Svarthvíta hetjan mín Steingrímur Ari Arason skrifar 12. apríl 2018 07:00 Guðjón Brjánsson alþingismaður skrifaði í gær, 11. apríl, þriðju greinina í tilefni skýrslu Ríkisendurskoðunar um Sjúkratryggingar Íslands sem kaupanda heilbrigðisþjónustu. Í henni tínir hann til athugasemdir sem varða SÍ og hann telur að eigi sér stoð í skýrslunni. Margar þeirra eru réttmætar, aðrar spurning um sjónarhorn og enn aðrar eru byggðar á misskilningi eða rangtúlkun.Mergur máls Þær niðurstöður og ábendingar sem Ríkisendurskoðun setur fram eru mikilvægt innlegg í þá vinnu sem nú fer fram á vegum Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra og lýtur að mótun heilbrigðisstefnu til næstu ára. Það blasir jafnframt við að Sjúkratryggingar Íslands hafa þar stóru hlutverki að gegna og að það er orðið brýnt að hefja uppbyggingu stofnunarinnar sem slegið var á frest vegna efnahagshrunsins. Spurn eftir heilbrigðisþjónustu er að vaxa langt umfram hagvöxt og þar af leiðandi er afar brýnt að innleiða skilvirka forgangsröðun fjármuna. Með hliðsjón af þörfum sjúkratryggðra verður að skilgreina vel þá þjónustu sem við viljum að ríkið taki þátt í að greiða fyrir. Til að tryggja að þjónustan sé veitt með heildstæðum og hagkvæmum hætti verða greiðslur ríkisins að fylgja sjúklingum til veitenda þjónustunnar í samræmi við þörf og fjölda verka. Til þess voru og eru Sjúkratryggingar Íslands. Margar hliðar máls Umfjöllun um einstök mál eða athugasemdir í skýrslu Ríkisendurskoðunar getur verið vandasöm. Dæmi um það er umfjöllun Guðjóns í fyrstu tveimur greinunum, annars vegar um lækniskostnað og hins vegar um endurhæfingu. Guðjón gerir athugasemd við að kostnaður SÍ vegna sérgreinalæknaþjónustu hafi aukist „gríðarlega á undanförnum árum, langt umfram aðra þætti og hlutfallslega yfirgnæfandi mest á höfuðborgarsvæðinu.“ Veruleikinn er á hinn bóginn ekki svarthvítur heldur í lit. Það sést þegar þessi tilvitnun er borin saman við þá staðreynd að frá árinu 2014 til 2017 hefur þjónustuverð Landspítalans (svokallað DRG-verð) hækkað um 27,8%, en einingarverð samkvæmt samningi SÍ við sérgreinalækna um 16,5%. Það sést einnig vel þegar áætlun vegna kostnaðar sjúkratrygginganna við þjálfun (og þá fyrst og fremst sjúkraþjálfun) er skoðuð. Þannig áætla SÍ að kostnaður vegna þjálfunar verði 5.230 m.kr. á árinu 2018 samanborið við 2.670 m.kr. árið 2016. Þetta jafngildir 96% kostnaðarhækkun á tveimur árum. Enn og aftur er þetta dæmi um nauðsyn þess að setja hlutina í rétt samhengi og forðast „trúboð og órökstuddar bábiljur“, eins og Guðjón orðar það. Guðjón gerir athugasemd við að því skuli varpað fram í skýrslunni „að mikill munur sé á kostnaði við rekstur endurhæfingarmiðstöðvarinnar á Reykjalundi og á Heilsustofnun NLFÍ í Hveragerði.“ Í framhaldinu gagnrýnir hann Ríkisendurskoðun, segir stofnuninni hafa fatast flugið „því þessi samanburður er ekki raunhæfur, þessar stofnanir eru ekki sambærilegar.“ Hér hallar réttu máli, en í skýrslunni segir orðrétt: „Samkvæmt samanburði Sjúkratrygginga var framlag ríkisins á hvern meðferðartíma í þverfaglegri endurhæfingu ríflega tvöfalt hærra til Reykjalundar en til sambærilegrar þjónustu hjá Heilsustofnun Náttúrulækningafélags Íslands.“ Orðalagið er skýrt og það á ekki að vera hægt að misskilja. Ríkisendurskoðun er ekki að bera stofnanirnar saman heldur tiltekna þjónustuþætti sem teljast sambærilegir. Hvernig ertu í lit? Dúkkulísurnar sungu um miðbik níunda áratugarins dægurlag um svarthvítu hetjuna sína og spurðu hvernig hún væri í lit. Guðjón segir nú skýrslu Ríkisendurskoðunar svarta Hvítbók forstjórans. Ég segi hana vera í lit. Í kjölfar efnahagshrunsins lögðust menn á árarnar við að verja heilbrigðisþjónustuna eftir fremsta megni. Umgjörðin lét á sjá og uppbygging stjórnsýslunnar, þar á meðal Sjúkratrygginga Íslands, fékk að bíða. Framkvæmdir við húsnæði Landspítalans eru nú komnar á fulla ferð, en stjórnsýslan mætir enn afgangi. Því miður þýðir sú frestun að dæmum um að við séum að spara aurinn og kasta krónunni fjölgar. Sú staðreynd breytir því ekki að margt hefur verið vel gert og árangur náðst á mörgum sviðum. Viðurkennum það, svo og að nauðsynleg uppbygging krefst ekki alltaf niðurrifs.Höfundur er forstjóri Sjúkratrygginga Íslands Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Mest lesið Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Guðjón Brjánsson alþingismaður skrifaði í gær, 11. apríl, þriðju greinina í tilefni skýrslu Ríkisendurskoðunar um Sjúkratryggingar Íslands sem kaupanda heilbrigðisþjónustu. Í henni tínir hann til athugasemdir sem varða SÍ og hann telur að eigi sér stoð í skýrslunni. Margar þeirra eru réttmætar, aðrar spurning um sjónarhorn og enn aðrar eru byggðar á misskilningi eða rangtúlkun.Mergur máls Þær niðurstöður og ábendingar sem Ríkisendurskoðun setur fram eru mikilvægt innlegg í þá vinnu sem nú fer fram á vegum Svandísar Svavarsdóttur heilbrigðisráðherra og lýtur að mótun heilbrigðisstefnu til næstu ára. Það blasir jafnframt við að Sjúkratryggingar Íslands hafa þar stóru hlutverki að gegna og að það er orðið brýnt að hefja uppbyggingu stofnunarinnar sem slegið var á frest vegna efnahagshrunsins. Spurn eftir heilbrigðisþjónustu er að vaxa langt umfram hagvöxt og þar af leiðandi er afar brýnt að innleiða skilvirka forgangsröðun fjármuna. Með hliðsjón af þörfum sjúkratryggðra verður að skilgreina vel þá þjónustu sem við viljum að ríkið taki þátt í að greiða fyrir. Til að tryggja að þjónustan sé veitt með heildstæðum og hagkvæmum hætti verða greiðslur ríkisins að fylgja sjúklingum til veitenda þjónustunnar í samræmi við þörf og fjölda verka. Til þess voru og eru Sjúkratryggingar Íslands. Margar hliðar máls Umfjöllun um einstök mál eða athugasemdir í skýrslu Ríkisendurskoðunar getur verið vandasöm. Dæmi um það er umfjöllun Guðjóns í fyrstu tveimur greinunum, annars vegar um lækniskostnað og hins vegar um endurhæfingu. Guðjón gerir athugasemd við að kostnaður SÍ vegna sérgreinalæknaþjónustu hafi aukist „gríðarlega á undanförnum árum, langt umfram aðra þætti og hlutfallslega yfirgnæfandi mest á höfuðborgarsvæðinu.“ Veruleikinn er á hinn bóginn ekki svarthvítur heldur í lit. Það sést þegar þessi tilvitnun er borin saman við þá staðreynd að frá árinu 2014 til 2017 hefur þjónustuverð Landspítalans (svokallað DRG-verð) hækkað um 27,8%, en einingarverð samkvæmt samningi SÍ við sérgreinalækna um 16,5%. Það sést einnig vel þegar áætlun vegna kostnaðar sjúkratrygginganna við þjálfun (og þá fyrst og fremst sjúkraþjálfun) er skoðuð. Þannig áætla SÍ að kostnaður vegna þjálfunar verði 5.230 m.kr. á árinu 2018 samanborið við 2.670 m.kr. árið 2016. Þetta jafngildir 96% kostnaðarhækkun á tveimur árum. Enn og aftur er þetta dæmi um nauðsyn þess að setja hlutina í rétt samhengi og forðast „trúboð og órökstuddar bábiljur“, eins og Guðjón orðar það. Guðjón gerir athugasemd við að því skuli varpað fram í skýrslunni „að mikill munur sé á kostnaði við rekstur endurhæfingarmiðstöðvarinnar á Reykjalundi og á Heilsustofnun NLFÍ í Hveragerði.“ Í framhaldinu gagnrýnir hann Ríkisendurskoðun, segir stofnuninni hafa fatast flugið „því þessi samanburður er ekki raunhæfur, þessar stofnanir eru ekki sambærilegar.“ Hér hallar réttu máli, en í skýrslunni segir orðrétt: „Samkvæmt samanburði Sjúkratrygginga var framlag ríkisins á hvern meðferðartíma í þverfaglegri endurhæfingu ríflega tvöfalt hærra til Reykjalundar en til sambærilegrar þjónustu hjá Heilsustofnun Náttúrulækningafélags Íslands.“ Orðalagið er skýrt og það á ekki að vera hægt að misskilja. Ríkisendurskoðun er ekki að bera stofnanirnar saman heldur tiltekna þjónustuþætti sem teljast sambærilegir. Hvernig ertu í lit? Dúkkulísurnar sungu um miðbik níunda áratugarins dægurlag um svarthvítu hetjuna sína og spurðu hvernig hún væri í lit. Guðjón segir nú skýrslu Ríkisendurskoðunar svarta Hvítbók forstjórans. Ég segi hana vera í lit. Í kjölfar efnahagshrunsins lögðust menn á árarnar við að verja heilbrigðisþjónustuna eftir fremsta megni. Umgjörðin lét á sjá og uppbygging stjórnsýslunnar, þar á meðal Sjúkratrygginga Íslands, fékk að bíða. Framkvæmdir við húsnæði Landspítalans eru nú komnar á fulla ferð, en stjórnsýslan mætir enn afgangi. Því miður þýðir sú frestun að dæmum um að við séum að spara aurinn og kasta krónunni fjölgar. Sú staðreynd breytir því ekki að margt hefur verið vel gert og árangur náðst á mörgum sviðum. Viðurkennum það, svo og að nauðsynleg uppbygging krefst ekki alltaf niðurrifs.Höfundur er forstjóri Sjúkratrygginga Íslands
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun