistón að loknum faraldrinum? Aðför að réttindum og atvinnufrelsi Stundum er reyndar eins og stjórnvöld hafi ekki fulla trú á framtíðinni, líkt og nú þegar gripið er til íþyngjandi aðgerða, steinn lagður í götu þeirra sem eru að hefja sína vegferð, vel menntað og metnaðarfullt fólk. Þetta gerðist um nýliðin áramót þegar heilbrigðisráðherra gaf út reglugerð um sjálfstætt starfandi sjúkraþjálfara, sem ekki vinna samkvæmt samningi við Sjúkratryggingar Íslands. Sett var það skilyrði fyrir endurgreiðslu vegna sjúkraþjálfunar að þjónustan væri veitt af hendi sjúkraþjálfara sem hefði starfað við fagið í minnst tvö ár í 80% starfshlutfalli eftir löggildingu. Þessi reglugerð var sett í kjölfar þess að felld var úr gildi heimild sjúkratryggðra til að leita aðstoðar sjúkraþjálfara í sex skipti án aðkomu læknis. Það var gert án samráðs við Heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins, Félag heimilislækna og Félag sjúkraþjálfara, sem mótmæltu þessari ráðstöfun, enda jók hún álag á heilsugæsluna í miðjum faraldri og olli sjúklingum miklu óhagræði. Báðar þessar reglugerðarbreytingar fela í sér afturför í sjúkraþjálfun og endurhæfingu, stríða gegn heilbrigðri skynsemi og byggjast ekki að öllu leyti á gildandi lögum. Skerðing án lagastoðar Félag sjúkraþjálfara mótmælir reglugerðinni sem skerðir atvinnuréttindi sjúkraþjálfara og telur að hún eigi ekki stoð í lögum. Allir sjúkraþjálfarar með íslenskt starfsleyfi mega lögum samkvæmt nýta starfsréttindi sín. Þau réttindi verða ekki skert nema með lögum, sem verða þá að byggjast á málefnalegum sjónarmiðum og meðalhófsreglunni. Reglugerðir sem gefnar eru út verða að byggjast á grundvelli gildandi laga. Ef reglugerðin sem um ræðir verður ekki dregin til baka gæti reynt á lögmæti hennar fyrir dómi. Við sjúkraþjálfarar teljum alveg skýrt að skilyrði um tveggja ára starfsreynslu skorti lagastoð, ráðherra hafi ekki heimild til að taka ákvörðun um hæfi sjúkraþjálfara enda sé um það kveðið í löggildingu starfsins og í lögum um heilbrigðisstarfsmenn. Leyfisveiting og hæfismat er í höndum Landlæknis en ekki ráðherra hverju sinni. Þau nýju skilyrði sem kveðið er á um í þeirri reglugerð sem hér ræðir, og beinast gegn nýútskrifuðum sjúkraþjálfurum, fela í sér óþolandi mismunun og skerðingu á möguleikum sjúkraþjálfara til að nýta opinbert starfsleyfi. Og það sem er verst, reglugerðin leiðir til verri þjónustu. Mikið í húfi Sjúkraþjálfurum er misboðið en við vonum auðvitað að horfið verði frá þessu, að viðurkennt verði að þessi reglugerð hafi verið vanhugsuð. Stóra myndin sem hér hefur verið reifuð er að skerðing atvinnuréttinda sé án lagastoðar og að í henni felist mismunun sem ungir sjúkraþjálfarar þurfi að sæta af hálfu ríkisvaldsins. Við trúum ekki enn að þetta verði látið standa. Margt fleira mælir gegn þessari ráðstöfun. Víða, og sérstaklega á landsbyggðinni, hefur verið treyst á að nýútskrifaðir sjúkraþjálfarar sinni afleysingum og leysi af hólmi þá sem eru að hverfa úr starfi vegna aldurs. Þá felst í reglugerðinni aðför að því sem unnist hefur í jafnréttisbaráttunni. Fólk sem lokið hefur löngu háskólanámi, eins og sjúkraþjálfarar, hefja gjarnan barneignir að því loknu. Skilyrði um 80% starfshlutfall er að sjálfsögðu aðför að þessu fólki og rétti þess til að samræma fjölskyldulíf og atvinnuþátttöku að eigin ósk. Viljum við taka slíkt skref afturábak árið 2021? Og er eitthvert vit í því að lengja biðlista sjúkraþjálfara með þessum hætti? Þeir eru nógu langir samt. Skerðing á atvinnuréttindum ungra sjúkraþjálfara mun einungis dýpka vandann sem við er að eiga, koma færra fólki aftur á fætur, seinka bataferli og draga úr styrk og getu fólks á erfiðum tímum. Höfundur er formaður Félags sjúkraþjálfara.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun