Hæstiréttur klofnaði í nauðgunarmáli Inga Vals Árni Sæberg skrifar 29. janúar 2025 15:29 Hæstiréttur klofnaði í málinu. Vísir/Vilhelm Hæstiréttur hefur staðfest þriggja ára fangelsisdóm yfir Inga Val Davíðssyni, Ólafsfirðingi á fertugsaldri. Hann var sakfelldur fyrir að nauðga sextán ára stjúpdóttur æskuvinar síns. Hæstiréttur klofnaði í málinu og tveir dómarar réttarins töldu að ómerkja ætti dóm Landsréttar Ingi Valur var dæmdur í tveggja og hálfs árs fangelsi í Héraðsdómi Norðurlands eystra en Landsréttur þyngdi refsingu hans í þrjú ár í apríl í fyrra. Ítarlega var fyrir yfir málsatvik í fréttinni hér að neðan: Ingi Valur óskaði í kjölfarið eftir áfrýjunarleyfi til Hæstaréttar. Það gerði hann á þeim grundvelli að málsmeðferð Landsréttar hafi verið ábótavant. Hann krafðist þess að dómur Landsréttar yrði ómerktur eða hann yrði sýknaður. Vildi að Landsréttur tæki mark á framburði tveggja vitna Í málskotsbeiðni Inga Vals sagði að hann hefði gert kröfu um að tvö vitni, sem ekki gáfu skýrslu í héraði myndu gera það í Landsrétti, og fallist hafi verið á það. Hann teldi vitnisburð þeirra hafa grundvallarþýðingu í málinu. Hann setti út á að Landsréttur hafi ekki tekið afstöðu til framburðar þessara tveggja vitna. Hæstiréttur taldi ástæðu til að ætla að málsmeðferð fyrir Landsrétti gæti hafa verið stórlega ábótavant þar sem Landsréttur lagði hvorki mat á sönnunargildi munnlegs framburðar þeirra tveggja vitna sem báru vitni fyrir Landsrétti en höfðu ekki komið fyrir héraðsdóm né mat hvernig framburður þeirra samrýmdist framburði Inga Vals og vitna. Sammála Inga Val að hluta Í dómi Hæstaréttar, sem kveðinn var upp klukkan 14, segir að meirihluti Hæstaréttar hafi tekið fram að við meðferð málsins fyrir Landsrétti hefðu verið heimilaðar viðbótarskýrslutökur, sem að mati Inga Vals hefðu þýðingu um trúverðugleika stúlkunnar. Því hefði verið tilefni fyrir Landsrétt að víkja að efni og afstöðu hans til þeirra með skýrari hætti en gert hafi verið í hinum áfrýjaða dómi. Hæstiréttur hafi þó ekki talið þetta hagga því að ekkert væri fram komið um að ágallar hefðu verið á aðferð Landsréttar við mat á sönnun um þá háttsemi Inga Vals sem lýst hafi verið í ákæru og máli hefðu getað skipt við hið heildstæða sönnunarmat sem niðurstaðan væri reist á. Því hafi meirihlutinn ekki fallist á kröfu Inga Vals um ómerkingu hins áfrýjaða dóms, sem hefði verið staðfestur. Ása og Karl vildu ómerkja Dómi Hæstaréttar fylgir sératkvæði hæstaréttardómaranna Ásu Ólafsdóttur og Karls Axelssonar. Í sératkvæði þeirra segir að þau séu ósammála formhlið málsins og telji að ómerkja beri hinn áfrýjaða dóm í málinu. Þau segja að Hæstiréttur geti ekki endurmetið niðurstöðu Landsréttar um sönnunargildi munnlegs framburðar og þá sé ekki heimild til að áfrýja dómi Landsréttar til endurskoðunar á slíku sönnunarmati. Vegna þess þrönga stakks sem Hæstarétti er sniðinn að þessu leyti verði því að gæta þess sérstaklega við meðferð máls fyrir réttinum hvort meginreglna um réttindi sakaðra manna til réttlátrar málsmeðferðar hafi verið gætt við meðferð máls á lægri dómstigum. Allan vafa þar um beri að túlka þeim í hag. Í ljósi aðdraganda þess að vitnin tvö gáfu fyrst skýrslu fyrir Landsrétti hafi það aukið enn frekar kröfu um að einhver grein yrði gerð í dóminum fyrir framburði þeirra þar og mögulegri þýðingu fyrir heildarsönnunarmat í málinu. Þá væri til þess að líta að ekki hafi verið réttilega staðið að framkvæmd skýrslutökunnar af hálfu dómsformanns Landsréttar, svo sem nánar sé rakið í atkvæði meirihluta dómenda „Við erum hins vegar ósammála meirihluta dómenda um þýðingu þessara ágalla sem grein hefur verið gerð fyrir hér að framan.“ Ingi Valur ætti að njóta vafans Til þess væri að líta að sakfelling Inga Vals hafi alfarið byggst á mati á trúverðugleika á framburði hans og brotaþola svo og á framburði annarra vitna sem urðu ekki áskynja um atvik málsins sjálf eins og þau tvö vitni sem sérstaklega var heimilað að gefa fyrst skýrslu fyrir Landsrétti. Þá yrði ekkert ráðið af dómi Landsréttar hvort litið hafi verið til framburðar þessara nýju vitna eða fram hjá honum horft og þá af hvaða ástæðu, til að mynda hvort talið hafi verið að þau hefðu ekki þýðingu við sönnunarmatið. Sú almenna tilvísun sem fram komi í dómi Landsréttar nægi ekki í þessum efnum. „Undir þessum kringumstæðum teljum við að ákærði eigi að njóta alls vafa um hvort framburður þessara nýju vitna hafi haft áhrif á mat Landsréttar á trúverðugleika framburðar ákærða og brotaþola. Engin heimild stendur til þess að taka umrædda framburði nú upp í dóm Hæstaréttar og bera þá saman við ályktanir Landsréttar um sönnunarfærslu enda lætur þá að minnsta kosti nærri að með því fari fram endurskoðun á sönnunarmati munnlegra framburða fyrir Landsrétti sem er sem fyrr greinir ekki á færi Hæstaréttar.“ Þau telji jafnframt að réttur sakbornings til þess að leiða fram ný vitni fyrir Landsrétt sé án efnislegrar þýðingar ef ekki má ráða af dómi við aðstæður sem þessar hvort tekin hafi verið raunveruleg afstaða til framburðar nýrra vitna eða þess eftir atvikum getið að þau hafi ekki haft þýðingu fyrir úrlausn máls. „Í ljósi alls framangreinds er það niðurstaða okkar að ágallar þeir, sem meirihluti og minnihluti eru sammála um að hafi orðið við rekstur málsins og samningu dóms í Landsrétti, séu slíkir að óhjákvæmilegt sé að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og vísa málinu aftur til endurtekinnar málsmeðferðar fyrir Landsrétti. Samkvæmt þeirri niðurstöðu ætti að fella sakarkostnað ákærða vegna meðferðar málsins fyrir Landsrétti og Hæstarétti á ríkissjóð.“ Dóm Hæstaréttar og sératkvæði Ásu og Karls má lesa hér. Dómsmál Kynferðisofbeldi Fjallabyggð Mest lesið Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Erlent Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent Vara við því að ölvuðu fólki sé boðið að sitja að sumbli í Lystigarðinum Innlent Bandaríkjamenn gera loftárásir á Íran Erlent Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Erlent Maðurinn er fundinn Innlent Bíll valt eftir aftanákeyrslu Innlent Aðdragandinn: Hótanir og árásir á hótanir og árásir ofan Erlent Krísa í Kattholti: Fólk losar sig við ketti á sumrin Innlent „Við lifum ekki á friðartímum“ Innlent Fleiri fréttir Göngin eru lokuð Bíll valt eftir aftanákeyrslu Símasambands- og netlaust fyrir austan Metfjöldi með doktorspróf úr HR „Við lifum ekki á friðartímum“ Krísa í Kattholti: Fólk losar sig við ketti á sumrin Íranir án bandamanna, svimandi hátt verðlag og krísa í Kattholti Sögulega lítið fylgi Framsóknar, veiðigjöld og Íran Vara við því að ölvuðu fólki sé boðið að sitja að sumbli í Lystigarðinum Tveir handteknir grunaðir um eignaspjöll Tókst að leysa alla hvalina úr fjörunni Mikilvægt að fólk þurfi ekki að flýja húsnæði vegna ofnæmis Þriðjungur þjóðarinnar á Chess.com „Glæpsamlegar árásir,“ gæludýr í fjölbýli og gleði með Messi Fjörutíu grindhvalir fastir í Ólafsfirði Braust inn í íbúð í Laugardalnum og allir voru heima Lakasta þátttakan meðal kynsegin fólks Stunda njósnir og hafa athafnað sig á Íslandi Sigríður fannst heil á húfi Úrskurðaður í gæsluvarðhald vegna alvarlegrar stunguárásar Þyrlan send út vegna göngumanns í sjálfheldu Samningur í höfn: „Búið að skemma ansi mikið fyrir okkur“ Ógnarhópar með tengsl við Kína, Aþena og hinseginhátíð í Hrísey Sæki um íslenska vegabréfsáritun til að ferðast annað „Myndi ekki mæla með þessu við nokkurn mann“ Kattholt yfirfullt Steypumót féll á starfsmann byggingarfyrirtækis Bæta ekki fallvarnir við veginn: „Þetta er eilífur slagur“ Tékkneski og bandaríski herinn ásamt flugsystrum á Akureyri Þinglok hvergi í augsýn: „Málþóf! Málþóf!“ Sjá meira
Ingi Valur var dæmdur í tveggja og hálfs árs fangelsi í Héraðsdómi Norðurlands eystra en Landsréttur þyngdi refsingu hans í þrjú ár í apríl í fyrra. Ítarlega var fyrir yfir málsatvik í fréttinni hér að neðan: Ingi Valur óskaði í kjölfarið eftir áfrýjunarleyfi til Hæstaréttar. Það gerði hann á þeim grundvelli að málsmeðferð Landsréttar hafi verið ábótavant. Hann krafðist þess að dómur Landsréttar yrði ómerktur eða hann yrði sýknaður. Vildi að Landsréttur tæki mark á framburði tveggja vitna Í málskotsbeiðni Inga Vals sagði að hann hefði gert kröfu um að tvö vitni, sem ekki gáfu skýrslu í héraði myndu gera það í Landsrétti, og fallist hafi verið á það. Hann teldi vitnisburð þeirra hafa grundvallarþýðingu í málinu. Hann setti út á að Landsréttur hafi ekki tekið afstöðu til framburðar þessara tveggja vitna. Hæstiréttur taldi ástæðu til að ætla að málsmeðferð fyrir Landsrétti gæti hafa verið stórlega ábótavant þar sem Landsréttur lagði hvorki mat á sönnunargildi munnlegs framburðar þeirra tveggja vitna sem báru vitni fyrir Landsrétti en höfðu ekki komið fyrir héraðsdóm né mat hvernig framburður þeirra samrýmdist framburði Inga Vals og vitna. Sammála Inga Val að hluta Í dómi Hæstaréttar, sem kveðinn var upp klukkan 14, segir að meirihluti Hæstaréttar hafi tekið fram að við meðferð málsins fyrir Landsrétti hefðu verið heimilaðar viðbótarskýrslutökur, sem að mati Inga Vals hefðu þýðingu um trúverðugleika stúlkunnar. Því hefði verið tilefni fyrir Landsrétt að víkja að efni og afstöðu hans til þeirra með skýrari hætti en gert hafi verið í hinum áfrýjaða dómi. Hæstiréttur hafi þó ekki talið þetta hagga því að ekkert væri fram komið um að ágallar hefðu verið á aðferð Landsréttar við mat á sönnun um þá háttsemi Inga Vals sem lýst hafi verið í ákæru og máli hefðu getað skipt við hið heildstæða sönnunarmat sem niðurstaðan væri reist á. Því hafi meirihlutinn ekki fallist á kröfu Inga Vals um ómerkingu hins áfrýjaða dóms, sem hefði verið staðfestur. Ása og Karl vildu ómerkja Dómi Hæstaréttar fylgir sératkvæði hæstaréttardómaranna Ásu Ólafsdóttur og Karls Axelssonar. Í sératkvæði þeirra segir að þau séu ósammála formhlið málsins og telji að ómerkja beri hinn áfrýjaða dóm í málinu. Þau segja að Hæstiréttur geti ekki endurmetið niðurstöðu Landsréttar um sönnunargildi munnlegs framburðar og þá sé ekki heimild til að áfrýja dómi Landsréttar til endurskoðunar á slíku sönnunarmati. Vegna þess þrönga stakks sem Hæstarétti er sniðinn að þessu leyti verði því að gæta þess sérstaklega við meðferð máls fyrir réttinum hvort meginreglna um réttindi sakaðra manna til réttlátrar málsmeðferðar hafi verið gætt við meðferð máls á lægri dómstigum. Allan vafa þar um beri að túlka þeim í hag. Í ljósi aðdraganda þess að vitnin tvö gáfu fyrst skýrslu fyrir Landsrétti hafi það aukið enn frekar kröfu um að einhver grein yrði gerð í dóminum fyrir framburði þeirra þar og mögulegri þýðingu fyrir heildarsönnunarmat í málinu. Þá væri til þess að líta að ekki hafi verið réttilega staðið að framkvæmd skýrslutökunnar af hálfu dómsformanns Landsréttar, svo sem nánar sé rakið í atkvæði meirihluta dómenda „Við erum hins vegar ósammála meirihluta dómenda um þýðingu þessara ágalla sem grein hefur verið gerð fyrir hér að framan.“ Ingi Valur ætti að njóta vafans Til þess væri að líta að sakfelling Inga Vals hafi alfarið byggst á mati á trúverðugleika á framburði hans og brotaþola svo og á framburði annarra vitna sem urðu ekki áskynja um atvik málsins sjálf eins og þau tvö vitni sem sérstaklega var heimilað að gefa fyrst skýrslu fyrir Landsrétti. Þá yrði ekkert ráðið af dómi Landsréttar hvort litið hafi verið til framburðar þessara nýju vitna eða fram hjá honum horft og þá af hvaða ástæðu, til að mynda hvort talið hafi verið að þau hefðu ekki þýðingu við sönnunarmatið. Sú almenna tilvísun sem fram komi í dómi Landsréttar nægi ekki í þessum efnum. „Undir þessum kringumstæðum teljum við að ákærði eigi að njóta alls vafa um hvort framburður þessara nýju vitna hafi haft áhrif á mat Landsréttar á trúverðugleika framburðar ákærða og brotaþola. Engin heimild stendur til þess að taka umrædda framburði nú upp í dóm Hæstaréttar og bera þá saman við ályktanir Landsréttar um sönnunarfærslu enda lætur þá að minnsta kosti nærri að með því fari fram endurskoðun á sönnunarmati munnlegra framburða fyrir Landsrétti sem er sem fyrr greinir ekki á færi Hæstaréttar.“ Þau telji jafnframt að réttur sakbornings til þess að leiða fram ný vitni fyrir Landsrétt sé án efnislegrar þýðingar ef ekki má ráða af dómi við aðstæður sem þessar hvort tekin hafi verið raunveruleg afstaða til framburðar nýrra vitna eða þess eftir atvikum getið að þau hafi ekki haft þýðingu fyrir úrlausn máls. „Í ljósi alls framangreinds er það niðurstaða okkar að ágallar þeir, sem meirihluti og minnihluti eru sammála um að hafi orðið við rekstur málsins og samningu dóms í Landsrétti, séu slíkir að óhjákvæmilegt sé að ómerkja hinn áfrýjaða dóm og vísa málinu aftur til endurtekinnar málsmeðferðar fyrir Landsrétti. Samkvæmt þeirri niðurstöðu ætti að fella sakarkostnað ákærða vegna meðferðar málsins fyrir Landsrétti og Hæstarétti á ríkissjóð.“ Dóm Hæstaréttar og sératkvæði Ásu og Karls má lesa hér.
Dómsmál Kynferðisofbeldi Fjallabyggð Mest lesið Vaktin: Bandaríkin gera árásir á Íran Erlent Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent Vara við því að ölvuðu fólki sé boðið að sitja að sumbli í Lystigarðinum Innlent Bandaríkjamenn gera loftárásir á Íran Erlent Átta látnir hið minnsta eftir að kviknaði í loftbelg Erlent Maðurinn er fundinn Innlent Bíll valt eftir aftanákeyrslu Innlent Aðdragandinn: Hótanir og árásir á hótanir og árásir ofan Erlent Krísa í Kattholti: Fólk losar sig við ketti á sumrin Innlent „Við lifum ekki á friðartímum“ Innlent Fleiri fréttir Göngin eru lokuð Bíll valt eftir aftanákeyrslu Símasambands- og netlaust fyrir austan Metfjöldi með doktorspróf úr HR „Við lifum ekki á friðartímum“ Krísa í Kattholti: Fólk losar sig við ketti á sumrin Íranir án bandamanna, svimandi hátt verðlag og krísa í Kattholti Sögulega lítið fylgi Framsóknar, veiðigjöld og Íran Vara við því að ölvuðu fólki sé boðið að sitja að sumbli í Lystigarðinum Tveir handteknir grunaðir um eignaspjöll Tókst að leysa alla hvalina úr fjörunni Mikilvægt að fólk þurfi ekki að flýja húsnæði vegna ofnæmis Þriðjungur þjóðarinnar á Chess.com „Glæpsamlegar árásir,“ gæludýr í fjölbýli og gleði með Messi Fjörutíu grindhvalir fastir í Ólafsfirði Braust inn í íbúð í Laugardalnum og allir voru heima Lakasta þátttakan meðal kynsegin fólks Stunda njósnir og hafa athafnað sig á Íslandi Sigríður fannst heil á húfi Úrskurðaður í gæsluvarðhald vegna alvarlegrar stunguárásar Þyrlan send út vegna göngumanns í sjálfheldu Samningur í höfn: „Búið að skemma ansi mikið fyrir okkur“ Ógnarhópar með tengsl við Kína, Aþena og hinseginhátíð í Hrísey Sæki um íslenska vegabréfsáritun til að ferðast annað „Myndi ekki mæla með þessu við nokkurn mann“ Kattholt yfirfullt Steypumót féll á starfsmann byggingarfyrirtækis Bæta ekki fallvarnir við veginn: „Þetta er eilífur slagur“ Tékkneski og bandaríski herinn ásamt flugsystrum á Akureyri Þinglok hvergi í augsýn: „Málþóf! Málþóf!“ Sjá meira
Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent
Árás Bandaríkjanna á Íran: „Íran, yfirgangsseggur Miðausturlandanna, verður að boða til friðar“ Erlent