Að sjá fórnarlamb sem fórnarlamb Toshiki Toma skrifar 22. júní 2021 07:01 Munið þið eftir máli Marte Dalelv frá árinu 2013? Marte var norsk, þá 24 ára gömul kona er hún kærði samstarfsmann sinn fyrir nauðgun í Dubai. Hún leitaði til lögreglu og bjóst við því að löggæslukerfið myndi vernda hana og réttindi hennar. En gerandi meintrar nauðgunar var aldrei dæmdur fyrir þær sakir, heldur fékk Marta fangelsisdóm fyrir að stunda kynlíf utan hjónabands og neyslu áfengis, sem eru lögbrot í Sameinuðu arabísku furstadæmunum eða UAE. Málið vakti mikla athygli í Evrópu þar sem fórnarlamb nauðgunar hafði verið dæmt sekt. Sætti löggæslukrefið í UAE mikilli gagnrýni fyrir vikið, m.a. vegna þess að það byggðist á töluvert öðruvísi gildismati en hinu vestræna sem við sem samfélag erum vön í Evrópu. Í máli Marte fannst okkur sem fórnarlamb (meintar) nauðgunar þótti bara alls ekki fórnarlamb og réttindi Marte og sársauki voru aldrei tekin til skoðunar heldur hafði dómurinn þvert á móti íþyngjandi áhrif. Hvar var þá réttlætið? Í byrjun þess árs greindi Vísir.is/Stöð 2 frá máli Blessing Uzoma Newton á Íslandi. Blessing er nígersk, 35 ára gömul kona. Hún var veidd í gildru af mannsalsaðila þegar hún var aðeins 15 ára og neydd í kynlífsþrælkun í Malí þar sem hún var í fjögur ár. Hún náði að flýja þaðan en sami mansalaðilinn greip hana aftur og sendi hana til Líbíu í sams konar þrælahald og síðar var hún flutt til Ítalíu í sama tilgangi. Hún flúði þaðan og kom til Íslands í desember 2018 og sótti um alþjóðlega vernd. En umsókn hennar um vernd var synjað tvisvar árið 2020 og kærunefnd útlendingamála staðfesti synjanirnar í byrjun þess árs og þetta urðu fréttirnar. Blessing bíður nú framkvæmdar brottvísunar og hefur gert í rúmlega fjögur mánuði. En hún er hér ennþá og hefur tekið þátt í sunnudagsmessum kirkjunnar. Mansal er flókið mál og almenningur skilur það ef til ekki í þaula. Stígamót er ein af þeim stofnunum sem berjast gegn mansali og hafa á því mjög góða sérþekkingu. Starfskonur Stígamóts, þær Anna Bentína Hermansen og Steinunn Gyðu-og Guðjónsdóttir birtu mjög góða og fróðlega aðsenda grein hér á Vísi.is þann 4. febrúar og mig langar að hvetja lesendur að lesa þessa grein. Hún hjálpar manni að öðlast þekkingu á mansalsmálum. Í greininni benda höfundarnir fyrst á að „Mansal er gríðarlega umfangsmikið í Nígeríu“ og síðan „Flóttamannafulltrúi Sameinuðu þjóðanna hefur bent á að konum, sem eru fórnarlömb mansals, er sérstaklega hætt við hefndaraðgerðum af hálfu þrælasalanna eftir flótta eða við endurkomu til heimalands.“ Í úrskurði um mál Blessing kveður Útlendingastofnun upp úr um að það sé engin hætta fyrir Blessing þó að henni verði snúið aftur til Nígeríu, en það álit stendur alveg andspænis tilmælum Flóttamannafulltrúa. Ennfremur mæla höfundarnir: „Tilteknum hópum kvenna í Nígeríu er sérstaklega hætt við að verða seldar mansali og geta þá talist falla undir skilyrði flóttamannasáttmálans um að tilheyra tilteknum félagsmálaflokki. Líta má á þessa einstaklinga sem fórnarlömb kynbundinna ofsókna.“ Ég er algerlega sammála þassari fullyrðingu Önnu Bentínu og Steinunnar. Í upphafi orðaði ég mál hinnar norsku Marte Dalelv í Dubai. Mér finnst sem það sjónahorn að sjá hana sem fórnarlamb hafi týnst í löggæslukerfinu í UAE. Og að þessu leyti sé ég sameiginlegt atriði við mál Blessing hér á Íslandi. Blessing er fórnarlamb mansals. Er sú staðreynd almennilega viðurkennd í úrskurðunum Útlendingastofnunar og kærunefndar útlendingamála um mál hennar? Eru sársauki hennar og þjáning í þrælahaldi hingað til tekin til almennilegar athugunar? Eru raunsær ótti hennar og hætta metin rétt? Raunar eiga þessar spurningar ekki aðeins við Blessing, heldur öll fórnarlömb mansals. Að senda þau aftur á sama staðinn og þau urðu fórnarlömb er, þó að það farið eftir „ákveðnum vinnubrögðum“ ekkert annað en að hjálpa mansalsaðila óbeinlínis, að fórna fórnalömbunum einu sinni enn. Hvar er þá réttlæti? Hér er Ísland þar sem mannréttindi, jafnréttiskennd og kærleikur eiga að ríkja. Ég vona að yfirvöld hér endurskoði mál Blessing með það á leiðarljósi að sjá fórnarlamb sem fórnarlamb og veiti henni vernd, jafnt sem öllum öðrum fórnarlömbum mansals. Höfundur er prestur innflytjenda og flóttafólks. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Toshiki Toma Hælisleitendur Mest lesið Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Munið þið eftir máli Marte Dalelv frá árinu 2013? Marte var norsk, þá 24 ára gömul kona er hún kærði samstarfsmann sinn fyrir nauðgun í Dubai. Hún leitaði til lögreglu og bjóst við því að löggæslukerfið myndi vernda hana og réttindi hennar. En gerandi meintrar nauðgunar var aldrei dæmdur fyrir þær sakir, heldur fékk Marta fangelsisdóm fyrir að stunda kynlíf utan hjónabands og neyslu áfengis, sem eru lögbrot í Sameinuðu arabísku furstadæmunum eða UAE. Málið vakti mikla athygli í Evrópu þar sem fórnarlamb nauðgunar hafði verið dæmt sekt. Sætti löggæslukrefið í UAE mikilli gagnrýni fyrir vikið, m.a. vegna þess að það byggðist á töluvert öðruvísi gildismati en hinu vestræna sem við sem samfélag erum vön í Evrópu. Í máli Marte fannst okkur sem fórnarlamb (meintar) nauðgunar þótti bara alls ekki fórnarlamb og réttindi Marte og sársauki voru aldrei tekin til skoðunar heldur hafði dómurinn þvert á móti íþyngjandi áhrif. Hvar var þá réttlætið? Í byrjun þess árs greindi Vísir.is/Stöð 2 frá máli Blessing Uzoma Newton á Íslandi. Blessing er nígersk, 35 ára gömul kona. Hún var veidd í gildru af mannsalsaðila þegar hún var aðeins 15 ára og neydd í kynlífsþrælkun í Malí þar sem hún var í fjögur ár. Hún náði að flýja þaðan en sami mansalaðilinn greip hana aftur og sendi hana til Líbíu í sams konar þrælahald og síðar var hún flutt til Ítalíu í sama tilgangi. Hún flúði þaðan og kom til Íslands í desember 2018 og sótti um alþjóðlega vernd. En umsókn hennar um vernd var synjað tvisvar árið 2020 og kærunefnd útlendingamála staðfesti synjanirnar í byrjun þess árs og þetta urðu fréttirnar. Blessing bíður nú framkvæmdar brottvísunar og hefur gert í rúmlega fjögur mánuði. En hún er hér ennþá og hefur tekið þátt í sunnudagsmessum kirkjunnar. Mansal er flókið mál og almenningur skilur það ef til ekki í þaula. Stígamót er ein af þeim stofnunum sem berjast gegn mansali og hafa á því mjög góða sérþekkingu. Starfskonur Stígamóts, þær Anna Bentína Hermansen og Steinunn Gyðu-og Guðjónsdóttir birtu mjög góða og fróðlega aðsenda grein hér á Vísi.is þann 4. febrúar og mig langar að hvetja lesendur að lesa þessa grein. Hún hjálpar manni að öðlast þekkingu á mansalsmálum. Í greininni benda höfundarnir fyrst á að „Mansal er gríðarlega umfangsmikið í Nígeríu“ og síðan „Flóttamannafulltrúi Sameinuðu þjóðanna hefur bent á að konum, sem eru fórnarlömb mansals, er sérstaklega hætt við hefndaraðgerðum af hálfu þrælasalanna eftir flótta eða við endurkomu til heimalands.“ Í úrskurði um mál Blessing kveður Útlendingastofnun upp úr um að það sé engin hætta fyrir Blessing þó að henni verði snúið aftur til Nígeríu, en það álit stendur alveg andspænis tilmælum Flóttamannafulltrúa. Ennfremur mæla höfundarnir: „Tilteknum hópum kvenna í Nígeríu er sérstaklega hætt við að verða seldar mansali og geta þá talist falla undir skilyrði flóttamannasáttmálans um að tilheyra tilteknum félagsmálaflokki. Líta má á þessa einstaklinga sem fórnarlömb kynbundinna ofsókna.“ Ég er algerlega sammála þassari fullyrðingu Önnu Bentínu og Steinunnar. Í upphafi orðaði ég mál hinnar norsku Marte Dalelv í Dubai. Mér finnst sem það sjónahorn að sjá hana sem fórnarlamb hafi týnst í löggæslukerfinu í UAE. Og að þessu leyti sé ég sameiginlegt atriði við mál Blessing hér á Íslandi. Blessing er fórnarlamb mansals. Er sú staðreynd almennilega viðurkennd í úrskurðunum Útlendingastofnunar og kærunefndar útlendingamála um mál hennar? Eru sársauki hennar og þjáning í þrælahaldi hingað til tekin til almennilegar athugunar? Eru raunsær ótti hennar og hætta metin rétt? Raunar eiga þessar spurningar ekki aðeins við Blessing, heldur öll fórnarlömb mansals. Að senda þau aftur á sama staðinn og þau urðu fórnarlömb er, þó að það farið eftir „ákveðnum vinnubrögðum“ ekkert annað en að hjálpa mansalsaðila óbeinlínis, að fórna fórnalömbunum einu sinni enn. Hvar er þá réttlæti? Hér er Ísland þar sem mannréttindi, jafnréttiskennd og kærleikur eiga að ríkja. Ég vona að yfirvöld hér endurskoði mál Blessing með það á leiðarljósi að sjá fórnarlamb sem fórnarlamb og veiti henni vernd, jafnt sem öllum öðrum fórnarlömbum mansals. Höfundur er prestur innflytjenda og flóttafólks.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun