Nú þarf Versló að bregðast við Pétur Orri Pétursson skrifar 11. mars 2025 07:02 Árið 1905 komu reykvískir kaupmenn Verzlunarskólanum á fót til að sinna aðkallandi þörf á sérmenntuðu starfsfólki í ört vaxandi viðskiptalífi. Skólinn óx með tíð og tíma og naut þar öflugs stuðnings Verzlunarráðs Íslands (sem nú heitir Viðskiptaráð). Námið lengdist, skólinn fékk leyfi til að brautskrá stúdenta, kom á fót stærðfræðideild og varð á níunda áratugnum leiðandi í forritunar- og tölvukennslu, en innan skólans var komið á laggirnar Tölvuháskólanum sem varð grunnurinn að Háskólanum í Reykjavík. Skólinn er enn í hópi fremstu framhaldsskóla hérlendis og fylgir ströngum viðmiðum sem tryggja að námið sé ekki bara til undirbúnings háskólanámi heldur fylgi einnig kröfum atvinnulífsins hverju sinni. Augljósar lausnir krefjast hugrekkis Augljós fylgni er milli afnáms samræmdra prófa annarsvegar og hnignandi námsárangurs og einkunnaverðbólgu hins vegar. Þetta hefur legið fyrir lengi en ánægjulegt að loks hafi verið dregið fram í dagsljósið hvers konar ójafnræði nemendur grunnskóla búa við og hversu lítill árangur er af starfi íslenskra grunnskóla. Bent hefur verið á leiðir til úrbóta. Þar er efst á blaði upptaka samræmdra prófa líkt og tíðkast á hinum Norðurlöndunum en fátt bendir til þess að nýskipaður menntamálaráðherra muni rétta kúrsinn í þessum efnum. Viðskiptaráð Íslands hefur í nýlegum úttektum sínum og álitsgerðum dregið fram alvarlegan vanda skólakerfisins en ráðið er enn bakhjarl Verzlunarskólans. Tillögur Viðskiptaráðs hafa sætt harðri andstöðu kennaraforystunnar og stjórnvalda menntamála. Fátt bendir til þess að samræmd próf verði innleidd á nýjan leik og því hvet ég fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans að taka upp inntökupróf. Með því að stíga þetta skref yrði tryggt að allir umsækjendur um skólavist yrðu metnir á jafnræðisgrundvelli, óháð mismunandi einkunnagjöf grunnskólanna. Inntökupróf myndu ekki eingöngu skapa sanngjarnt val við innritun í skólann heldur einnig senda skýr skilaboð þess efnis að raunveruleg þekking skipti mestu máli en ekki geðþótti einstakra kennara grunnskólanna eins og oft vill verða við það óljósa námsmat sem nú er við lýði. Með inntökuprófi yrðu grunnskólarnir hvattir til að stuðla að góðri og innihaldsríkri menntun. Inntökupróf ykju líkurnar á raunverulegum námsárangri nemenda og tryggðu að Verzlunarskólinn gæti tekið inn nemendur á grundvelli jafnræðis og kunnáttu. Samræmdur mælikvarði án samræmis? Nú er til umræðu svokallaður „nýr matsferill“ á námi í grunnskóla en mesta athygli hefur vakið skortur á gagnsæi en ekki stendur til að birta niðurstöður hans opinberlega. Skólar eiga að hafa val um hvort þeir nýti sér „matsferilinn“ eða ekki, og afar lítill hluti hans verður skylda. Í „matsferlinum“ er talað um samræmingu. Það er bara upp á punt því þarna er ekki að finna neina samræmingu eins hún er almennt skilgreind. Nemendum verður ekki gert skylt að þreyta umrædd próf og óheimilt verður að nota niðurstöðurnar við innritun nemenda í framhaldsskóla. Til hvers er námsmatið eiginlega ef óheimilt verður að nota það? Er staða grunnskólans ef til vill orðin svo slæm að stjórnvöldum er lífsins ómögulegt að horfast í augu við það og ætla því að fela vandann enn frekar? Er þetta ekki algjör uppgjöf kerfisins? Það skýtur skökku við að Ásthildur Lóa Þórsdóttir menntamálaráðherra hefur í ræðu og riti lagt mikla áherslu á sanngirni og jafnræði í skólakerfinu. En ef ekki á að vera til staðar eiginlegur mælikvarði á árangur námsins er nemendum mismunað. Áfram eiga framtíðarmöguleikar nemendanna því ekki að ráðast af þeirra eigin getu og vinnusemi heldur því hvernig þeirra skóli veitir einkunnir, sem í ofanálag eru á óskiljanlegum kvarða (í bókstöfum og litum) í stað þess að vera gefnar á skalanum 0 og upp í 10, sem er eitthvað sem allir skilja. Við erum skylduð til 10 ára grunnskólanáms og þegar meta á hvernig til hefur tekist er jafnræðisreglan þverbrotin, ekkert samræmi er í neinu mati. Tími kominn til aðgerða Verzlunarskólinn hefur í áranna rás sýnt sjálfstæði í stefnumótun og jafnvel virt að vettugi heimskulegar hugmyndir yfirvalda. Dæmi um það má nefna þegar skólinn neitaði að verða hverfisskóli á þeim tíma þegar nemendum var gert skylt að sækja eingöngu skóla í sínu hverfi. Ég myndi vilja að Verzlunarskólinn tæki enn á ný af skarið, sýndi sjálfstæði og djörfung og tæki upp inntökupróf. Það myndi staðfesta að skólinn ætlaði sér áfram að vera í fararbroddi íslenskra skóla, verða hreyfiafl til umbóta. Mér koma til hugar í þessu sambandi orð indversku sjálfstæðishetjunnar Mahatma Ghandi: „Vertu breytingin sem þú vilt sjá í heiminum.“ Þau minna okkur á að ekki er nóg að benda á vandamálin, það verður að taka af skarið og leita lausna, með eða án stuðnings stjórnvalda. Þrátt fyrir frábæra umfjöllun um hnignun menntakerfis hérlendis undanfarna mánuði er það ekki nóg, það verður að framkvæma. Fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans: Boltinn er hjá ykkur! Höfundur er nemandi við Verslunarskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Framhaldsskólar Skóla- og menntamál Mest lesið Halldór 23.8.2025 Halldór Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Sjá meira
Árið 1905 komu reykvískir kaupmenn Verzlunarskólanum á fót til að sinna aðkallandi þörf á sérmenntuðu starfsfólki í ört vaxandi viðskiptalífi. Skólinn óx með tíð og tíma og naut þar öflugs stuðnings Verzlunarráðs Íslands (sem nú heitir Viðskiptaráð). Námið lengdist, skólinn fékk leyfi til að brautskrá stúdenta, kom á fót stærðfræðideild og varð á níunda áratugnum leiðandi í forritunar- og tölvukennslu, en innan skólans var komið á laggirnar Tölvuháskólanum sem varð grunnurinn að Háskólanum í Reykjavík. Skólinn er enn í hópi fremstu framhaldsskóla hérlendis og fylgir ströngum viðmiðum sem tryggja að námið sé ekki bara til undirbúnings háskólanámi heldur fylgi einnig kröfum atvinnulífsins hverju sinni. Augljósar lausnir krefjast hugrekkis Augljós fylgni er milli afnáms samræmdra prófa annarsvegar og hnignandi námsárangurs og einkunnaverðbólgu hins vegar. Þetta hefur legið fyrir lengi en ánægjulegt að loks hafi verið dregið fram í dagsljósið hvers konar ójafnræði nemendur grunnskóla búa við og hversu lítill árangur er af starfi íslenskra grunnskóla. Bent hefur verið á leiðir til úrbóta. Þar er efst á blaði upptaka samræmdra prófa líkt og tíðkast á hinum Norðurlöndunum en fátt bendir til þess að nýskipaður menntamálaráðherra muni rétta kúrsinn í þessum efnum. Viðskiptaráð Íslands hefur í nýlegum úttektum sínum og álitsgerðum dregið fram alvarlegan vanda skólakerfisins en ráðið er enn bakhjarl Verzlunarskólans. Tillögur Viðskiptaráðs hafa sætt harðri andstöðu kennaraforystunnar og stjórnvalda menntamála. Fátt bendir til þess að samræmd próf verði innleidd á nýjan leik og því hvet ég fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans að taka upp inntökupróf. Með því að stíga þetta skref yrði tryggt að allir umsækjendur um skólavist yrðu metnir á jafnræðisgrundvelli, óháð mismunandi einkunnagjöf grunnskólanna. Inntökupróf myndu ekki eingöngu skapa sanngjarnt val við innritun í skólann heldur einnig senda skýr skilaboð þess efnis að raunveruleg þekking skipti mestu máli en ekki geðþótti einstakra kennara grunnskólanna eins og oft vill verða við það óljósa námsmat sem nú er við lýði. Með inntökuprófi yrðu grunnskólarnir hvattir til að stuðla að góðri og innihaldsríkri menntun. Inntökupróf ykju líkurnar á raunverulegum námsárangri nemenda og tryggðu að Verzlunarskólinn gæti tekið inn nemendur á grundvelli jafnræðis og kunnáttu. Samræmdur mælikvarði án samræmis? Nú er til umræðu svokallaður „nýr matsferill“ á námi í grunnskóla en mesta athygli hefur vakið skortur á gagnsæi en ekki stendur til að birta niðurstöður hans opinberlega. Skólar eiga að hafa val um hvort þeir nýti sér „matsferilinn“ eða ekki, og afar lítill hluti hans verður skylda. Í „matsferlinum“ er talað um samræmingu. Það er bara upp á punt því þarna er ekki að finna neina samræmingu eins hún er almennt skilgreind. Nemendum verður ekki gert skylt að þreyta umrædd próf og óheimilt verður að nota niðurstöðurnar við innritun nemenda í framhaldsskóla. Til hvers er námsmatið eiginlega ef óheimilt verður að nota það? Er staða grunnskólans ef til vill orðin svo slæm að stjórnvöldum er lífsins ómögulegt að horfast í augu við það og ætla því að fela vandann enn frekar? Er þetta ekki algjör uppgjöf kerfisins? Það skýtur skökku við að Ásthildur Lóa Þórsdóttir menntamálaráðherra hefur í ræðu og riti lagt mikla áherslu á sanngirni og jafnræði í skólakerfinu. En ef ekki á að vera til staðar eiginlegur mælikvarði á árangur námsins er nemendum mismunað. Áfram eiga framtíðarmöguleikar nemendanna því ekki að ráðast af þeirra eigin getu og vinnusemi heldur því hvernig þeirra skóli veitir einkunnir, sem í ofanálag eru á óskiljanlegum kvarða (í bókstöfum og litum) í stað þess að vera gefnar á skalanum 0 og upp í 10, sem er eitthvað sem allir skilja. Við erum skylduð til 10 ára grunnskólanáms og þegar meta á hvernig til hefur tekist er jafnræðisreglan þverbrotin, ekkert samræmi er í neinu mati. Tími kominn til aðgerða Verzlunarskólinn hefur í áranna rás sýnt sjálfstæði í stefnumótun og jafnvel virt að vettugi heimskulegar hugmyndir yfirvalda. Dæmi um það má nefna þegar skólinn neitaði að verða hverfisskóli á þeim tíma þegar nemendum var gert skylt að sækja eingöngu skóla í sínu hverfi. Ég myndi vilja að Verzlunarskólinn tæki enn á ný af skarið, sýndi sjálfstæði og djörfung og tæki upp inntökupróf. Það myndi staðfesta að skólinn ætlaði sér áfram að vera í fararbroddi íslenskra skóla, verða hreyfiafl til umbóta. Mér koma til hugar í þessu sambandi orð indversku sjálfstæðishetjunnar Mahatma Ghandi: „Vertu breytingin sem þú vilt sjá í heiminum.“ Þau minna okkur á að ekki er nóg að benda á vandamálin, það verður að taka af skarið og leita lausna, með eða án stuðnings stjórnvalda. Þrátt fyrir frábæra umfjöllun um hnignun menntakerfis hérlendis undanfarna mánuði er það ekki nóg, það verður að framkvæma. Fulltrúaráð Verzlunarskólans, skólanefnd og stjórnendur skólans: Boltinn er hjá ykkur! Höfundur er nemandi við Verslunarskóla Íslands.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar