Engar almenningssamgöngur að nýju „vistþorpi" í Reykjavík Tinna Þorvalds Önnudóttir skrifar 1. nóvember 2021 15:30 Í Gufunesinu er að byggjast upp nýtt hverfi í dásamlegu umhverfi með útsýni yfir Viðey og Esjuna. Verkefninu er stýrt er af Þorpi - Vistfélagi og er hverfið er kynnt sem „vistþorp”. Það á að hvetja til bíllauss lífsstíls og annarra umhverfisvænna lifnaðarhátta innan um kvakandi æðarfugla á stilltum voginum á aðra hliðina og magnaðra skúlptúra Hallsteins Sigurðssonar á hina. Þetta hljómar vissulega dásamlega, er það ekki? Sjálf flutti ég hingað í byrjun júlí og íbúðin er björt og góð og umhverfið er jú alveg eins yndislegt og lýst hefur verið - en „vistþorp"...? Ég veit ekki með það. Hvað þýðir þetta orð í raun og veru fyrir borgaryfirvöldum? Er þetta orð ef til vill einungis notað upp á punt, og kannski bara til þess að borgin þurfi ekki að úthluta jafn stórri lóð undir bílastæði og ella? Maður spyr sig. Enn sem komið er er þetta allavega alls ekki vistþorp heldur bara: venjulegt hverfi - sem er þó án allra samgönguinnviða. Hingað liggur enginn malbikaður vegur, engin gangstétt og engar almenningssamgöngur. Að kalla þetta „vistþorp" er ekki bara ósatt, heldur hlægilegt. Áður en lengra er haldið vil ég taka það fram að Þorpið - Vistfélag stendur í ströngu að vinna að því að standa við sinn hlut. Hér er um samgöngukerfið að ræða, sem er undir Reykjavíkurborg og því beinast spjót mín að henni, ekki Þorpinu. Formlega er þessu hverfi ætlað að hvetja til þess að íbúar temji sér bíllausan lífstíl. Hins vegar komumst við öll að því þegar við fluttum inn að jafnvel þótt borgin hefði úthlutað þessari lóð undir „vistþorp” með umhverfisvæna stefnu og bílleysi að leiðarljósi þá hafði ekki verið hugsað fyrir almenningssamgöngum að hverfinu. Næsta strætóstoppistöð er í 20-25 mínútna göngufjarlægð, en þá leið getur manneskja einungis farið ef hún er fullfær og ófötluð enda liggur sú leið upp brattan, ólýstan slóða í gegnum móa (einungis er um slóða að ræða, enga formlega leið eða gangstétt). Og ef manneskja ætlar að taka strætó með barnavagn þá þarf hún að ganga um 45 mínútna leið - og úti á miðjum Gufunesveginum, því engin gangstétt er þar meðfram heldur. Ég hef haft bílpróf í næstum 20 ár en aldrei átt bíl og hef aldrei fundið þörf til þess að eiga bíl - fyrr en núna, þegar ég flyt í svokallað „vistþorp", sem hlýtur að teljast allkaldhæðnislegt. Þetta veldur íbúum hér í Gufunesinu að sjálfsögðu miklum kvíða því við vitum öll hvernig veður geta orðið á vetrum hér á landi og við upplifum okkur innilokuð - sérstaklega þegar byrjar að snjóa því hingað liggja engir göngustígar sem hægt er að moka. Hvernig eigum við að komast leiðar okkar í þeim vetrarhörkum sem framundan eru? Ég veit ekki á hversu mörgum vinnustöðum innan Reykjavíkur hún verður tekin sem gild skýring á fjarveru að vera veðurteppt í Grafarvoginum. Lagt hefur verið til að setja upp pöntunarþjónustu Strætó hingað niður eftir, en með pöntunarþjónustu er átt við að notendur þurfi að hringja og panta ferð ákveðnum tíma fyrir brottför. Þetta er leið sem við getum sætt okkur við sem einhvers konar millibilsástand, en þegar ég sendi Hjálmari Sveinssyni, borgarfulltrúa og stjórnarformann Strætó erindi og spurðist fyrir um þessi plön og tímasetningar hvað þau varðaði þá var svarið heldur stuttaralegt og ónákvæmt í meira lagi: „Pöntunarþjónustan er í undirbúningi og kemst vonandi fljótlega í gagnið”. Engar dagsetningar. Og ég spyr mig: með hversu miklum fyrirvara (eða litlum í þessu tilfelli) telst eðlilegt að opinber fyrirtæki skipuleggi sig? Hvað þýðir „fljótlega”? Nú veit ég að það eru að verða tvö ár frá því borgin gaf vilyrði fyrir lóðinni undir þetta hverfi. Var það ekki nægur tími fyrir Strætó bs. að skipuleggja sig? Hversu lengi þurfum við að brjótast upp grýttan slóðann upp að Strandveginum í öllum veðrum? Almenningssamgöngur hingað í Gufunesið snúast ekki bara um okkur sem hér búum heldur líka um fjölskyldur okkar og vini sem vilja heimsækja okkur. Ein þeirra er móðir mín. Hún er á sjötugsaldri og hefur þjáðst af parkinson sjúkdómnum í rúm tuttugu ár. Það er öllum ljóst að ekki er hægt að gera ráð fyrir að öryrki til tuttugu ára hafi efni á bíl, eða því að taka leigubíl hvenær sem er - og hún getur sannarlega ekki gengið ofan úr Spöng og hingað niður eftir. Leið sem tekur okkur hin um 20-25 mínútur að ganga tæki hana í það minnsta rúman klukkutíma ef hún kæmist hana yfir höfuð. Skorturinn á almenningssamgöngum hingað kemur því bókstaflega í veg fyrir að mamma mín geti komið í heimsókn. Sama er hægt að segja um systurdóttur mína, sem er rúmlega tvítug einstæð móðir með hálfs árs gamalt barn. Það er ekki hægt að gera ráð fyrir að einstæð móðir á foreldraorlofsgreiðslum geti rekið bíl eða tekið leigubíl, og troðningurinn sem ég geng niður móann fyrir neðan Hallsteinagarðinn er grýttur og ófær barnavögnum. Systurdóttir mín þyrfti því að ganga ofan úr Spöng og fara Gufunesveg, hvar ekki er nein gangstétt en sorpbílar hins vegar mætast reglulega á fullri ferð - og hvar vönu hjólreiðafólki verður ekki um sel. Fyrir hana og son hennar yrði göngutúrinn úr Spöng yrði því um 45-50 mínútur - og stórhættulegur. Það að enginn strætó gangi hingað niður að sjónum í Gufunesinu kemur því líka í veg fyrir að systurdóttir mín geti komið í heimsókn með son sinn. Þetta eru aðeins örfá dæmi um það hvernig þessi skortur á almenningssamgöngum hefur áhrif á daglegt líf okkar og stuðlar að einangrun. Við erum mörg sem tökum strætó ekki upp á punt eða bara á bíllausa deginum og á menningarnótt, heldur stólum á hann til þess að komast á milli staða dags daglega. Þetta snýst bókstaflega um ferðafrelsi okkar. Hér er ekki verið að hvetja keyrandi fólk til bílleysis eins og haldið hefur verið fram í kynningu á þessu hverfi heldur er beinlínis verið að neyða bíllaust fólk til þess að fjárfesta í bíl - og það í hverfi hvar ekki verða bílastæði fyrir alla íbúa hverfisins. Því þetta er „vistþorp" þið skiljið - og þess vegna þurfa náttúrulega bara alls ekki að fylgja einkastæði með íbúðunum… Borgin úthlutaði þessari lóð undir „vistþorp” og maður myndi halda að innviði yrði að byggja upp með það til hliðsjónar. Eða er það ekki? Innviðirnir þurfa að koma fyrst áður en fólk er krafið um breytingar á lífsstíl sínum. Það selur enginn einkabílinn sinn ef aðrir valkostir eru ekki til staðar. Og svo langar mig líka bara að geta boðið mömmu í heimsókn. Er það til of mikils mælst? Höfundur er leikkona, söngvari og myndhöfundur og íbúi í Gufunesi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavík Skipulag Strætó Mest lesið Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson Skoðun Skoðun Skoðun Virkjum lýðræðið Jórdís Skúladóttir skrifar Skoðun Ráðstefna um þjóðarátak í húsnæðismálum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Íslenski skorturinn Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Ofhugsanir: orsök & afleiðing Sara Pálsdóttir skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flykkist til Kristófer Már Maronsson skrifar Skoðun Öldrunarþjónustan – tækifæri og áskoranir Sandra B. Franks skrifar Skoðun ChatGPT um íslenska húsnæðismarkaðinn Yngvi Ómar Sighvatsson skrifar Skoðun Milljónir úr launaumslögum til vopnakaupa Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Í orði en ekki á borði - stuðningur Íslands við Úkraínu Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar Skoðun Fatlað fólk á Íslandi Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð Icelandair? Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Gervigreindin og atvinnulífið Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hinn stóri pakki ósýnilegrar reynslu Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun GOGG, GOGG, GOGG og aftur GOGG Guðrún Njálsdóttir skrifar Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Beðið eftir orkumálaráðherra Eggert Valur Guðmundsson,Gunnar Aron Ólason skrifar Skoðun Ísland: Landið sem unga fólkið flýr Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun „Við verðum að fylgja lögum“ Hópur listafólks skrifar Skoðun Ég er ekki alki Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í Gufunesinu er að byggjast upp nýtt hverfi í dásamlegu umhverfi með útsýni yfir Viðey og Esjuna. Verkefninu er stýrt er af Þorpi - Vistfélagi og er hverfið er kynnt sem „vistþorp”. Það á að hvetja til bíllauss lífsstíls og annarra umhverfisvænna lifnaðarhátta innan um kvakandi æðarfugla á stilltum voginum á aðra hliðina og magnaðra skúlptúra Hallsteins Sigurðssonar á hina. Þetta hljómar vissulega dásamlega, er það ekki? Sjálf flutti ég hingað í byrjun júlí og íbúðin er björt og góð og umhverfið er jú alveg eins yndislegt og lýst hefur verið - en „vistþorp"...? Ég veit ekki með það. Hvað þýðir þetta orð í raun og veru fyrir borgaryfirvöldum? Er þetta orð ef til vill einungis notað upp á punt, og kannski bara til þess að borgin þurfi ekki að úthluta jafn stórri lóð undir bílastæði og ella? Maður spyr sig. Enn sem komið er er þetta allavega alls ekki vistþorp heldur bara: venjulegt hverfi - sem er þó án allra samgönguinnviða. Hingað liggur enginn malbikaður vegur, engin gangstétt og engar almenningssamgöngur. Að kalla þetta „vistþorp" er ekki bara ósatt, heldur hlægilegt. Áður en lengra er haldið vil ég taka það fram að Þorpið - Vistfélag stendur í ströngu að vinna að því að standa við sinn hlut. Hér er um samgöngukerfið að ræða, sem er undir Reykjavíkurborg og því beinast spjót mín að henni, ekki Þorpinu. Formlega er þessu hverfi ætlað að hvetja til þess að íbúar temji sér bíllausan lífstíl. Hins vegar komumst við öll að því þegar við fluttum inn að jafnvel þótt borgin hefði úthlutað þessari lóð undir „vistþorp” með umhverfisvæna stefnu og bílleysi að leiðarljósi þá hafði ekki verið hugsað fyrir almenningssamgöngum að hverfinu. Næsta strætóstoppistöð er í 20-25 mínútna göngufjarlægð, en þá leið getur manneskja einungis farið ef hún er fullfær og ófötluð enda liggur sú leið upp brattan, ólýstan slóða í gegnum móa (einungis er um slóða að ræða, enga formlega leið eða gangstétt). Og ef manneskja ætlar að taka strætó með barnavagn þá þarf hún að ganga um 45 mínútna leið - og úti á miðjum Gufunesveginum, því engin gangstétt er þar meðfram heldur. Ég hef haft bílpróf í næstum 20 ár en aldrei átt bíl og hef aldrei fundið þörf til þess að eiga bíl - fyrr en núna, þegar ég flyt í svokallað „vistþorp", sem hlýtur að teljast allkaldhæðnislegt. Þetta veldur íbúum hér í Gufunesinu að sjálfsögðu miklum kvíða því við vitum öll hvernig veður geta orðið á vetrum hér á landi og við upplifum okkur innilokuð - sérstaklega þegar byrjar að snjóa því hingað liggja engir göngustígar sem hægt er að moka. Hvernig eigum við að komast leiðar okkar í þeim vetrarhörkum sem framundan eru? Ég veit ekki á hversu mörgum vinnustöðum innan Reykjavíkur hún verður tekin sem gild skýring á fjarveru að vera veðurteppt í Grafarvoginum. Lagt hefur verið til að setja upp pöntunarþjónustu Strætó hingað niður eftir, en með pöntunarþjónustu er átt við að notendur þurfi að hringja og panta ferð ákveðnum tíma fyrir brottför. Þetta er leið sem við getum sætt okkur við sem einhvers konar millibilsástand, en þegar ég sendi Hjálmari Sveinssyni, borgarfulltrúa og stjórnarformann Strætó erindi og spurðist fyrir um þessi plön og tímasetningar hvað þau varðaði þá var svarið heldur stuttaralegt og ónákvæmt í meira lagi: „Pöntunarþjónustan er í undirbúningi og kemst vonandi fljótlega í gagnið”. Engar dagsetningar. Og ég spyr mig: með hversu miklum fyrirvara (eða litlum í þessu tilfelli) telst eðlilegt að opinber fyrirtæki skipuleggi sig? Hvað þýðir „fljótlega”? Nú veit ég að það eru að verða tvö ár frá því borgin gaf vilyrði fyrir lóðinni undir þetta hverfi. Var það ekki nægur tími fyrir Strætó bs. að skipuleggja sig? Hversu lengi þurfum við að brjótast upp grýttan slóðann upp að Strandveginum í öllum veðrum? Almenningssamgöngur hingað í Gufunesið snúast ekki bara um okkur sem hér búum heldur líka um fjölskyldur okkar og vini sem vilja heimsækja okkur. Ein þeirra er móðir mín. Hún er á sjötugsaldri og hefur þjáðst af parkinson sjúkdómnum í rúm tuttugu ár. Það er öllum ljóst að ekki er hægt að gera ráð fyrir að öryrki til tuttugu ára hafi efni á bíl, eða því að taka leigubíl hvenær sem er - og hún getur sannarlega ekki gengið ofan úr Spöng og hingað niður eftir. Leið sem tekur okkur hin um 20-25 mínútur að ganga tæki hana í það minnsta rúman klukkutíma ef hún kæmist hana yfir höfuð. Skorturinn á almenningssamgöngum hingað kemur því bókstaflega í veg fyrir að mamma mín geti komið í heimsókn. Sama er hægt að segja um systurdóttur mína, sem er rúmlega tvítug einstæð móðir með hálfs árs gamalt barn. Það er ekki hægt að gera ráð fyrir að einstæð móðir á foreldraorlofsgreiðslum geti rekið bíl eða tekið leigubíl, og troðningurinn sem ég geng niður móann fyrir neðan Hallsteinagarðinn er grýttur og ófær barnavögnum. Systurdóttir mín þyrfti því að ganga ofan úr Spöng og fara Gufunesveg, hvar ekki er nein gangstétt en sorpbílar hins vegar mætast reglulega á fullri ferð - og hvar vönu hjólreiðafólki verður ekki um sel. Fyrir hana og son hennar yrði göngutúrinn úr Spöng yrði því um 45-50 mínútur - og stórhættulegur. Það að enginn strætó gangi hingað niður að sjónum í Gufunesinu kemur því líka í veg fyrir að systurdóttir mín geti komið í heimsókn með son sinn. Þetta eru aðeins örfá dæmi um það hvernig þessi skortur á almenningssamgöngum hefur áhrif á daglegt líf okkar og stuðlar að einangrun. Við erum mörg sem tökum strætó ekki upp á punt eða bara á bíllausa deginum og á menningarnótt, heldur stólum á hann til þess að komast á milli staða dags daglega. Þetta snýst bókstaflega um ferðafrelsi okkar. Hér er ekki verið að hvetja keyrandi fólk til bílleysis eins og haldið hefur verið fram í kynningu á þessu hverfi heldur er beinlínis verið að neyða bíllaust fólk til þess að fjárfesta í bíl - og það í hverfi hvar ekki verða bílastæði fyrir alla íbúa hverfisins. Því þetta er „vistþorp" þið skiljið - og þess vegna þurfa náttúrulega bara alls ekki að fylgja einkastæði með íbúðunum… Borgin úthlutaði þessari lóð undir „vistþorp” og maður myndi halda að innviði yrði að byggja upp með það til hliðsjónar. Eða er það ekki? Innviðirnir þurfa að koma fyrst áður en fólk er krafið um breytingar á lífsstíl sínum. Það selur enginn einkabílinn sinn ef aðrir valkostir eru ekki til staðar. Og svo langar mig líka bara að geta boðið mömmu í heimsókn. Er það til of mikils mælst? Höfundur er leikkona, söngvari og myndhöfundur og íbúi í Gufunesi.
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir Skoðun
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson Skoðun
Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson Skoðun
Skoðun Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson skrifar
Skoðun Tölum um það sem er í boði fyrir ungt fólk Bjarney Rún Haraldsdóttir,Eva Rós Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason skrifar
Skoðun Eins og þú kallar í skóginn….. – við þurfum að þora að ræða viðkvæmu málin Björn Bjarki Þorsteinsson,Unnur Valborg Hilmarsdóttir skrifar
Skoðun Eru sumir íslenskir stjórnmálamenn að bergmála áróður Kremlar? Guðni Freyr Öfjörð skrifar
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? - Seinni hluti Magnea Marinósdóttir Skoðun
Almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu - Samanburður við nágrannalöndin Þórarinn Hjaltason Skoðun
Hvað lærum við af hinum sem er ósammála? Samtal um loftslagsmál Haukur Logi Jóhannsson Skoðun
Það sem við vökvum, það vex: Taktu stjórn á algóritma samfélagsmiðla og huga þínum Steindór Þórarinsson Skoðun