Hæstiréttur tekur deilur Vinnslustöðvarinnar og ríkisins fyrir Árni Sæberg skrifar 28. janúar 2025 11:45 Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson er framkvæmdastjóri Vinnslustöðvarinnar. Vinnslustöðin Hæstiréttur hefur fallist á að taka mál Vinnslustöðvarinnar á hendur ríkinu vegna makrílkvóta fyrir. Landsréttur dæmdi ríkið til að greiða Vinnslustöðinni alls 269 milljónir króna, helmingi minna en héraðsdómur hafði dæmt. Ríkið óskaði sömuleiðis eftir því að Hæstiréttur tæki mál Hugins, sem Vinnslustöðin á, fyrir en Landsréttur dæmdi ríkið til að greiða Hugin 329 milljónir króna. Forsaga málsins er sú að sjö fyrirtæki kröfðust rúmlega tíu milljarða króna af íslenska ríkinu vegna aflaheimilda á makríl á árunum 2011 til 2018. Fimm af fyrirtækjunum sjö féllu frá málsókn sinni til að sýna samstöðu vegna kórónuveirufaraldursins. Eftir stóðu Vinnslustöðin og Huginn úr Vestmannaeyjum. Á meðan á málarekstrinum stóð keypti Vinnslustöðin Hugin. Landsréttur lækkaði bæturnar Í nóvember í fyrra staðfesti Landsréttur dóm héraðsdóms um að ríkið væri skaðabótaskylt vegna málsins. Landsréttur kvað þó á um lægri bætur en kveðið var á um í héraðsdómi til Vinnslustöðvarinnar. Þar voru þær samanlagt 515 milljónir til Vinnslustöðvarinnar en í Landsrétti námu þær 269,5 milljónum. Í dómi Landsréttar kom fram að kröfur Vinnslustöðvarinnar fyrir árin 2011 og 2012 hafi verið fyrndar en ríkinu væri gert að greiða bætur vegna áranna 2013 til 2018. Dómur Héraðsdóms um Hugin stóð óraskaður og var ríkinu gert að greiða Hugin um 329 milljónir í bætur með vöxtum. Samanlagt þyrfti ríkið því að greiða um 625,5 milljónir í bætur, ásamt vöxtum. Aðilar sammála um nauðsyn aðkomu Hæstaréttar Í ákvörðun Hæstaréttar um beiðnir bæði Vinnslustöðvarinnar og ríkisins um áfrýjunarleyfi segir að Vinnslustöðin hafi byggt á því að sú aðferð sem Landsréttur hafi notað til að ákveða bætur væri röng og með niðurstöðunni hefði verið virt að vettugi sérfræðileg niðurstaða dómkvaddra manna án þess að íslenska ríkið hefði leitast við að hnekkja forsendum matsgerðarinnar með yfirmati. Þá hafi Vinnslustöðin talið að niðurstaða Landsréttar um fyrningu bótakrafna vegna áranna 2011 og 2012 væri bersýnilega röng. Aðilar hafi gert sátt og í henni hafi tjónstímabilið verið tiltekið, það sé árin 2011 til 2014. Að lokum hafi Vinnslustöðin talið ákvörðun Landsréttar um vexti um hluta hinnar dæmdu kröfu bersýnilega ranga. Náðu ekki að nýta kvótann Íslenska ríkið hafi byggt á því að úrslit málsins hefði verulegt almennt gildi. Málið væri fordæmisgefandi um ýmsa grundvallarþætti við ákvörðun almenns fjártjóns, sönnunarbyrði og þýðingu matsgerðar þegar kostnaðarmat er með miklu óvissubili og bótakrefjandi hafi kosið að leggja ekki fram frumgögn ætluðu tjóni sínu til stuðnings. Jafnframt reyni á við hvaða aðstæður sé unnt að dæma bætur að álitum og hvaða kröfur eigi að gera til sönnunarfærslu þegar erfiðleikum er bundið að færa nákvæmar sönnur á tjón. Þá hafi ríkið talið að Landsréttur hafi ranglega byggt á því að óvissubil í matsgerð geti réttlætt að dæma bætur fyrir fiskveiðiár þegar ekki náðist að veiða og vinna heimilan afla. Landsréttur hefði vísað til þess að fyrirtæki leitist almennt við að fullnýta verðmæti sem þeim standi til boða og heimilt hefði verið að flytja allt að 15 prósent af úthlutuðum veiðiheimildum á milli ára. Sú niðurstaða væri bersýnilega röng enda hafi kröfugerð Vinnslustöðvarinnar verið sett þannig fram að krafist væri bóta ár fyrir ár. Hafi vísað til máls sem ætti ekki við Að lokum hafi ríkið talið tilvísun Landsréttar til dóms Hæstaréttar frá árinu 2016 ranga. Í því máli hefði verið tekist á um skilyrði til höfðunar viðurkenningarmáls samkvæmt lögum um meðferð einkamála og hefði það því einungis snúið að því hvort leiddar hefðu verið nægar líkur fyrir tjóni. Dómurinn hefði því ekki fordæmisgildi í þessu máli enda hefði íslenska ríkið síðar verið sýknað af bótakröfum með dómi réttarins í öðru máli. Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins verði að líta svo á að dómur í því geti haft fordæmisgildi meðal annars um sönnunarfærslu og ákvörðun fjártjóns. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt. Huginn vildi una við dóm Landsréttar Í annarri ákvörðun um áfrýjunarleyfisbeiðni segir að ríkið hafi óskað eftir því að Hæstiréttur tæki mál Hugins á hendur ríkinu fyrir. Sem áður segir hefur Vinnslustöðin keypt Hugin og Hugin voru dæmdar 329 milljónir króna í bætur í Landsrétti. Í ákvörðuninni segir að Huginn hafi lagst gegn beiðni ríkisins. Ríkið hafi vísað til þess að úrslit málsins hefðu verulegt almennt gildi. Málið væri fordæmisgefandi um ýmsa grundvallarþætti við ákvörðun almenns fjártjóns og sönnunarbyrði. Ríkið hafi vísað til sömu málsástæðna og raktar eru hér að ofan. Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins verði að líta svo á að dómur í því geti haft fordæmisgildi meðal annars um sönnunarfærslu og ákvörðun fjártjóns. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt. Sjávarútvegur Dómsmál Vestmannaeyjar Mest lesið Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Viðskipti innlent Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Viðskipti innlent Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Viðskipti innlent „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðskipti innlent Isavia gefur strandaglópum engin grið Viðskipti innlent Búið að greiða laun og barnabætur Viðskipti innlent Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Viðskipti innlent Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Viðskipti innlent Gjörbreyttar kröfur og vinna ekki lengur aðeins til að hafa í sig og á Atvinnulíf Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn Viðskipti innlent Fleiri fréttir Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Segir ekki honum að kenna að Play hafi farið á hausinn Eðlilegt ef farið verður yfir eftirlit með flugfélögum Höggið á íslenska ferðaþjónustu ætti að vera takmarkað Þjóðarskútan sé „vel í stakk búin til að sigla milli skers og báru í úfnum sjó“ Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Leik lokið hjá Play „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Sjá meira
Forsaga málsins er sú að sjö fyrirtæki kröfðust rúmlega tíu milljarða króna af íslenska ríkinu vegna aflaheimilda á makríl á árunum 2011 til 2018. Fimm af fyrirtækjunum sjö féllu frá málsókn sinni til að sýna samstöðu vegna kórónuveirufaraldursins. Eftir stóðu Vinnslustöðin og Huginn úr Vestmannaeyjum. Á meðan á málarekstrinum stóð keypti Vinnslustöðin Hugin. Landsréttur lækkaði bæturnar Í nóvember í fyrra staðfesti Landsréttur dóm héraðsdóms um að ríkið væri skaðabótaskylt vegna málsins. Landsréttur kvað þó á um lægri bætur en kveðið var á um í héraðsdómi til Vinnslustöðvarinnar. Þar voru þær samanlagt 515 milljónir til Vinnslustöðvarinnar en í Landsrétti námu þær 269,5 milljónum. Í dómi Landsréttar kom fram að kröfur Vinnslustöðvarinnar fyrir árin 2011 og 2012 hafi verið fyrndar en ríkinu væri gert að greiða bætur vegna áranna 2013 til 2018. Dómur Héraðsdóms um Hugin stóð óraskaður og var ríkinu gert að greiða Hugin um 329 milljónir í bætur með vöxtum. Samanlagt þyrfti ríkið því að greiða um 625,5 milljónir í bætur, ásamt vöxtum. Aðilar sammála um nauðsyn aðkomu Hæstaréttar Í ákvörðun Hæstaréttar um beiðnir bæði Vinnslustöðvarinnar og ríkisins um áfrýjunarleyfi segir að Vinnslustöðin hafi byggt á því að sú aðferð sem Landsréttur hafi notað til að ákveða bætur væri röng og með niðurstöðunni hefði verið virt að vettugi sérfræðileg niðurstaða dómkvaddra manna án þess að íslenska ríkið hefði leitast við að hnekkja forsendum matsgerðarinnar með yfirmati. Þá hafi Vinnslustöðin talið að niðurstaða Landsréttar um fyrningu bótakrafna vegna áranna 2011 og 2012 væri bersýnilega röng. Aðilar hafi gert sátt og í henni hafi tjónstímabilið verið tiltekið, það sé árin 2011 til 2014. Að lokum hafi Vinnslustöðin talið ákvörðun Landsréttar um vexti um hluta hinnar dæmdu kröfu bersýnilega ranga. Náðu ekki að nýta kvótann Íslenska ríkið hafi byggt á því að úrslit málsins hefði verulegt almennt gildi. Málið væri fordæmisgefandi um ýmsa grundvallarþætti við ákvörðun almenns fjártjóns, sönnunarbyrði og þýðingu matsgerðar þegar kostnaðarmat er með miklu óvissubili og bótakrefjandi hafi kosið að leggja ekki fram frumgögn ætluðu tjóni sínu til stuðnings. Jafnframt reyni á við hvaða aðstæður sé unnt að dæma bætur að álitum og hvaða kröfur eigi að gera til sönnunarfærslu þegar erfiðleikum er bundið að færa nákvæmar sönnur á tjón. Þá hafi ríkið talið að Landsréttur hafi ranglega byggt á því að óvissubil í matsgerð geti réttlætt að dæma bætur fyrir fiskveiðiár þegar ekki náðist að veiða og vinna heimilan afla. Landsréttur hefði vísað til þess að fyrirtæki leitist almennt við að fullnýta verðmæti sem þeim standi til boða og heimilt hefði verið að flytja allt að 15 prósent af úthlutuðum veiðiheimildum á milli ára. Sú niðurstaða væri bersýnilega röng enda hafi kröfugerð Vinnslustöðvarinnar verið sett þannig fram að krafist væri bóta ár fyrir ár. Hafi vísað til máls sem ætti ekki við Að lokum hafi ríkið talið tilvísun Landsréttar til dóms Hæstaréttar frá árinu 2016 ranga. Í því máli hefði verið tekist á um skilyrði til höfðunar viðurkenningarmáls samkvæmt lögum um meðferð einkamála og hefði það því einungis snúið að því hvort leiddar hefðu verið nægar líkur fyrir tjóni. Dómurinn hefði því ekki fordæmisgildi í þessu máli enda hefði íslenska ríkið síðar verið sýknað af bótakröfum með dómi réttarins í öðru máli. Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins verði að líta svo á að dómur í því geti haft fordæmisgildi meðal annars um sönnunarfærslu og ákvörðun fjártjóns. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt. Huginn vildi una við dóm Landsréttar Í annarri ákvörðun um áfrýjunarleyfisbeiðni segir að ríkið hafi óskað eftir því að Hæstiréttur tæki mál Hugins á hendur ríkinu fyrir. Sem áður segir hefur Vinnslustöðin keypt Hugin og Hugin voru dæmdar 329 milljónir króna í bætur í Landsrétti. Í ákvörðuninni segir að Huginn hafi lagst gegn beiðni ríkisins. Ríkið hafi vísað til þess að úrslit málsins hefðu verulegt almennt gildi. Málið væri fordæmisgefandi um ýmsa grundvallarþætti við ákvörðun almenns fjártjóns og sönnunarbyrði. Ríkið hafi vísað til sömu málsástæðna og raktar eru hér að ofan. Niðurstaða Hæstaréttar var sú að að virtum gögnum málsins verði að líta svo á að dómur í því geti haft fordæmisgildi meðal annars um sönnunarfærslu og ákvörðun fjártjóns. Beiðni um áfrýjunarleyfi væri því samþykkt.
Sjávarútvegur Dómsmál Vestmannaeyjar Mest lesið Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Viðskipti innlent Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Viðskipti innlent Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Viðskipti innlent „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðskipti innlent Isavia gefur strandaglópum engin grið Viðskipti innlent Búið að greiða laun og barnabætur Viðskipti innlent Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Viðskipti innlent Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Viðskipti innlent Gjörbreyttar kröfur og vinna ekki lengur aðeins til að hafa í sig og á Atvinnulíf Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn Viðskipti innlent Fleiri fréttir Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Segir ekki honum að kenna að Play hafi farið á hausinn Eðlilegt ef farið verður yfir eftirlit með flugfélögum Höggið á íslenska ferðaþjónustu ætti að vera takmarkað Þjóðarskútan sé „vel í stakk búin til að sigla milli skers og báru í úfnum sjó“ Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Leik lokið hjá Play „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Sjá meira