Skoðanir

Fréttamynd

Vandasamt verkefni

Fyrr eða síðar mun Seðlabankinn þurfa að lækka vexti aftur. Spurningin er einungis hvenær það verður skynsamlegra heldur en að halda áfram að hækka þá.

Fastir pennar
Fréttamynd

23. apríl 2001

Á þeim fimm árum sem útgáfa Fréttablaðsins spannar hefur ýmislegt breyst á íslenskum dagblaðamarkaði. Sumar þær breytingar má leiða líkur að að séu tilkomnar vegna áhrifa frá Fréttablaðinu, beint eða óbeint.

Fastir pennar
Fréttamynd

Innflytjendavandinn - martröð Evrópumannsins

Ótti Evrópumanna við innflytjendur er sálrænn frekar en röklegur. Hann byggist á okkar eigin sögu sem landnemar í öðrum heimsálfum. Hún hefur verið sigurganga fyrir hin nýju samfélög en um leið skelfingarsaga fyrir allt það fólk sem var fyrir hvarvetna þar sem útópíur Vesturlanda voru stofnsettar.

Fastir pennar
Fréttamynd

Þrýstingurinn eykst

Svigrúmið er vissulega til staðar því meira en helmingur þess sem er greitt fyrir hvern bensínlítra rennur beint í ríkissjóð. Og það er eitthvað stórlega bogið við að sú upphæð hækki um mörg hundruð milljónir á ári við að Bandaríkjamenn hóti Írönum ófriði.

Fastir pennar
Fréttamynd

Gengið í Blásteinsbjörg

En það er ljótur leikur að ala á ótta fólks við hið óþekkta og framandi eins og Ásgeir gerir og það er jafnvel enn ljótari leikur að ala á þessum ótta og þessari neikvæðni án þess að neitt sérstakt tilefni sé til og án þess að bjóða upp á nokkra einustu raunverulega leið til að draga úr þessum ótta.

Fastir pennar
Fréttamynd

Hafrannsóknir og Háskólinn

Hafrannsóknastofnunin gæti lagt grundvöll að doktorsnámi vísindamanna á þessu sviði, jafnt innlendra sem erlendra. Sameining við Háskólann gæti þannig orðið upphaf að nýjum tíma fyrir báðar stofnanirnar og leyst úr læðingi endurnýjaðan kraft í þessu mikilvæga vísindastarfi.

Fastir pennar
Fréttamynd

Land, þjóð og tunga

Evrópa er bræðslupottur ekki síður en Bandaríkin: hlutfall nýbúa í íbúafjöldanum er nú orðið svipað á báðum stöðum. Munurinn er sá, að Bandaríkin hafa verið bræðslupottur frá fyrstu tíð.

Fastir pennar
Fréttamynd

Einar Oddur

Kaupmáttur launa hefur aukist meir en í samkeppnislöndunum og umfram það sem leiða má af aukinni verðmætasköpun. Ástæðurnar eru margvíslegar og ábyrgðin liggur víða. Að hluta til má jafnvel tengja hana áhættuleikurum á erlendum fjármálamörkuðum. En afleiðingin var ójafnvægi sem hlaut að leiðréttast fyrr en síðar.

Fastir pennar
Fréttamynd

Pólitísk endurgjaldssjónarmið

En þann lærdóm má helstan draga af röð þriggja síðustu skipana dómara í Hæstarétt hversu fráleitt það væri að færa skipun dómara inn í sali Alþingis. Tillögur í þá veru hafa oft sinnis verið fluttar. En næsta augljóst er að slík breyting myndi einvörðungu leiða til þess að endurgjaldssjónarmiðið yrði allsráðandi við ákvarðanir um þessi efni.

Fastir pennar
Fréttamynd

Eru stjórnmál markaðsvara?

Núorðið fá stjórnmálaflokkar, sem náð hafa svo langt að koma fulltrúum sínum á þing, veruleg fjárframlög af skattpeningum almennings. Því á almenningur heimtingu á því að fjárreiður flokkanna séu opinberar svo sem hverjar aðrar fjárreiður ríkisins. Stjórnmálaflokkar eru nú víðast hvar orðinn kjarninn í starfsemi þjóðþinga. Stórskuldugur stjórnmálaflokkur er stórháskalegur lýðræðinu, því hann verður háður þeim, sem hann skuldar.

Fastir pennar
Fréttamynd

Veislan er búin - í bili

Flest bendir til þess að efnahagsveislunni sem við höfum verið í sé að ljúka að minnsta kosti í bili, þetta sé tímabil sem gangi yfir, en það er hins vegar ekki þannig að allt sé að fara til fjandans hér í þessum málum. Öðru nær. Hér er margt í gangi og margt sem hefur áunnist. Skuldir ríkisins hafa til að mynda lækkað umtalsvert í góðærinu á undanförnum árum og er það vel.

Fastir pennar
Fréttamynd

Græðum landið grænum skógi

Slíkt verkefni vinnur ekki aðeins gegn mengun af völdum bifreiða og verksmiðja heldur einnig gegn mengun hugans af streitu og óróleika. Það er nefnilega róandi og heilandi að fylgjast með trjánum vaxa. Þau eru ekki að flýta sér en ná þó ótrúlegum árangri og miklu meiri árangri en við mannfólkið.

Fastir pennar
Fréttamynd

Píslavættir liðanna alda

Ef skoðaðar eru Íslandssögurnar, bækur um liðnar aldir, ævisögur og frásagnir um hin fornu tún, eru þar karlar til frásögu, sögur af körlum, sögur eftir karla, sögur af afrekum þeirra og lífshlaupi. Konur koma sjaldan og lítið við sögu.

Fastir pennar
Fréttamynd

Kyrrðardagar

Dymbilvika sem hófst á pálmasunnudag endar á morgun páskadag og framundan eru páskadagarnir þegar kristnir menn um heim allan minnast upprisu Jesú Krists, eftir krossfestinguna á föstudaginn langa.

Fastir pennar
Fréttamynd

Lækkið bensínið strax

Frumvarpið fékk ekki brautargengi en ef það hefði verið samþykkt hefði útsöluverð á bensíni og olíu lækkað um tæpar 5 krónur eða um 9 til 10 prósent. Það þarf ekki að hafa mörg orð um að flest heimili munar um slíka lækkun, en meðal­bensínreikningur einnar fjölskyldu á ári er áætlaður um 400 þúsund krónur.

Fastir pennar
Fréttamynd

Vín í eyðimörkinni

Langvinnar innflutningshömlur á búvörumarkaði hér heima og í Noregi langt umfram önnur Evrópulönd hafa haldið matargerðinni bæði hér og í Noregi í þvílíkum viðjum, að það er varla viðskiptagrundvöllur undir íslenzkum veitingarekstri eða norskum í öðrum löndum.........

Fastir pennar
Fréttamynd

Kosningasigur á bláþræði

Ljóst er að úrslit kosninganna á Ítalíu skipta þjóðinni í tvær næstum hnífjafnar fylkingar og það getur orðið erfitt fyrir Prodi, sem telst sigurvegarinn, að hafa stjórn á málefnum landsins, með svo lítinn meirihluta á bak við sig. Ekki bætir úr að flokkaflóran sem myndar kosningabandalag hans er æði litrík, og ekki víst að allir þingmennirnir skili sér í tvísýnum atkvæðagreislum.

Fastir pennar
Fréttamynd

Hættur lélegs stjórnmálalífs

Þetta er fólk sem álítur með réttu eða röngu að vilji almennings sé að engu hafður og að hagsmunir hins venjulega manns séu fótum troðnir af hagsmunaklíkum í stjórnmálum og viðskiptum. Greining á meintum óvinum og ógnum eru alltaf einfaldar og lausnirnar í boði eru sjaldnast mikið flóknari.

Fastir pennar
Fréttamynd

Stjórnvöld götunnar

Vissulega hafa komið þær stundir að maður hefur óskað sér að þjóðin væri ögn blóðheitari, tæki höndum saman og héldi út á götu, eða niður á Austurvöll til að vera með smá uppsteyt, en á sama tíma getur maður ekki verið annað en ánægður með að við erum eins ólík Frökkum í þessari deild og hugsast getur.

Fastir pennar
Fréttamynd

Um útvarp og sjónvarp

Það furðar mig þegar forvígismenn einkaframtaksins í ríkisstjórn sem ráða yfir ríkisfyrirtækjum og örlögum þeirra detta í þann pytt að verja fyrirtækin eins og þau væru þeirra eigin, í stað þess að nota tækifærið og peninga ríkisins til að hleypa lífi í einkafyrirtæki.

Fastir pennar
Fréttamynd

Dvergurinn og daman

Korter-í-þrjú-gæinn Geir hugnast okkur ekki. Að minnsta kosti finnst okkur þetta ekki rétta hugarfarið þegar menn eru á leið í "samningaviðræður" um framtíð landvarna.

Fastir pennar
Fréttamynd

Svartur blettur á allsnægtarsamfélaginu

Þessum konum eru boðnar allt niður í 110 þúsund krónur á mánuði fyrir störf sín, laun sem eru víðsfjarri því að geta talist mannsæmandi. Hvert og eitt okkar sem erum á miðjum aldri vill vitanlega aðeins það besta fyrir foreldra okkar. Það gildir áreiðanlega líka um þá sem halda um sameiginlega pyngju okkar allra. Það er því löngu tímabært að kjörnir fulltrúar okkar taki ábyrgð á þeirri hneisu sem laun umönnunarstarfsmanna eru.

Fastir pennar
Fréttamynd

Að rýna í telauf – Brynjólfsmessa – valdablokkir

Hér er farið úr einu í annað, fjallað um spádóma sem koma frá greiningardeildum, valdablokkirnar í samfélaginu, Brynjólfsmessu Gunnars Þórðarssonar, söngkonur sem skaka afturendanum, módernisma í arkitektúr, sápukúlu í hagkerfinu og okur símafyrirtækja...

Fastir pennar
Fréttamynd

Kertin dýrari en kakan

Vinafólk sem býr í Danmörku kom í mat til okkar um daginn. Spurð fregna af gömlu nýlenduherrunum sögðu þau að danskir kunningjar þeirra á okkar aldri séu mjög uppteknir af lífeyrissjóðsmálum. Varla hafi tappinn verði tekinn af Tuborgnum þegar talið berst að lífeyrissjóðum, í hvaða lífeyrissjóð eigi að borga, hvar sé ávöxtun best og hvaða sjóður sé minnst líklegur til að stinga af með peningana til Brasilíu.

Fastir pennar
Fréttamynd

Skipulag löggæslumála

Það vill gjarnan brenna við að pólitískir riddarar kveði sér hljóðs eftir umferðartafir í kjölfar menningarnætur eða álíka viðburða og heimti löggæsluna til sveitarfélaganna. Slíkt er af og frá, en til að kveða niður slíkar raddir þarf líka löggæslan að standa sig á stundum sem þessum, en fyrst og fremst þurfa þá borgararnir að sýna þolinmæði og tillitssemi.

Fastir pennar
Fréttamynd

Önnur pólitísk viðfangsefni

Flestir stjórnmálamenn eyða mestum hluta tíma síns í að tala um efnahagsmál. Ráðherrar og forseti Íslands leggja sig í framkróka við að fara í sendiferðir heimshorna á milli með atvinnufyrirtækjum sem leita fyrir sér á erlendum mörkuðum. Í sjálfu sér góðra gjalda vert. En eru þetta rétt viðbrögð við nýjum aðstæðum?

Fastir pennar
Fréttamynd

Birtingarmynd föðurveldisins

Þarf frekari sannanir fyrir því að stjórnmálamenn, hvar í flokki sem þeir standa, líta í raun og veru á þjóðina sem "makróorganisma", risavaxinn þjóðarlíkama sem þarf stöðuga næringu í æð? Gleymum því ekki að Pétur Blöndal studdi byggingu Kárahnjúkavirkjunar, rétt eins og allir hinir stjórnlyndu stjórnarliðarnir.

Fastir pennar
Fréttamynd

Persónur, peningar og félagsleg yfirboð í kosningunum

Fyrir þessar kosningar sér maður engan áherslumun milli flokkanna sem má skýra út frá hefðbundnum vinstri-hægri ási. Þetta held ég að eigi við um allt út um allt land. Það væri hægt að skáka frambjóðendum milli lista eða nefna framboðin allt öðrum nöfnum án þess að það breyti í raun neinu....

Fastir pennar
Fréttamynd

Hver á rökleysuna?

Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir menntamálaráðherra hefur verið í hópi efnilegustu framtíðarleiðtoga í íslenskum stjórnmálum. Í forystugreinum þessa blaðs hefur verið gerður ágreiningur um frumvarp ráðherrans um að breyta Ríkisútvarpinu í hlutafélag.

Fastir pennar
Fréttamynd

Hlutverk og sjálfstæði

Framtíð Ríkisútvarpsins er nú til umræðu á Alþingi og setti Ögmundur Jónasson þingmaður nýtt ræðumet þegar hann talaði í málinu samfleytt í sex klukkustundir frá þriðjudagskvöldi til miðvikudagsmorguns. Ögmundur sagði í viðtali að hann liti á Ríkisútvarpið sem heilaga kú, kjölfestu menningar og fjölmiðlunar á Íslandi sem ekki mætti hrinda inn á markaðstorg afþreyingarinnar.

Fastir pennar