Má mótmæla stríðsglæpum? Guttormur Þorsteinsson skrifar 31. október 2023 09:01 Síðustu vikur hefur verið boðað til allmargra mótmæla gegn árásum Ísraelshers á Gasasvæðið enda full þörf á því að sýna samstöðu með Palestínu, knýja stjórnvöld til að taka afstöðu gegn árásunum og láta umheiminn vita að okkur stendur ekki á sama. Við mótmælum hersetu, stríðsglæpum og morðum á börnum. Mótmælin hafa farið friðsamlega fram og verið sótt af fjölbreyttum hópi fólks enda ekki við öðru að búast. Sem betur fer hefur ekki verið lagður steinn í götu þeirra hér á landi en það sama er ekki hægt að segja annars staðar á Vesturlöndum. Þrátt fyrir meinta lýðræðisást og virðingu fyrir mannréttindum kepptust leiðtogar Evrópu við að lýsa yfir stuðningi við rétt Ísraels til að verja sig í saman mund og verið var að sprengja skóla, spítala og helgistaði. Mótmælum gegn þessum augljósu stríðsglæpum, sem bætast ofan á hina glæpsamlegu hersetu og herkví sem Palestínumönnum hefur verið haldið í síðustu áratugi, voru svo sett mikil takmörk í mörgum löndum. Bönn við mótmælum í Evrópu Í Þýskalandi hefur lögum um helfararafneitun verið misbeitt til að þagga niður í stuðningsmönnum Palestínu, mótmæli hafa verið bönnuð í Berlín og Hamborg og jafnvel sett bann við því að flagga fánum Palestínu eða ganga með kaffíur. Íbúar Neukölln af arabískum ættum létu það ekki stoppa sig en fengu þá yfir sig holskeflu lögregluofbeldis þar sem mátti m.a. sjá sérsveitarmenn traðka á kertum til minningar um fórnarlömbin á Gasa. Á bókamessunni í Frankfúrt var svo verðlaunaafhendingu aflýst þar sem vinningshafinn Adania Shibli er palestínsk og bókin hennar fjallar um Nakba, þjóðernishreinsanirnar gegn Palestínumönnum við stofnun Ísraelsríkis. Þessu mótmæltu fjölmargir rithöfundar enda skammarlegt að setja samasemmerki á milli hennar og ódæðisverka vígasveita Hamas. Í Frakklandi gerðu stjórnvöld tilraun til að banna öll mótmæli til stuðnings Palestínu en voru gerð afturreka af dómstólum. Sveitarstjórnum er þó enn leyft að banna einstök mótmæli á óljósum forsendum. Í Vínarborg í Austurríki voru mótmæli líka bönnuð vegna slagorðsins “Palestína verður frjáls, frá ánni til hafsins” sem notað var til að auglýsa viðburðinn vegna þess að það fæli í sér gyðingahatur en það er af og frá að það sé algild túlkun. Í Bretlandi hafa enn ekki verið sett viðlíka takmörk við mótmælum en innanríkisráðherrann hefur hótað því, sem og að handtaka þá sem veifa Palestínufánum eða kalla áðurnefnt slagorð. Offors breskra yfirvalda hefur meira að segja teygt sig til Íslands því að Craig Murray, fyrrverandi sendiherra Bretlands sem hefur verið gagnrýninn á utanríkisstefnu heimalands síns, var tekinn höndum við heimkomuna í krafti hryðjuverkalaga og m.a. yfirheyrður um þátttöku sína í mótmælunum við Austurvöll til stuðnings Palestínu 15. Október. Handtökur og brottrekstur í Bandaríkjunum Ef það er til eitthvað sem heitir slaufunarmenning í Bandaríkjunum þá á hún einna helst við um stuðningsmenn málstaðar Palestínu. Minnsta gagnrýni á framferði Ísraelsríkis getur sett störf kennara, blaðamanna og fleiri í hættu og þrátt fyrir stjórnarskrárbundinn rétt til tjáningarfrelsis hafa borgir og ríki nánast bannað BDS hreyfinguna sem berst fyrir friðsamlegri sniðgöngu á Ísraelsríki. Almenningsálitið hefur þó snúist á sveif með Palestínumönnum síðustu ár eftir því sem glæpir Ísraelsríkis hafa orðið augljósari. Nýverið skipulögðu t.d. samtökin Jewish Voice for Peace (Rödd gyðinga fyrir friði) mótmælasetu á Grand Central lestarstöðinni í New York til að krefjast vopnahlés. Þessum friðsömu mótmælum var svarað með grófri valdbeytingu þar sem lögreglumenn handjárnuðu hundruðir mótmælenda og hrúguðu þeim upp í rútur til handtöku á meðan þeir kölluðu æðrulausir eftir vopnahléi Rétturinn til að verja sig Það kemur ekki á óvart að Bandaríkin sem hafa löngum varið Ísraelsríki fyrir allri gagnrýni styðji gjöreyðingarherferð þess gegn Gasasvæðinu og berji niður allar mótbárur, heima sem erlendis. Það sem kemur meira á óvart er hversu eindreigin stuðningur Evrópuríkja hefur verið við loftárásir og stríðsglæpi Ísraels undir möntrunni um að “Ísrael hafi rétt til að verja sig”. Það hefur sérhvert ríki auðvitað en Ísraelsher var of upptekinn við að berja á Vesturbakkanum til að verja almenna borgara gegn hryðjuverkunum 7. október. Loftárásir á óbreytta borgara og eyðilegging á öllum innviðum til að hefna fyrir þessi ódæðisverk, eins hrikaleg og þau voru, geta hins vegar aldrei fallið undir réttinn til sjálfsvarnar. Þetta sér almenningur á Vesturlöndum þó að stjórnvöld geri það ekki. Það að fólk hafi látið í sér heyra þrátt fyrir bönn og skoðanakúgun á eflaust þátt í því að stjórnmálamenn hafa þurft að skrúfa örlítið niður í stuðningsyfirlýsingum sínum við ísraelsk stjórnvöld sem gefa út sífellt eindreignari viljayfirlýsingar um manndráp og þjóðernishreinsanir. Ríkisstjórnir á Vesturlöndum ættu alvarlega að endurhugsa stuðning sinn eða afstöðuleysi og krefjast vopnahlés nú þegar innrás landhersins á Gasa er hafin og öfl innan Ísraels stefna að því að drepa eða hrekja á brott sem flesta íbúa svæðisins. Mikilvægi mótmæla Vaxandi gyðingahatur, hvort sem það er vegna átakanna eða útbreiðslu samsæriskenninga öfgahægrisins, er svo sannarlega ógn sem þarf að taka alvarlega en það getur aldrei verið réttlæting fyrir því að banna kröfur um mannréttindi, virðingu og tilverurétt Palestínumanna. Slík bönn auka bara líkurnar á því að gremja fólks fái útrás með skaðlegri hætti. Múslimahatur er ekki síður stórt vandamál á Vesturlöndum og eins og sést á viðbrögðum stjórnvalda hefur það mun meiri hljómgrunn á meðal ráðamanna. Ef það er eitthvað sem við þurfum þá eru það fjölmennari og tíðari mótmæli til þess að fá stjórnvöld á Vesturlöndum til þess að setja raunverulega þrýsting á Ísraelsríki að hætta loftárásum sínum, semja um vopnahlé, hætta landtöku og hernámi og stefna að réttlátri og friðsamlegri sambúð við Palestínumenn. Ef við nýtum ekki rétt okkar til að mótmæla núna er alls ekkert víst að við fáum að gera það næst. Höfundur er formaður Samtaka hernaðarandstæðinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guttormur Þorsteinsson Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Halldór 25.10.2025 Halldór „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvað er sköpun í skólastarfi? Bryngeir Valdimarsson skrifar Sjá meira
Síðustu vikur hefur verið boðað til allmargra mótmæla gegn árásum Ísraelshers á Gasasvæðið enda full þörf á því að sýna samstöðu með Palestínu, knýja stjórnvöld til að taka afstöðu gegn árásunum og láta umheiminn vita að okkur stendur ekki á sama. Við mótmælum hersetu, stríðsglæpum og morðum á börnum. Mótmælin hafa farið friðsamlega fram og verið sótt af fjölbreyttum hópi fólks enda ekki við öðru að búast. Sem betur fer hefur ekki verið lagður steinn í götu þeirra hér á landi en það sama er ekki hægt að segja annars staðar á Vesturlöndum. Þrátt fyrir meinta lýðræðisást og virðingu fyrir mannréttindum kepptust leiðtogar Evrópu við að lýsa yfir stuðningi við rétt Ísraels til að verja sig í saman mund og verið var að sprengja skóla, spítala og helgistaði. Mótmælum gegn þessum augljósu stríðsglæpum, sem bætast ofan á hina glæpsamlegu hersetu og herkví sem Palestínumönnum hefur verið haldið í síðustu áratugi, voru svo sett mikil takmörk í mörgum löndum. Bönn við mótmælum í Evrópu Í Þýskalandi hefur lögum um helfararafneitun verið misbeitt til að þagga niður í stuðningsmönnum Palestínu, mótmæli hafa verið bönnuð í Berlín og Hamborg og jafnvel sett bann við því að flagga fánum Palestínu eða ganga með kaffíur. Íbúar Neukölln af arabískum ættum létu það ekki stoppa sig en fengu þá yfir sig holskeflu lögregluofbeldis þar sem mátti m.a. sjá sérsveitarmenn traðka á kertum til minningar um fórnarlömbin á Gasa. Á bókamessunni í Frankfúrt var svo verðlaunaafhendingu aflýst þar sem vinningshafinn Adania Shibli er palestínsk og bókin hennar fjallar um Nakba, þjóðernishreinsanirnar gegn Palestínumönnum við stofnun Ísraelsríkis. Þessu mótmæltu fjölmargir rithöfundar enda skammarlegt að setja samasemmerki á milli hennar og ódæðisverka vígasveita Hamas. Í Frakklandi gerðu stjórnvöld tilraun til að banna öll mótmæli til stuðnings Palestínu en voru gerð afturreka af dómstólum. Sveitarstjórnum er þó enn leyft að banna einstök mótmæli á óljósum forsendum. Í Vínarborg í Austurríki voru mótmæli líka bönnuð vegna slagorðsins “Palestína verður frjáls, frá ánni til hafsins” sem notað var til að auglýsa viðburðinn vegna þess að það fæli í sér gyðingahatur en það er af og frá að það sé algild túlkun. Í Bretlandi hafa enn ekki verið sett viðlíka takmörk við mótmælum en innanríkisráðherrann hefur hótað því, sem og að handtaka þá sem veifa Palestínufánum eða kalla áðurnefnt slagorð. Offors breskra yfirvalda hefur meira að segja teygt sig til Íslands því að Craig Murray, fyrrverandi sendiherra Bretlands sem hefur verið gagnrýninn á utanríkisstefnu heimalands síns, var tekinn höndum við heimkomuna í krafti hryðjuverkalaga og m.a. yfirheyrður um þátttöku sína í mótmælunum við Austurvöll til stuðnings Palestínu 15. Október. Handtökur og brottrekstur í Bandaríkjunum Ef það er til eitthvað sem heitir slaufunarmenning í Bandaríkjunum þá á hún einna helst við um stuðningsmenn málstaðar Palestínu. Minnsta gagnrýni á framferði Ísraelsríkis getur sett störf kennara, blaðamanna og fleiri í hættu og þrátt fyrir stjórnarskrárbundinn rétt til tjáningarfrelsis hafa borgir og ríki nánast bannað BDS hreyfinguna sem berst fyrir friðsamlegri sniðgöngu á Ísraelsríki. Almenningsálitið hefur þó snúist á sveif með Palestínumönnum síðustu ár eftir því sem glæpir Ísraelsríkis hafa orðið augljósari. Nýverið skipulögðu t.d. samtökin Jewish Voice for Peace (Rödd gyðinga fyrir friði) mótmælasetu á Grand Central lestarstöðinni í New York til að krefjast vopnahlés. Þessum friðsömu mótmælum var svarað með grófri valdbeytingu þar sem lögreglumenn handjárnuðu hundruðir mótmælenda og hrúguðu þeim upp í rútur til handtöku á meðan þeir kölluðu æðrulausir eftir vopnahléi Rétturinn til að verja sig Það kemur ekki á óvart að Bandaríkin sem hafa löngum varið Ísraelsríki fyrir allri gagnrýni styðji gjöreyðingarherferð þess gegn Gasasvæðinu og berji niður allar mótbárur, heima sem erlendis. Það sem kemur meira á óvart er hversu eindreigin stuðningur Evrópuríkja hefur verið við loftárásir og stríðsglæpi Ísraels undir möntrunni um að “Ísrael hafi rétt til að verja sig”. Það hefur sérhvert ríki auðvitað en Ísraelsher var of upptekinn við að berja á Vesturbakkanum til að verja almenna borgara gegn hryðjuverkunum 7. október. Loftárásir á óbreytta borgara og eyðilegging á öllum innviðum til að hefna fyrir þessi ódæðisverk, eins hrikaleg og þau voru, geta hins vegar aldrei fallið undir réttinn til sjálfsvarnar. Þetta sér almenningur á Vesturlöndum þó að stjórnvöld geri það ekki. Það að fólk hafi látið í sér heyra þrátt fyrir bönn og skoðanakúgun á eflaust þátt í því að stjórnmálamenn hafa þurft að skrúfa örlítið niður í stuðningsyfirlýsingum sínum við ísraelsk stjórnvöld sem gefa út sífellt eindreignari viljayfirlýsingar um manndráp og þjóðernishreinsanir. Ríkisstjórnir á Vesturlöndum ættu alvarlega að endurhugsa stuðning sinn eða afstöðuleysi og krefjast vopnahlés nú þegar innrás landhersins á Gasa er hafin og öfl innan Ísraels stefna að því að drepa eða hrekja á brott sem flesta íbúa svæðisins. Mikilvægi mótmæla Vaxandi gyðingahatur, hvort sem það er vegna átakanna eða útbreiðslu samsæriskenninga öfgahægrisins, er svo sannarlega ógn sem þarf að taka alvarlega en það getur aldrei verið réttlæting fyrir því að banna kröfur um mannréttindi, virðingu og tilverurétt Palestínumanna. Slík bönn auka bara líkurnar á því að gremja fólks fái útrás með skaðlegri hætti. Múslimahatur er ekki síður stórt vandamál á Vesturlöndum og eins og sést á viðbrögðum stjórnvalda hefur það mun meiri hljómgrunn á meðal ráðamanna. Ef það er eitthvað sem við þurfum þá eru það fjölmennari og tíðari mótmæli til þess að fá stjórnvöld á Vesturlöndum til þess að setja raunverulega þrýsting á Ísraelsríki að hætta loftárásum sínum, semja um vopnahlé, hætta landtöku og hernámi og stefna að réttlátri og friðsamlegri sambúð við Palestínumenn. Ef við nýtum ekki rétt okkar til að mótmæla núna er alls ekkert víst að við fáum að gera það næst. Höfundur er formaður Samtaka hernaðarandstæðinga.
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Sættum okkur ekki við óbreytt ástand - tillögur Sjálfstæðisflokksins um úrbætur Diljá Mist Einarsdóttir skrifar