Hinir ósnertanlegu Björn Ólafsson skrifar 11. febrúar 2025 23:03 Þjóðin hefur ákveðið að treysta stofnun fyrir sjávarauðlindum sínum. Því ætti að fylgja mikil ábyrgð, en stofnunin er ábyrgðarlaus með öllu. Þetta er líklega eina vísindastofnunin sem til er , sem alltaf kemst að “réttri” niðurstöðu í rannsóknum sínum. Það sem stofunin lætur frá sér, taka ráðamenn undantekingalaust sem “sannleikanum”. Að gagnrýna þessa stofnun er eins og að skvetta vatni á gæs, ekki til neins. Hafró er upp á stalli með þeim ósnertanlegu. Fólkið sem þjóðin hefur kosið til að bera ábyrgðina og taka ákvarðanir til heilla þjóðarhag; meðtekur ráðgjöfina meðvitundarlaust. Hagar sér eins og hvolpar sem gera eins og þeim er sagt. Þjóðin situr uppi með afleiðingarnar, sem eru þegar að er gáð heldur nöturlegar. Ráðgjöf Hafró eins og gereyðingavopn. Humar var ein verðmætasta auðlind Íslandsmiða sé miðað við kílóaverð. Áratugum saman var humaraflinn 1500 til 4000 tonn. Árið 2008 hófst hrun á nýliðun í stofninum. Endurnýjun, í humarstofninum minnkað um 50%. Nýjum einstaklingum til viðhalds stofninum hélt áfram að fækka, ár frá ári, og stofninn var hruninn 2016. Þessar staðreyndir lágu fyrir öllum sem vildu vita. Það þýðir á mannamáli að verið var að eyða humarstofninum. Þrátt fyrir það gefur Hafró út að veiðistofninn sé 9300 tonn og : ” Hafrannsóknastofnun ráðleggur, í samræmi við nýtingarstefnu sem mun leiða til hámarks afraksturs til lengri tíma litið (MSY), að afli fiskveiðiárið 2016/2017 verði ekki meiri en 1300 tonn.” Síðan árið 2018 var ráðgjöfin 1150 tonn. Stofnunin er alveg út á túni m.v.raunveruleikann. Á sama tíma er endurnýjun í stofninum engin, og verið að skrapa upp síðustu humarhalana! Hafró bætir svo um betur og ráðleggur að veiða nokkur hundruð tonn næstu 3 árin til “rannsókna á aldursdreifingu”, á stofni sem var að hverfa úr flórunni. Alþjóðahafrannsóknarráðið, hafði benti Hafró á, að aðferðin sem stofnunin notaði til að meta humarstofninn væri ekki viðurkennd í fræðunum. Hafró breytti um aðferð 2018, en eingöngu til þess eins að sjá hrikalegar afleiðingar eigin ráðgjafar. Rannsóknir hafa sýnt að staða humarslóða hér við land, er sú versta sem rannsökuð hefur verið með myndavélatækni. Samkvæmt Alþjóðahafrannsóknarráðinu eru búsvæði humars, hvergi jafn illa farin og hér við land, þar sem rannsóknir hafa farið fram. Ráðgjöf Hafró leyddi til gjöreyðingar humarstofnsins. Með endalausum trolldrætti á sömu bleyðunum, hafi ekki aðeins tekist að eyða stofninum heldur eyðileggja búsvæði humarsins líka. Hann heldur sig í leir eða sendnum botni, grefur holur og göng sem hann lifir í, og heldur sig á sömu slóðum allt lífið. Humarinn er langlífur, verður amk 12-15 ára. Af því leiðir að það ætti að vera auðveldari en ella að stjórna sókn og stofnstærð hans. En Hafró gjörsamlega lét sig í engu skipta öll merki þess að verið væri að eyða stofninum. Humarveiðar verða ekki stundaðar hér í náinni framtíð. Þjóðarbúið situr uppi með tjónið. Takk Hafró, takk sjávarútvegsráðherrar. Undantekning ef fiskistofn hefur stækkað í kjölfar ráðgjafar. Það er forvitnilegt að skoða hvernig fiskistofnar hafa þróast í kjölfar kvótasetningar árið 1984. En tilgangurinn var að sporna við ofveiði og byggja upp fiskistofna. Hafró var gefið “vald” til að veita ráðgjöf um nýtingu fiskistofnanna. Ráðherrum ber ekki að fara eftir ráðgjöfinni, en hafa farið auðveldu leiðina, látið ráðgjöfina ráða. Þannig hafa ráðherrar reynt að firra sig ábyrgð. Ef ráðgjöfin er skoðuð, þá kemur í ljós að helstu nytjafiskstofnarnir hafa minnkað en ekki stækkað. Tegund Ráðgjöf 1984 Ráðgjöf 2024 Hörpudiskur 14.100 tonn 75 tonn Þorskur 285.000 tonn(veidd) 211.000 tonn Loðna 375.000 tonn 0 Steinbítur 12.100 tonn 8.377 tonn Karfi 90.000 tonn 41.386 tonn Humar 2.400 tonn 0 Rækja (innfjarða) 5.130 tonn 0 Ufsa-og ýsuráðgjöf eru á pari, einu aðalnytjastofnarnir sem haldið hafa í horfinu. Er eitthvað gruggugt við þorskkvótann? Getur það verið tilviljun aflamark þorsks, hafi verið haldið í nær sömu tölu í 40 ár? Mikið hafa þeir þá hitt naglann á höfuðið í upphafi, með 200 þús tonn á ári. Hafró heldur fram að þorskstofninn sé rúmum 60 þús tonnum minni, en árið 1983. Reyndar er ótrúlegt að stofninn hafi minnkað, þegar aflanum er haldið um 50% minni eftir kvótasetningu, en hann var 30 árin þar á undan. Þorskurinn er eina fiskitegundin sem Hafró hefur verið með alveg í lás. Þó ekki. Það er talið að árið 1983 hafi um 87 milljónir þorska verið veiddir á Íslandsmiðum, sem viktuðu um 290.þús tonn. Rannsóknir sýna, að ef sami fjöldi þorska hefði verið veiddur á árinu 1977 hefði þeir viktað um 380 þús tonn. Ástæðan er hversu mikið hver einstakur þorskur hafði tapað í þyngd. Með þessa staðreynd var ekkert gert, annað en að ástæðunni var velt fyrir sér. Ótrúlegt þegar haft er í huga, að þorskurinn er verðmætasti nytjastofn þjóðarinnar. Fyrir leikmann er ástæðan stórauknar loðnuveiðar. Það var verið að ræna þorskinn fæðu sinni. Miðað við aðferðarfræði Hafró í mælingum á stærð þorskstofnsins, má með góðum rökum segja að stærð stofnsins gæti verið allt önnur en Hafró áætlar. Tengsl Hafró við stórútgerðina, væri víða talin mjög óeðlileg, í ljósi þess hversu miklir hagsmunir er undir. Samband Hafró við skipstjóra, lán á skipum til stofnmælinga og fleira, orkar allt tvímælis. Hafró er vel treystandi að taka “humarleiðina” á loðnunaþ Loðnan er gífurlega mikilvægur hluti í vistkerfi sjávar við Ísland, hvort sem hún er lifandi eða fellur til botns dauð. Hrun loðnustofnsins hefði rosalegar afleiðingar fyrir aðra nytjafiskstofna. Talið er að við náttúrulegar aðstæður sé allt að 40% af fæðu þorsks loðna. Nú hefur orðið loðnubrestur í 6 sinnum á síðast liðnum 10 árum. Loðnuafli s.l. 10 ára er um 80% minni en 10 árin frá 1996-2005. Ef þessar staðreyndir kalla ekki á aðgerðir, loðnuveiðibann, er ekkert nema hrun loðnunnar í kortunum. Það má segja að stofninn sé þegar hruninn. Eitt er víst, að í ljósi 40 ára sögu fiskveiðistjórnunnar undir leiðsögn Hafró, þá er þeirri ábyrgðarlausu stofnun alveg treystandi til að gereyða loðnunni eins og humarnum. Það er nefnilega margfalt auðveldara að eyða skammlífri fiskitegund, en langlífri krabbategund. Höfundur er útgerðartæknir og fyrrverandi sjómaður. Allar tölur eru unnar úr skýrslum Hafró. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjávarútvegur Mest lesið Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Halldór 28.06.2025 Halldór Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Skoðun Skoðun Flokkurinn hans Gunnars Smára? Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Sjá meira
Þjóðin hefur ákveðið að treysta stofnun fyrir sjávarauðlindum sínum. Því ætti að fylgja mikil ábyrgð, en stofnunin er ábyrgðarlaus með öllu. Þetta er líklega eina vísindastofnunin sem til er , sem alltaf kemst að “réttri” niðurstöðu í rannsóknum sínum. Það sem stofunin lætur frá sér, taka ráðamenn undantekingalaust sem “sannleikanum”. Að gagnrýna þessa stofnun er eins og að skvetta vatni á gæs, ekki til neins. Hafró er upp á stalli með þeim ósnertanlegu. Fólkið sem þjóðin hefur kosið til að bera ábyrgðina og taka ákvarðanir til heilla þjóðarhag; meðtekur ráðgjöfina meðvitundarlaust. Hagar sér eins og hvolpar sem gera eins og þeim er sagt. Þjóðin situr uppi með afleiðingarnar, sem eru þegar að er gáð heldur nöturlegar. Ráðgjöf Hafró eins og gereyðingavopn. Humar var ein verðmætasta auðlind Íslandsmiða sé miðað við kílóaverð. Áratugum saman var humaraflinn 1500 til 4000 tonn. Árið 2008 hófst hrun á nýliðun í stofninum. Endurnýjun, í humarstofninum minnkað um 50%. Nýjum einstaklingum til viðhalds stofninum hélt áfram að fækka, ár frá ári, og stofninn var hruninn 2016. Þessar staðreyndir lágu fyrir öllum sem vildu vita. Það þýðir á mannamáli að verið var að eyða humarstofninum. Þrátt fyrir það gefur Hafró út að veiðistofninn sé 9300 tonn og : ” Hafrannsóknastofnun ráðleggur, í samræmi við nýtingarstefnu sem mun leiða til hámarks afraksturs til lengri tíma litið (MSY), að afli fiskveiðiárið 2016/2017 verði ekki meiri en 1300 tonn.” Síðan árið 2018 var ráðgjöfin 1150 tonn. Stofnunin er alveg út á túni m.v.raunveruleikann. Á sama tíma er endurnýjun í stofninum engin, og verið að skrapa upp síðustu humarhalana! Hafró bætir svo um betur og ráðleggur að veiða nokkur hundruð tonn næstu 3 árin til “rannsókna á aldursdreifingu”, á stofni sem var að hverfa úr flórunni. Alþjóðahafrannsóknarráðið, hafði benti Hafró á, að aðferðin sem stofnunin notaði til að meta humarstofninn væri ekki viðurkennd í fræðunum. Hafró breytti um aðferð 2018, en eingöngu til þess eins að sjá hrikalegar afleiðingar eigin ráðgjafar. Rannsóknir hafa sýnt að staða humarslóða hér við land, er sú versta sem rannsökuð hefur verið með myndavélatækni. Samkvæmt Alþjóðahafrannsóknarráðinu eru búsvæði humars, hvergi jafn illa farin og hér við land, þar sem rannsóknir hafa farið fram. Ráðgjöf Hafró leyddi til gjöreyðingar humarstofnsins. Með endalausum trolldrætti á sömu bleyðunum, hafi ekki aðeins tekist að eyða stofninum heldur eyðileggja búsvæði humarsins líka. Hann heldur sig í leir eða sendnum botni, grefur holur og göng sem hann lifir í, og heldur sig á sömu slóðum allt lífið. Humarinn er langlífur, verður amk 12-15 ára. Af því leiðir að það ætti að vera auðveldari en ella að stjórna sókn og stofnstærð hans. En Hafró gjörsamlega lét sig í engu skipta öll merki þess að verið væri að eyða stofninum. Humarveiðar verða ekki stundaðar hér í náinni framtíð. Þjóðarbúið situr uppi með tjónið. Takk Hafró, takk sjávarútvegsráðherrar. Undantekning ef fiskistofn hefur stækkað í kjölfar ráðgjafar. Það er forvitnilegt að skoða hvernig fiskistofnar hafa þróast í kjölfar kvótasetningar árið 1984. En tilgangurinn var að sporna við ofveiði og byggja upp fiskistofna. Hafró var gefið “vald” til að veita ráðgjöf um nýtingu fiskistofnanna. Ráðherrum ber ekki að fara eftir ráðgjöfinni, en hafa farið auðveldu leiðina, látið ráðgjöfina ráða. Þannig hafa ráðherrar reynt að firra sig ábyrgð. Ef ráðgjöfin er skoðuð, þá kemur í ljós að helstu nytjafiskstofnarnir hafa minnkað en ekki stækkað. Tegund Ráðgjöf 1984 Ráðgjöf 2024 Hörpudiskur 14.100 tonn 75 tonn Þorskur 285.000 tonn(veidd) 211.000 tonn Loðna 375.000 tonn 0 Steinbítur 12.100 tonn 8.377 tonn Karfi 90.000 tonn 41.386 tonn Humar 2.400 tonn 0 Rækja (innfjarða) 5.130 tonn 0 Ufsa-og ýsuráðgjöf eru á pari, einu aðalnytjastofnarnir sem haldið hafa í horfinu. Er eitthvað gruggugt við þorskkvótann? Getur það verið tilviljun aflamark þorsks, hafi verið haldið í nær sömu tölu í 40 ár? Mikið hafa þeir þá hitt naglann á höfuðið í upphafi, með 200 þús tonn á ári. Hafró heldur fram að þorskstofninn sé rúmum 60 þús tonnum minni, en árið 1983. Reyndar er ótrúlegt að stofninn hafi minnkað, þegar aflanum er haldið um 50% minni eftir kvótasetningu, en hann var 30 árin þar á undan. Þorskurinn er eina fiskitegundin sem Hafró hefur verið með alveg í lás. Þó ekki. Það er talið að árið 1983 hafi um 87 milljónir þorska verið veiddir á Íslandsmiðum, sem viktuðu um 290.þús tonn. Rannsóknir sýna, að ef sami fjöldi þorska hefði verið veiddur á árinu 1977 hefði þeir viktað um 380 þús tonn. Ástæðan er hversu mikið hver einstakur þorskur hafði tapað í þyngd. Með þessa staðreynd var ekkert gert, annað en að ástæðunni var velt fyrir sér. Ótrúlegt þegar haft er í huga, að þorskurinn er verðmætasti nytjastofn þjóðarinnar. Fyrir leikmann er ástæðan stórauknar loðnuveiðar. Það var verið að ræna þorskinn fæðu sinni. Miðað við aðferðarfræði Hafró í mælingum á stærð þorskstofnsins, má með góðum rökum segja að stærð stofnsins gæti verið allt önnur en Hafró áætlar. Tengsl Hafró við stórútgerðina, væri víða talin mjög óeðlileg, í ljósi þess hversu miklir hagsmunir er undir. Samband Hafró við skipstjóra, lán á skipum til stofnmælinga og fleira, orkar allt tvímælis. Hafró er vel treystandi að taka “humarleiðina” á loðnunaþ Loðnan er gífurlega mikilvægur hluti í vistkerfi sjávar við Ísland, hvort sem hún er lifandi eða fellur til botns dauð. Hrun loðnustofnsins hefði rosalegar afleiðingar fyrir aðra nytjafiskstofna. Talið er að við náttúrulegar aðstæður sé allt að 40% af fæðu þorsks loðna. Nú hefur orðið loðnubrestur í 6 sinnum á síðast liðnum 10 árum. Loðnuafli s.l. 10 ára er um 80% minni en 10 árin frá 1996-2005. Ef þessar staðreyndir kalla ekki á aðgerðir, loðnuveiðibann, er ekkert nema hrun loðnunnar í kortunum. Það má segja að stofninn sé þegar hruninn. Eitt er víst, að í ljósi 40 ára sögu fiskveiðistjórnunnar undir leiðsögn Hafró, þá er þeirri ábyrgðarlausu stofnun alveg treystandi til að gereyða loðnunni eins og humarnum. Það er nefnilega margfalt auðveldara að eyða skammlífri fiskitegund, en langlífri krabbategund. Höfundur er útgerðartæknir og fyrrverandi sjómaður. Allar tölur eru unnar úr skýrslum Hafró.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar