Tökum á vandanum Jónas Elíasson skrifar 27. nóvember 2022 12:01 Eitthvað þarf að gera í málefnum borgarinnar eins og Mbl bendir á í leiðara 22/11 og 26/11/22. Almenn óráðsía hefur gert borgarsjóð gjaldþrota í raun, sem aflar rekstrarfjár með skuldabréfaútgáfu og hækkar skuldir borgarsjóðs um 1 – 2 ma/mánuði. Þess vegna er borgarstjóri í fjárhagslegu skrúfstykki og ófær um að gera neitt raunhæft í aðkallandi vandamálum, en þar eru samgöngumálin veigamest ennþá, en þar er tafakostnaður borgaranna orðinn 30 – 60 ma/ári. Endurbætum þjóðvegakerfið Tiltölulega auðvelt er að létta á þessum vanda með endurbótum á þjóðvegakerfinu, en í tilraun til að afla pólitískra vinsælda, féll borgarstjóri í þá gryfju að vilja það ekki, heldur fækka bílum, sem er ekki hægt nema með þvingunaraðgerðum sem hafa afdrifaríkan efnahagslegann afturkipp í för með sér. Margir hafa bent á þetta, en borgarstjóri virðist hafa enn minni áhuga á hag þjóðarinnar en borgarinnar, heldur bara áfram sínum predikunum um borgarlínu sem allir vita nú orðið að skilar engu nema gleypa 100 ma. króna. Þetta er erfið staða, búast má við að tafakostnaður hafi tvöfaldast 2030 eða fyrr. Tiltölulega auðvelt er að laga þetta, en til þess þarf að byggja nokkur mislæg gatnamót sem Rvk tók út úr skipulagi 2015 í einhverju kasti af því sem ég hef kallað mislæga gatnamótaþrjósku. Sumir hafa viljað rekja þessa arburðarás aftur til Ingibjargar Sólrúnar, sem lét hafa eftir sér að Ísland þyrfti ekki amerískar hraðbrautir, en þetta er rangt. Samkvæmt orðanna hljóðan þýðir þetta einfaldlega að Ísland þarf ekki hraðbrautakerfi samkvæmt amerískum stöðlum sem er alveg rétt. En úr þessu varð mislæga gatnamótaþrjóskan til, þrátt fyrir að þjóðvegakerfi höfuðborgarsvæðisins inniheldur yfir 20 mislæg gatnamót og munar ekkert um þau fáu sem þarf til viðbótar til að spara tafakostnað 10 – 20 ma/ári. En Rvk hangir á mislægu gatnamótaþrjóskunni. Hugsanlega má rekja það til pírata fremur en borgarstjóra, en það er ótrúlega óheppinn flokkur, hvers ætt má rekja til Giuseppe Piero "Beppe" Grillo, ítalsks stjórnmálamanns og fyrrverandi trúðs, sem heldur því fram að allir séu spilltir nema hann, rétt eins og píratar gera hér. Í Rvk fengu þeir formennsku í skipulags- og samgönguráði 2018 og hófu þeir baráttu fyrir bíllausum lífsstíl og grænni borg, sem sýndi sig að innihalda ekkert nema máttlaust einkabílahatur og borgarlínu sem sýndin sig að vera þrteföldun á þeim strætó sem höfuðborgarbúar nota mjög lítið, en enga raunhæfa samgöngustefnu. Eru menn að grínast? Núverandi formaður skipulags- og samgönguráðs toppaði þetta reyndar þegar hann lagði til neðanjarðarlest (Fréttablaðið 14/9/22) í hripleku Reykjavíkurgrágrýtinu frá Ártúni, gegnum þrjú jarðhitasvæði niður á Lækjartorg. Þetta hét að þora, sannkallað réttnefni, borgir sem hafa kjark í samgöngutæknilegt sjálfsmorð eru ekki margar. Lausnin er einföld En lausnin er sú einfalda að gera Miklubraut/Kringlumýrarbraut ljóslausar, sem kostar minna en gera alla þá stokka og jarðgöng sem Rvk heimtar, líklega til að geta úthlutað lóðum ofan á þeim og hirt þar tíu milljónir af hverri íbúð. En hvernig á að koma þessum í kring ? Vandinn er skipulagsvald Rvk sem komast þarf í kring um. Lausnin á því er tæplega nema ein, gera þjóðvegakerfið að sérstakri skipulagseiningu eins og flest önnur lönd hafa þegar gert. Til að ná þessu markmiði þarf að skerða skipulagsvald sveitafélaga. Taka verður á vandanum Vanhæfi meirihlutans í borgarstjórn Reykjavíkur er að stefna Íslandi í mjög vond mál. Samgöngustíflan í Rvk hækkar flutningskostnað í þríhyrningnum Akranes/Selfoss/Keflavík, en þar fer nánast allur inn- og útflutningur í gegn, þar á meðal allur neysluvarningur þjóðarinnar. Að þarna þurfi frjálst (free flow) umferðakerfi liggur í augum uppi. En borgarstjórn sefur á sitt græna eyra, dreymandi strætódrauma. Þar að auki eru að birtast slæmar fréttir, t.d. af yfirvofandi orkuskorti. Er það næsta DBE kreppan ? Höfundur er prófessor við Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jónas Elíasson Reykjavík Samgöngur Mest lesið Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Menntasjóður, skref í rétta átt? Eyrún Baldursdóttir Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Ísland er síðasta vígi Norður-Atlantshafslaxins Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Skoðun Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Skoðun Vertu drusla! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Þegar hið smáa verður risastórt Sigurjón Þórðarson skrifar Sjá meira
Eitthvað þarf að gera í málefnum borgarinnar eins og Mbl bendir á í leiðara 22/11 og 26/11/22. Almenn óráðsía hefur gert borgarsjóð gjaldþrota í raun, sem aflar rekstrarfjár með skuldabréfaútgáfu og hækkar skuldir borgarsjóðs um 1 – 2 ma/mánuði. Þess vegna er borgarstjóri í fjárhagslegu skrúfstykki og ófær um að gera neitt raunhæft í aðkallandi vandamálum, en þar eru samgöngumálin veigamest ennþá, en þar er tafakostnaður borgaranna orðinn 30 – 60 ma/ári. Endurbætum þjóðvegakerfið Tiltölulega auðvelt er að létta á þessum vanda með endurbótum á þjóðvegakerfinu, en í tilraun til að afla pólitískra vinsælda, féll borgarstjóri í þá gryfju að vilja það ekki, heldur fækka bílum, sem er ekki hægt nema með þvingunaraðgerðum sem hafa afdrifaríkan efnahagslegann afturkipp í för með sér. Margir hafa bent á þetta, en borgarstjóri virðist hafa enn minni áhuga á hag þjóðarinnar en borgarinnar, heldur bara áfram sínum predikunum um borgarlínu sem allir vita nú orðið að skilar engu nema gleypa 100 ma. króna. Þetta er erfið staða, búast má við að tafakostnaður hafi tvöfaldast 2030 eða fyrr. Tiltölulega auðvelt er að laga þetta, en til þess þarf að byggja nokkur mislæg gatnamót sem Rvk tók út úr skipulagi 2015 í einhverju kasti af því sem ég hef kallað mislæga gatnamótaþrjósku. Sumir hafa viljað rekja þessa arburðarás aftur til Ingibjargar Sólrúnar, sem lét hafa eftir sér að Ísland þyrfti ekki amerískar hraðbrautir, en þetta er rangt. Samkvæmt orðanna hljóðan þýðir þetta einfaldlega að Ísland þarf ekki hraðbrautakerfi samkvæmt amerískum stöðlum sem er alveg rétt. En úr þessu varð mislæga gatnamótaþrjóskan til, þrátt fyrir að þjóðvegakerfi höfuðborgarsvæðisins inniheldur yfir 20 mislæg gatnamót og munar ekkert um þau fáu sem þarf til viðbótar til að spara tafakostnað 10 – 20 ma/ári. En Rvk hangir á mislægu gatnamótaþrjóskunni. Hugsanlega má rekja það til pírata fremur en borgarstjóra, en það er ótrúlega óheppinn flokkur, hvers ætt má rekja til Giuseppe Piero "Beppe" Grillo, ítalsks stjórnmálamanns og fyrrverandi trúðs, sem heldur því fram að allir séu spilltir nema hann, rétt eins og píratar gera hér. Í Rvk fengu þeir formennsku í skipulags- og samgönguráði 2018 og hófu þeir baráttu fyrir bíllausum lífsstíl og grænni borg, sem sýndi sig að innihalda ekkert nema máttlaust einkabílahatur og borgarlínu sem sýndin sig að vera þrteföldun á þeim strætó sem höfuðborgarbúar nota mjög lítið, en enga raunhæfa samgöngustefnu. Eru menn að grínast? Núverandi formaður skipulags- og samgönguráðs toppaði þetta reyndar þegar hann lagði til neðanjarðarlest (Fréttablaðið 14/9/22) í hripleku Reykjavíkurgrágrýtinu frá Ártúni, gegnum þrjú jarðhitasvæði niður á Lækjartorg. Þetta hét að þora, sannkallað réttnefni, borgir sem hafa kjark í samgöngutæknilegt sjálfsmorð eru ekki margar. Lausnin er einföld En lausnin er sú einfalda að gera Miklubraut/Kringlumýrarbraut ljóslausar, sem kostar minna en gera alla þá stokka og jarðgöng sem Rvk heimtar, líklega til að geta úthlutað lóðum ofan á þeim og hirt þar tíu milljónir af hverri íbúð. En hvernig á að koma þessum í kring ? Vandinn er skipulagsvald Rvk sem komast þarf í kring um. Lausnin á því er tæplega nema ein, gera þjóðvegakerfið að sérstakri skipulagseiningu eins og flest önnur lönd hafa þegar gert. Til að ná þessu markmiði þarf að skerða skipulagsvald sveitafélaga. Taka verður á vandanum Vanhæfi meirihlutans í borgarstjórn Reykjavíkur er að stefna Íslandi í mjög vond mál. Samgöngustíflan í Rvk hækkar flutningskostnað í þríhyrningnum Akranes/Selfoss/Keflavík, en þar fer nánast allur inn- og útflutningur í gegn, þar á meðal allur neysluvarningur þjóðarinnar. Að þarna þurfi frjálst (free flow) umferðakerfi liggur í augum uppi. En borgarstjórn sefur á sitt græna eyra, dreymandi strætódrauma. Þar að auki eru að birtast slæmar fréttir, t.d. af yfirvofandi orkuskorti. Er það næsta DBE kreppan ? Höfundur er prófessor við Háskóla Íslands.
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun