Fyrsta verk eftir farsælan getnað Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar 8. mars 2022 09:00 Um daginn sat ég með vinkonuhópnum þegar ein tilkynnti okkur að hennar fyrsta barn væri á leiðinni. Eftir hamingjuóskirnar spyr sú ábyrgasta í hópnum „ertu ekki annars pottþétt byrjuð að skoða leikskóla?“. Hinar mæðurnar í hópnum jánka „það þarf án gríns að hefja umsóknina á fæðingardeildinni“. Þá var bætt við „nei nei nei, ég setti mig á biðlista á leikskólann um leið og ég vissi að ég væri ólétt, hitt er eiginlega of seint allavega ef þú býrð vestur í bæ“, önnur fangar orðið „Var það semsagt ykkar fyrsta verk eftir getnað?“ það er hlegið og svo blótum við allar ástandinu í kór. Ein minnist á spjallþráð í Miðbæjarfacebook grúppunni fyrir rúmu ári þar sem örvæntingafull móðir leitaði ráða vegna leikskólavandans og tæplega hundrað foreldrar svöruðu með sínum þrautasögum. Ýmist fékk fólk ekki leikskólapláss, fékk einungis leikskólapláss í hinum enda borgarinnar, eða það sem verra var fengu pláss og svo var hringt tveimur vikum áður en vistin átti að hefjast og tilkynnt að ekkert yrði úr henni vegna mannekluvanda. Vinkonur mínar þekkja þetta vel. Þær deila ráðum, það þarf að hringja reglulega í leikskólanna til að fylgjast með stöðunni, helst að lengja fæðingarorlofið ef heimilisbókhaldið stendur undir því og ræða við ömmurnar og afanna því þau þurfa að geta stokkið til. Ein vinkona mín þurfti að skrá sig aftur í nám við Háskóla Íslands til að fá leikskólapláss, önnur þurfti að gefa spennandi starf upp á bátinn vegna tafa og plássleysis. Nokkrar hafa þurft að stytta vinnudaginn vegna ferðalagsins þvert yfir borgina í leikskólann og aftur í vinnuna tvisvar á dag, á kostnað launa þeirra og starfsþróunarmöguleika. Vinkonur mínar tala svo um álagið sem þetta setur á samböndin þeirra, hvor á að fórna sér? Þær tala um hversu ömurlegt það er að þurfa að reiða á þolinmæðina á vinnustaðnum og semja daglega við fjölskyldumeðlimi um að sækja börnin. Fjárhagslegar afleiðingar leikskólavandans á fjölskyldur í Reykjavík eru augljósar en hitt, þessi andlega streita sem fylgir er í raun mun alvarlegri. Svo ekki sé talað um spenninginn fyrir því að eignast börn yfirleitt. Það sem á að verða til mikillar gleði og hamingju getur orðið að kvíða. Hinn árlegi vorboði og haustlegu vonbrigði Á hverju vori birtist ný frétt frá markaðsdeild Reykjavíkurborgar þar sem einn af borgarfulltrúum meirihlutans tilkynnir að nú verði nýir leikskólar byggðir og plássum fjölgað. Fáir geta bent á hvar lofuðu leikskólar síðustu kjörtímabila eru staðsettir en almennt reiknar borgin með að afföll úr háskólunum eftir veturinn muni skila sér í betri mönnun á leikskólana með stúdentum í námspásu. Sum vor gengur þetta eftir, önnur ekki og á haustin kemur alltaf sami skellurinn, stúdentarnir snúa flestir aftur til náms og manneklan heldur áfram. Svo ákvað borgin að stytta frekar opnunartíma leikskólanna frekar en að útfæra vaktarskipulagið þannig að sveigjanleiki í opnunartímum gagnvart foreldrum héldist þrátt fyrir styttingu vinnuvikunar. Jafnréttismat leiddi í ljós að þetta myndi bitna verst á einstæðum foreldrum og innflytjendum en allt kom fyrir ekki. Foreldrar og atvinnulífið eiga bara að gjöra svo vel og beygja sig undir þessa styttingu en þeim til huggunar á einn leikskóli í hverju hverfi að vera með lengri opnun. Þeir foreldrar sem geta ekki verið vissir um að ná alltaf að sækja börnin á slaginu 16:30 þurfa því að færa krakkana til og vonast til að það sé pláss í þessum eina skóla. Það leysir ekki hnútinn að tosa fastar í bandið Fyrir fjórum árum stóðum við í sömu sporum og eftir fjögur ár er alltaf sami uppskerubrestur hjá meirihlutanum gagnvart leikskólavandanum. Það þarf að byrja á að hleypa fleirum að borðinu. Við verðum að greiða götuna fyrir framtakssömu hugsjónafólki sem vill opna og reka sína eigin leikskóla. Þar á borgin ekki að standa í vegi fyrir framtakssemi heldur vísa fólki veginn og auðvelda því að leggja sitt af mörkum. Við þurfum að valdefla leikskólana, færa ákvarðanatökuna til þeirra og leyfa þeim að stjórna því hvernig þau nýta fjármunina í þjónustuna. Leikskólastjórnendur eiga ekki að þurfa forðast rekstrarafgang af ótta við að þá fá þá minna frá borginni næsta ár. Leyfum leikskólunum að eiga sparnað, enda minnkar það flækjustig og auðveldar leikskólastjórnendnum að bregðast hratt við þörf er á auka fjárútlátum, til dæmis þegar barn þarf til dæmis á auka stuðningi að halda sem kallar á fleira starfsfólk. Síðast en síst verðum við að hætta að gera upp á milli barna sem ganga í borgar- eða einkarekna leikskóla. Fé á að fylgja barni. Það er hægt að leysa leikskólavandann en þá þarf að þora að prófa nýjar lausnir og hætta þessari miðstýringu. Fólkinu á gólfinu er treystandi til að vita nákvæmlega hvernig er best að þjónusta börnin og foreldrar þeirra. Og hvað skyldi svo sparast mikill tími og mannskapur við það að þurfa ekki að taka á móti öllum símtölunum frá foreldrum sem eru í örvæntingu að berjast um leikskólaplássin? Höfundur sækist eftir oddvitasæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir Sjálfstæðisflokkurinn Reykjavík Skoðun: Kosningar 2022 Skóla - og menntamál Leikskólar Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Sköpum samfélag fyrir börn Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Skrift er málið Guðbjörg Rut Þórisdóttir skrifar Skoðun Viltu hafa jákvæð áhrif þegar þú ferðast? Ásdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Tvær leiðir færar til þess að skóli fyrir alla geti virkað Íris Björk Eysteinsdóttir skrifar Skoðun Örorkubyrði og örorkuframlag lífeyrissjóða Björgvin Jón Bjarnason skrifar Skoðun Komið gott! Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Sjá meira
Um daginn sat ég með vinkonuhópnum þegar ein tilkynnti okkur að hennar fyrsta barn væri á leiðinni. Eftir hamingjuóskirnar spyr sú ábyrgasta í hópnum „ertu ekki annars pottþétt byrjuð að skoða leikskóla?“. Hinar mæðurnar í hópnum jánka „það þarf án gríns að hefja umsóknina á fæðingardeildinni“. Þá var bætt við „nei nei nei, ég setti mig á biðlista á leikskólann um leið og ég vissi að ég væri ólétt, hitt er eiginlega of seint allavega ef þú býrð vestur í bæ“, önnur fangar orðið „Var það semsagt ykkar fyrsta verk eftir getnað?“ það er hlegið og svo blótum við allar ástandinu í kór. Ein minnist á spjallþráð í Miðbæjarfacebook grúppunni fyrir rúmu ári þar sem örvæntingafull móðir leitaði ráða vegna leikskólavandans og tæplega hundrað foreldrar svöruðu með sínum þrautasögum. Ýmist fékk fólk ekki leikskólapláss, fékk einungis leikskólapláss í hinum enda borgarinnar, eða það sem verra var fengu pláss og svo var hringt tveimur vikum áður en vistin átti að hefjast og tilkynnt að ekkert yrði úr henni vegna mannekluvanda. Vinkonur mínar þekkja þetta vel. Þær deila ráðum, það þarf að hringja reglulega í leikskólanna til að fylgjast með stöðunni, helst að lengja fæðingarorlofið ef heimilisbókhaldið stendur undir því og ræða við ömmurnar og afanna því þau þurfa að geta stokkið til. Ein vinkona mín þurfti að skrá sig aftur í nám við Háskóla Íslands til að fá leikskólapláss, önnur þurfti að gefa spennandi starf upp á bátinn vegna tafa og plássleysis. Nokkrar hafa þurft að stytta vinnudaginn vegna ferðalagsins þvert yfir borgina í leikskólann og aftur í vinnuna tvisvar á dag, á kostnað launa þeirra og starfsþróunarmöguleika. Vinkonur mínar tala svo um álagið sem þetta setur á samböndin þeirra, hvor á að fórna sér? Þær tala um hversu ömurlegt það er að þurfa að reiða á þolinmæðina á vinnustaðnum og semja daglega við fjölskyldumeðlimi um að sækja börnin. Fjárhagslegar afleiðingar leikskólavandans á fjölskyldur í Reykjavík eru augljósar en hitt, þessi andlega streita sem fylgir er í raun mun alvarlegri. Svo ekki sé talað um spenninginn fyrir því að eignast börn yfirleitt. Það sem á að verða til mikillar gleði og hamingju getur orðið að kvíða. Hinn árlegi vorboði og haustlegu vonbrigði Á hverju vori birtist ný frétt frá markaðsdeild Reykjavíkurborgar þar sem einn af borgarfulltrúum meirihlutans tilkynnir að nú verði nýir leikskólar byggðir og plássum fjölgað. Fáir geta bent á hvar lofuðu leikskólar síðustu kjörtímabila eru staðsettir en almennt reiknar borgin með að afföll úr háskólunum eftir veturinn muni skila sér í betri mönnun á leikskólana með stúdentum í námspásu. Sum vor gengur þetta eftir, önnur ekki og á haustin kemur alltaf sami skellurinn, stúdentarnir snúa flestir aftur til náms og manneklan heldur áfram. Svo ákvað borgin að stytta frekar opnunartíma leikskólanna frekar en að útfæra vaktarskipulagið þannig að sveigjanleiki í opnunartímum gagnvart foreldrum héldist þrátt fyrir styttingu vinnuvikunar. Jafnréttismat leiddi í ljós að þetta myndi bitna verst á einstæðum foreldrum og innflytjendum en allt kom fyrir ekki. Foreldrar og atvinnulífið eiga bara að gjöra svo vel og beygja sig undir þessa styttingu en þeim til huggunar á einn leikskóli í hverju hverfi að vera með lengri opnun. Þeir foreldrar sem geta ekki verið vissir um að ná alltaf að sækja börnin á slaginu 16:30 þurfa því að færa krakkana til og vonast til að það sé pláss í þessum eina skóla. Það leysir ekki hnútinn að tosa fastar í bandið Fyrir fjórum árum stóðum við í sömu sporum og eftir fjögur ár er alltaf sami uppskerubrestur hjá meirihlutanum gagnvart leikskólavandanum. Það þarf að byrja á að hleypa fleirum að borðinu. Við verðum að greiða götuna fyrir framtakssömu hugsjónafólki sem vill opna og reka sína eigin leikskóla. Þar á borgin ekki að standa í vegi fyrir framtakssemi heldur vísa fólki veginn og auðvelda því að leggja sitt af mörkum. Við þurfum að valdefla leikskólana, færa ákvarðanatökuna til þeirra og leyfa þeim að stjórna því hvernig þau nýta fjármunina í þjónustuna. Leikskólastjórnendur eiga ekki að þurfa forðast rekstrarafgang af ótta við að þá fá þá minna frá borginni næsta ár. Leyfum leikskólunum að eiga sparnað, enda minnkar það flækjustig og auðveldar leikskólastjórnendnum að bregðast hratt við þörf er á auka fjárútlátum, til dæmis þegar barn þarf til dæmis á auka stuðningi að halda sem kallar á fleira starfsfólk. Síðast en síst verðum við að hætta að gera upp á milli barna sem ganga í borgar- eða einkarekna leikskóla. Fé á að fylgja barni. Það er hægt að leysa leikskólavandann en þá þarf að þora að prófa nýjar lausnir og hætta þessari miðstýringu. Fólkinu á gólfinu er treystandi til að vita nákvæmlega hvernig er best að þjónusta börnin og foreldrar þeirra. Og hvað skyldi svo sparast mikill tími og mannskapur við það að þurfa ekki að taka á móti öllum símtölunum frá foreldrum sem eru í örvæntingu að berjast um leikskólaplássin? Höfundur sækist eftir oddvitasæti í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar