Sérlög til verndar innflytjendum? Margrét Ágústa Sigurðardóttir skrifar 15. febrúar 2025 20:02 Enn og aftur eru málefni osta komin til umræðu eftir að Félag Atvinnurekenda, innflytjenda, sendi frá sér hreint ótrúlega fréttatilkynningu fyrr í vikunni. Málið er í sjálfu sér afar einfalt. Það mál sem borið hefur hæðst í umræðunni snýst um að innflutningsaðili, sem á aðild að Félagi Atvinnurekenda, flutti inn mjólkurost frá Belgíu sem jurtaost um langt árabil. Í því máli er staðreyndin einfaldlega sú að eyðing skóga til framleiðslu á pálmaolíu í Asíu gerir belgískan mjólkurost að jurtaosti með því að rúmlega 10% pálmaolíu er bætt við 85% mjólkurost – þetta er sem sagt röksemdin fyrir því að mjólkurostur breytist í jurtaost. Á þessum vörum er mikill munur sem m.a. pizzaunnendur þekkja enda kjósi þeir mjólkurost fremur en jurtaost á sínar pizzur. Heildsalar og innflutningsaðilar þekkja auðvitað þennan mun líka en þegar kemur að íslenskum tollalögum er enginn tollur lagður á jurtaosta en tollar eru aftur á móti lagðir á mjólkurosta. Það er því ekki að ástæðulausu að þessi mikli munur á ostategundunum tveimur henti félagsskapi þessara aðila. Þrátt fyrir að málið liggi svona hafa umræddir aðilar, eftir að upp komst um málið, reynt að hnekkja á úrskurðum íslenskra skattyfirvalda er kveða, eðlilega, á um að innfluttur mjólkurostur sé sannarlega mjólkurostur en ekki jurtaostur. Tollgæsluyfirvöld hafa úrskurðað um tollflokkunina með bindandi hætti, héraðsdómur hefur staðfest bindandi álit skattyfirvalda og Landsréttur hefur síðan staðfest dóm héraðsdóm. Þá þótti Hæstarétti ekki tilefni til að taka málið á dagskrá þar sem dómar á fyrri dómstigum voru afgerandi og sköpuðu ekki réttaróvissu. Eftir svo afgerandi niðurstöður dómstóla kom það því mjög á óvart að eitt fyrsta mál nýrrar ríkisstjórnar sé að breyta lögum þannig að innfluttur mjólkurostur sem ber tolla verði tollaður líkt og jurtaostur sem ber ekki tolla. Þetta vekur furðu enda er það afar sérstakt að í jafn afgerandi máli eins og þessu sé tekin pólitísk ákvörðun um að svart skuli verða hvítt. Þarna ráða almannahagsmunir ekki för heldur sérhagsmunir - enda stórt hagsmunamál fyrir afar fámennan hóp innflytjenda. Afleiðingar af boðaðri breytingu munu fljótt verða ljósar. Með áformunum ætlar ný ríkisstjórn að sjá til þess að pálmaolía verði flutt milli heimsálfa í þeim tilgangi að blanda henni í mjólkurost í Belgíu þannig að osturinn landi niður á Sundahöfn, í faðmi íslenskra innflytjenda, sem jurtaostur. Þetta er bein atlaga að innlendri matvælaframleiðslu og landbúnaði á Íslandi. Búa á til sérreglur fyrir innfluttan mjólkurost þvert á niðurstöður íslenskra dómstóla. Við erum sjálfstætt og fullvalda ríki, málið hefur verið klárað á öllum stigum dómkerfisins þar sem ítrekað sama niðurstaðan hefur verið staðfest, þ.e. að mjólkurostur sé ekki jurtaostur. Þrátt fyrir þetta telur ríkisstjórnin sig knúna til að gera lagabreytingar. Fljótt á litið gætu áhrifin orðið umtalsverð minnkun á mjólkurframleiðslu en á tímabili nam innfluttur jurtaostur um 300 tonnum á ársgrundvelli sem jafngildir umþremur milljónum mjólkurlítrum. Til að setja þetta í stærðarsamhengi þá hefur því verið fleygt fram að það væri eins og öll kúabú á Austurlandi myndu leggjast af. Fæðuöryggi okkar væri stefnt í hættu ásamt byggðafestu. Störfum á landsbyggðinni myndi fækka, sjálfbærni okkar skert, tekjustofnar sveitarfélaga rýrðir og ekki síður myndi samkeppni skekkjast enn frekar. Ég nefni hér sérstaklega samkeppni þar sem tollverndinni er ekki eingöngu ætlað vernda innlenda matvælaframleiðslu heldur hefur hún ekki síður þann tilgang að rétta við skekkta samkeppnisstöðu er skapast við innflutning. Ný ríkisstjórn ætlar sér þannig að styrkja og efla erlenda mjólkurframleiðslu í stað þeirrar innlendu. Á sama tíma og aðrar siðmenntaðar þjóðir eru að efla innlenda matvælaframleiðslu ætlar ný ríkisstjórn að gera þveröfugt. Ákvörðunin um að breyta tollflokkuninni er ekkert annað en hápólitísk og hún veikir hagsmuni Íslands til langs tíma litið. Hvaða hagsmuni er þá verið að verja? Svarið er augljóst – það er verið að verja hagsmuni innflytjenda. Höfundur er framkvæmdastjóri Bændasamtakanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skattar og tollar Margrét Ágústa Sigurðardóttir Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Sjá meira
Enn og aftur eru málefni osta komin til umræðu eftir að Félag Atvinnurekenda, innflytjenda, sendi frá sér hreint ótrúlega fréttatilkynningu fyrr í vikunni. Málið er í sjálfu sér afar einfalt. Það mál sem borið hefur hæðst í umræðunni snýst um að innflutningsaðili, sem á aðild að Félagi Atvinnurekenda, flutti inn mjólkurost frá Belgíu sem jurtaost um langt árabil. Í því máli er staðreyndin einfaldlega sú að eyðing skóga til framleiðslu á pálmaolíu í Asíu gerir belgískan mjólkurost að jurtaosti með því að rúmlega 10% pálmaolíu er bætt við 85% mjólkurost – þetta er sem sagt röksemdin fyrir því að mjólkurostur breytist í jurtaost. Á þessum vörum er mikill munur sem m.a. pizzaunnendur þekkja enda kjósi þeir mjólkurost fremur en jurtaost á sínar pizzur. Heildsalar og innflutningsaðilar þekkja auðvitað þennan mun líka en þegar kemur að íslenskum tollalögum er enginn tollur lagður á jurtaosta en tollar eru aftur á móti lagðir á mjólkurosta. Það er því ekki að ástæðulausu að þessi mikli munur á ostategundunum tveimur henti félagsskapi þessara aðila. Þrátt fyrir að málið liggi svona hafa umræddir aðilar, eftir að upp komst um málið, reynt að hnekkja á úrskurðum íslenskra skattyfirvalda er kveða, eðlilega, á um að innfluttur mjólkurostur sé sannarlega mjólkurostur en ekki jurtaostur. Tollgæsluyfirvöld hafa úrskurðað um tollflokkunina með bindandi hætti, héraðsdómur hefur staðfest bindandi álit skattyfirvalda og Landsréttur hefur síðan staðfest dóm héraðsdóm. Þá þótti Hæstarétti ekki tilefni til að taka málið á dagskrá þar sem dómar á fyrri dómstigum voru afgerandi og sköpuðu ekki réttaróvissu. Eftir svo afgerandi niðurstöður dómstóla kom það því mjög á óvart að eitt fyrsta mál nýrrar ríkisstjórnar sé að breyta lögum þannig að innfluttur mjólkurostur sem ber tolla verði tollaður líkt og jurtaostur sem ber ekki tolla. Þetta vekur furðu enda er það afar sérstakt að í jafn afgerandi máli eins og þessu sé tekin pólitísk ákvörðun um að svart skuli verða hvítt. Þarna ráða almannahagsmunir ekki för heldur sérhagsmunir - enda stórt hagsmunamál fyrir afar fámennan hóp innflytjenda. Afleiðingar af boðaðri breytingu munu fljótt verða ljósar. Með áformunum ætlar ný ríkisstjórn að sjá til þess að pálmaolía verði flutt milli heimsálfa í þeim tilgangi að blanda henni í mjólkurost í Belgíu þannig að osturinn landi niður á Sundahöfn, í faðmi íslenskra innflytjenda, sem jurtaostur. Þetta er bein atlaga að innlendri matvælaframleiðslu og landbúnaði á Íslandi. Búa á til sérreglur fyrir innfluttan mjólkurost þvert á niðurstöður íslenskra dómstóla. Við erum sjálfstætt og fullvalda ríki, málið hefur verið klárað á öllum stigum dómkerfisins þar sem ítrekað sama niðurstaðan hefur verið staðfest, þ.e. að mjólkurostur sé ekki jurtaostur. Þrátt fyrir þetta telur ríkisstjórnin sig knúna til að gera lagabreytingar. Fljótt á litið gætu áhrifin orðið umtalsverð minnkun á mjólkurframleiðslu en á tímabili nam innfluttur jurtaostur um 300 tonnum á ársgrundvelli sem jafngildir umþremur milljónum mjólkurlítrum. Til að setja þetta í stærðarsamhengi þá hefur því verið fleygt fram að það væri eins og öll kúabú á Austurlandi myndu leggjast af. Fæðuöryggi okkar væri stefnt í hættu ásamt byggðafestu. Störfum á landsbyggðinni myndi fækka, sjálfbærni okkar skert, tekjustofnar sveitarfélaga rýrðir og ekki síður myndi samkeppni skekkjast enn frekar. Ég nefni hér sérstaklega samkeppni þar sem tollverndinni er ekki eingöngu ætlað vernda innlenda matvælaframleiðslu heldur hefur hún ekki síður þann tilgang að rétta við skekkta samkeppnisstöðu er skapast við innflutning. Ný ríkisstjórn ætlar sér þannig að styrkja og efla erlenda mjólkurframleiðslu í stað þeirrar innlendu. Á sama tíma og aðrar siðmenntaðar þjóðir eru að efla innlenda matvælaframleiðslu ætlar ný ríkisstjórn að gera þveröfugt. Ákvörðunin um að breyta tollflokkuninni er ekkert annað en hápólitísk og hún veikir hagsmuni Íslands til langs tíma litið. Hvaða hagsmuni er þá verið að verja? Svarið er augljóst – það er verið að verja hagsmuni innflytjenda. Höfundur er framkvæmdastjóri Bændasamtakanna.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun