Af betri borg fyrir börn Árni Guðmundsson skrifar 10. desember 2022 14:00 „Þessar tillögur bera það með sér að við verndum framlínuþjónustuna, svo sem skóla- og velferðarmál og málefni þeirra sem höllustum fæti standa,“ sagði formaður borgarráðs í kvöldfréttum sjónvarps 30. nóvember um fjárhagsáætlun borgarinnar … og skar svo niður opnun félagsmiðstöðva fyrir unglinga um 16%, ásamt félögum sínum í borgarstjórn? Hvort vanþekking á mikilvægi félagsmiðstöðva eða viðhorf ráði för skal hér ósagt látið. Raunin er hins vegar sú að í verki er starfsemi félagsmiðstöðva í Reykjavík til fyrirmyndar. Markvisst starf sem byggir á góðri starfsskrá (sambærilegt plagg og námsskrár skólakerfisins) og hæfu starfstarfsfólki. Lykilatrið í starfsemi félagmiðstöðvanna er sjálfsefling ungmenna, virk þátttaka þeirra, reynslunám, lýðræðisleg vinnubrögð og mannréttindi. Í félagmiðstöðunum er hugað sérstaklega að því að virkja einstaklinga, ekki síst þá sem þurfa sérstaka hvatningu. Með markvissri starfsemi félagsmiðstöðva lágmarkar samfélagið áhættuþætti í umhverfi ungmenna. Starfið er forvarnarstarf í sinni tærustu mynd. Mikilvægt framlag félagsmiðstöðvanna í unglingamenningu hvers tíma verður aldrei metin til fjár og sú jákvæða ímynd sem gott félagsmiðstöðvarstarf gefur í nær samfélaginu (og reyndar samfélaginu öllu) gerir góð hverfi enn betri. Allar kannanir varðandi félagsmiðstöðvastarfið koma vel út, félagmiðstöðvar borgarinnar eru afar vel sóttar og hlutfall ungmenna sem þær sækja með því hæsta sem mælist. Samkvæmt niðurstöðum Rannsóknar og greiningar árið 2021 þá sækja rúmlega 50% ungmenna félagsmiðstöðvar reglulega. Rúmlega 95% + þeirra eru ánægð með félagsmiðstöðina, finnst þau hafa áhrif, fái tækifærir til þess að koma hugmyndum sínum á framfæri og framkvæma í félagmiðstöðinni. Þeim finnst starfsfólk veita þeim athygli og eru ánægð með aðbúnað og umhverfi. Ég hef víða farið og tekið þátt í mörgum alþjóðlegum rannsóknum á sviði æskulýðsmála. Ég hef hvergi séð eins góðar niðurstöður og hér er um ræðir. Það er engin tilviljun að einstakir starfþættir eins og Hinseigin félagsmiðstöðin hafi hlotið viðurkenningu Norrænu ráðherranefndarinnar á síðasta ári sem fyrirmyndarverkefni. Í gegnum covid faraldurinn mæddi mikið á félagsmiðstöðvum sem með öllum hugsanlegum ráðum og leiðum héldu starfseminni gangandi. Sú félagslega festa sem félagsstarfið skapar er mikilvægur þáttur í þroska og tilveru ungmenna. Eftir faraldurinn eru margar áskoranir. Langvarandi félagsleg einangrun hefur neikvæðar afleiðingar. Fyrir þessu finnur starfsfólk félagsmiðstöðvanna og í þessum ranni er verka að vinna. Auk þess er ýmislegt í umhverfi ungmenna um þessar mundir sem þarf meiri athygli. Aukið ofbeldi og óæskilegar hópamyndanir unglinga eru dæmi málefni sem taka þarf á. Í ný samþykktir fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar var með séraukatillögum samþykkt að skerða þjónustu félagasmiðstöðva um rúmar10 milljónir. Tillagan kynnt sem stytting opnunartíma um 15 mínútur. Að sögn til þess að koma til móts við útivistartíma, sem mér vitanlega hefur hvergi komið fram ósk um. 10 milljónir eru ekki miklir peningar í stóra samhenginu, en í litla samhenginu þ.e. fjárveitinga til félagsmiðstöðva eru þetta miklir peningar. Í verki þýðir þetta þjónustuskerðingu upp á 16% í unglingastarfinu. Ef dæmi er tekið um þá ágætu félagsmiðstöð Sigyn í Rimaskóla í Grafarvoginum þá er opnun fyrir 13-15 ára unglinga eftirfarandi; mánudagar kl. 19:30-22:00; miðvikudagar kl. 19:30-22:00 og föstudagar kl. 19:30-22:30. Samtals 8 klukkustundir á viku en verður með þessum „sparnaði“ borgarstjórnar einungis 6:45 klukkustundir sem er niðurskurður um 16%. Ef litið er til starfsemi fyrir yngri aldurhópa 10- 12 ára sem ekki skerðist þá er samt sem áður um tæplega 10% niðurskurð á þjónustu þessarar ágætu félagsmiðstöðvar að ræða. Það er ekki bara það að þetta sé bæði vont og rangt. Að taka félagsmiðstöðvarnar sérstaklega út fyrir sviga og skera niður umfram annað eru ömurleg skilaboð, sérstaklega til Reykvískra ungmenna og ekki síður til alls þess starfsfólks sem staðið hefur vaktina með sóma, sinnt starfi sínu af kostgæfni, mikilli fagmennsku við afar kerfjandi aðstæður. En í verki við afar lítinn skilning borgarstjórnar eins og þessi niðurskurður sýnir okkur svo dapurlega. Raunin er sú að opnunartími félagmiðstöðva er nú þegar of skammur og ætti að sjálfsögðu að vera mun lengri og víðtækari. Það er t.d. umhugsunarvert að leitarstarfi (útdeild) sé ekki starfrækt í tengslum við félagsmiðstöðvarnar? Þessar breytingar eru frá öllum sjónarhornum afar illa ígrundaðar. Reykvískir unglingar hverfa ekki kl 21:45 eins og excelskjöl borgarinnar virðast gera ráð fyrir, þau skunda heldur ekki beint heim, þau fara bara annað og oft þangað sem við viljum ekki að þau fari. Þetta er dapurt Hér er svo sannarlega rými til framfara. Ég skora eindregið á borgaryfirvöld að hætta við þessi áform. Spillum ekki því sem vel er gert. Gerum Reykjavík að betri borg fyrir börn. Höfundur er félagsuppeldisfræðingur og starfar á tómstunda- og félagsmálafræðibraut Menntavísindasviðs Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Skóla- og menntamál Borgarstjórn Reykjavík Árni Guðmundsson Mest lesið Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Halldór 02.08.2025 Halldór Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun Fólkið í flokknum Helgi Áss Grétarsson Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Hefur ítrekað hótað okkur áður Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar Skoðun Bandaríkin voru alltaf vondi kallinn Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Erum við á leiðinni í hnífavesti? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar Skoðun Kæfandi klámhögg sveitarstjóra Jón Trausti Reynisson skrifar Skoðun Klár fyrir Verslunarmannahelgina? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Vegið að börnum í pólitískri aðför að ferðaþjónustunni skrifar Skoðun Hið tæra illa Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Ferðamannaiðnaður? Nei, ferðaþjónusta! Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Hæðarveiki og lyf Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Landsvirkjun hafin yfir lög Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári skrifar Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason skrifar Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson skrifar Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir skrifar Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sársauki annarra og samúðarþreyta Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar Skoðun Alþjóðalög eða lögleysa? Urður Hákonardóttir skrifar Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar Skoðun GPT‑5 kemur í ágúst – áskoranir og tækifæri fyrir Ísland Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Við tölum um vöxt — en gleymum því sem vex Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Verri framkoma en hjá Trump Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Landið talar Davíð Arnar Oddgeirsson skrifar Skoðun Ætla þau að halda áfram að grafa sína eigin gröf? Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir skrifar Skoðun Ein af hverjum fjórum Silja Höllu Egilsdóttir skrifar Sjá meira
„Þessar tillögur bera það með sér að við verndum framlínuþjónustuna, svo sem skóla- og velferðarmál og málefni þeirra sem höllustum fæti standa,“ sagði formaður borgarráðs í kvöldfréttum sjónvarps 30. nóvember um fjárhagsáætlun borgarinnar … og skar svo niður opnun félagsmiðstöðva fyrir unglinga um 16%, ásamt félögum sínum í borgarstjórn? Hvort vanþekking á mikilvægi félagsmiðstöðva eða viðhorf ráði för skal hér ósagt látið. Raunin er hins vegar sú að í verki er starfsemi félagsmiðstöðva í Reykjavík til fyrirmyndar. Markvisst starf sem byggir á góðri starfsskrá (sambærilegt plagg og námsskrár skólakerfisins) og hæfu starfstarfsfólki. Lykilatrið í starfsemi félagmiðstöðvanna er sjálfsefling ungmenna, virk þátttaka þeirra, reynslunám, lýðræðisleg vinnubrögð og mannréttindi. Í félagmiðstöðunum er hugað sérstaklega að því að virkja einstaklinga, ekki síst þá sem þurfa sérstaka hvatningu. Með markvissri starfsemi félagsmiðstöðva lágmarkar samfélagið áhættuþætti í umhverfi ungmenna. Starfið er forvarnarstarf í sinni tærustu mynd. Mikilvægt framlag félagsmiðstöðvanna í unglingamenningu hvers tíma verður aldrei metin til fjár og sú jákvæða ímynd sem gott félagsmiðstöðvarstarf gefur í nær samfélaginu (og reyndar samfélaginu öllu) gerir góð hverfi enn betri. Allar kannanir varðandi félagsmiðstöðvastarfið koma vel út, félagmiðstöðvar borgarinnar eru afar vel sóttar og hlutfall ungmenna sem þær sækja með því hæsta sem mælist. Samkvæmt niðurstöðum Rannsóknar og greiningar árið 2021 þá sækja rúmlega 50% ungmenna félagsmiðstöðvar reglulega. Rúmlega 95% + þeirra eru ánægð með félagsmiðstöðina, finnst þau hafa áhrif, fái tækifærir til þess að koma hugmyndum sínum á framfæri og framkvæma í félagmiðstöðinni. Þeim finnst starfsfólk veita þeim athygli og eru ánægð með aðbúnað og umhverfi. Ég hef víða farið og tekið þátt í mörgum alþjóðlegum rannsóknum á sviði æskulýðsmála. Ég hef hvergi séð eins góðar niðurstöður og hér er um ræðir. Það er engin tilviljun að einstakir starfþættir eins og Hinseigin félagsmiðstöðin hafi hlotið viðurkenningu Norrænu ráðherranefndarinnar á síðasta ári sem fyrirmyndarverkefni. Í gegnum covid faraldurinn mæddi mikið á félagsmiðstöðvum sem með öllum hugsanlegum ráðum og leiðum héldu starfseminni gangandi. Sú félagslega festa sem félagsstarfið skapar er mikilvægur þáttur í þroska og tilveru ungmenna. Eftir faraldurinn eru margar áskoranir. Langvarandi félagsleg einangrun hefur neikvæðar afleiðingar. Fyrir þessu finnur starfsfólk félagsmiðstöðvanna og í þessum ranni er verka að vinna. Auk þess er ýmislegt í umhverfi ungmenna um þessar mundir sem þarf meiri athygli. Aukið ofbeldi og óæskilegar hópamyndanir unglinga eru dæmi málefni sem taka þarf á. Í ný samþykktir fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar var með séraukatillögum samþykkt að skerða þjónustu félagasmiðstöðva um rúmar10 milljónir. Tillagan kynnt sem stytting opnunartíma um 15 mínútur. Að sögn til þess að koma til móts við útivistartíma, sem mér vitanlega hefur hvergi komið fram ósk um. 10 milljónir eru ekki miklir peningar í stóra samhenginu, en í litla samhenginu þ.e. fjárveitinga til félagsmiðstöðva eru þetta miklir peningar. Í verki þýðir þetta þjónustuskerðingu upp á 16% í unglingastarfinu. Ef dæmi er tekið um þá ágætu félagsmiðstöð Sigyn í Rimaskóla í Grafarvoginum þá er opnun fyrir 13-15 ára unglinga eftirfarandi; mánudagar kl. 19:30-22:00; miðvikudagar kl. 19:30-22:00 og föstudagar kl. 19:30-22:30. Samtals 8 klukkustundir á viku en verður með þessum „sparnaði“ borgarstjórnar einungis 6:45 klukkustundir sem er niðurskurður um 16%. Ef litið er til starfsemi fyrir yngri aldurhópa 10- 12 ára sem ekki skerðist þá er samt sem áður um tæplega 10% niðurskurð á þjónustu þessarar ágætu félagsmiðstöðvar að ræða. Það er ekki bara það að þetta sé bæði vont og rangt. Að taka félagsmiðstöðvarnar sérstaklega út fyrir sviga og skera niður umfram annað eru ömurleg skilaboð, sérstaklega til Reykvískra ungmenna og ekki síður til alls þess starfsfólks sem staðið hefur vaktina með sóma, sinnt starfi sínu af kostgæfni, mikilli fagmennsku við afar kerfjandi aðstæður. En í verki við afar lítinn skilning borgarstjórnar eins og þessi niðurskurður sýnir okkur svo dapurlega. Raunin er sú að opnunartími félagmiðstöðva er nú þegar of skammur og ætti að sjálfsögðu að vera mun lengri og víðtækari. Það er t.d. umhugsunarvert að leitarstarfi (útdeild) sé ekki starfrækt í tengslum við félagsmiðstöðvarnar? Þessar breytingar eru frá öllum sjónarhornum afar illa ígrundaðar. Reykvískir unglingar hverfa ekki kl 21:45 eins og excelskjöl borgarinnar virðast gera ráð fyrir, þau skunda heldur ekki beint heim, þau fara bara annað og oft þangað sem við viljum ekki að þau fari. Þetta er dapurt Hér er svo sannarlega rými til framfara. Ég skora eindregið á borgaryfirvöld að hætta við þessi áform. Spillum ekki því sem vel er gert. Gerum Reykjavík að betri borg fyrir börn. Höfundur er félagsuppeldisfræðingur og starfar á tómstunda- og félagsmálafræðibraut Menntavísindasviðs Háskóla Íslands.
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Skoðun Þjóðaratkvæðagreiðsla vegna umsóknar um aðild að ESB er stjórnsýslugrín! Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier skrifar
Skoðun Fjárskipti við slit óvígðrar sambúðar: Meginreglur og frávik Sveinn Ævar Sveinsson skrifar
Skoðun Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson skrifar
Skoðun Truman-ríkið: Tilraunir raunheimsins að komast í gegnum gervihvelfinguna Svala Magnea Ásdísardóttir skrifar
Ákall til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra að standa við gefin loforð Laura Sólveig Lefort Scheefer,Snorri Hallgrímsson,Sigurlaug Eir Beck Þórsdóttir,Jóhanna Malen Skúladóttir,Ida Karólína Harris,Antonia Hamann,Julien Nayet-Pelletier Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun