Enduruppgötvaðir matargaldrar 24. júní 2004 00:01 Erna Kaaber er óbilandi ástríðufullur matarunnandi og hefur grúskað mikið í venjum og siðum þjóðarinnar í þeim efnum. "Íslendingar skammast sín stundum fyrir að eiga ekki matarhefðir í samanbærilegar við aðrar Evrópuþjóðir. Þetta er algengur misskilningur því hér hafa ríkt margar skemmtilegar hefðir sem eru jafn héraðsbundnar og t.d. í Frakklandi," segir Erna, sem situr nú við bókaskriftir um skilgreiningu á íslenskri matargerð. "Nú eru matarhefðir Íslands að enduruppgötvast. Landið okkar er ríkt eins og opinn náttúrulegur lyfjaskápur með fjallagrösum og jurtum sem nýttar hafa verið allt frá tímum seiðmanna og galdra. Vatnið okkar er svo gott og ég tala nú ekki um lambakjötið." Erna hefur mikið dálæti á eldamennsku og er upptekin af því að nota aðeins óspillt hráefni í pottana. "Við erum það sem við borðum og við getum ekki endalaust nærst á verksmiðjuframleiddum matvælum. Svo er lífrænt og náttúrulegt hráefni miklu bragðbetra. Lambakjötið er eins og villibráð. Bragðið er svo gott að ég ráðlegg öllum að skemma það ekki t.d. með því að setja hvítlauk í kjötið sjálft. Ég á það til að nota hvítlauk í allan mat en best er að setja hann í meðlætið svo bragðið af lambakjötinu varðveitist sem best." Erna hefur skoðun á öllu matartengdu og þjóðlegur matur er ósjaldan á hennar borðum. "Af einhverjum ástæðum dettur mér alltaf fyrst í hug að kaupa fisk og ég elda hann mjög oft. Þorskur er sérstaklega í uppáhaldi hjá mér." Þegar Erna fær til sín góða gesti lagar hún rótsterkt kaffi og býður upp á dökkt súkkulaði með. "Kaffi er líka sterk hefð á Íslandi og alltaf á boðstólum í góðum heimsóknum. Ég vildi óska þess að ég væri betri gestgjafi og byði fólki oftar til mín í mat. Ég var duglegri við það áður fyrr. Nú er fólk alltaf á þani og gefur sér varla tíma til að fara í heimsóknir lengur. En Íslendingar eru gestrisin þjóð, sem á rætur sínar að rekja langt aftur í tímann frá því svörnum óvinum var skylt að opna dyrnar hver fyrir öðrum í neyð." Fyrir jólin sendi Erna frá sér bókina Öndvegiseldhús Reykjavíkur þar sem gestrisnissaga þjóðarinnar frá upphafi landnáms er rakin og fjallar bókin um hátíðarmatreiðslu á veitingastöðum borgarinnar. Matur Mest lesið Jólagjafir íslenskra vinnustaða Lífið Jólagjöf ársins er stóllinn sem getur allt nema flogið Lífið Króli trúlofaður Lífið Dagbók móður: „Það var eins og þeir sæju eitthvað sem ég sá ekki” Áskorun Besta jólagjöfin að sjá bata foreldranna Lífið Landaði hlutverki í íslensku Hallmark-myndinni á hálftíma Bíó og sjónvarp Brostnar væntingar á Frostrósum Gagnrýni „Í stórgróða“ að eyða jólunum á Tene Lífið Smakkaði skötu í fyrsta sinn undir eftirliti sérfræðinga Lífið Guðmundur „ofpeppaðist“ og reif sig á kassann Lífið Fleiri fréttir Áreittar í sundi fyrir það að vera hinsegin Arnaldur tók sér frí frá glæpum en ekki toppnum Jói Pé og Króli skrifa söngleik Féll í myndlist en fann sig sem myndlistarmaður Bestu vinkonur sameinast í listinni Bjarni og Sigurður verði ekki myrtir í bók Borgarleikhúsið setur upp Moulin Rouge 250 sýningar af Elly: „Án hennar væri Íslandssagan öðruvísi“ Heitustu stjörnur listarinnar saman í Ásmundarsal Snorri skein skært í hátíðarbrókinni Engin sé uppskeran ef kartöflurnar eru ekki settar niður Verður ýmist í leyfi eða hlutastarfi á listamannalaunum Þessi fá listamannalaun 2025 Gleðilegir gestir í hátíðarskapi á safninu „Spurning um að fara að sækja réttu kokteilboðin“ Geir og Arnaldur í fangbrögðum á toppnum Í beinni: Dagur íslenskrar tónlistar Reykjavík samdi til þriggja ára við Borgarleikhúsið Bróðir Díönu Prinsessu naut sín í Reykjavík Leikstjóri Forrest Gump mættur til Reykjavíkur 52 ár á milli þeirra og þrjár bækur Ballettdansarinn Vladimir Shklyarov látinn Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar Sjá meira
Erna Kaaber er óbilandi ástríðufullur matarunnandi og hefur grúskað mikið í venjum og siðum þjóðarinnar í þeim efnum. "Íslendingar skammast sín stundum fyrir að eiga ekki matarhefðir í samanbærilegar við aðrar Evrópuþjóðir. Þetta er algengur misskilningur því hér hafa ríkt margar skemmtilegar hefðir sem eru jafn héraðsbundnar og t.d. í Frakklandi," segir Erna, sem situr nú við bókaskriftir um skilgreiningu á íslenskri matargerð. "Nú eru matarhefðir Íslands að enduruppgötvast. Landið okkar er ríkt eins og opinn náttúrulegur lyfjaskápur með fjallagrösum og jurtum sem nýttar hafa verið allt frá tímum seiðmanna og galdra. Vatnið okkar er svo gott og ég tala nú ekki um lambakjötið." Erna hefur mikið dálæti á eldamennsku og er upptekin af því að nota aðeins óspillt hráefni í pottana. "Við erum það sem við borðum og við getum ekki endalaust nærst á verksmiðjuframleiddum matvælum. Svo er lífrænt og náttúrulegt hráefni miklu bragðbetra. Lambakjötið er eins og villibráð. Bragðið er svo gott að ég ráðlegg öllum að skemma það ekki t.d. með því að setja hvítlauk í kjötið sjálft. Ég á það til að nota hvítlauk í allan mat en best er að setja hann í meðlætið svo bragðið af lambakjötinu varðveitist sem best." Erna hefur skoðun á öllu matartengdu og þjóðlegur matur er ósjaldan á hennar borðum. "Af einhverjum ástæðum dettur mér alltaf fyrst í hug að kaupa fisk og ég elda hann mjög oft. Þorskur er sérstaklega í uppáhaldi hjá mér." Þegar Erna fær til sín góða gesti lagar hún rótsterkt kaffi og býður upp á dökkt súkkulaði með. "Kaffi er líka sterk hefð á Íslandi og alltaf á boðstólum í góðum heimsóknum. Ég vildi óska þess að ég væri betri gestgjafi og byði fólki oftar til mín í mat. Ég var duglegri við það áður fyrr. Nú er fólk alltaf á þani og gefur sér varla tíma til að fara í heimsóknir lengur. En Íslendingar eru gestrisin þjóð, sem á rætur sínar að rekja langt aftur í tímann frá því svörnum óvinum var skylt að opna dyrnar hver fyrir öðrum í neyð." Fyrir jólin sendi Erna frá sér bókina Öndvegiseldhús Reykjavíkur þar sem gestrisnissaga þjóðarinnar frá upphafi landnáms er rakin og fjallar bókin um hátíðarmatreiðslu á veitingastöðum borgarinnar.
Matur Mest lesið Jólagjafir íslenskra vinnustaða Lífið Jólagjöf ársins er stóllinn sem getur allt nema flogið Lífið Króli trúlofaður Lífið Dagbók móður: „Það var eins og þeir sæju eitthvað sem ég sá ekki” Áskorun Besta jólagjöfin að sjá bata foreldranna Lífið Landaði hlutverki í íslensku Hallmark-myndinni á hálftíma Bíó og sjónvarp Brostnar væntingar á Frostrósum Gagnrýni „Í stórgróða“ að eyða jólunum á Tene Lífið Smakkaði skötu í fyrsta sinn undir eftirliti sérfræðinga Lífið Guðmundur „ofpeppaðist“ og reif sig á kassann Lífið Fleiri fréttir Áreittar í sundi fyrir það að vera hinsegin Arnaldur tók sér frí frá glæpum en ekki toppnum Jói Pé og Króli skrifa söngleik Féll í myndlist en fann sig sem myndlistarmaður Bestu vinkonur sameinast í listinni Bjarni og Sigurður verði ekki myrtir í bók Borgarleikhúsið setur upp Moulin Rouge 250 sýningar af Elly: „Án hennar væri Íslandssagan öðruvísi“ Heitustu stjörnur listarinnar saman í Ásmundarsal Snorri skein skært í hátíðarbrókinni Engin sé uppskeran ef kartöflurnar eru ekki settar niður Verður ýmist í leyfi eða hlutastarfi á listamannalaunum Þessi fá listamannalaun 2025 Gleðilegir gestir í hátíðarskapi á safninu „Spurning um að fara að sækja réttu kokteilboðin“ Geir og Arnaldur í fangbrögðum á toppnum Í beinni: Dagur íslenskrar tónlistar Reykjavík samdi til þriggja ára við Borgarleikhúsið Bróðir Díönu Prinsessu naut sín í Reykjavík Leikstjóri Forrest Gump mættur til Reykjavíkur 52 ár á milli þeirra og þrjár bækur Ballettdansarinn Vladimir Shklyarov látinn Einar og Sigga á Grund gerð að heiðurslistamönnum Skaðlegt geðheilsunni að reyna að geðjast öðrum Leikfélag Hafnarfjarðar lagt niður Víkingur Heiðar tilnefndur til Grammy-verðlauna Frambjóðendur, sjónvarpsstjörnur og gamlir félagar fögnuðu með Geir Setja upp árekstur og hefja saman rekstur „Þetta eru mjög vondir samningar við Storytel“ Varpa ljósi á mikilvægi og gæði íslenskrar hönnunar Sjá meira