Mælaborðið logar Steinarr Lár skrifar 13. ágúst 2021 20:08 Þegar ég fékk hið langþráða bílpróf fyrir 20 árum, voru bifreiðar með kveikjuhamar og innsogi. Engin bílbelti voru í aftursætum en þar voru auðvitað öskubakkar. Rafkerfið í fyrsta bílnum mínum var litlu flóknara en dýnamór í reiðhjóli. Það var aðeins eitt ljós í mælaborðinu sem ég hræddist, bensínljósið. Í dag eru DTC bilana kóðar sem finnast í mælaborði bifreiða orðnir 5000 talsins. 70% af bilunum bifreiða eru reknar til bilana í skynjurum og tölvum. Bílar eru í dag flóknir og aðeins rafleiðslurnar í einum Skoda Octavia um 100kg að þyngd. Margar tölvur eru í bílum og engin þeirra hönnuð fyrir íslenska veðráttu. Fyrsti bíllinn minn var ekki beint hljóðlátur en sem betur fer talaði hann ekki við mig. Það var ágætt, bílar segja engar skemmtisögur. Í dag á ég mér óteljandi ferðir á bensínstöðvar þar sem bíllinn minn er með þráhyggju fyrir því að loftþrýstingurinn í hægra framhjólinu sé lífshættulegur. Þrýstingurinn reynist þó alltaf réttur, og það þrátt fyrir að hafa skipt tvisvar um skynjarann. Bíllinn rúllar alltaf fínt. Aðeins pláss fyrir eina skoðun Fyrir 20 árum voru ekki appelsínugular veðurviðvaranir. Það voru ekki fjólubláar mælingar um gosmengun, rauðar mælingar á farsóttum eða A stigs snjóflæðahætta. Lesandi fréttir umbúðalaust munu jafnvel okkar kærulausustu sálir hætta að fara út. Því mælaborð samfélagsins logar stöðugt. Fréttamenn læsa okkur við skjáinn fullum af ótta við stöðuga ógn. Facbook er síðan orðið að hugsanalöggu að hætti Orwell. Þar er aðeins pláss fyrir eina einstrengislega skoðun góða fólksins sem talar bara á innsoginu. En hvar endar þetta allt saman. Mögulega mun þurfa að færa allt skólastarf yfir á sumrin til að börnin komist í skólann sökum veðurs. Kannski munum við að endingu einangra alla yfir 70 ára aldur eins og John Travolta í myndinni „The boy in the plastic bubble“ frá 1976? Kannski verður Almar ríkur á því að selja hönnun sína og reynslu af kassanum? Frumskógur laga og reglugerða Á hinum ofurupplýstum tímum verða minnstu frávik samfélagsins að forsíðufrétt og við verðum auðvitað að bregðast við. Breyta lögum og litakóða ógnina. Aldrei í sögu mannkyns höfum við verið jafn örugg en um leið aldrei verið jafn kvíðin. Titill kvikmyndarinnar „Andið eðlilega“ eftir Ísöld Uggadóttur hefur myndað alveg nýja merkingu í nútímanum þar sem ég má bara hreint ekki anda eðlilega í kringum fólk. Ég má heldur ekki nýta borgaralegan rétt minn til að brosa til samborgara minna. Ég er allt í einu í hlutgerfi skurðlæknis með grímu í framan og sprittaðar hendur. Ég er ennþá að fara úr skónum áður en ég fer í flugvél. Allt af því að einhverjum nöttara tókst ekki að koma skósprengju í áætlanaflug árið 2001. Ég lét það pirra mig þá, en sé núna að það voru good times. Þá mátti fara í flugvél. Kannski fer ég aldrei í flugvél aftur. Kannski lækkar hámarkshraði bifreiða niður í 30 og okkur gert að vera með kjálkahjálm í 5 punkta belti undir stýri. Ég veit það ekki. Ég veit bara að fjöldi laga og reglugerða hafa margfaldast síðan ég fæddist. Ég reyndi framan af að fara eftir þeim öllum en gafst upp síðar. Ég geri bara eins og kínverjarnir sem hafa bannað Orwell og aðra eins öfga byltingarsinna. Ég geri bara mitt, og biðst svo einlægrar afsökunar ef ég misstíg mig á gaddavír laganna. Því í Kína borgar sig ekki að biðja um leyfi, tölvan segir alltaf nei. Að lifa þar til ég dey Eina leiðin til einhvers frelsis er að gera sitt og vera svo með auðmjúkar afsakanir á lager. Í myndinni Demolition Man blótaði Silvester Stallone þegar honum vantaði klósett pappír eftir að hafa vaknað í útópíu góða fólksins. Þar sem öllu og þar á meðal tungumálinu var stjórnað. Og kannski fæ ég móralska sekt á Facebook fyrir að skrifa þessa stafi. En ég hef ennþá málfrelsi, good times! Við getum reynt að ferkanta heiminn með reglum og lögum. En við lifum á kringlóttri pláhnetu og í heiminum er engin bein lína. Hún er aðeins til í stærðfræði undir jöfnunni y = mx + c. Heimurinn er lævís og ekki duga allir litir regnbogans til kóða óvissunna. Leyfum frávikum bara að vera frávik. Þegar utangarðsmenn sungu lagið Hiroshima sögðu þeir okkar að „Þið munið öll deyja, þið munið öll, þið munið öll deyja!“ Það var auðvitað rétt hjá þeim, en mættum við biðja um að fá að lifa þangað til? Höfundur er forstjóri. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samgöngur Samfélagsmiðlar Fjölmiðlar Fréttir af flugi Mest lesið Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson Skoðun Skoðun Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland skrifar Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson skrifar Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Í heimi sem samþykkir þjóðarmorð er ekkert jafnrétti Najlaa Attaallah skrifar Skoðun Heilinn okkar og klukka lífsins Birna V. Baldursdóttir ,Heiðdís B. Valdimarsdóttir skrifar Sjá meira
Þegar ég fékk hið langþráða bílpróf fyrir 20 árum, voru bifreiðar með kveikjuhamar og innsogi. Engin bílbelti voru í aftursætum en þar voru auðvitað öskubakkar. Rafkerfið í fyrsta bílnum mínum var litlu flóknara en dýnamór í reiðhjóli. Það var aðeins eitt ljós í mælaborðinu sem ég hræddist, bensínljósið. Í dag eru DTC bilana kóðar sem finnast í mælaborði bifreiða orðnir 5000 talsins. 70% af bilunum bifreiða eru reknar til bilana í skynjurum og tölvum. Bílar eru í dag flóknir og aðeins rafleiðslurnar í einum Skoda Octavia um 100kg að þyngd. Margar tölvur eru í bílum og engin þeirra hönnuð fyrir íslenska veðráttu. Fyrsti bíllinn minn var ekki beint hljóðlátur en sem betur fer talaði hann ekki við mig. Það var ágætt, bílar segja engar skemmtisögur. Í dag á ég mér óteljandi ferðir á bensínstöðvar þar sem bíllinn minn er með þráhyggju fyrir því að loftþrýstingurinn í hægra framhjólinu sé lífshættulegur. Þrýstingurinn reynist þó alltaf réttur, og það þrátt fyrir að hafa skipt tvisvar um skynjarann. Bíllinn rúllar alltaf fínt. Aðeins pláss fyrir eina skoðun Fyrir 20 árum voru ekki appelsínugular veðurviðvaranir. Það voru ekki fjólubláar mælingar um gosmengun, rauðar mælingar á farsóttum eða A stigs snjóflæðahætta. Lesandi fréttir umbúðalaust munu jafnvel okkar kærulausustu sálir hætta að fara út. Því mælaborð samfélagsins logar stöðugt. Fréttamenn læsa okkur við skjáinn fullum af ótta við stöðuga ógn. Facbook er síðan orðið að hugsanalöggu að hætti Orwell. Þar er aðeins pláss fyrir eina einstrengislega skoðun góða fólksins sem talar bara á innsoginu. En hvar endar þetta allt saman. Mögulega mun þurfa að færa allt skólastarf yfir á sumrin til að börnin komist í skólann sökum veðurs. Kannski munum við að endingu einangra alla yfir 70 ára aldur eins og John Travolta í myndinni „The boy in the plastic bubble“ frá 1976? Kannski verður Almar ríkur á því að selja hönnun sína og reynslu af kassanum? Frumskógur laga og reglugerða Á hinum ofurupplýstum tímum verða minnstu frávik samfélagsins að forsíðufrétt og við verðum auðvitað að bregðast við. Breyta lögum og litakóða ógnina. Aldrei í sögu mannkyns höfum við verið jafn örugg en um leið aldrei verið jafn kvíðin. Titill kvikmyndarinnar „Andið eðlilega“ eftir Ísöld Uggadóttur hefur myndað alveg nýja merkingu í nútímanum þar sem ég má bara hreint ekki anda eðlilega í kringum fólk. Ég má heldur ekki nýta borgaralegan rétt minn til að brosa til samborgara minna. Ég er allt í einu í hlutgerfi skurðlæknis með grímu í framan og sprittaðar hendur. Ég er ennþá að fara úr skónum áður en ég fer í flugvél. Allt af því að einhverjum nöttara tókst ekki að koma skósprengju í áætlanaflug árið 2001. Ég lét það pirra mig þá, en sé núna að það voru good times. Þá mátti fara í flugvél. Kannski fer ég aldrei í flugvél aftur. Kannski lækkar hámarkshraði bifreiða niður í 30 og okkur gert að vera með kjálkahjálm í 5 punkta belti undir stýri. Ég veit það ekki. Ég veit bara að fjöldi laga og reglugerða hafa margfaldast síðan ég fæddist. Ég reyndi framan af að fara eftir þeim öllum en gafst upp síðar. Ég geri bara eins og kínverjarnir sem hafa bannað Orwell og aðra eins öfga byltingarsinna. Ég geri bara mitt, og biðst svo einlægrar afsökunar ef ég misstíg mig á gaddavír laganna. Því í Kína borgar sig ekki að biðja um leyfi, tölvan segir alltaf nei. Að lifa þar til ég dey Eina leiðin til einhvers frelsis er að gera sitt og vera svo með auðmjúkar afsakanir á lager. Í myndinni Demolition Man blótaði Silvester Stallone þegar honum vantaði klósett pappír eftir að hafa vaknað í útópíu góða fólksins. Þar sem öllu og þar á meðal tungumálinu var stjórnað. Og kannski fæ ég móralska sekt á Facebook fyrir að skrifa þessa stafi. En ég hef ennþá málfrelsi, good times! Við getum reynt að ferkanta heiminn með reglum og lögum. En við lifum á kringlóttri pláhnetu og í heiminum er engin bein lína. Hún er aðeins til í stærðfræði undir jöfnunni y = mx + c. Heimurinn er lævís og ekki duga allir litir regnbogans til kóða óvissunna. Leyfum frávikum bara að vera frávik. Þegar utangarðsmenn sungu lagið Hiroshima sögðu þeir okkar að „Þið munið öll deyja, þið munið öll, þið munið öll deyja!“ Það var auðvitað rétt hjá þeim, en mættum við biðja um að fá að lifa þangað til? Höfundur er forstjóri.
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun