Flokkurinn, sem gleymdi uppruna sínum og tilgangi og geltist Ole Anton Bieltvedt skrifar 10. febrúar 2021 10:00 Í eina tíð var eitt helzta slagorð Sjálfstæðisflokksins „stétt-með-stétt“. Og, þetta var meira en slagorð. Þetta var stefnumörkun, sem var framkvæmd og stóðst. Þingmenn voru með margvíslegan bakgrunn; komu úr ólíkum starfsgreinum, höfðu ólíka menntun og feril að baki. Flokkurinn hafði oft um 40% fylgi. Þjóðarflokkur. En, það er af, sem áður var. Vorið 2018 skrifaði ég grein í Morgunblaðið með fyrirsögninni „Hvað varð um Sjálfstæðisflokkinn okkar?“ Tilefnið var, að ég hafði verið í burtu í tæpa þrjá áratugi og þekkti flokkinn varla aftur, þegar ég kom til baka, enda fylgið komið niður í 20-25%. Þegar ég fór utan og settist að í Þýzkalandi, vann Sjálfstæðis-flokkurinn með svipaðri stefnumörkun og Kristilegi demókrataflokkurinn þar. Þetta voru nánast eins og systurflokkar. Báðir þá með um 40% fylgi. Þegar ég kom til baka, síðla árs 2016, sýndist mér Sjálfstæðis-flokkurinn mikið vera kominn inn á svið AfD, sem var og er þýzkur hægri þjóðernis- og afturhaldsflokkur, sem hafði klofið sig út úr Kristilegum demókrötum. Í stað þess að elta þá eða reyna að halda þeim innan Kristilegra demókrata, færði Angela Merkel flokkinn meira inn á miðjuna, fylgdi fólkinu og þörfum þess, fór aðeins til vinstri, inn á svið aukinnar umhverfisbaráttu - baráttu fyrir jörðinni - og beitti sér fyrir því, að kjarnorkuverum yrði lokað, sem hafði verið mikið baráttumál vinstri manna. Þannig sýndi Merkel í verki, að Kristilegir demókratar væru lifandi afl, sem brást við og breytti sér skv. þróun mála og vilja og þörfum manna. Enda héldu Kristilegir demókratar þjóðarfylgi í Þýzkalandi og gera það enn; fylgi nú 38-40%. Hér er það helzt Viðreisn, sem er að þróast í svipaða átt, þó að þar sé enn margt ógert, einkum í jarðar- og umhverfismálum. Bezta dæmið um einangrunar- og afdalahyggju Sjálfstæðis-manna er, að flokkurinn er á móti nánara samstarfi Evrópuþjóða, fullri aðild að ESB og upptöku Evrunnar. Hvað var orðið um skilning, þroska og stjórnmálalega sýn forystu flokksins, sem þó var skipuð ungu og, að sjá, álitlegu og hæfileikaríku fólki? Skildi það ekki, að álfan okkar, Evrópa, mun ekki geta staðið af sér áskoranir og ógnir langrar framtíðar, nema sameinuð, elfd og samstillt? Árið 2100 verða Evrópubúar ekki nema um 4% af jarðarbúum. Skildi það ekki, að velferð, menning og öryggi barnanna okkar og barna þeirra er í húfi? Skildi það ekki, að við erum nú þegar komin 80% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku í Schengen, og erum búin að undirgangast að taka upp og hlíta reglugerðum og lögum ESB, án þess þó, að hafa nokkra aðkomu að gerð og setningu þeirra? Skildi það ekki, að með því, að taka skrefið til fulls, ganga 100% í ESB, fengjum við okkar eiginn kommissar (ráðherra) hjá ESB, eins og allar aðrar aðildarþjóðir - hver þeirra hefur aðeins einn - 6 þingmenn á Evrópuþingið og fullt neitunarvald gagnvart nýjum lögum og öllum meiriháttar ákvörðunum sambandsins, eins og öll hin aðildarlöndin, og gætum þannig tekið þátt í allri evrópskri stefnumótun og lagasetningu? Skildi það ekki, að með fullri aðild fengjum við aðgang að fríverzlun við Japan, Suður Kóreu og Kanada; mörkuðum með um 220 milljónum vel efnaðra neytenda!? Þetta fólk skildi greinilega ekki nýja merkingu „sjálfstæðis“, sem Bjarni Benediktsson, eldri, skilgreindi svo vel, m.a. með þessum orðum í áramótaræðu fyrir meira en hálfri öld: „Við eigum þess vegna ekki að óttast samvinnu við aðra, heldur sækjast eftir henni til að bæta landið og lífskjör fólksins, sem í því býr“. Það er raunalegt, að sá forustumaður, sem leiddi flokkinn fyrir meira en hálfri öld, skuli hafa séð og skilið okkar tíma betur, en núverandi forusta. Sjálfstæði nútímans byggist á skilningi á því, að fyrsta stig þess er efnahagslegt sjálfstæði, sem um leið er forsenda fyrir frekari stigum sjálfstæðis - til orðs, æðis og áhrifa - en það næst aðeins með mikilli samvinnu, samskiptum og viðskiptum við önnur ríki, en ekki á grundvelli einangrunar hugmynda og afdalahyggju. Það er líka raunalegt, nánast hörmungarsaga, að forystumenn Sjálfstæðisflokksins skuli ekki hafa skilið, hvíkt ólánstól íslenzka krónan hefur verið og er. Fyrir hundrað árum hafði íslenzka krónan og sú danska sama verðgildi; ein íslenzk króna hafði sama verðgildi og ein dönsk. Nú, er verðgildi íslenzku krónunnar 5 danskir aurar, og, ef við hugsum til þess, að í byrjun níunda áratugsins voru tvö núll sniðin af krónunni, þá er raunstaðan sú í dag, að verðgildi íslenzku krónunnar er komið niður í einn-tuttugasta úr einum dönskum eyri. Þessi hrikalega þróun og botnlaust hrap íslenzku krónunnar hefur svo leitt til þess, að hér hafa vextir verið margfalt hærri en í öðrum evrópskum löndum, sem m.a. hefur þýtt, að íbúðarkaupendur hér hafa þurft að greiða íbúðir sínar 3,5-4 sinnum, með vöxtum, á sama tíma og nágrannarnir, með stöðuga og traustan galdmiðil, Evruna, hafa ekki þurft að greiða sína íbúð, nema 1,5 sinnum. Auðvitað gildir sama saga um það fjármagn, sem atvinnufyrirtæki landins þurfa í sinn rekstur og lántökur einstaklinga og fjölskyldna fyrir öðrum þörfum; menn hafa þurft að standa undir margfalt meiri og þyngri byrði við skil og uppgjör sinna skulda, en íbúar Evru-nágrannalanda. Enn eitt svið, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur algjörlega sofið á verðinum, er dýra-, náttúru- og umhverfisvernd. Vernd jarðarinnar. Það er með ólíkindum, að það unga fólk, sem leiðir flokkinn, skuli vera blint fyrir því, að vernd jarðar – lofts, láðs og lagar – er langstærsta mál okkar tíma. Sumir eru ungir að árum, en aldnir og „geldir“ í anda. Höfundur er formaður ÍslandiAllt, félagasamtaka um samfélagsmál og betra jarðlíf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Skoðun: Kosningar 2021 Alþingiskosningar 2021 Mest lesið Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar Skoðun Iðnaðarstefna – stökkpallur inn í næsta hagvaxtarskeið Sigurður Hannesson skrifar Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Áður en það verður of seint María Rut Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
Í eina tíð var eitt helzta slagorð Sjálfstæðisflokksins „stétt-með-stétt“. Og, þetta var meira en slagorð. Þetta var stefnumörkun, sem var framkvæmd og stóðst. Þingmenn voru með margvíslegan bakgrunn; komu úr ólíkum starfsgreinum, höfðu ólíka menntun og feril að baki. Flokkurinn hafði oft um 40% fylgi. Þjóðarflokkur. En, það er af, sem áður var. Vorið 2018 skrifaði ég grein í Morgunblaðið með fyrirsögninni „Hvað varð um Sjálfstæðisflokkinn okkar?“ Tilefnið var, að ég hafði verið í burtu í tæpa þrjá áratugi og þekkti flokkinn varla aftur, þegar ég kom til baka, enda fylgið komið niður í 20-25%. Þegar ég fór utan og settist að í Þýzkalandi, vann Sjálfstæðis-flokkurinn með svipaðri stefnumörkun og Kristilegi demókrataflokkurinn þar. Þetta voru nánast eins og systurflokkar. Báðir þá með um 40% fylgi. Þegar ég kom til baka, síðla árs 2016, sýndist mér Sjálfstæðis-flokkurinn mikið vera kominn inn á svið AfD, sem var og er þýzkur hægri þjóðernis- og afturhaldsflokkur, sem hafði klofið sig út úr Kristilegum demókrötum. Í stað þess að elta þá eða reyna að halda þeim innan Kristilegra demókrata, færði Angela Merkel flokkinn meira inn á miðjuna, fylgdi fólkinu og þörfum þess, fór aðeins til vinstri, inn á svið aukinnar umhverfisbaráttu - baráttu fyrir jörðinni - og beitti sér fyrir því, að kjarnorkuverum yrði lokað, sem hafði verið mikið baráttumál vinstri manna. Þannig sýndi Merkel í verki, að Kristilegir demókratar væru lifandi afl, sem brást við og breytti sér skv. þróun mála og vilja og þörfum manna. Enda héldu Kristilegir demókratar þjóðarfylgi í Þýzkalandi og gera það enn; fylgi nú 38-40%. Hér er það helzt Viðreisn, sem er að þróast í svipaða átt, þó að þar sé enn margt ógert, einkum í jarðar- og umhverfismálum. Bezta dæmið um einangrunar- og afdalahyggju Sjálfstæðis-manna er, að flokkurinn er á móti nánara samstarfi Evrópuþjóða, fullri aðild að ESB og upptöku Evrunnar. Hvað var orðið um skilning, þroska og stjórnmálalega sýn forystu flokksins, sem þó var skipuð ungu og, að sjá, álitlegu og hæfileikaríku fólki? Skildi það ekki, að álfan okkar, Evrópa, mun ekki geta staðið af sér áskoranir og ógnir langrar framtíðar, nema sameinuð, elfd og samstillt? Árið 2100 verða Evrópubúar ekki nema um 4% af jarðarbúum. Skildi það ekki, að velferð, menning og öryggi barnanna okkar og barna þeirra er í húfi? Skildi það ekki, að við erum nú þegar komin 80% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku í Schengen, og erum búin að undirgangast að taka upp og hlíta reglugerðum og lögum ESB, án þess þó, að hafa nokkra aðkomu að gerð og setningu þeirra? Skildi það ekki, að með því, að taka skrefið til fulls, ganga 100% í ESB, fengjum við okkar eiginn kommissar (ráðherra) hjá ESB, eins og allar aðrar aðildarþjóðir - hver þeirra hefur aðeins einn - 6 þingmenn á Evrópuþingið og fullt neitunarvald gagnvart nýjum lögum og öllum meiriháttar ákvörðunum sambandsins, eins og öll hin aðildarlöndin, og gætum þannig tekið þátt í allri evrópskri stefnumótun og lagasetningu? Skildi það ekki, að með fullri aðild fengjum við aðgang að fríverzlun við Japan, Suður Kóreu og Kanada; mörkuðum með um 220 milljónum vel efnaðra neytenda!? Þetta fólk skildi greinilega ekki nýja merkingu „sjálfstæðis“, sem Bjarni Benediktsson, eldri, skilgreindi svo vel, m.a. með þessum orðum í áramótaræðu fyrir meira en hálfri öld: „Við eigum þess vegna ekki að óttast samvinnu við aðra, heldur sækjast eftir henni til að bæta landið og lífskjör fólksins, sem í því býr“. Það er raunalegt, að sá forustumaður, sem leiddi flokkinn fyrir meira en hálfri öld, skuli hafa séð og skilið okkar tíma betur, en núverandi forusta. Sjálfstæði nútímans byggist á skilningi á því, að fyrsta stig þess er efnahagslegt sjálfstæði, sem um leið er forsenda fyrir frekari stigum sjálfstæðis - til orðs, æðis og áhrifa - en það næst aðeins með mikilli samvinnu, samskiptum og viðskiptum við önnur ríki, en ekki á grundvelli einangrunar hugmynda og afdalahyggju. Það er líka raunalegt, nánast hörmungarsaga, að forystumenn Sjálfstæðisflokksins skuli ekki hafa skilið, hvíkt ólánstól íslenzka krónan hefur verið og er. Fyrir hundrað árum hafði íslenzka krónan og sú danska sama verðgildi; ein íslenzk króna hafði sama verðgildi og ein dönsk. Nú, er verðgildi íslenzku krónunnar 5 danskir aurar, og, ef við hugsum til þess, að í byrjun níunda áratugsins voru tvö núll sniðin af krónunni, þá er raunstaðan sú í dag, að verðgildi íslenzku krónunnar er komið niður í einn-tuttugasta úr einum dönskum eyri. Þessi hrikalega þróun og botnlaust hrap íslenzku krónunnar hefur svo leitt til þess, að hér hafa vextir verið margfalt hærri en í öðrum evrópskum löndum, sem m.a. hefur þýtt, að íbúðarkaupendur hér hafa þurft að greiða íbúðir sínar 3,5-4 sinnum, með vöxtum, á sama tíma og nágrannarnir, með stöðuga og traustan galdmiðil, Evruna, hafa ekki þurft að greiða sína íbúð, nema 1,5 sinnum. Auðvitað gildir sama saga um það fjármagn, sem atvinnufyrirtæki landins þurfa í sinn rekstur og lántökur einstaklinga og fjölskyldna fyrir öðrum þörfum; menn hafa þurft að standa undir margfalt meiri og þyngri byrði við skil og uppgjör sinna skulda, en íbúar Evru-nágrannalanda. Enn eitt svið, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur algjörlega sofið á verðinum, er dýra-, náttúru- og umhverfisvernd. Vernd jarðarinnar. Það er með ólíkindum, að það unga fólk, sem leiðir flokkinn, skuli vera blint fyrir því, að vernd jarðar – lofts, láðs og lagar – er langstærsta mál okkar tíma. Sumir eru ungir að árum, en aldnir og „geldir“ í anda. Höfundur er formaður ÍslandiAllt, félagasamtaka um samfélagsmál og betra jarðlíf.
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar
Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun