Hvernig á alþjóðasamfélagið að verja samfélag, sem ekki sýnir minnsta vilja eða getu til að verja sig sjálft? Ole Anton Bieltvedt skrifar 17. ágúst 2021 18:01 Fyrir nokkrum mánuðum ákvað Biden Bandaríkjaforseti, að draga til baka bandarískt herlið, sem þá hafði verið staðsett í Afganistan í 20 ár, þar sem hann taldi tilgangi hertökunnar og hersetunnar vera náð, og, að Bandaríkin og NATO hefðu lagt heimamönnum, þ.e. ríkisstjórn þeirra og herliði, til nægilegt liðsinni – fjármuni, leiðsögn og þjálfun – til að stand á eigin fótum. Undirritaður láir Bandaríkjaforseta þetta ekki og telur hann, að aðrir geti það heldur ekki, ef farið er í greinigu málsins með málefnalegum hætti og af sanngirni. Upphaflegur tilgangur hernámsins var að þrengja að og reyna að útrýma þeim hermdarverkasamtökum, sem höfðu hreiðrað um sig í landinu, og vegið höfði hart að Bandaríkjamönnum með 9.-11. árásinni í New York 2001. Efst á blaði Bandaríkjamanna og vestrænna þjóða var að ná Osama bin Laden, foringja hermdaverkarhópsins al-Qaida, og upprætta þennan hóp illvirkja, sem ógnaði hafði allri heimsbyggðinni. 2. maí 2011 tókst Bandaríkjamönnum að vega bin Laden, en það var þáverandi forseti Bandaríkjanna, Barack Obama, sem endanlega stýrði og leyfði þá aftöku. Þar með var fótunum að mestu kippt undan al-Qaida. Síðan eru liðin 10 ár. Þennan tíma hafa Bandaríkjamenn og Vestræn ríki haldið herliði sínu mikið í Afganistan, en þó hafa áherzlur setuliðsins breytzt úr hreinum hernaðaraðgerðum og hervernd í það, að fræða, þjálfa og styrkja heimamenn og þeirra innviði. Bandalagsþjóðirnar hafa varið til þessa gífurlegum fjármunum, en talið var, að ríkisstjórn landins og heimamenn vildu stefna á vestrænt lýðræði, frelsi og mannréttinsi í landinu til frambúðar, og, að þeir væru tilbúnir til, að taka yfir varnir sjálfra sín og síns frelsis og sinna eigin mannréttinda. Þegar Biden tók sína ákvörðun um að draga herlið sitt til baka, eftir þessi 20 ár, sem reyndar er lengsta hernaðaraðgerð Bandaríkjamanna á erlendri grund frá upphafi, hafði verið byggður upp afganskur stjórnarher með um 300.000 mönnum, sem hafði hlotið áralanga þjálfun færustu hernaðarsérfræðinga Bandaríkjamanna, Breta og Þjóðverja og fengið hafði í hendur nýjustu og beztu vopn Vesturlanda. Á sama tíma höfðu Talíbanar á 75.000 liðsmönnum að skipa, sem höfðu litla eða enga skipulega hernaðarlega menntun eða þjálfun fengið, mátti fremur flokka undir ofsatrúaða bardagamenn eða, nánast, villimenn. Biden taldi, að þessi stjórnarher myndi hafa alla burði til að geta varið „frjálst“ Afganistan fyrir ofsatrúarmönnunum og yfirgangi þeirra. Ekki sízt með tilliti til öryggis og velfarnaðar stúlkna og kvenna, sem, um leið, voru auðvitað systur og mæður, mátti ætla, að stjórnarhermenn myndu verja lýðræðið og frelsið, sem áunnizt hafði, með kjafti og klóm. En, hvað gerist!? Talibanar vaða inn á hvert valdasvæði ríkistjórnar Afganistan og stjórnarhermanna af öðru og leggja þar allt undir sig, lén fyrir lén og fylki fyrir fylki, þar til þeir labba inn í höfuðborgina, Kabúl, án varnar stjórnarhersins eða nokkurrar andspyrnu. Menn voru orðlausir. Nú heyrast þær raddir frá Afganistan, líka frá Afgönum hér, að Vesturveldin hafi brugðizt Afganistan, og, að þau verði nú að bæta þeim skaðann, sem fyrir urðu. Þetta ágæta fólk verður að snúa sér að þeim, sem nær þeim standa, með sínar kvartanir og kröfugerð. Ábyrgir aðilar eru ekki Vesturveldin, heldur heimamenn sjálfir, einkum foringjar afganska hersins og hermenn sjálfir. Án þess að þekkja vel til og geta dæmt þetta endanlega, liggur við að ég segi: Annar eins andskotans aumingjaskapur! Þetta breytir þó ekki einu: Þeir Afganir, sem undan falli Afganista líða, eiga jafnvel á hætti að glata lífi og limum vegna samvinnu við Vesturveldin, sambands við vestrænar þjóðir eða vegna vestrænnar lífssýnar eða sjónarmiða, verða að fá umfangsmikla vernd og aðstoð. Fyrst þarf að tryggja með öruggum og skipulegum hætti brottflutning þessa fólks. Síðan þarf að veita því dvalar- og starfsréttindi í hinum Vestræna heimi af örlæti. Þetta er ekki skyldu- verkefni vegna þess, að Vesturveldin hafi brugðizt, heldur er þetta skylduverkefni vegna þeirrar MANNÚÐAR, sem við viljum kenna okkur við. Kanadamenn hafa boðizt til að taka við 20.000 afgönskum flóttamönnum. Ef við vildum sýna sama samhug, bæri okkur að opan dyrnar fyrir 200 afgönskum flóttamönnum. Það væri sama hlutfall. Það verður fróðlegt að sjá, hvað mannúðarflokkurinn Vinstri grænir gera nú, með sinn forsætisráðherra. Var einhver að tala um 20 flóttamenn!? Ef svo er, falla aftur orðin „andskotans aumingjar“. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Afganistan Bandaríkin Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir nokkrum mánuðum ákvað Biden Bandaríkjaforseti, að draga til baka bandarískt herlið, sem þá hafði verið staðsett í Afganistan í 20 ár, þar sem hann taldi tilgangi hertökunnar og hersetunnar vera náð, og, að Bandaríkin og NATO hefðu lagt heimamönnum, þ.e. ríkisstjórn þeirra og herliði, til nægilegt liðsinni – fjármuni, leiðsögn og þjálfun – til að stand á eigin fótum. Undirritaður láir Bandaríkjaforseta þetta ekki og telur hann, að aðrir geti það heldur ekki, ef farið er í greinigu málsins með málefnalegum hætti og af sanngirni. Upphaflegur tilgangur hernámsins var að þrengja að og reyna að útrýma þeim hermdarverkasamtökum, sem höfðu hreiðrað um sig í landinu, og vegið höfði hart að Bandaríkjamönnum með 9.-11. árásinni í New York 2001. Efst á blaði Bandaríkjamanna og vestrænna þjóða var að ná Osama bin Laden, foringja hermdaverkarhópsins al-Qaida, og upprætta þennan hóp illvirkja, sem ógnaði hafði allri heimsbyggðinni. 2. maí 2011 tókst Bandaríkjamönnum að vega bin Laden, en það var þáverandi forseti Bandaríkjanna, Barack Obama, sem endanlega stýrði og leyfði þá aftöku. Þar með var fótunum að mestu kippt undan al-Qaida. Síðan eru liðin 10 ár. Þennan tíma hafa Bandaríkjamenn og Vestræn ríki haldið herliði sínu mikið í Afganistan, en þó hafa áherzlur setuliðsins breytzt úr hreinum hernaðaraðgerðum og hervernd í það, að fræða, þjálfa og styrkja heimamenn og þeirra innviði. Bandalagsþjóðirnar hafa varið til þessa gífurlegum fjármunum, en talið var, að ríkisstjórn landins og heimamenn vildu stefna á vestrænt lýðræði, frelsi og mannréttinsi í landinu til frambúðar, og, að þeir væru tilbúnir til, að taka yfir varnir sjálfra sín og síns frelsis og sinna eigin mannréttinda. Þegar Biden tók sína ákvörðun um að draga herlið sitt til baka, eftir þessi 20 ár, sem reyndar er lengsta hernaðaraðgerð Bandaríkjamanna á erlendri grund frá upphafi, hafði verið byggður upp afganskur stjórnarher með um 300.000 mönnum, sem hafði hlotið áralanga þjálfun færustu hernaðarsérfræðinga Bandaríkjamanna, Breta og Þjóðverja og fengið hafði í hendur nýjustu og beztu vopn Vesturlanda. Á sama tíma höfðu Talíbanar á 75.000 liðsmönnum að skipa, sem höfðu litla eða enga skipulega hernaðarlega menntun eða þjálfun fengið, mátti fremur flokka undir ofsatrúaða bardagamenn eða, nánast, villimenn. Biden taldi, að þessi stjórnarher myndi hafa alla burði til að geta varið „frjálst“ Afganistan fyrir ofsatrúarmönnunum og yfirgangi þeirra. Ekki sízt með tilliti til öryggis og velfarnaðar stúlkna og kvenna, sem, um leið, voru auðvitað systur og mæður, mátti ætla, að stjórnarhermenn myndu verja lýðræðið og frelsið, sem áunnizt hafði, með kjafti og klóm. En, hvað gerist!? Talibanar vaða inn á hvert valdasvæði ríkistjórnar Afganistan og stjórnarhermanna af öðru og leggja þar allt undir sig, lén fyrir lén og fylki fyrir fylki, þar til þeir labba inn í höfuðborgina, Kabúl, án varnar stjórnarhersins eða nokkurrar andspyrnu. Menn voru orðlausir. Nú heyrast þær raddir frá Afganistan, líka frá Afgönum hér, að Vesturveldin hafi brugðizt Afganistan, og, að þau verði nú að bæta þeim skaðann, sem fyrir urðu. Þetta ágæta fólk verður að snúa sér að þeim, sem nær þeim standa, með sínar kvartanir og kröfugerð. Ábyrgir aðilar eru ekki Vesturveldin, heldur heimamenn sjálfir, einkum foringjar afganska hersins og hermenn sjálfir. Án þess að þekkja vel til og geta dæmt þetta endanlega, liggur við að ég segi: Annar eins andskotans aumingjaskapur! Þetta breytir þó ekki einu: Þeir Afganir, sem undan falli Afganista líða, eiga jafnvel á hætti að glata lífi og limum vegna samvinnu við Vesturveldin, sambands við vestrænar þjóðir eða vegna vestrænnar lífssýnar eða sjónarmiða, verða að fá umfangsmikla vernd og aðstoð. Fyrst þarf að tryggja með öruggum og skipulegum hætti brottflutning þessa fólks. Síðan þarf að veita því dvalar- og starfsréttindi í hinum Vestræna heimi af örlæti. Þetta er ekki skyldu- verkefni vegna þess, að Vesturveldin hafi brugðizt, heldur er þetta skylduverkefni vegna þeirrar MANNÚÐAR, sem við viljum kenna okkur við. Kanadamenn hafa boðizt til að taka við 20.000 afgönskum flóttamönnum. Ef við vildum sýna sama samhug, bæri okkur að opan dyrnar fyrir 200 afgönskum flóttamönnum. Það væri sama hlutfall. Það verður fróðlegt að sjá, hvað mannúðarflokkurinn Vinstri grænir gera nú, með sinn forsætisráðherra. Var einhver að tala um 20 flóttamenn!? Ef svo er, falla aftur orðin „andskotans aumingjar“. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun