Flytjum út mengun Þorsteinn Sæmundsson skrifar 20. janúar 2022 18:31 Það sló mig að lesa viðtal við formann Náttúruverndarsamtaka Íslands (NÍ) í Fréttablaðinu 18. Jan. þar sem hann finnur uppbyggingu áburðarverksmiðju á Íslandi allt til foráttu vegna kolefnislosunar frá slíkri starfsemi. Honum finnst fara betur á að einhverjir aðrir framleiði áburð til nota hér á landi og flytji um langan veg með tilheyrandi sótspori. Mengunin á semsagt að vera einhvers staðar annarsstaðar. Nú er rétt að gera sér grein fyrir að áburður er víðast hvar í heiminum framleiddur með orkugjöfum sem ekki eru endurnýjanlegir. Við Íslendingar erum í einstæðri stöðu til að framleiða þessa vöru með lágmarkskolefnislosun. Sú staðreynd mun hafa áhrif á sölu afurða sem framleiddar eru á grunni áburðar sem framleiddur er á þennan einstaka hátt. Aukin framleiðsla landbúnaðarafurða á Íslandi til innanlandsneyslu og útflutnings er eitt stærsta hagsmunamál íslendinga og verðmætt framlag til þess að minnka kolefnislosun á heimsvísu. Ekki þarf að fjölyrða um kolefnisspor þess að fljúga hingað grænmeti frá S-Evrópu eða ávöxtum frá Perú svo dæmi séu tekin Með raunhæfri verðlagningu raforku til landbúnaðar má stórauka innlenda framleiðslu og úrval. Það er hægt að gera Ísland að mestu sjálfbært hvað grænmetisframleiðslu varðar. ,,Vilji er allt sem þarf.” (EB) Nú ber þess að geta að formaður NÍ er ekki einhver maður útí bæ heldur einstaklingur sem sótt hefur líklega allflestar ráðstefnur um loftslagsmál í heiminum í áratugi, allt frá Ríó til Bali til S-Afríku til Skotlands. Mér liggur forvitni á að vita hvort málflutningur formanns NÍ á ráðstefnum þessum hefur markast af skoðunum eins og þeim sem fram koma í viðtali dagsins. Hvort hann hafi þar haldið því á lofti að einhverjir aðrir en Íslendingar eigi að sitja uppi með mengun af framleiðslu gæða sem við síðan njótum. Ég viðurkenni að þarna finnst mér kveða við afskaplega eigingjarnan tón. Sá tónn hefur heyrst áður úr ranni þeirra sem segjast bera náttúruvernd fyrir brjósti. Skemmst er að minnast orða fyrrverandi þingmanns VG sem sagði í umræðum um uppbyggingu hágæðasorpbrennslu á Alþingi eitthvað á þá leið að nær væri fyrir Íslendinga að flytja út sorp til brennslu vegna mengunaráhrifa brennslunnar en að brenna það hér við bestu aðstæður auk þess að framleiða orku við brennsluna. Semsagt sagði VG þingmaðurinn að aðrir ættu að sitja uppi með áhrif af viljaleysi Íslendinga til að ganga almennilega frá sorpi í stað þess að urða um allar koppagrundir án þess að því er virðist að kanna langtímaáhrif urðunarinnar á loftslag og vatnsbúskap. Þesum fyrrverandi þingmanni fannst sjálfsagt að sigla sorpi milli landa með tilheyrandi kolefnisspori til að Íslendingar slyppu sjálfir við áhrif af neyslu sinni Þessi hugsunarháttur er á pari við að senda farsíma og jafnvel heilu skipin til niðurrifs við Indlandshaf. Ef mengun af okkar völdum sést ekki hér er hún ekki til. Ótrúlega skammsýnt og eigingjarnt sjónarmið. Sem betur fer eru á Íslandi stjórnmálamenn sem sjá heildarmynd hlutanna. Sem sjá hnattræn áhrif þess að framleiða ál á Íslandi svo dæmi sé tekið. Sem sjá möguleikana í hátæknisorpbrennslu, stórátaki í skógrækt til kolefnisjöfnunar. Sem sjá þá ótrúlegu möguleika sem búa í aukinni ylrækt s.s. að rækta hér vanillu undir gleri. Gramm af vanillu er um þessar mundir jafnverðmætt og gramm silfurs. Er ekki einnar messu virði að kanna jákvæð áhrif áburðarframleiðslu innanlands á alla slíka möguleika í stað þess að vilja kasta ábyrgð og mengunaráhrifum vegna framleiðslu gæða í okkar þágu í fang annarra? Ætli sé ekki full ástæða fyrir einstaklinga sem eiga líklega stærst einkakolefnisspor Íslendinga til að horfa út fyrir eigið nef og láta af nesjamennsku og einangrunarhyggju. Í leiðinni geta þeir sömu hugleitt að spara sér (kolefnis)sporin. Höfundur situr í stjórn Miðflokksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Sæmundsson Miðflokkurinn Orkumál Mest lesið Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas Skoðun Skoðun Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Sjá meira
Það sló mig að lesa viðtal við formann Náttúruverndarsamtaka Íslands (NÍ) í Fréttablaðinu 18. Jan. þar sem hann finnur uppbyggingu áburðarverksmiðju á Íslandi allt til foráttu vegna kolefnislosunar frá slíkri starfsemi. Honum finnst fara betur á að einhverjir aðrir framleiði áburð til nota hér á landi og flytji um langan veg með tilheyrandi sótspori. Mengunin á semsagt að vera einhvers staðar annarsstaðar. Nú er rétt að gera sér grein fyrir að áburður er víðast hvar í heiminum framleiddur með orkugjöfum sem ekki eru endurnýjanlegir. Við Íslendingar erum í einstæðri stöðu til að framleiða þessa vöru með lágmarkskolefnislosun. Sú staðreynd mun hafa áhrif á sölu afurða sem framleiddar eru á grunni áburðar sem framleiddur er á þennan einstaka hátt. Aukin framleiðsla landbúnaðarafurða á Íslandi til innanlandsneyslu og útflutnings er eitt stærsta hagsmunamál íslendinga og verðmætt framlag til þess að minnka kolefnislosun á heimsvísu. Ekki þarf að fjölyrða um kolefnisspor þess að fljúga hingað grænmeti frá S-Evrópu eða ávöxtum frá Perú svo dæmi séu tekin Með raunhæfri verðlagningu raforku til landbúnaðar má stórauka innlenda framleiðslu og úrval. Það er hægt að gera Ísland að mestu sjálfbært hvað grænmetisframleiðslu varðar. ,,Vilji er allt sem þarf.” (EB) Nú ber þess að geta að formaður NÍ er ekki einhver maður útí bæ heldur einstaklingur sem sótt hefur líklega allflestar ráðstefnur um loftslagsmál í heiminum í áratugi, allt frá Ríó til Bali til S-Afríku til Skotlands. Mér liggur forvitni á að vita hvort málflutningur formanns NÍ á ráðstefnum þessum hefur markast af skoðunum eins og þeim sem fram koma í viðtali dagsins. Hvort hann hafi þar haldið því á lofti að einhverjir aðrir en Íslendingar eigi að sitja uppi með mengun af framleiðslu gæða sem við síðan njótum. Ég viðurkenni að þarna finnst mér kveða við afskaplega eigingjarnan tón. Sá tónn hefur heyrst áður úr ranni þeirra sem segjast bera náttúruvernd fyrir brjósti. Skemmst er að minnast orða fyrrverandi þingmanns VG sem sagði í umræðum um uppbyggingu hágæðasorpbrennslu á Alþingi eitthvað á þá leið að nær væri fyrir Íslendinga að flytja út sorp til brennslu vegna mengunaráhrifa brennslunnar en að brenna það hér við bestu aðstæður auk þess að framleiða orku við brennsluna. Semsagt sagði VG þingmaðurinn að aðrir ættu að sitja uppi með áhrif af viljaleysi Íslendinga til að ganga almennilega frá sorpi í stað þess að urða um allar koppagrundir án þess að því er virðist að kanna langtímaáhrif urðunarinnar á loftslag og vatnsbúskap. Þesum fyrrverandi þingmanni fannst sjálfsagt að sigla sorpi milli landa með tilheyrandi kolefnisspori til að Íslendingar slyppu sjálfir við áhrif af neyslu sinni Þessi hugsunarháttur er á pari við að senda farsíma og jafnvel heilu skipin til niðurrifs við Indlandshaf. Ef mengun af okkar völdum sést ekki hér er hún ekki til. Ótrúlega skammsýnt og eigingjarnt sjónarmið. Sem betur fer eru á Íslandi stjórnmálamenn sem sjá heildarmynd hlutanna. Sem sjá hnattræn áhrif þess að framleiða ál á Íslandi svo dæmi sé tekið. Sem sjá möguleikana í hátæknisorpbrennslu, stórátaki í skógrækt til kolefnisjöfnunar. Sem sjá þá ótrúlegu möguleika sem búa í aukinni ylrækt s.s. að rækta hér vanillu undir gleri. Gramm af vanillu er um þessar mundir jafnverðmætt og gramm silfurs. Er ekki einnar messu virði að kanna jákvæð áhrif áburðarframleiðslu innanlands á alla slíka möguleika í stað þess að vilja kasta ábyrgð og mengunaráhrifum vegna framleiðslu gæða í okkar þágu í fang annarra? Ætli sé ekki full ástæða fyrir einstaklinga sem eiga líklega stærst einkakolefnisspor Íslendinga til að horfa út fyrir eigið nef og láta af nesjamennsku og einangrunarhyggju. Í leiðinni geta þeir sömu hugleitt að spara sér (kolefnis)sporin. Höfundur situr í stjórn Miðflokksins.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun