Tískuorð stjórnmálanna Gísli Rafn Ólafsson skrifar 14. ágúst 2021 07:01 Eitt vinsælasta tískuhugtakið í orðabók stjórnmálamanna er nýsköpun. Stjórnmálamenn eru duglegir að tala um hvað nýsköpun sé frábær og mikilvægi þess að leggja áherslu á hana. Þeir tala um nýsköpun á þessu sviði og nýsköpun á hinu sviðinu. En þegar stjórnmálamenn eru spurðir um raunverulegar áherslur sínar í nýsköpun og þær aðgerðir sem þurfi að framkvæma, þá komast þeir sjaldan lengra en að endurtaka hugtakið nýsköpun nægilega oft þar til að fólk hættir að hlusta. Það er nefnilega stórt vandamál að mjög fáir stjórnmálamenn hafa raunverulegan skilning á því um hvað nýsköpun snýst og hvað þarf að gera til þess að hún blómstri. Hvar stöndum við þegar kemur að nýsköpun? Í skýrslum sínum um stöðu íslensks efnahagslífs sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (IMF) og Efnahags- og framfarastofnunin (OECD) birtu nýlega, er lögð sérstök áhersla á það að auka til muna fjárfestingu og stuðning við nýsköpun. Ísland eigi enn langt í land að ná öðrum Norðurlanda- og Evrópuþjóðum eins og sjá má á þessari mynd úr skýrslu OECD. Í sinni skýrslu leggur Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn áherslu á að Ísland þurfi dreifðari og sjálfbærari stefnu þegar kemur að því að auka hagvöxt í kjölfar heimsfaraldurs. Uppbyggingin þurfi að gera efnahagslífið fjölbreytt og betur í stakk búið til að takast á við mögulegar krísur í framtíðinni. Þetta feli í sér að byggja upp sjálfbærari ferðamannaiðnað, styðja þurfi kröftuglega við nýsköpun, leggja áherslu á menntun í takt við breytta heimsmynd, draga stórlega úr íþyngjandi regluverki fyrir frumkvöðlafyrirtæki og gera erlenda fjárfestingu aðgengilegri fyrir nýsköpunargeirann. Óbeisluð tækifæri Ísland hefur mörg tækifæri þegar kemur að nýsköpun, en mörg þeirra eru illa nýtt vegna ófullnægjandi stuðnings frá ríkinu. Þrátt fyrir að stuðningurinn hafi svo sannarlega aukist á síðasta kjörtímabili þá þarf að fjárfesta mun meira á þessu sviði. Einn reyndur frumkvöðull sagði í umræðum um þessi mál að það sem núverandi ríkisstjórn hefði framkvæmt undanfarið ár væri það sem nýsköpunarsamfélagið hefði verið að biðja um fyrir áratug síðan, en margt hafi breyst á þeim tíma. Fagleg nýsköpunarstefna Við Píratar höfum mótað, í samvinnu við nýsköpunarsamfélagið á Íslandi, metnaðarfulla nýsköpunarstefnu sem leggur áherslu á að fjárfesta í fólki og framtíðinni. Við teljum þessa stefnu geta verið lykilinn að hagsæld og atvinnuþróun á Íslandi næstu áratugina, enda stefna með vel skilgreindar aðgerðir sem byggja á reynslu annarra þjóða og ráðleggingum sérfræðinga á þessu sviði. Nýsköpun á breiðum grunni um allt land Píratar leggja til stóraukinn stuðning við uppbyggingu og rekstur þróunarsetra, sem tryggja vinnuaðstöðu og miðlun þekkingar fyrir nýsköpun á landsbyggðinni, í náinni samvinnu við sveitarfélög. Píratar leggja áherslu á nýsköpun á breiðari grunni og tryggja þar með fjölbreytta nýsköpun og samfélagsnýsköpun innan m.a. landbúnaðar, sjávarútvegs, ferðamennsku, velferðar, menntunar, heilbrigðis, umhverfis og græns iðnaðar, auk allra sviða skapandi greina og við uppbyggingu framtíðarinnviða. Sérstök áhersla verði lögð á að styrkja sjálfbærni og samfélagslegar lausnir. Einföldun regluverks og skattaumhverfis Mikilvægt er að auðvelda frumkvöðlum að hefja rekstur nýsköpunarfyrirtækja og að opna á möguleika við að einfalda skattaumhverfi og rekstur þeirra. Við leggjum til að búið verði til nýtt fyrirtækjaform fyrir frumkvöðlafyrirtæki sem hafi einfaldara regluverk, hagkvæmari gjöld og skattalegar ívilnanir, svo sem endurgreiðslu þróunarkostnaðar, sem hvetji til nýsköpunar. Einfalda fjármögnun nýsköpunarfyrirtækja Mikilvægt er að einfalda fjármögnun nýsköpunarfyrirtækja með auknum efnahagslegum hvötum og tilslökunum til fjárfesta, til að mynda með því að byggja upp regluverk í kringum hópfjárfestingar. Mikilvægt er að stórauka fjármagn til hinna ýmsu styrktar- og nýsköpunarsjóða, ásamt því að gera styrkja- og fjármögnunarumhverfið heildrænna, aðgengilegra og sveigjanlegra. Þær upphæðir sem núverandi ríkisstjórn hefur verið að leggja í nýsköpun blikna í samanburði við þær erlendu fjárfestingar sem frumkvöðlafyrirtæki hafa verið að sækja erlendis frá síðustu ár. Stuðningur við samfélag og vistkerfi nýsköpunar á Íslandi Tryggja þarf stuðning við nýsköpunarfyrirtæki og samfélagsleg verkefni á öllum stigum vaxtar með því að styðja við rekstur m.a. nýsköpunarhraðla og lausnamóta á sem flestum sviðum, ásamt stuðningi við ráðstefnur og viðburði innan nýsköpunarvistkerfisins. Hugað verði sérstaklega að fjármögnun fjölbreyttra verkefna á vaxtarstigi og uppbyggingu alþjóðlegra tenginga, ásamt því að gera vistkerfi nýsköpunar á Íslandi aðlaðandi fyrir alþjóðlega frumkvöðla til að stofna nýsköpunarfyrirtæki og þróa sínar vörur/þjónustu hérlendis. Fræðsla um nýsköpun Mikilvægt er að tryggja samfellda fræðslu og þátttöku í nýsköpun á öllum stigum menntakerfisins. Leggja þarf aukna áherslu á hagnýtingu grunnrannsókna með stuðningi við verkmenntalínur í menntakerfinu og virkri samvinnu milli opinberra stofnanna, atvinnulífs, háskóla-, frumkvöðla- og alþjóðasamfélagsins. Koma upp hvatningu til atvinnulausra einstaklinga til að taka þátt í nýsköpun, með gjaldfrjálsum námskeiðum í frumkvöðlamálum, tryggja grunnframfærslu fyrir atvinnulausa sem stofna nýsköpunarfyrirtæki og möguleika fyrir nýsköpunarfyrirtæki til að ráða fólk beint af atvinnuleysisskrá. Fjárfesting til framtíðar Við viljum sjálfbært samfélag sem getur tekist á við sjálfvirknivæðingu og fjórðu iðnbyltinguna. Þess vegna leggjum við höfuðáherslu á nýsköpunarlandið Ísland þar sem tækifærin er að finna hjá fólki út um allt land. Við viljum ná markmiðum um fleiri tækifæri fyrir framtíðarkynslóðir og sjálfbærni landsins með nýsköpun í opinberri starfsemi, með samstarfi við atvinnulífið og með því að gera Ísland að þekkingarmiðstöð fyrir framtíðarsamfélagið. Fjárfesting í nýsköpun er fjárfesting sem skilar sér hundrað- ef ekki þúsundfalt aftur inn í samfélagið. Slíkum fjárfestingum er mikilvægt að forgangsraða. Höfundur er frambjóðandi Pírata í Suðvesturkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Píratar Alþingiskosningar 2021 Skoðun: Kosningar 2021 Gísli Rafn Ólafsson Mest lesið 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Halldór 31.05.2025 Halldór Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Ef þið þurfið að segja upphátt að þið séuð ekki rasistar... Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hugleiðingar og skoðanaskipti um rasisma og útlendingahatur Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Eitt vinsælasta tískuhugtakið í orðabók stjórnmálamanna er nýsköpun. Stjórnmálamenn eru duglegir að tala um hvað nýsköpun sé frábær og mikilvægi þess að leggja áherslu á hana. Þeir tala um nýsköpun á þessu sviði og nýsköpun á hinu sviðinu. En þegar stjórnmálamenn eru spurðir um raunverulegar áherslur sínar í nýsköpun og þær aðgerðir sem þurfi að framkvæma, þá komast þeir sjaldan lengra en að endurtaka hugtakið nýsköpun nægilega oft þar til að fólk hættir að hlusta. Það er nefnilega stórt vandamál að mjög fáir stjórnmálamenn hafa raunverulegan skilning á því um hvað nýsköpun snýst og hvað þarf að gera til þess að hún blómstri. Hvar stöndum við þegar kemur að nýsköpun? Í skýrslum sínum um stöðu íslensks efnahagslífs sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn (IMF) og Efnahags- og framfarastofnunin (OECD) birtu nýlega, er lögð sérstök áhersla á það að auka til muna fjárfestingu og stuðning við nýsköpun. Ísland eigi enn langt í land að ná öðrum Norðurlanda- og Evrópuþjóðum eins og sjá má á þessari mynd úr skýrslu OECD. Í sinni skýrslu leggur Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn áherslu á að Ísland þurfi dreifðari og sjálfbærari stefnu þegar kemur að því að auka hagvöxt í kjölfar heimsfaraldurs. Uppbyggingin þurfi að gera efnahagslífið fjölbreytt og betur í stakk búið til að takast á við mögulegar krísur í framtíðinni. Þetta feli í sér að byggja upp sjálfbærari ferðamannaiðnað, styðja þurfi kröftuglega við nýsköpun, leggja áherslu á menntun í takt við breytta heimsmynd, draga stórlega úr íþyngjandi regluverki fyrir frumkvöðlafyrirtæki og gera erlenda fjárfestingu aðgengilegri fyrir nýsköpunargeirann. Óbeisluð tækifæri Ísland hefur mörg tækifæri þegar kemur að nýsköpun, en mörg þeirra eru illa nýtt vegna ófullnægjandi stuðnings frá ríkinu. Þrátt fyrir að stuðningurinn hafi svo sannarlega aukist á síðasta kjörtímabili þá þarf að fjárfesta mun meira á þessu sviði. Einn reyndur frumkvöðull sagði í umræðum um þessi mál að það sem núverandi ríkisstjórn hefði framkvæmt undanfarið ár væri það sem nýsköpunarsamfélagið hefði verið að biðja um fyrir áratug síðan, en margt hafi breyst á þeim tíma. Fagleg nýsköpunarstefna Við Píratar höfum mótað, í samvinnu við nýsköpunarsamfélagið á Íslandi, metnaðarfulla nýsköpunarstefnu sem leggur áherslu á að fjárfesta í fólki og framtíðinni. Við teljum þessa stefnu geta verið lykilinn að hagsæld og atvinnuþróun á Íslandi næstu áratugina, enda stefna með vel skilgreindar aðgerðir sem byggja á reynslu annarra þjóða og ráðleggingum sérfræðinga á þessu sviði. Nýsköpun á breiðum grunni um allt land Píratar leggja til stóraukinn stuðning við uppbyggingu og rekstur þróunarsetra, sem tryggja vinnuaðstöðu og miðlun þekkingar fyrir nýsköpun á landsbyggðinni, í náinni samvinnu við sveitarfélög. Píratar leggja áherslu á nýsköpun á breiðari grunni og tryggja þar með fjölbreytta nýsköpun og samfélagsnýsköpun innan m.a. landbúnaðar, sjávarútvegs, ferðamennsku, velferðar, menntunar, heilbrigðis, umhverfis og græns iðnaðar, auk allra sviða skapandi greina og við uppbyggingu framtíðarinnviða. Sérstök áhersla verði lögð á að styrkja sjálfbærni og samfélagslegar lausnir. Einföldun regluverks og skattaumhverfis Mikilvægt er að auðvelda frumkvöðlum að hefja rekstur nýsköpunarfyrirtækja og að opna á möguleika við að einfalda skattaumhverfi og rekstur þeirra. Við leggjum til að búið verði til nýtt fyrirtækjaform fyrir frumkvöðlafyrirtæki sem hafi einfaldara regluverk, hagkvæmari gjöld og skattalegar ívilnanir, svo sem endurgreiðslu þróunarkostnaðar, sem hvetji til nýsköpunar. Einfalda fjármögnun nýsköpunarfyrirtækja Mikilvægt er að einfalda fjármögnun nýsköpunarfyrirtækja með auknum efnahagslegum hvötum og tilslökunum til fjárfesta, til að mynda með því að byggja upp regluverk í kringum hópfjárfestingar. Mikilvægt er að stórauka fjármagn til hinna ýmsu styrktar- og nýsköpunarsjóða, ásamt því að gera styrkja- og fjármögnunarumhverfið heildrænna, aðgengilegra og sveigjanlegra. Þær upphæðir sem núverandi ríkisstjórn hefur verið að leggja í nýsköpun blikna í samanburði við þær erlendu fjárfestingar sem frumkvöðlafyrirtæki hafa verið að sækja erlendis frá síðustu ár. Stuðningur við samfélag og vistkerfi nýsköpunar á Íslandi Tryggja þarf stuðning við nýsköpunarfyrirtæki og samfélagsleg verkefni á öllum stigum vaxtar með því að styðja við rekstur m.a. nýsköpunarhraðla og lausnamóta á sem flestum sviðum, ásamt stuðningi við ráðstefnur og viðburði innan nýsköpunarvistkerfisins. Hugað verði sérstaklega að fjármögnun fjölbreyttra verkefna á vaxtarstigi og uppbyggingu alþjóðlegra tenginga, ásamt því að gera vistkerfi nýsköpunar á Íslandi aðlaðandi fyrir alþjóðlega frumkvöðla til að stofna nýsköpunarfyrirtæki og þróa sínar vörur/þjónustu hérlendis. Fræðsla um nýsköpun Mikilvægt er að tryggja samfellda fræðslu og þátttöku í nýsköpun á öllum stigum menntakerfisins. Leggja þarf aukna áherslu á hagnýtingu grunnrannsókna með stuðningi við verkmenntalínur í menntakerfinu og virkri samvinnu milli opinberra stofnanna, atvinnulífs, háskóla-, frumkvöðla- og alþjóðasamfélagsins. Koma upp hvatningu til atvinnulausra einstaklinga til að taka þátt í nýsköpun, með gjaldfrjálsum námskeiðum í frumkvöðlamálum, tryggja grunnframfærslu fyrir atvinnulausa sem stofna nýsköpunarfyrirtæki og möguleika fyrir nýsköpunarfyrirtæki til að ráða fólk beint af atvinnuleysisskrá. Fjárfesting til framtíðar Við viljum sjálfbært samfélag sem getur tekist á við sjálfvirknivæðingu og fjórðu iðnbyltinguna. Þess vegna leggjum við höfuðáherslu á nýsköpunarlandið Ísland þar sem tækifærin er að finna hjá fólki út um allt land. Við viljum ná markmiðum um fleiri tækifæri fyrir framtíðarkynslóðir og sjálfbærni landsins með nýsköpun í opinberri starfsemi, með samstarfi við atvinnulífið og með því að gera Ísland að þekkingarmiðstöð fyrir framtíðarsamfélagið. Fjárfesting í nýsköpun er fjárfesting sem skilar sér hundrað- ef ekki þúsundfalt aftur inn í samfélagið. Slíkum fjárfestingum er mikilvægt að forgangsraða. Höfundur er frambjóðandi Pírata í Suðvesturkjördæmi.
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar