Var „það ólýsanlega“ kannske samvizkan? Ole Anton Bieltvedt skrifar 18. desember 2019 08:00 „Vitjaði hestanna eftir að eitthvað ólýsanlegt hnippti í hann“ var fyrirsögnin á frétt í Vísi 12. desember sl. Í fréttinni segir bóndinn, sem í hlut á: „Það hnippti einhver í mig. Ég veit ekki hver gerði það.“ Þegar hann vitjaði svo hestanna, voru 10 fastir í fönn og snoppan á hryssunni Freyju stóð rétt upp úr snjónum. Er spurning, hvort hún er enn á lífi, en allt að 100 hestar munu hafa farizt, bara á þessu svæði, í aftakaveðrinu á dögunum. Svo, hvað skyldi „það ólýsanlega“ hafa verið, sem hnippti í hrossabóndann? Var það kannske það, sem almennt er kallað sektarkennd eða samvizka? Á öðrum stað segir bóndinn: „...að það hafi ekki verið mögulegt að taka öll hrossin inn fyrir áður en óveðrið skall á í ljósi þess að hann væri ekki með nægt húsaskjól fyrir þau öll.“ Undirritaður spyr: Hvað þá með skjólvegg? Af hverju eru bændur að halda hesta, sem þeir geta ekki sinnt eða hafa ekki rými fyrir? Hver er tilgangurinn með því og ábyrgðin gagnvart dýrunum? Sigurður Sigurðarson, fyrrverandi yfirdýralæknir, segir í blaðagrein, að, ef útigangshross hafa ekki öruggt og gott náttúrulegt skjól, eða húsaskjól, beri bændum að beita manngerðum skýlum, „sem uppfylla kröfur þ.e. hæð 2,5 metrar, skjólvængir gegn 3 vindáttum og 4 metrar að lengd minnst“. Úr því, að bóndinn hafði ekki húsaskjól, af hverju hafði hann þá ekki svona skjólveggi fyrir sín útigangshross? Það má líka spyrja, af hverju eru bændur almennt að halda hross umfram það, sem þeir hafa húsaskjól eða skýli fyrir, þegar á reynir? Bera bændur - örugglega ekki allir, en sennilega all margir - litlar eða engar tilfinningar til hestanna sinna; þarfasta þjónsins, sem hélt tórunni í íslenzku þjóðinni og bjargaði henni í gegnum myrkur, kulda, harðræði og hörmungar þúsund ára? Í 18. gr. sömu reglugerðar segir um „Útiganga“. „Hross sem ganga úti skulu geta leitað skjóls fyrir veðri og vindum. Þar sem fullnægjandi náttúrulegt skjól, svo sem skjólbelti, klettar eða hæðir, eru ekki fyrir hendi, skulu hross hafa aðgang að manngerðum skjólveggjum sem mynda skjól úr helstu áttum. Hver skjólveggur skal að lágmarki vera 2 metrar á hæð og svo langur að öll hross hjarðarinnar fái notið skjóls“. Í viðtali við Vísi, sem tekið var fyrr sama dag, segir bóndinn: „Þetta var sennilega eini staðurinn sem þau hefðu getað leitað á“. M.ö.o. hvorki hentugt og öruggt náttúrulegt skjól né heldur manngerðir skjólveggir virðast hafa verið fyrir hendi á jörðinni. Ég hef hér vitnað í þetta tiltekna mál, af því að það liggur fyrir í skýru formi. Mitt mat er, hins vegar, að hlutur nefnds bónda sé í þessum efnum ekki verri en hlutur margra annarra hrossabænda. Það eru örugglega líka fjölmargir bændur, sem leggja metnað sinn í að sinna dýrum sínum vel, af kostgæfni og í anda gildandi laga. Aftur vil ég vitna í skrif Sigurðar Sigurðarsonar, sem er mikill fagmaður og reyndur vel á þessu sviði, en hann hefur marg kvartað opinberlega yfir illri meðferð ýmissa bænda á útigangshrossum sínum. Í Bændablaðinu 22. marz 2016 skrifaði Sigurður m.a. þetta: „Í hrakviðrum í janúar sl. höfðu samband við mig nokkrir menn sem hafa gott vit á hrossum og báðu mig um að koma á framfæri athugasemdum vegna illrar meðferðar á nokkrum hrossahópum á útigangi við Selfoss og í nærsveitum. Á einum staðnum væru hátt í 70 hross, þar af nokkur folöld og engin skjól. Farið væri að sjá á hrossunum, einkum folöldunum. Á nokkrum öðrum stöðum væri hópar með færri hrossum. Hvergi væru fullnægjandi skjól, sáralítið, jafnvel ekkert gefið af heyi og ekki sinnt um að flytja að vatn í þurrfrostum“. Þetta var í eðlilegu janúar árferði. Ofannefnd tvö dæmi lýsa því, að ég hygg, bæði greinilega og um leið raunalega, hvernig staða og líf íslenzka hestsins, þarfasta þjónsins, er. Menn geta fyllst örvæntingu og djúpri sorg yfir því kæruleysi, virðingarleysi og ábyrgðarleysi, sem sumur bóndinn sýnir dýrunum sínum, sem standa í reynd réttlaus og varnarlaus, þrátt fyrir reglugerðir og lög. Auðvitað var veðrið í síðustu viku óvenjulegt, þannig, að eðlilegt kann að vera, að bændur hafi ekki getað varizt því með dýr sín, en það breytir ekki því, að bændum ber að byggja og tryggja lögboðnar varnir fyrir dýrin, sem hefðu getað dregið úr hrakningum, harðindum og kvalræði þeirra. Margir hafa greinilega vanrækt það. Hafa menn almennt séð lögboðna, þriggja vængja varnarveggi, minnst tveggja metra háa, í hestahögum hér? Undirritaður, sem reyndar er ekki mikið til sveita, fór þó hringinn í sumar, hefur enga séð. Kæru dýravinir, við verðum öll að taka höndum saman um það, að bæta líf og tilveru þarfasta þjónsins, með eftirliti og aðhaldi gagnvart breyzkum bændum og þrýstingi á stjórnvöld um það, að allir bændur fari að lögum landsins í sínu dýrahaldi. Ekki má hika við, að tilkynna meint brot til Matvælastofnunar, héraðsdýralækna eða lögreglu. Og fylgja því svo eftir! Vaka yfir málinu og þrýsta á það, þar til til aðgerða kemur! Dýrin geta ekki talað fyrir sig sjálf! Við skulum líka muna þetta: Við berum ekki bara ábyrgð á því, sem við gerum, heldur líka á því, sem við gerum ekki!Höfundur er formaður Jarðarvina. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar Skoðun Iðnaðarstefna – stökkpallur inn í næsta hagvaxtarskeið Sigurður Hannesson skrifar Skoðun Hættum að bregðast íslensku hryssunni Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Börnin bíða meðan lausnin stendur auð Álfhildur Leifsdóttir skrifar Skoðun Áður en það verður of seint María Rut Kristinsdóttir skrifar Sjá meira
„Vitjaði hestanna eftir að eitthvað ólýsanlegt hnippti í hann“ var fyrirsögnin á frétt í Vísi 12. desember sl. Í fréttinni segir bóndinn, sem í hlut á: „Það hnippti einhver í mig. Ég veit ekki hver gerði það.“ Þegar hann vitjaði svo hestanna, voru 10 fastir í fönn og snoppan á hryssunni Freyju stóð rétt upp úr snjónum. Er spurning, hvort hún er enn á lífi, en allt að 100 hestar munu hafa farizt, bara á þessu svæði, í aftakaveðrinu á dögunum. Svo, hvað skyldi „það ólýsanlega“ hafa verið, sem hnippti í hrossabóndann? Var það kannske það, sem almennt er kallað sektarkennd eða samvizka? Á öðrum stað segir bóndinn: „...að það hafi ekki verið mögulegt að taka öll hrossin inn fyrir áður en óveðrið skall á í ljósi þess að hann væri ekki með nægt húsaskjól fyrir þau öll.“ Undirritaður spyr: Hvað þá með skjólvegg? Af hverju eru bændur að halda hesta, sem þeir geta ekki sinnt eða hafa ekki rými fyrir? Hver er tilgangurinn með því og ábyrgðin gagnvart dýrunum? Sigurður Sigurðarson, fyrrverandi yfirdýralæknir, segir í blaðagrein, að, ef útigangshross hafa ekki öruggt og gott náttúrulegt skjól, eða húsaskjól, beri bændum að beita manngerðum skýlum, „sem uppfylla kröfur þ.e. hæð 2,5 metrar, skjólvængir gegn 3 vindáttum og 4 metrar að lengd minnst“. Úr því, að bóndinn hafði ekki húsaskjól, af hverju hafði hann þá ekki svona skjólveggi fyrir sín útigangshross? Það má líka spyrja, af hverju eru bændur almennt að halda hross umfram það, sem þeir hafa húsaskjól eða skýli fyrir, þegar á reynir? Bera bændur - örugglega ekki allir, en sennilega all margir - litlar eða engar tilfinningar til hestanna sinna; þarfasta þjónsins, sem hélt tórunni í íslenzku þjóðinni og bjargaði henni í gegnum myrkur, kulda, harðræði og hörmungar þúsund ára? Í 18. gr. sömu reglugerðar segir um „Útiganga“. „Hross sem ganga úti skulu geta leitað skjóls fyrir veðri og vindum. Þar sem fullnægjandi náttúrulegt skjól, svo sem skjólbelti, klettar eða hæðir, eru ekki fyrir hendi, skulu hross hafa aðgang að manngerðum skjólveggjum sem mynda skjól úr helstu áttum. Hver skjólveggur skal að lágmarki vera 2 metrar á hæð og svo langur að öll hross hjarðarinnar fái notið skjóls“. Í viðtali við Vísi, sem tekið var fyrr sama dag, segir bóndinn: „Þetta var sennilega eini staðurinn sem þau hefðu getað leitað á“. M.ö.o. hvorki hentugt og öruggt náttúrulegt skjól né heldur manngerðir skjólveggir virðast hafa verið fyrir hendi á jörðinni. Ég hef hér vitnað í þetta tiltekna mál, af því að það liggur fyrir í skýru formi. Mitt mat er, hins vegar, að hlutur nefnds bónda sé í þessum efnum ekki verri en hlutur margra annarra hrossabænda. Það eru örugglega líka fjölmargir bændur, sem leggja metnað sinn í að sinna dýrum sínum vel, af kostgæfni og í anda gildandi laga. Aftur vil ég vitna í skrif Sigurðar Sigurðarsonar, sem er mikill fagmaður og reyndur vel á þessu sviði, en hann hefur marg kvartað opinberlega yfir illri meðferð ýmissa bænda á útigangshrossum sínum. Í Bændablaðinu 22. marz 2016 skrifaði Sigurður m.a. þetta: „Í hrakviðrum í janúar sl. höfðu samband við mig nokkrir menn sem hafa gott vit á hrossum og báðu mig um að koma á framfæri athugasemdum vegna illrar meðferðar á nokkrum hrossahópum á útigangi við Selfoss og í nærsveitum. Á einum staðnum væru hátt í 70 hross, þar af nokkur folöld og engin skjól. Farið væri að sjá á hrossunum, einkum folöldunum. Á nokkrum öðrum stöðum væri hópar með færri hrossum. Hvergi væru fullnægjandi skjól, sáralítið, jafnvel ekkert gefið af heyi og ekki sinnt um að flytja að vatn í þurrfrostum“. Þetta var í eðlilegu janúar árferði. Ofannefnd tvö dæmi lýsa því, að ég hygg, bæði greinilega og um leið raunalega, hvernig staða og líf íslenzka hestsins, þarfasta þjónsins, er. Menn geta fyllst örvæntingu og djúpri sorg yfir því kæruleysi, virðingarleysi og ábyrgðarleysi, sem sumur bóndinn sýnir dýrunum sínum, sem standa í reynd réttlaus og varnarlaus, þrátt fyrir reglugerðir og lög. Auðvitað var veðrið í síðustu viku óvenjulegt, þannig, að eðlilegt kann að vera, að bændur hafi ekki getað varizt því með dýr sín, en það breytir ekki því, að bændum ber að byggja og tryggja lögboðnar varnir fyrir dýrin, sem hefðu getað dregið úr hrakningum, harðindum og kvalræði þeirra. Margir hafa greinilega vanrækt það. Hafa menn almennt séð lögboðna, þriggja vængja varnarveggi, minnst tveggja metra háa, í hestahögum hér? Undirritaður, sem reyndar er ekki mikið til sveita, fór þó hringinn í sumar, hefur enga séð. Kæru dýravinir, við verðum öll að taka höndum saman um það, að bæta líf og tilveru þarfasta þjónsins, með eftirliti og aðhaldi gagnvart breyzkum bændum og þrýstingi á stjórnvöld um það, að allir bændur fari að lögum landsins í sínu dýrahaldi. Ekki má hika við, að tilkynna meint brot til Matvælastofnunar, héraðsdýralækna eða lögreglu. Og fylgja því svo eftir! Vaka yfir málinu og þrýsta á það, þar til til aðgerða kemur! Dýrin geta ekki talað fyrir sig sjálf! Við skulum líka muna þetta: Við berum ekki bara ábyrgð á því, sem við gerum, heldur líka á því, sem við gerum ekki!Höfundur er formaður Jarðarvina.
Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun
Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar
Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Skoðun Arðsemi og tilgangur - eitt útilokar ekki annað Elva Rakel Jónsdóttir,Erla Ósk Ásgeirsdottir skrifar
Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun
Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun