Þær horfa til Evrópu 20. nóvember 2005 08:00 Metum varnarþörfina Umræður um skýrslu Geirs. H. Haarde um utanríkismál þjóðarinnar stóðu klukkustundum saman síðastliðinn fimmtudag. Stjórnarandstæðingar stöldruðu sérstaklega við óvissuna sem upp er komin í samningaviðræðum við Bandaríkjamenn um endurskoðun og framkvæmd varnarsamningsins, sem haldið hefur allar götur frá 1951. Í lok ræðu sinnar sagði Geir: "Utanríkisstefna Íslands byggist sem fyrr á gæslu hagsmuna lands og þjóðar og öflugu fyrirsvari gagnvart öðrum ríkjum. Hins vegar hefur sú þróun jafnframt orðið áberandi hin síðari ár að auk beinnar hagsmunagæslu að Íslendingar taki í ríkari mæli þátt í alþjóðlegum verkefnum sem ekki tengjast íslenskum hagsmunum með beinum hætti." Þessi orð utanríkisráðherra urðu Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, formanni Samfylkingarinnar, tilefni til gagnrýni og spurði hún hvert erindi Íslendinga ætti að vera á alþjóðavettvangi. Þótti henni utanríkisráðherra skauta létt yfir varnarmálin og bað um útskýringar á stefnunni gagnvart Bandaríkjamönnum. "Ég geri ráð fyrir því að ráðamenn hljóti að treysta sér í slíkar útskýringar. Að þeir hljóti að hafa það fast land undir fótum að þeir geti sett fram skiljanlegar kröfur og útskýrt þær fyrir öllu venjulegu fólki." Ingibjörg sagði að það yrði að tryggja varnir landsins. Spurningin væri hver lágmarksviðbúnaður væri. "Eru það fjórar orrustuþotur? Kannski. Til þess að geta svarað þeirri spurningu þarf að vinna raunhæft hættumat og meta þá vá sem að okkur getur helst steðjað og hvaða varnarviðbúnað þurfi til þess að takast á við hana." Taldi Ingibjörg líklegt að ríkisstjórnin legðist gegn slíku mati vegna þess að út úr því gæti komið að ekki væri þörf á miklum viðbúnaði. Og það gæti rennt stöðum undir þær óskir Bandaríkjamanna allt frá árinu 1993 að fara af landi brott með F 15 - flugsveitina og allt sem henni fylgir. "Það er býsna mikið sem henni fylgir... Fyrrverandi forsætisráðherra og sá núverandi hafa báðir látið á sér skiljast að náist þetta markmið ekki fram hafi herinn einfaldlega ekkert hér að gera... þá verði varnarsamningnum einfaldlega sagt upp. Þetta hljómar einkennilega í eyrum margra því að mörgum finnst nú lítil hótun fólgin í því að segja hernum að fara af landi brott með öll sín tæki og tól, sem er einmitt það sem hann vill." Hótunin er pólitísk að mati Ingibjargar. Hótun um að færa sig af hinu bandaríska áhrifasvæði í utanríkismálum yfir á hið evrópska. En þótt Íslendingar gætu átt öryggissamfélag með Evrópubúum væri ekki á vísan að róa. "Hin sameiginlega utanríkis- og varnarstefna Evrópusambandsins er auðvitað ekki fullburða... Ef þetta fimmtíu ára öryggissamstarf (Íslendinga og Bandaríkjamanna) er að leysast upp, þá verða menn að velta fyrir sér í fullri alvöru hvað eigi að koma í staðinn. Og sú heimavinna hefur ekki farið fram frekar en matið á varnarþörfinni. Það sem er kannski verst í þessu máli öllu saman er að það virðist vera uppi alger pattstaða sem menn komast ekki út úr." Framsókn og ESB Siv Friðleifsdóttir, þingmaður Framsóknarflokksins, gerði tengslin við Evrópusambandið að umtalsefni eftir að hafa rakið stuttlega hraðfara breytingar á borð við hnattvæðingu. Hún vitnaði í svofellda ályktun Flokksþings Framsóknarflokksins snemma á þessu ári: "Á vettvangi Framsóknarflokksins skal halda áfram upplýsingaöflun og vinnu við mótun samningsmarkmiða og hugsanlegs undirbúnings aðildarviðræðna við Evrópusambandið. Niðurstöðu þeirrar vinnu skal bera undir næsta flokksþing - til kynningar. Komi til aðildarviðræðna við ESB skulu niðurstöður slíkra viðræðna bornar undir þjóðaratkvæði." Siv gat þessu næst að ágreiningur hefði verið uppi meðal Framsóknarmanna um EES samninginn en sjálf hefði hún stutt hann. Hún velti því fyrir sér hvort orðið hefðu kynslóðaskipti í umræðunni um Evrópusambandið á flokksþinginu. "Unga fólkið var mun jákvæðara gagnvart aðild að Evrópusambandinu en við höfðum áður heyrt á vettvangi Framsóknarflokksins...Það sagðist sjá að Evrópusambandið væri einsleitt og við værum hluti af því. Við værum með EES-samninginn og við hefðum þróast eins og Evrópa vegna þess." Siv rakti drætti í hugarfari unga fólksins á flokksþinginu. "Ég tel að það sé að verða breyting í Framsóknarflokknum að þessu leyti." Siv kvaðst einnig skynja meiri velvild í garð Evrópusambandsins innan Sjálfstæðisflokksins, einkum meðal fólks í viðskiptalífinu. "Það var þó ekki að sjá í ályktunum landsfundarins og þar var sagt að ekki ætti að skoða slík mál á næstunni. Og í yfirlýsingum forystumanna var ekki að finna neina breytingu á viðhorfum í garð ESB. En ég fullyrði að það sé talsverð breyting á ferðinni hjá Framsóknarflokknum og þá einkum hjá unga fólkinu," sagði Siv. Innlent Stj.mál Mest lesið Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Innlent Hvers vegna að fella ísbirni? Innlent Drengnum hafi ekki verið trúað í fyrstu Innlent Stjörnublaðamaður í straff vegna sambands við Kennedy Erlent Vörpuðu líkum fram af húsþaki á Vesturbakkanum Erlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Í gæsluvarðhald vegna kókaínsendingar Innlent Framboð Baldurs þurfti að endurgreiða styrki sem fóru yfir hámark Innlent Myndgreiningarkerfi geti hjálpað til við að stoppa af óprúttna aðila Innlent Áfram í varðhaldi fyrir að ræna og hóta ungmennum Innlent Fleiri fréttir Hvers vegna að fella ísbirni? Í gæsluvarðhald vegna kókaínsendingar Bræður heiðraðir á 100 ára starfsafmæli: „Einfalt, þægilegt og engin keppni“ Drengnum hafi ekki verið trúað í fyrstu Myndgreiningarkerfi geti hjálpað til við að stoppa af óprúttna aðila Framboð Baldurs þurfti að endurgreiða styrki sem fóru yfir hámark Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Áfram í varðhaldi fyrir að ræna og hóta ungmennum Fjölskylda flugmanns vill að lögregla rannsaki andlát hans Sýndi lögreglu löngutöng og var ekinn út af Svanhildur afhenti Biden trúnaðarbréf Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Sjá meira
Metum varnarþörfina Umræður um skýrslu Geirs. H. Haarde um utanríkismál þjóðarinnar stóðu klukkustundum saman síðastliðinn fimmtudag. Stjórnarandstæðingar stöldruðu sérstaklega við óvissuna sem upp er komin í samningaviðræðum við Bandaríkjamenn um endurskoðun og framkvæmd varnarsamningsins, sem haldið hefur allar götur frá 1951. Í lok ræðu sinnar sagði Geir: "Utanríkisstefna Íslands byggist sem fyrr á gæslu hagsmuna lands og þjóðar og öflugu fyrirsvari gagnvart öðrum ríkjum. Hins vegar hefur sú þróun jafnframt orðið áberandi hin síðari ár að auk beinnar hagsmunagæslu að Íslendingar taki í ríkari mæli þátt í alþjóðlegum verkefnum sem ekki tengjast íslenskum hagsmunum með beinum hætti." Þessi orð utanríkisráðherra urðu Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, formanni Samfylkingarinnar, tilefni til gagnrýni og spurði hún hvert erindi Íslendinga ætti að vera á alþjóðavettvangi. Þótti henni utanríkisráðherra skauta létt yfir varnarmálin og bað um útskýringar á stefnunni gagnvart Bandaríkjamönnum. "Ég geri ráð fyrir því að ráðamenn hljóti að treysta sér í slíkar útskýringar. Að þeir hljóti að hafa það fast land undir fótum að þeir geti sett fram skiljanlegar kröfur og útskýrt þær fyrir öllu venjulegu fólki." Ingibjörg sagði að það yrði að tryggja varnir landsins. Spurningin væri hver lágmarksviðbúnaður væri. "Eru það fjórar orrustuþotur? Kannski. Til þess að geta svarað þeirri spurningu þarf að vinna raunhæft hættumat og meta þá vá sem að okkur getur helst steðjað og hvaða varnarviðbúnað þurfi til þess að takast á við hana." Taldi Ingibjörg líklegt að ríkisstjórnin legðist gegn slíku mati vegna þess að út úr því gæti komið að ekki væri þörf á miklum viðbúnaði. Og það gæti rennt stöðum undir þær óskir Bandaríkjamanna allt frá árinu 1993 að fara af landi brott með F 15 - flugsveitina og allt sem henni fylgir. "Það er býsna mikið sem henni fylgir... Fyrrverandi forsætisráðherra og sá núverandi hafa báðir látið á sér skiljast að náist þetta markmið ekki fram hafi herinn einfaldlega ekkert hér að gera... þá verði varnarsamningnum einfaldlega sagt upp. Þetta hljómar einkennilega í eyrum margra því að mörgum finnst nú lítil hótun fólgin í því að segja hernum að fara af landi brott með öll sín tæki og tól, sem er einmitt það sem hann vill." Hótunin er pólitísk að mati Ingibjargar. Hótun um að færa sig af hinu bandaríska áhrifasvæði í utanríkismálum yfir á hið evrópska. En þótt Íslendingar gætu átt öryggissamfélag með Evrópubúum væri ekki á vísan að róa. "Hin sameiginlega utanríkis- og varnarstefna Evrópusambandsins er auðvitað ekki fullburða... Ef þetta fimmtíu ára öryggissamstarf (Íslendinga og Bandaríkjamanna) er að leysast upp, þá verða menn að velta fyrir sér í fullri alvöru hvað eigi að koma í staðinn. Og sú heimavinna hefur ekki farið fram frekar en matið á varnarþörfinni. Það sem er kannski verst í þessu máli öllu saman er að það virðist vera uppi alger pattstaða sem menn komast ekki út úr." Framsókn og ESB Siv Friðleifsdóttir, þingmaður Framsóknarflokksins, gerði tengslin við Evrópusambandið að umtalsefni eftir að hafa rakið stuttlega hraðfara breytingar á borð við hnattvæðingu. Hún vitnaði í svofellda ályktun Flokksþings Framsóknarflokksins snemma á þessu ári: "Á vettvangi Framsóknarflokksins skal halda áfram upplýsingaöflun og vinnu við mótun samningsmarkmiða og hugsanlegs undirbúnings aðildarviðræðna við Evrópusambandið. Niðurstöðu þeirrar vinnu skal bera undir næsta flokksþing - til kynningar. Komi til aðildarviðræðna við ESB skulu niðurstöður slíkra viðræðna bornar undir þjóðaratkvæði." Siv gat þessu næst að ágreiningur hefði verið uppi meðal Framsóknarmanna um EES samninginn en sjálf hefði hún stutt hann. Hún velti því fyrir sér hvort orðið hefðu kynslóðaskipti í umræðunni um Evrópusambandið á flokksþinginu. "Unga fólkið var mun jákvæðara gagnvart aðild að Evrópusambandinu en við höfðum áður heyrt á vettvangi Framsóknarflokksins...Það sagðist sjá að Evrópusambandið væri einsleitt og við værum hluti af því. Við værum með EES-samninginn og við hefðum þróast eins og Evrópa vegna þess." Siv rakti drætti í hugarfari unga fólksins á flokksþinginu. "Ég tel að það sé að verða breyting í Framsóknarflokknum að þessu leyti." Siv kvaðst einnig skynja meiri velvild í garð Evrópusambandsins innan Sjálfstæðisflokksins, einkum meðal fólks í viðskiptalífinu. "Það var þó ekki að sjá í ályktunum landsfundarins og þar var sagt að ekki ætti að skoða slík mál á næstunni. Og í yfirlýsingum forystumanna var ekki að finna neina breytingu á viðhorfum í garð ESB. En ég fullyrði að það sé talsverð breyting á ferðinni hjá Framsóknarflokknum og þá einkum hjá unga fólkinu," sagði Siv.
Innlent Stj.mál Mest lesið Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Innlent Hvers vegna að fella ísbirni? Innlent Drengnum hafi ekki verið trúað í fyrstu Innlent Stjörnublaðamaður í straff vegna sambands við Kennedy Erlent Vörpuðu líkum fram af húsþaki á Vesturbakkanum Erlent Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið Innlent Í gæsluvarðhald vegna kókaínsendingar Innlent Framboð Baldurs þurfti að endurgreiða styrki sem fóru yfir hámark Innlent Myndgreiningarkerfi geti hjálpað til við að stoppa af óprúttna aðila Innlent Áfram í varðhaldi fyrir að ræna og hóta ungmennum Innlent Fleiri fréttir Hvers vegna að fella ísbirni? Í gæsluvarðhald vegna kókaínsendingar Bræður heiðraðir á 100 ára starfsafmæli: „Einfalt, þægilegt og engin keppni“ Drengnum hafi ekki verið trúað í fyrstu Myndgreiningarkerfi geti hjálpað til við að stoppa af óprúttna aðila Framboð Baldurs þurfti að endurgreiða styrki sem fóru yfir hámark Fjölskylda flugmanns Icelandair vill að lögregla rannsaki andlát hans Áfram í varðhaldi fyrir að ræna og hóta ungmennum Fjölskylda flugmanns vill að lögregla rannsaki andlát hans Sýndi lögreglu löngutöng og var ekinn út af Svanhildur afhenti Biden trúnaðarbréf Loka almenningsbókasafninu og leita til Akureyrar Búið að taka sýni úr ungu birnunni Vinna málið saman og nýta greinargerð vegna fyrri umsóknar Kona réðst að sjö ára dreng við Smáraskóla Stofna námsstyrk á sviði umhverfismála í nafni Ellýjar Hafa „góða hugmynd“ hvar og hvenær stúlkunni var ráðinn bani Maður sem var leitað við Vík fannst látinn Ákvörðun ráðherra viðurkenning á að mikil þekking sé fyrir norðan Biðin óásættanleg og vill skýr svör frá ríkinu Hinir grunuðu í mansalsmálinu ganga lausir Sveitarfélögin krefja ríkið svara um NPA Norðurlönd dýpka samvinnu í varnarmálum Eiginmaður íslenskrar konu lét sig hverfa rétt eftir brúðkaupið „Það er ódýrast og best og fljótlegast að kála þessum dýrum“ Bein útsending: Birting lýðheilsuvísa í Grindavík Skerjafjarðarskáldið krefst afsökunarbeiðni – annars fer það í mál Húnninn settur í frost þar til hægt verður að stoppa hann upp „Ég hefði bara sagt af mér á staðnum“ Yazan afar létt að vera ekki vísað frá landi Sjá meira