Nýr kafli í sögu ESB Michael Mann skrifar 31. júlí 2019 07:00 Ursula von der Leyen, fyrrum varnarmálaráðherra Þýskalands, verður fyrsta konan til þess að taka við embætti forseta framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, þann 1. nóvember. Framkvæmdastjórnin skrifar frumvörp til laga, fylgir ákvörðunum eftir, stendur vörð um sáttmála ESB og heldur utan um daglegan rekstur Evrópusambandsins. Hinn verðandi forseti hefur sett fram metnaðarfulla og hvetjandi áætlun til næstu fimm ára. Hún hefst með loforði um að tryggja að minnst helmingur framkvæmdastjóra ESB, sem tilnefndir eru af aðildarríkjunum, verði konur. Evrópusambandið er fordæmalaus saga velgengni, sem sameinar álfu sem áður var sundruð af átökum, þar sem 28 aðildarríki deila fullveldi sínu þegar það á við. Í dag njótum við góðs af sterkum sameiginlegum markaði, viðskiptum án landamæra, frelsi til ferðalaga, rannsókna og atvinnu. Nú á dögum búa 500 milljónir Evrópubúa við frelsi og velmegun, frá Ríga til Limassol og frá Aþenu til Lissabon.Evrópska leiðin Margir taka þeim lífsgæðum sem við njótum sem gefnum. En þó er deginum ljósara að enn einu sinni verðum við að taka afstöðu og berjast fyrir Evrópu. Við stöndum frammi fyrir lýðfræðilegum breytingum, hnattvæðingu, hraðri þróun í átt að stafrænu starfsumhverfi, og síðast en ekki síst loftslagsbreytingum. Það hefur verið brugðist við þessum áskorunum á mismunandi hátt á heimsvísu. Sumum ríkjum er stýrt með valdboði, önnur kaupa sér hnattræn áhrif og gera samfélög háð sér með því að fjárfesta í höfnum og vegum. Enn önnur einangra sig. Von der Leyen sagði á Evrópuþinginu í vikunni, að Evrópusambandinu hugnaðist enginn þessara valkosta. Við veljum fjölþjóðlega samvinnu, við viljum sanngjörn og góð viðskipti, við stöndum vörð um alþjóðakerfið og að það sé bundið lögum og reglu því við vitum að það er okkur öllum í hag. Við viljum gera hlutina á evrópskan máta.Loftslagsmál í fyrsta sæti Brýnasta viðfangsefni samtímans er verndun jarðar. Nýi forsetinn hefur kynnt nýja græna áætlun um umhverfismál fyrir Evrópu, þar sem að Evrópa verður fyrsta kolefnishlutlausa heimsálfan í heiminum fyrir árið 2050. Von der Leyen skorar á ESB að draga úr losun koltvísýrings um 50% ef ekki 55% fyrir árið 2030. Evrópusambandið mun leiða alþjóðlegar samningaviðræður í þeim tilgangi að auka loftslagsmetnað fleiri stórra hagkerfa fyrir 2021. Þessi aukni metnaður kallar á umfangsmikla fjármögnun. Almannafé nægir ekki til. Von der Leyen leggur til Fjárfestingaáætlun sjálfbærrar Evrópu, og að breyta hluta af Fjárfestingarbanka Evrópu í Loftslagsbanka. Það myndi losa um 1 trilljón evra af fjárfestingum næstu tíu árin. Hún mun þar að auki kynna til sögunnar sérstakan landamæra-kolefnisskatt til að koma í veg fyrir að fyrirtæki feli mengun sína með því að flytja hana til landa utan Evrópusambandsins. Evrópa hefur þörf fyrir sterkan efnahag sem þjónar fólkinu. Lítil fyrirtæki munu eflast vegna aukins aðgengis að fjármagni á innri markaði Evrópusambandsins. Í velferðar-markaðshagkerfi Evrópusambandsins verður markaðurinn að mæta hinu félagslega og tryggja að við missum ekki sjónar á Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna.Velferð og sanngirni „Félagsleg Evrópa“ verður að standa undir nafni: Tryggja sanngjörn laun fyrir alla; nýtt Atvinnuleysisbótakerfi Evrópu; stóraukið fjármagn til Erasmus+; tryggja að börn hafi aðgang að grundvallar-réttindum eins og heilsugæslu og menntun. Þar að auki mun von der Leyen þrýsta á um herferð gegn kynbundnu ofbeldi. Von der Leyen lagði áherslu á að hún muni standa fyrir sanngjarnri skattlagningu, svo tæknirisarnir greiði í samræmi við gróða sinn í Evrópu. Þar sem sótt er að grunngildum Evrópusambandsins, heitir nýi forsetinn því að beita öllum tiltækum ráðum til að tryggja að ríki þess virði lög og reglu. Í innflytjendamálum hefur von der Leyen heitið nýju samkomulagi um fólksflutninga og hælisleitendur svo stemma megi stigu við ólögmætum fólksflutningum, berjast gegn smyglurum og mansali, vernda rétt hælisleitanda og bæta aðstöðu flóttamanna. Hún stefnir að því að flýta fyrir mönnun Evrópsku landamæra- og landhelgisgæslunnar. Hún lagði áherslu á að NATO verði ávallt hornsteinn varna Evrópu. Evrópa mun halda áfram samvinnu við Bandaríkin, en um leið styrkja evrópska stoð varnarmála, með því að byggja á þeim árangri sem þegar hefur náðst í samvinnu Evrópulanda á því sviði.Lýðræði og samráð Til að auka lögmæti evrópsks lýðræðis hefur nýi forsetinn ákveðið að semja löggjöf þegar meirihluti þingmanna Evrópuþingsins krefst þess. Von der Leyen vill líka að borgarar Evrópusambandsins taki þátt og leiki lykilhlutverk í uppbyggingu Evrópusambandsins til framtíðar, meðal annars með ráðstefnu um framtíð Evrópu sem hefst árið 2020 og stendur yfir í tvö ár. Undanfarna áratugi hefur Evrópusambandið stækkað, þroskast og eflst, með 500 milljónir íbúa, þar af yfir 200 milljónir sem kusu í Evrópuþingskosningunum í maí. Evrópa hefur áhrif og vill taka ábyrgð á sjálfri sér og umheiminum. Viðfangsefni Ursulu von der Leyen næstu fimm árin verður að leiða þetta einstaka og öfluga verkefni til farsællar framtíðar.Höfundur er sendiherra ESB á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Evrópusambandið Michael Mann Mest lesið Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Skoðun Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Sjá meira
Ursula von der Leyen, fyrrum varnarmálaráðherra Þýskalands, verður fyrsta konan til þess að taka við embætti forseta framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins, þann 1. nóvember. Framkvæmdastjórnin skrifar frumvörp til laga, fylgir ákvörðunum eftir, stendur vörð um sáttmála ESB og heldur utan um daglegan rekstur Evrópusambandsins. Hinn verðandi forseti hefur sett fram metnaðarfulla og hvetjandi áætlun til næstu fimm ára. Hún hefst með loforði um að tryggja að minnst helmingur framkvæmdastjóra ESB, sem tilnefndir eru af aðildarríkjunum, verði konur. Evrópusambandið er fordæmalaus saga velgengni, sem sameinar álfu sem áður var sundruð af átökum, þar sem 28 aðildarríki deila fullveldi sínu þegar það á við. Í dag njótum við góðs af sterkum sameiginlegum markaði, viðskiptum án landamæra, frelsi til ferðalaga, rannsókna og atvinnu. Nú á dögum búa 500 milljónir Evrópubúa við frelsi og velmegun, frá Ríga til Limassol og frá Aþenu til Lissabon.Evrópska leiðin Margir taka þeim lífsgæðum sem við njótum sem gefnum. En þó er deginum ljósara að enn einu sinni verðum við að taka afstöðu og berjast fyrir Evrópu. Við stöndum frammi fyrir lýðfræðilegum breytingum, hnattvæðingu, hraðri þróun í átt að stafrænu starfsumhverfi, og síðast en ekki síst loftslagsbreytingum. Það hefur verið brugðist við þessum áskorunum á mismunandi hátt á heimsvísu. Sumum ríkjum er stýrt með valdboði, önnur kaupa sér hnattræn áhrif og gera samfélög háð sér með því að fjárfesta í höfnum og vegum. Enn önnur einangra sig. Von der Leyen sagði á Evrópuþinginu í vikunni, að Evrópusambandinu hugnaðist enginn þessara valkosta. Við veljum fjölþjóðlega samvinnu, við viljum sanngjörn og góð viðskipti, við stöndum vörð um alþjóðakerfið og að það sé bundið lögum og reglu því við vitum að það er okkur öllum í hag. Við viljum gera hlutina á evrópskan máta.Loftslagsmál í fyrsta sæti Brýnasta viðfangsefni samtímans er verndun jarðar. Nýi forsetinn hefur kynnt nýja græna áætlun um umhverfismál fyrir Evrópu, þar sem að Evrópa verður fyrsta kolefnishlutlausa heimsálfan í heiminum fyrir árið 2050. Von der Leyen skorar á ESB að draga úr losun koltvísýrings um 50% ef ekki 55% fyrir árið 2030. Evrópusambandið mun leiða alþjóðlegar samningaviðræður í þeim tilgangi að auka loftslagsmetnað fleiri stórra hagkerfa fyrir 2021. Þessi aukni metnaður kallar á umfangsmikla fjármögnun. Almannafé nægir ekki til. Von der Leyen leggur til Fjárfestingaáætlun sjálfbærrar Evrópu, og að breyta hluta af Fjárfestingarbanka Evrópu í Loftslagsbanka. Það myndi losa um 1 trilljón evra af fjárfestingum næstu tíu árin. Hún mun þar að auki kynna til sögunnar sérstakan landamæra-kolefnisskatt til að koma í veg fyrir að fyrirtæki feli mengun sína með því að flytja hana til landa utan Evrópusambandsins. Evrópa hefur þörf fyrir sterkan efnahag sem þjónar fólkinu. Lítil fyrirtæki munu eflast vegna aukins aðgengis að fjármagni á innri markaði Evrópusambandsins. Í velferðar-markaðshagkerfi Evrópusambandsins verður markaðurinn að mæta hinu félagslega og tryggja að við missum ekki sjónar á Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna.Velferð og sanngirni „Félagsleg Evrópa“ verður að standa undir nafni: Tryggja sanngjörn laun fyrir alla; nýtt Atvinnuleysisbótakerfi Evrópu; stóraukið fjármagn til Erasmus+; tryggja að börn hafi aðgang að grundvallar-réttindum eins og heilsugæslu og menntun. Þar að auki mun von der Leyen þrýsta á um herferð gegn kynbundnu ofbeldi. Von der Leyen lagði áherslu á að hún muni standa fyrir sanngjarnri skattlagningu, svo tæknirisarnir greiði í samræmi við gróða sinn í Evrópu. Þar sem sótt er að grunngildum Evrópusambandsins, heitir nýi forsetinn því að beita öllum tiltækum ráðum til að tryggja að ríki þess virði lög og reglu. Í innflytjendamálum hefur von der Leyen heitið nýju samkomulagi um fólksflutninga og hælisleitendur svo stemma megi stigu við ólögmætum fólksflutningum, berjast gegn smyglurum og mansali, vernda rétt hælisleitanda og bæta aðstöðu flóttamanna. Hún stefnir að því að flýta fyrir mönnun Evrópsku landamæra- og landhelgisgæslunnar. Hún lagði áherslu á að NATO verði ávallt hornsteinn varna Evrópu. Evrópa mun halda áfram samvinnu við Bandaríkin, en um leið styrkja evrópska stoð varnarmála, með því að byggja á þeim árangri sem þegar hefur náðst í samvinnu Evrópulanda á því sviði.Lýðræði og samráð Til að auka lögmæti evrópsks lýðræðis hefur nýi forsetinn ákveðið að semja löggjöf þegar meirihluti þingmanna Evrópuþingsins krefst þess. Von der Leyen vill líka að borgarar Evrópusambandsins taki þátt og leiki lykilhlutverk í uppbyggingu Evrópusambandsins til framtíðar, meðal annars með ráðstefnu um framtíð Evrópu sem hefst árið 2020 og stendur yfir í tvö ár. Undanfarna áratugi hefur Evrópusambandið stækkað, þroskast og eflst, með 500 milljónir íbúa, þar af yfir 200 milljónir sem kusu í Evrópuþingskosningunum í maí. Evrópa hefur áhrif og vill taka ábyrgð á sjálfri sér og umheiminum. Viðfangsefni Ursulu von der Leyen næstu fimm árin verður að leiða þetta einstaka og öfluga verkefni til farsællar framtíðar.Höfundur er sendiherra ESB á Íslandi.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir Skoðun
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun