Veraldarleiðtogum ber að endurræsa alþjóðlega samvinnu António Guterres skrifar 4. september 2024 17:02 Sameinuðu þjóðirnar hafa boðað til þessa einstaka leiðtogafundar vegna þeirrar alvarlegu staðreyndar að hnattræn vandamál aukast hraðar en þær stofnanir, sem ætlað er að takast á við þau, ráða við. Við sjáum þetta allt í kringum okkur. Ógnarátök og ofbeldisverk valda skelfilegum þjáningum. Sundrung ríkir á alþjóðavettvangi, ójöfnuður og óréttlæti eru hvarvetna, sem grefur undan trausti, elur á erjum, og ýtir undir lýðskrum og öfgastefnur. Aldagömul óáran á borð við fátækt, hungur, mismunun, kven- og kynþáttahatur tekur á sig nýjar myndir. Á sama tíma og við þurfum að glíma við nýjar ógnir svo sem loftslagsglundroða og umhverfisspjöll, þróast ný tækni á borð við gervigreind í siðferðilegu og lagalegu tómarúmi. Á okkar valdi Leiðtogafundur um framtíðina er haldinn í þeirri vissu að lausnirnar séu á okkar valdi. En við þurfum á endurnýjun kerfisins að halda og slíkt er eingöngu á færi veraldarleiðtoga. Þessi kona tapaði lífsviðurværi sínu þegar fellibylur herjaði á Mósambík 2019.UN Photo/Eskinder Debebe Alþjóðleg ákvarðanataka er föst í fortíðinni. Margar alþjóðlegar stofnanir og úrræði eiga rætur að rekja til fimmta áratugar tuttugustu aldar. Þá var nýlendustefnan enn við lýði og hnattvæðing ekki til. Mannréttindi og jafnrétti kynjanna höfðu ekki rutt sér til rúms og mannkynið hafði ekki náð út í geim hvað þá netheim. Þróunarríki föst í skuldafeni Sigurvegarar Heimsstyrjaldarinnar síðari hafa enn tögl og hagldir í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna en þar á meginland Afríku ekkert fast sæti. Þróunarlönd eiga undir högg að sækja í fjármálakerfi heimsins. Það tryggir þeim ekki öryggisnet þegar þau lenda í erfiðleikum, með þeim afleiðingum að þau sökkva í skuldafen og geta ekki fjárfest í sínu fólki. Hornsteinn lagður að höfuðstöðvum Sameinuðu þjóðanna í New York 1949.UN Photo Og alþjóðastofnanir bjóða mörgum þýðingarmiklum gerendum í heimsmálum, svo sem borgaralegu samfélagi eða einkageiranum, takmarkað rými. Ungt fólk, sem erfir framtíðina, er nánast ósýnilegt og komandi kynslóðir eiga sér engan málsvara. Kerfi afa og ömmu dugar ekki lengur Skilaboðin eru einföld: við getum ekki skapað framtíð fyrir barnabörn okkar með kerfi sem var hannað fyrir afa okkar og ömmur. Leiðtogafundurinn um frmatíðina er tækifæri til að endurræsa fjölþjóðlega samvinnu með það í hug að hún henti 21.öldinni. Á meðal þeirra lausna, sem við höfum lagt til eru Ný friðaráætlun (New Agenda for Peace), sem miðar að því að uppfæra alþjóðastofnanir- og úrræði til að koma í veg fyrir og binda enda á átök, þar á meðal Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna. Konur af sómölsku kyni í austurhluta Eþíópíu.UN Photo/Eskinder Debebe Einnig er í henni hvatt til nýs átaks til að losa heiminn við kjarnorkuvopn og önnur gereyðingarvopn. Ný skilgreining á öryggi Þá er lagt til að útvíkka skilgreiningu á öryggis-hugtakinu til að það nái til kynbundins ofbeldis og myrkraverka glæpagengja. Öryggisógn framtíðarinnar er tekin með í reikninginn og tillit tekið til breytinga á stríðsrekstri og hættunni af því að nýrri tækni verði beitt í hernaði. Við þurfum til dæmis nýtt samkomulag til að banna svokölluð banvæn sjálfvirk vopn, sem geta tekið ákvarðanir upp á líf og dauða án aðkomu mannsins. Nýtt viðskiptamódel Alþjóða fjármálakerfinu ber að endurspegla heiminn eins og hann er í dag. Nauðsyn krefur að það sé betur í stakk búið til að taka forystu í að takast á við áskoranir samtímans á borð við skuldir, sjálfbæra þróun og loftslagsaðgerðir. Þetta felur í sér raunhæfar aðgerðir til að takast á við skuldavanda og auka möguleika fjölþjóða-þróunarbanka til lánveitinga. Breyta þarf viðskiptamódeli þeirra til þess að þróunarríki hafi meiri aðgang að einkafjármagni á viðráðanlegum vöxtum. Kejetia markaðurinn í Kumasi, Ashanti héraði í Gana.Adam Jones Án fjármögnunar munu þróunarríki ekki geta tekist á við helstu framtíðarógnina: loftslagskreppuna. Þau þurfa á fjármagni að halda fyrir orkuskipti; til að snúa baki við eyðandi jarðefnaeldsneyti og nota þess í stað hreina, endurnýjanlega orku. Og eins og leiðtogar lögðu áherslu á á síðasta ári, eru umbætur á alþjóðlega fjármálakerfinu lykilatriði í því að þoka áleiðis hinum brýnu Heimsmarkmiðum um sjálfbæra þróun, en árangur hefur látið á sér standa. Áhættumat um gervigreind Leiðtogafundurinn mun einnig brjóta til mergjar nýja tækni sem hefur hnattræn áhrif. Leita þarf leiða til að brúa stafræna bilið. Semja þarf um sameiginleg grundallarsjónarmið um opna, frjálsa og örugga stafræna framtíð fyrir alla. Ný tækni á borð við gervigreind er í deiglunni á leiðtogafundinum.Shahadat Rahman Við erum rétt að byrja að skilja þá möguleika og áhættu sem fylgir gervigreind, sem er byltingarkennd ný tækni. Við höfum lagt fram sérstakar tillögur um með hvaða hætti ríkisstjórnir, ásamt tæknifyrirtækjum, fræðasamfélaginu og borgaralegu samfélagi, geti unnið að áhættumati um gervigreind. Fylgjast þarf með og milda skaða, auk þess að dreifa þeim ávinningi sem af henni hlýst. Ekki má eftirláta hinum ríku stjórnun gervigreindar. Öllum ríkjum ber að vera með og Sameinuðu þjóðirnar eru reiðubúnar að útvega vettvang til að þess að stefna fólki saman. Virðing fyrir mannréttindum Mannréttindi og jafnrétti kynjanna eru rauður þráður í öllum þessum tillögum. Umbætur á hnattrænni ákvarðanatöku eru óhugsandi án virðingar fyrir öllum mannréttindum og menningarlegri fjölbreytni, sem tryggir fulla þátttöku og forystu kvenna og stúlkna. Við förum fram á endurnýjaða viðleitni til að fjarlægja sögulegar hindranir -lagalegar-, félagslegar og efnahagslegar- sem útiloka konur frá völdum. Nýr heimur Friðflytjendur fimmta áratugarins sköpuðu stofnanir sem áttu þátt í að hindra að Þriðja heimsstyrjöldin brytist út og greiddu götu nýlenduríkja til sjálfstæðis. En þeir myndu ekki þekkja aðstæðurnar í heimimnum í dag. Leiðtogafundurinn um framtíðina er tækifæri til að byggja upp skilvirkari stofnanir hnattrænnar samvinnu með aukinni þátttöku og í takt við 21.öldina og fjölpóla veröld. Ég eggja leiðtoga til að grípa tækifærið. Höfundur er aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sameinuðu þjóðirnar Mest lesið Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun Hálfrar aldar svívirða Stefán Pálsson Skoðun Óvenjulegt fólk Helgi Brynjarsson Skoðun Við erum búin að missa tökin Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Hver greiðir fyrir breytingarnar? Svanfríður G. Bergvinsdóttir Skoðun Hrekkjavaka á Landakoti Kristófer Ingi Svavarsson Skoðun Stöndum vörð um Héraðsvötnin! Rakel Hinriksdóttir Skoðun Rýr húsnæðispakki Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dauðsföll í Gaza-stríðinu og Mogginn Egill Þórir Einarsson skrifar Skoðun Eyðum óvissunni Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Opinberi geirinn og stjórnunarráðgjafar: ástarsaga Adeel Akmal skrifar Skoðun Ættbálkahegðun á stafrænu formi Martha Árnadóttir skrifar Skoðun Kirkjurnar standa en stoðirnar eru sveltar Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar Skoðun Stytta þarf veiðitíma svartfugla strax Hólmfríður Arnardóttir,Helga Ögmundardóttir skrifar Skoðun Hver greiðir fyrir breytingarnar? Svanfríður G. Bergvinsdóttir skrifar Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um Héraðsvötnin! Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Við erum búin að missa tökin Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir skrifar Skoðun Stöðug uppbygging orkuinnviða Adrian Pike,Bjarni Þórður Bjarnason,Tómas Már Sigurðsson skrifar Skoðun Rýr húsnæðispakki Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hrekkjavaka á Landakoti Kristófer Ingi Svavarsson skrifar Skoðun Óvenjulegt fólk Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hálfrar aldar svívirða Stefán Pálsson skrifar Skoðun $€tjum í$lensku á (mat) $€ðilinn! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Sjá meira
Sameinuðu þjóðirnar hafa boðað til þessa einstaka leiðtogafundar vegna þeirrar alvarlegu staðreyndar að hnattræn vandamál aukast hraðar en þær stofnanir, sem ætlað er að takast á við þau, ráða við. Við sjáum þetta allt í kringum okkur. Ógnarátök og ofbeldisverk valda skelfilegum þjáningum. Sundrung ríkir á alþjóðavettvangi, ójöfnuður og óréttlæti eru hvarvetna, sem grefur undan trausti, elur á erjum, og ýtir undir lýðskrum og öfgastefnur. Aldagömul óáran á borð við fátækt, hungur, mismunun, kven- og kynþáttahatur tekur á sig nýjar myndir. Á sama tíma og við þurfum að glíma við nýjar ógnir svo sem loftslagsglundroða og umhverfisspjöll, þróast ný tækni á borð við gervigreind í siðferðilegu og lagalegu tómarúmi. Á okkar valdi Leiðtogafundur um framtíðina er haldinn í þeirri vissu að lausnirnar séu á okkar valdi. En við þurfum á endurnýjun kerfisins að halda og slíkt er eingöngu á færi veraldarleiðtoga. Þessi kona tapaði lífsviðurværi sínu þegar fellibylur herjaði á Mósambík 2019.UN Photo/Eskinder Debebe Alþjóðleg ákvarðanataka er föst í fortíðinni. Margar alþjóðlegar stofnanir og úrræði eiga rætur að rekja til fimmta áratugar tuttugustu aldar. Þá var nýlendustefnan enn við lýði og hnattvæðing ekki til. Mannréttindi og jafnrétti kynjanna höfðu ekki rutt sér til rúms og mannkynið hafði ekki náð út í geim hvað þá netheim. Þróunarríki föst í skuldafeni Sigurvegarar Heimsstyrjaldarinnar síðari hafa enn tögl og hagldir í Öryggisráði Sameinuðu þjóðanna en þar á meginland Afríku ekkert fast sæti. Þróunarlönd eiga undir högg að sækja í fjármálakerfi heimsins. Það tryggir þeim ekki öryggisnet þegar þau lenda í erfiðleikum, með þeim afleiðingum að þau sökkva í skuldafen og geta ekki fjárfest í sínu fólki. Hornsteinn lagður að höfuðstöðvum Sameinuðu þjóðanna í New York 1949.UN Photo Og alþjóðastofnanir bjóða mörgum þýðingarmiklum gerendum í heimsmálum, svo sem borgaralegu samfélagi eða einkageiranum, takmarkað rými. Ungt fólk, sem erfir framtíðina, er nánast ósýnilegt og komandi kynslóðir eiga sér engan málsvara. Kerfi afa og ömmu dugar ekki lengur Skilaboðin eru einföld: við getum ekki skapað framtíð fyrir barnabörn okkar með kerfi sem var hannað fyrir afa okkar og ömmur. Leiðtogafundurinn um frmatíðina er tækifæri til að endurræsa fjölþjóðlega samvinnu með það í hug að hún henti 21.öldinni. Á meðal þeirra lausna, sem við höfum lagt til eru Ný friðaráætlun (New Agenda for Peace), sem miðar að því að uppfæra alþjóðastofnanir- og úrræði til að koma í veg fyrir og binda enda á átök, þar á meðal Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna. Konur af sómölsku kyni í austurhluta Eþíópíu.UN Photo/Eskinder Debebe Einnig er í henni hvatt til nýs átaks til að losa heiminn við kjarnorkuvopn og önnur gereyðingarvopn. Ný skilgreining á öryggi Þá er lagt til að útvíkka skilgreiningu á öryggis-hugtakinu til að það nái til kynbundins ofbeldis og myrkraverka glæpagengja. Öryggisógn framtíðarinnar er tekin með í reikninginn og tillit tekið til breytinga á stríðsrekstri og hættunni af því að nýrri tækni verði beitt í hernaði. Við þurfum til dæmis nýtt samkomulag til að banna svokölluð banvæn sjálfvirk vopn, sem geta tekið ákvarðanir upp á líf og dauða án aðkomu mannsins. Nýtt viðskiptamódel Alþjóða fjármálakerfinu ber að endurspegla heiminn eins og hann er í dag. Nauðsyn krefur að það sé betur í stakk búið til að taka forystu í að takast á við áskoranir samtímans á borð við skuldir, sjálfbæra þróun og loftslagsaðgerðir. Þetta felur í sér raunhæfar aðgerðir til að takast á við skuldavanda og auka möguleika fjölþjóða-þróunarbanka til lánveitinga. Breyta þarf viðskiptamódeli þeirra til þess að þróunarríki hafi meiri aðgang að einkafjármagni á viðráðanlegum vöxtum. Kejetia markaðurinn í Kumasi, Ashanti héraði í Gana.Adam Jones Án fjármögnunar munu þróunarríki ekki geta tekist á við helstu framtíðarógnina: loftslagskreppuna. Þau þurfa á fjármagni að halda fyrir orkuskipti; til að snúa baki við eyðandi jarðefnaeldsneyti og nota þess í stað hreina, endurnýjanlega orku. Og eins og leiðtogar lögðu áherslu á á síðasta ári, eru umbætur á alþjóðlega fjármálakerfinu lykilatriði í því að þoka áleiðis hinum brýnu Heimsmarkmiðum um sjálfbæra þróun, en árangur hefur látið á sér standa. Áhættumat um gervigreind Leiðtogafundurinn mun einnig brjóta til mergjar nýja tækni sem hefur hnattræn áhrif. Leita þarf leiða til að brúa stafræna bilið. Semja þarf um sameiginleg grundallarsjónarmið um opna, frjálsa og örugga stafræna framtíð fyrir alla. Ný tækni á borð við gervigreind er í deiglunni á leiðtogafundinum.Shahadat Rahman Við erum rétt að byrja að skilja þá möguleika og áhættu sem fylgir gervigreind, sem er byltingarkennd ný tækni. Við höfum lagt fram sérstakar tillögur um með hvaða hætti ríkisstjórnir, ásamt tæknifyrirtækjum, fræðasamfélaginu og borgaralegu samfélagi, geti unnið að áhættumati um gervigreind. Fylgjast þarf með og milda skaða, auk þess að dreifa þeim ávinningi sem af henni hlýst. Ekki má eftirláta hinum ríku stjórnun gervigreindar. Öllum ríkjum ber að vera með og Sameinuðu þjóðirnar eru reiðubúnar að útvega vettvang til að þess að stefna fólki saman. Virðing fyrir mannréttindum Mannréttindi og jafnrétti kynjanna eru rauður þráður í öllum þessum tillögum. Umbætur á hnattrænni ákvarðanatöku eru óhugsandi án virðingar fyrir öllum mannréttindum og menningarlegri fjölbreytni, sem tryggir fulla þátttöku og forystu kvenna og stúlkna. Við förum fram á endurnýjaða viðleitni til að fjarlægja sögulegar hindranir -lagalegar-, félagslegar og efnahagslegar- sem útiloka konur frá völdum. Nýr heimur Friðflytjendur fimmta áratugarins sköpuðu stofnanir sem áttu þátt í að hindra að Þriðja heimsstyrjöldin brytist út og greiddu götu nýlenduríkja til sjálfstæðis. En þeir myndu ekki þekkja aðstæðurnar í heimimnum í dag. Leiðtogafundurinn um framtíðina er tækifæri til að byggja upp skilvirkari stofnanir hnattrænnar samvinnu með aukinni þátttöku og í takt við 21.öldina og fjölpóla veröld. Ég eggja leiðtoga til að grípa tækifærið. Höfundur er aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna.
Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun
Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar
Skoðun Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir skrifar
Skoðun Stöðug uppbygging orkuinnviða Adrian Pike,Bjarni Þórður Bjarnason,Tómas Már Sigurðsson skrifar
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun
Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun