Aðför að menntakerfinu Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar 25. febrúar 2025 17:30 Verðmæti hverrar þjóðar endurspeglast í gæðum menntakerfis og hvernig atlæti börn og síðar ungmenni fá í gegnum skólagönguna með stuðningi félags- og heilbrigðiskerfa. Að við öll höfum aðgang að hæfilegri menntun sem hentar hverju okkar og þeim störfum sem eru hverju samfélagi nauðsynleg. Að við öll getum fundið hæfileikum okkar og áhuga farveg um leið og við sjáum fyrir okkur og lifum lífinu. Þjóð sem á menntakerfi sem stuðlar að fjölbreyttri menntun allra, bregst við áskorunum og hefur úrræði og amboð til að vinna með hvernig sem viðrar er þjóð sem vegnar vel. Þar skiptir mannauður menntastofnanna höfuðmáli. Við hljótum öll að vera sammála um að við viljum að börnin okkar alist upp við sem bestar aðstæður, að gripið sé inn í ef upp kemur vandi hvort sem hann er námslegur eða félagslegur. Að börnin okkar eigi skjól og geti sótt sér námslega, andlega og félagslega næringu í sínum skóla, að þau séu örugg. Að við fullorðna fólkið getum verið viss um að dvöl barnanna okkar í leik-, grunn og framhaldsskólum sé þeim til góða, styðji þau og styrki og bæti þau sem manneskjur um leið og þeim er gert kleift að finna störf við hæfi og tilgang í lífinu. Til að svo megi verða þarf sérfræðinga í menntun inn í skólanna. Það er lykilatriðið til að auka velsæld okkar og efla mannauð þjóðarinnar. Nú á tímum ótal áskoranna um allan heim og í raun óvissutíma hvað margt varðar er enn mikilvægara að tryggja stöðugleika og framtíð menntakerfisins. Ábyrgð ríkis og sveitarfélaga er mikil Menntastefna 2030 segir: ,,Menntun er lykill að tækifærum framtíðar og eitt helsta hreyfiafl samfélaga og velsældar mannkyns. Á tímum fádæma umskipta, óvissu og örra tæknibyltinga verða þjóðir heims að búa sig undir aukinn breytileika og sífellt flóknari áskoranir. Framtíðarhorfur íslensku þjóðarinnar velta á samkeppnishæfni og sjálfbærni íslenska menntakerfisins. Velgengni byggir á vel menntuðum einstaklingum með skapandi og gagnrýna hugsun, félagsfærni og góð tök á íslensku og erlendum tungumálum til að takast á við hnattrænar áskoranir.“ Aðgerðaráætlun 2024 – 2027 hefur reyndar ekki litið dagsins ljós á vefsíðu ráðuneytis menntamála en í aðgerðaáætlun 2021 – 2024 segir að eitt markmiða sé að leik- grunn- og framhaldsskólar verði mannaðir kennurum með leyfisbréf til að tryggja gæði náms og kennslu og mæta þörfum samfélagsins. Þar segir einnig að framkvæmdaraðilar þessa markmiðs séu auk ráðuneytis menntamála, háskólarnir, Kennarasamband Íslands og rekstraraðilar skólanna, sem eru sveitarfélög og ríki. Stjórnir margra sveitarfélaga eru samsettar af sjálfstæðis- og framsóknarfólki sem endurspeglast í samsetningu stjórnar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Síðustu daga virðist sem svo að samninganefnd sveitarfélaganna sé umboðslaus og meirihluti stjórnar SÍS virðist ætla að taka yfir samninga. Með því er umrædd stjórn þó að segja margt og miður gott. Það er vont þegar sveitarfélögin sem eru um leið vinnuveitendur kennara sameinast gegn eigin starfsfólki með viðlíka virðingarleysi og gjaldfella um leið umboð samninganefndar. Slíkt er ekki líklegt til árangurs eða trausts en hvoru tveggja er afskaplega mikilvægt. Við þurfum þjóðarsátt um gott menntakerfi Við sem viljum hafa öflugt opinbert menntakerfi erum stöðugt að berjast gegn þessum sterkum öflum sem með auðveldu aðgengi að fjölmiðlum og fjármagni róa leynt og ljóst að niðurbroti þess, mögulega til einkavæðingar. Við höfum vissulega stuðning rannsókna, reynslu og tölfræði annarra þjóða sem segir okkur að í góðu opinberu menntakerfi sem sniðið er að þörfum allra barna, þar sem jafnræði og réttlæti ríkir, fer fram öflug verðmætasköpun í formi mannauðs og leggur grunn að velsæld þjóðar. Nú verðum við sem viljum menntakerfinu vel og um leið framtíðinni að láta í okkur heyra sem aldrei fyrr. Kalla sveitarstjórnarfólk og ríkisstjórn til ábyrgðar og ef það vill ekki standa með okkur að tryggja að þau fái ekki kosningu næst. Það verður að standa við gefin loforð og gerða samninga um leið og það þarf að gera sér grein fyrir því að gæða menntun á og má kosta. Það þarf þjóðarsátt um gott menntakerfi. Höfundur er sérfræðingur í kennslu og stjórnun í leik-, grunn- og háskólum til 25 ára. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skóla- og menntamál Kennaraverkfall 2024-25 Mest lesið Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Flumbrugangur í framhaldsskólum Jón Pétur Zimsen Skoðun Ert þú meðalmaðurinn? Jóhann Óskar Jóhannsson Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson Skoðun PCOS: Er ódýrara að halda heilsu eða meðhöndla veikindi? Elísa Ósk Línadóttir Skoðun Miðbær Selfoss vekur ánægju Bragi Bjarnason Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson Skoðun „Words are wind“ Ingólfur Hermannsson Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen Skoðun Sjálfsvíg eru ekki óumflýjanleg Sigurþóra Bergsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Mikilvægi aukinnar verndunar hafsvæða og leiðrétting Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Betri leið til einföldunar regluverks Pétur Halldórsson skrifar Skoðun Af Millet-úlpum og öldrunarmálum Þröstur V. Söring skrifar Skoðun Charlie og sjúkleikaverksmiðjan Guðjón Eggert Agnarsson skrifar Skoðun Nú þarf bæði sleggju og vélsög Trausti Hjálmarsson,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Nútímaviðskipti og lögin sem gleymdist að uppfæra Fróði Steingrímsson skrifar Skoðun Sjálfsvíg eru ekki óumflýjanleg Sigurþóra Bergsdóttir skrifar Skoðun „Words are wind“ Ingólfur Hermannsson skrifar Skoðun Ert þú meðalmaðurinn? Jóhann Óskar Jóhannsson skrifar Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Flumbrugangur í framhaldsskólum Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Miðbær Selfoss vekur ánægju Bragi Bjarnason skrifar Skoðun PCOS: Er ódýrara að halda heilsu eða meðhöndla veikindi? Elísa Ósk Línadóttir skrifar Skoðun Opinn og alþjóðlegur: Krísa erlendra nemenda við íslenska háskóla Melissa Anne Pfeffer skrifar Skoðun Be Kind - ekki kind Aðalheiður Mjöll Þórarinsdóttir ,Perla Magnúsdóttir skrifar Skoðun Illa verndaðir Íslendingar Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Viðreisn afhjúpar sig endanlega Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Heimalestur – gæðastund en ekki grátur og gnístan tanna Svava Þ. Hjaltalín skrifar Skoðun Frelsi til sölu Erling Kári Freysson skrifar Skoðun Vangaveltur um íslenskt barnaefni – Hvers vegna skiptir það máli að börn heyri sjálf sig? Tinna Björg Kristinsdóttir,Valdimar Gylfason skrifar Skoðun Móðir í Breiðholti hjólar 5.000 kílómetra Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Viðreisn lætur verkin tala Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Sterkara framhaldsskólakerfi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Eru Íslendingar feigir? Olíuvinnsla! Sigurður Loftur Thorlacius skrifar Skoðun Ástæðan fyrir því að við þurfum möguleika á dánaraðstoð Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Heimur á heljarþröm? Innflutningur á hatursorðræðu til Íslands! Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Einföld og skiljanleg kerfi sem virka fyrir fólk og fyrirtæki Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Er veganismi á undanhaldi? Aldís Amah Hamilton,Kristín Helga Sigurðardóttir,Adelina Antal,Hanna Halldórsdóttir,Sigrún Elfa Kristinsdóttir,Lowana Veal skrifar Skoðun Lýðræðið tekið úr höndum nemenda í Lundarskóla Benedikt Már Þorvaldsson skrifar Sjá meira
Verðmæti hverrar þjóðar endurspeglast í gæðum menntakerfis og hvernig atlæti börn og síðar ungmenni fá í gegnum skólagönguna með stuðningi félags- og heilbrigðiskerfa. Að við öll höfum aðgang að hæfilegri menntun sem hentar hverju okkar og þeim störfum sem eru hverju samfélagi nauðsynleg. Að við öll getum fundið hæfileikum okkar og áhuga farveg um leið og við sjáum fyrir okkur og lifum lífinu. Þjóð sem á menntakerfi sem stuðlar að fjölbreyttri menntun allra, bregst við áskorunum og hefur úrræði og amboð til að vinna með hvernig sem viðrar er þjóð sem vegnar vel. Þar skiptir mannauður menntastofnanna höfuðmáli. Við hljótum öll að vera sammála um að við viljum að börnin okkar alist upp við sem bestar aðstæður, að gripið sé inn í ef upp kemur vandi hvort sem hann er námslegur eða félagslegur. Að börnin okkar eigi skjól og geti sótt sér námslega, andlega og félagslega næringu í sínum skóla, að þau séu örugg. Að við fullorðna fólkið getum verið viss um að dvöl barnanna okkar í leik-, grunn og framhaldsskólum sé þeim til góða, styðji þau og styrki og bæti þau sem manneskjur um leið og þeim er gert kleift að finna störf við hæfi og tilgang í lífinu. Til að svo megi verða þarf sérfræðinga í menntun inn í skólanna. Það er lykilatriðið til að auka velsæld okkar og efla mannauð þjóðarinnar. Nú á tímum ótal áskoranna um allan heim og í raun óvissutíma hvað margt varðar er enn mikilvægara að tryggja stöðugleika og framtíð menntakerfisins. Ábyrgð ríkis og sveitarfélaga er mikil Menntastefna 2030 segir: ,,Menntun er lykill að tækifærum framtíðar og eitt helsta hreyfiafl samfélaga og velsældar mannkyns. Á tímum fádæma umskipta, óvissu og örra tæknibyltinga verða þjóðir heims að búa sig undir aukinn breytileika og sífellt flóknari áskoranir. Framtíðarhorfur íslensku þjóðarinnar velta á samkeppnishæfni og sjálfbærni íslenska menntakerfisins. Velgengni byggir á vel menntuðum einstaklingum með skapandi og gagnrýna hugsun, félagsfærni og góð tök á íslensku og erlendum tungumálum til að takast á við hnattrænar áskoranir.“ Aðgerðaráætlun 2024 – 2027 hefur reyndar ekki litið dagsins ljós á vefsíðu ráðuneytis menntamála en í aðgerðaáætlun 2021 – 2024 segir að eitt markmiða sé að leik- grunn- og framhaldsskólar verði mannaðir kennurum með leyfisbréf til að tryggja gæði náms og kennslu og mæta þörfum samfélagsins. Þar segir einnig að framkvæmdaraðilar þessa markmiðs séu auk ráðuneytis menntamála, háskólarnir, Kennarasamband Íslands og rekstraraðilar skólanna, sem eru sveitarfélög og ríki. Stjórnir margra sveitarfélaga eru samsettar af sjálfstæðis- og framsóknarfólki sem endurspeglast í samsetningu stjórnar Sambands íslenskra sveitarfélaga. Síðustu daga virðist sem svo að samninganefnd sveitarfélaganna sé umboðslaus og meirihluti stjórnar SÍS virðist ætla að taka yfir samninga. Með því er umrædd stjórn þó að segja margt og miður gott. Það er vont þegar sveitarfélögin sem eru um leið vinnuveitendur kennara sameinast gegn eigin starfsfólki með viðlíka virðingarleysi og gjaldfella um leið umboð samninganefndar. Slíkt er ekki líklegt til árangurs eða trausts en hvoru tveggja er afskaplega mikilvægt. Við þurfum þjóðarsátt um gott menntakerfi Við sem viljum hafa öflugt opinbert menntakerfi erum stöðugt að berjast gegn þessum sterkum öflum sem með auðveldu aðgengi að fjölmiðlum og fjármagni róa leynt og ljóst að niðurbroti þess, mögulega til einkavæðingar. Við höfum vissulega stuðning rannsókna, reynslu og tölfræði annarra þjóða sem segir okkur að í góðu opinberu menntakerfi sem sniðið er að þörfum allra barna, þar sem jafnræði og réttlæti ríkir, fer fram öflug verðmætasköpun í formi mannauðs og leggur grunn að velsæld þjóðar. Nú verðum við sem viljum menntakerfinu vel og um leið framtíðinni að láta í okkur heyra sem aldrei fyrr. Kalla sveitarstjórnarfólk og ríkisstjórn til ábyrgðar og ef það vill ekki standa með okkur að tryggja að þau fái ekki kosningu næst. Það verður að standa við gefin loforð og gerða samninga um leið og það þarf að gera sér grein fyrir því að gæða menntun á og má kosta. Það þarf þjóðarsátt um gott menntakerfi. Höfundur er sérfræðingur í kennslu og stjórnun í leik-, grunn- og háskólum til 25 ára.
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun
Skoðun Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar
Skoðun Opinn og alþjóðlegur: Krísa erlendra nemenda við íslenska háskóla Melissa Anne Pfeffer skrifar
Skoðun Vangaveltur um íslenskt barnaefni – Hvers vegna skiptir það máli að börn heyri sjálf sig? Tinna Björg Kristinsdóttir,Valdimar Gylfason skrifar
Skoðun Hægfara endalok sjónvarps útsendinga fyrir móttöku á loftneti á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar
Skoðun Einföld og skiljanleg kerfi sem virka fyrir fólk og fyrirtæki Hanna Katrín Friðriksson skrifar
Skoðun Er veganismi á undanhaldi? Aldís Amah Hamilton,Kristín Helga Sigurðardóttir,Adelina Antal,Hanna Halldórsdóttir,Sigrún Elfa Kristinsdóttir,Lowana Veal skrifar
Enn einn kvennahópurinn sem þarf bara að vera duglegri að harka af sér? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun