Jafnaðarstefna í sókn Ingibjörg Sólrún Gísladóttir skrifar 31. desember 2005 00:01 Árið 2005 hefur um margt verið gjöfult á Íslandi þriðja árið í röð. Mikil atvinna, góður hagvöxtur og talsverð kaupmáttaraukning. Mikil framfarasókn einkennir íslensk fyrirtæki, viðskipti hafa verið lífleg á flestum mörkuðum, fiskverð hátt, innflutningur sá mesti sem sögur fara af og tekjur ríkissjóðs aldrei meiri. Það má því með rétti segja að það hafi verið góðæri í landinu. En góðærinu hefur verið mjög misskipt. Það kom glöggt í ljós á árinu 2005 þegar kastljós fjölmiðla beindist að slæmri stöðu almannaþjónustunnar og auknum ójöfnuði. Á tíu ára afmæli ríkisstjórnarinnar kom í ljós að staðan er mun verri en margir Íslendingar leyfðu sér að vona. Ef fram fer óhindrað mun íslenskt samfélag 21. aldar missa það sem mörgum finnst verðmætast hér á landi - samstöðu fólks sem deilir kjörum, lætur sig hvert annað varða og þar sem allir hafa hlutverki að gegna. Átök án ávinningsÁtök ríkisstjórnar og almennings á árinu varpa ljósi á þessa stöðu. Menntamálaráðherra á í útistöðum við skólafólk vegna hugmynda um miðstýringu og sparnað sem draga úr fjölbreytni í skólastarfi. Ríkisstjórnin öll hefur átt í langvinnum deilum við aldraða og öryrkja um kjör þeirra og aðbúnað og ráðandi menn í Sjálfstæðisflokknum fara mikinn í fjölmiðlum vegna kjarabóta til hinna lægstlaunuðu hjá Reykjavíkurborg. Rannsóknum, sem sýna aukinn ójöfnuð, er mætt með því að ráðast harkalega á þá sem tíðindin flytja. Félagsmálaráðherra er dæmdur í fésektir fyrir að misbeita valdi sínu og dómsmálaráðherra kaupir sig frá málaferlum sem eru yfirvofandi vegna geðþóttaákvörðunar við skipan hæstaréttardómara. Allt er þetta á kostnað skattgreiðenda og lýðræðisins. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins einkenndist af gífuryrðum og vopnaskaki í garð helsta keppinautar flokksins - Samfylkingarinnar - og Morgunblaðið klappar þann stein áfram í ritstjórnarskrifum sínum. Ferð án fyrirheitsÞað þarf sterk bein til að þola góða daga. Engin ríkisstjórn hefur fengið eins góð tækifæri til að ná fólki saman um aðkallandi verkefni og sýn til framtíðar fyrir íslenskt samfélag - og klúðrað þeim eins hrapallega. Átökin á árinu endurspegla þá staðreynd að stefnumótun ríkisstjórnarinnar er mjög ábótavant. Enginn skilur samhengi þeirra aðgerða sem hún ræðst í. Brottfallið úr framhaldsskólum heldur áfram, byggðunum blæðir, matarverð, gengi, vextir og viðskiptahalli er hærri en víðast hvar á byggðu bóli, hátækni- og nýsköpunarfyrirtæki flytja starfsemi sína úr landi, heilbrigðiskerfið þróast einhvern veginn, Evrópusambandið er bannorð og viðvarandi vandræðagangur er í samskiptunum við Bandaríkin. Ríkisstjórnin þorir í hvorugan fótinn að stíga - aðgerðaleysið er stefnan. Við höldum ekki í við aðrar þjóðir í menntamálum og erum á góðri leið með að enda sem hráefnisframleiðendur í fiski og áli. Menntun og framsýniÁ sama tíma hefur höfuðborgin lagt áherslu á mikilvægi menntunar og aðstæður fyrir nýjar atvinnugreinar sem byggja á hátækni, hugviti og sköpunarkrafti. Nýleg hækkun lægstu launa hjá umönnunarstéttum er angi af þessari stefnu. Hún er staðfesting þess að þar sem Samfylkingin fær einhverju um ráðið er menntun og jafnrétti í öndvegi. Í henni felst viðurkenning á því að góð almannaþjónusta er í þágu atvinnulífs ekki síður en einstaklinga. Hún skapar öflugum og framsæknum fyrirtækjum hér á landi þá umgjörð sem þau þurfa til að standast samkeppni um hæft starfsfólk við fyrirtæki í öðrum löndum. Útrás stórfyrirtækja og velgengni smáfyrirtækja á heimamarkaði byggist ekki síst á menntun. Það á að vera eitt af meginverkefnum okkar Íslendinga á komandi árum að hlúa að menntun þjóðarinnar. Uppbygging öflugs menntakerfis um land allt er ein mikilvægasta aðgerðin í atvinnu- og byggðamálum sem völ er á um þessar mundir. Uppstokkun stjórnmálaStefna stjórnmálaflokka skiptir máli. Eftir langvarandi hægri stjórn og nýfrjálshyggju hafa peningaleg sjónarmið orðið öllu öðru yfirsterkari í ákvörðunum stjórnvalda. Það hefur gleymst að almannaþjónusta hefur siðferðilegt inntak. En á þessu er vonandi að verða breyting. Nýfrjálshyggjan er á hröðu undanhaldi hjá almenningi um heim allan og jafnaðarstefnan í sókn - líka á Íslandi. Jafnaðarstefnan leggur áherslu á tvíþætt hlutverk stjórnmála, annars vegar að þjóna markmiðum um mannlega reisn m.a. með góðri almannaþjónustu og hins vegar að skapa einstaklingum og fyrirtækjum aðstæður þannig að þau fái að dafna á eigin forsendum. Í stjórnmálum á Íslandi sem annars staðar takast á tveir andstæðir meginstraumar - jafnaðarstefna og nýfrjálshyggja. Á Íslandi eru það Samfylking og Sjálfstæðisflokkur sem eru farvegir fyrir þessa ólíku meginstrauma. Þessir tveir flokkar munu því takast á um forystuna í sveitarstjórnum á næsta ári og landsstjórninni árið 2007. Á næsta ári er Samfylkingin staðráðin í því að vinna góða sigra í sveitarstjórnarkosningunum, búa sig undir að leiða næstu ríkisstjórn og takast á við þau brýnu úrlausnarefni sem bíða íslensks samfélags. Í þeim verkum vænti ég góðs samstarfs við alla jafnaðarmenn, hvar í sveit sem þeir hafa hingað til skipað sér. Ég óska landsmönnum öllum árs og friðar, þakka þeim samfylgdina á liðnu ári og hlakka til samstarfsins á því ári sem nú fer í hönd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ingibjörg Sólrún Gísladóttir Mest lesið Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun GOGG, GOGG, GOGG og aftur GOGG Guðrún Njálsdóttir skrifar Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun „Við verðum að fylgja lögum“ Hópur listafólks skrifar Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Sjá meira
Árið 2005 hefur um margt verið gjöfult á Íslandi þriðja árið í röð. Mikil atvinna, góður hagvöxtur og talsverð kaupmáttaraukning. Mikil framfarasókn einkennir íslensk fyrirtæki, viðskipti hafa verið lífleg á flestum mörkuðum, fiskverð hátt, innflutningur sá mesti sem sögur fara af og tekjur ríkissjóðs aldrei meiri. Það má því með rétti segja að það hafi verið góðæri í landinu. En góðærinu hefur verið mjög misskipt. Það kom glöggt í ljós á árinu 2005 þegar kastljós fjölmiðla beindist að slæmri stöðu almannaþjónustunnar og auknum ójöfnuði. Á tíu ára afmæli ríkisstjórnarinnar kom í ljós að staðan er mun verri en margir Íslendingar leyfðu sér að vona. Ef fram fer óhindrað mun íslenskt samfélag 21. aldar missa það sem mörgum finnst verðmætast hér á landi - samstöðu fólks sem deilir kjörum, lætur sig hvert annað varða og þar sem allir hafa hlutverki að gegna. Átök án ávinningsÁtök ríkisstjórnar og almennings á árinu varpa ljósi á þessa stöðu. Menntamálaráðherra á í útistöðum við skólafólk vegna hugmynda um miðstýringu og sparnað sem draga úr fjölbreytni í skólastarfi. Ríkisstjórnin öll hefur átt í langvinnum deilum við aldraða og öryrkja um kjör þeirra og aðbúnað og ráðandi menn í Sjálfstæðisflokknum fara mikinn í fjölmiðlum vegna kjarabóta til hinna lægstlaunuðu hjá Reykjavíkurborg. Rannsóknum, sem sýna aukinn ójöfnuð, er mætt með því að ráðast harkalega á þá sem tíðindin flytja. Félagsmálaráðherra er dæmdur í fésektir fyrir að misbeita valdi sínu og dómsmálaráðherra kaupir sig frá málaferlum sem eru yfirvofandi vegna geðþóttaákvörðunar við skipan hæstaréttardómara. Allt er þetta á kostnað skattgreiðenda og lýðræðisins. Landsfundur Sjálfstæðisflokksins einkenndist af gífuryrðum og vopnaskaki í garð helsta keppinautar flokksins - Samfylkingarinnar - og Morgunblaðið klappar þann stein áfram í ritstjórnarskrifum sínum. Ferð án fyrirheitsÞað þarf sterk bein til að þola góða daga. Engin ríkisstjórn hefur fengið eins góð tækifæri til að ná fólki saman um aðkallandi verkefni og sýn til framtíðar fyrir íslenskt samfélag - og klúðrað þeim eins hrapallega. Átökin á árinu endurspegla þá staðreynd að stefnumótun ríkisstjórnarinnar er mjög ábótavant. Enginn skilur samhengi þeirra aðgerða sem hún ræðst í. Brottfallið úr framhaldsskólum heldur áfram, byggðunum blæðir, matarverð, gengi, vextir og viðskiptahalli er hærri en víðast hvar á byggðu bóli, hátækni- og nýsköpunarfyrirtæki flytja starfsemi sína úr landi, heilbrigðiskerfið þróast einhvern veginn, Evrópusambandið er bannorð og viðvarandi vandræðagangur er í samskiptunum við Bandaríkin. Ríkisstjórnin þorir í hvorugan fótinn að stíga - aðgerðaleysið er stefnan. Við höldum ekki í við aðrar þjóðir í menntamálum og erum á góðri leið með að enda sem hráefnisframleiðendur í fiski og áli. Menntun og framsýniÁ sama tíma hefur höfuðborgin lagt áherslu á mikilvægi menntunar og aðstæður fyrir nýjar atvinnugreinar sem byggja á hátækni, hugviti og sköpunarkrafti. Nýleg hækkun lægstu launa hjá umönnunarstéttum er angi af þessari stefnu. Hún er staðfesting þess að þar sem Samfylkingin fær einhverju um ráðið er menntun og jafnrétti í öndvegi. Í henni felst viðurkenning á því að góð almannaþjónusta er í þágu atvinnulífs ekki síður en einstaklinga. Hún skapar öflugum og framsæknum fyrirtækjum hér á landi þá umgjörð sem þau þurfa til að standast samkeppni um hæft starfsfólk við fyrirtæki í öðrum löndum. Útrás stórfyrirtækja og velgengni smáfyrirtækja á heimamarkaði byggist ekki síst á menntun. Það á að vera eitt af meginverkefnum okkar Íslendinga á komandi árum að hlúa að menntun þjóðarinnar. Uppbygging öflugs menntakerfis um land allt er ein mikilvægasta aðgerðin í atvinnu- og byggðamálum sem völ er á um þessar mundir. Uppstokkun stjórnmálaStefna stjórnmálaflokka skiptir máli. Eftir langvarandi hægri stjórn og nýfrjálshyggju hafa peningaleg sjónarmið orðið öllu öðru yfirsterkari í ákvörðunum stjórnvalda. Það hefur gleymst að almannaþjónusta hefur siðferðilegt inntak. En á þessu er vonandi að verða breyting. Nýfrjálshyggjan er á hröðu undanhaldi hjá almenningi um heim allan og jafnaðarstefnan í sókn - líka á Íslandi. Jafnaðarstefnan leggur áherslu á tvíþætt hlutverk stjórnmála, annars vegar að þjóna markmiðum um mannlega reisn m.a. með góðri almannaþjónustu og hins vegar að skapa einstaklingum og fyrirtækjum aðstæður þannig að þau fái að dafna á eigin forsendum. Í stjórnmálum á Íslandi sem annars staðar takast á tveir andstæðir meginstraumar - jafnaðarstefna og nýfrjálshyggja. Á Íslandi eru það Samfylking og Sjálfstæðisflokkur sem eru farvegir fyrir þessa ólíku meginstrauma. Þessir tveir flokkar munu því takast á um forystuna í sveitarstjórnum á næsta ári og landsstjórninni árið 2007. Á næsta ári er Samfylkingin staðráðin í því að vinna góða sigra í sveitarstjórnarkosningunum, búa sig undir að leiða næstu ríkisstjórn og takast á við þau brýnu úrlausnarefni sem bíða íslensks samfélags. Í þeim verkum vænti ég góðs samstarfs við alla jafnaðarmenn, hvar í sveit sem þeir hafa hingað til skipað sér. Ég óska landsmönnum öllum árs og friðar, þakka þeim samfylgdina á liðnu ári og hlakka til samstarfsins á því ári sem nú fer í hönd.
Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun
Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir Skoðun