Réttnefni: Viðbragð við upplýsingaóreiðu Jón Þór Sigurðsson skrifar 23. september 2025 07:00 Hvað er félagshyggja? Það er auðvelt að svara því stuttlega. Samfélag sem að byggt er upp þannig að sameiginlegar auðlindir þjóðarinnar eru nýttar til þess að fiármagna grunnkerfi samfélagsins og að aðgengi fyrir þegna þess sé jafnt, og að allirþeir sem að í því samfélagi búa hafi jafnanaðgang að þjónustu og hafi möguleika á því að ala upp börn og sjá fyrir sér og sínum. Lifa við það grunn öryggi að hafa þak yfir höfuðið,geta veitt sér og sínum mat og skjól. Fólk sem að aðhyllist félagshyggjuna hræðist þó að taka hana og hrópa hana um torg af ótta við það að vera kallað kommúnistar. Við sem að berjumst fyrir framgangi félagshyggju, sósíalisma sjáum fyrir okkur að í jafn auðugulandi og okkar,þá ættum við að geta gert svo miklu betur. Við ættum að vera stoltaf því að geta jafnaðkjör stétta neðan frá og upp. En í stað þess erum við á þeim stað að fleiri hundruðir barna alast upp í fátækt. Og gleymum ekki að fátækt er margskonar. Hún getur verið efnisleg, en einnig félagsleg. Foreldrar sem að vinna mikið og jafnvel margar vinnur upplifa fátækt einnig. Þar kemur sektarkenndin yfir því að eiga ekki tíma til þess að sinna börnunum sínum betur. Að geta ekki veitt þeim til jafns á við flesta aðra. Við erum búin að upplifa ótrúlega erfiða tíma síðustu ár með unga fólkið okkar. Við búum við fiársvelt heilbrigðiskerfi. Fjársvelt skólakerfi. Vaxtastig sem að er við það að sliga millistétt og láglaunafólk. Græðgisvætt húsnæðiskerfi, stjórnlaust okur á innfluttum nauðsynjavörum. Okkur er kennt að markaðurinn leysi allan vanda, en samt er það undantekningarlaust almenningur í landinu sem að er látinn taka á sig birðarnar og tapið þega rað markaðurinn hrynur, og markaðsfólkið hörfar af hólmi og fórnar peðum fyrir drottningu. Fyrir hverja er félagshyggja? Það er algengur misskilningur að einstaklingur þurfi að vera skotheldur á Lenín, Marx og Engels til þess að vera sósíalisti. Þú þarft heldur ekki að setja upp rauða slaufu á Sunnudögum og kyrja “nasjónalinn” 200 sinnum inni í stofu heima hjá þér, með dregið fyrir alla glugga og vodkalögg við stofuhita í möttu mjólkurglasi. Og ekki þarf að lita hárið á sér blátt á vorin, fá sér neflokk og hlusta á lesbíu-pönk og segjast hata “cis” til þess að vera sósíalisti. En ég vill þó taka fram að allt er þetta valkvætt og við kommúnistarnir sendum engan í “gúlagið”. Sósialismi (félagshyggja) er sú stefna sem að leitast við að leysa verkefni lýðræðisins sem að setur hagsmunialmennings ávallt og ófrávíkjandi í fyrsta sæti. Félagshyggjan hugsar um þegna sína fyrst og leitast alltaf við að jafna kjör fólks, neðan frá og upp á við. Félagshyggjan er sprottin af þeirri hjartans þrá mannsins að allir hafi tækifæri til þess að lifa frjáls frá kúgunartilburðum auðvaldsins. Félagshyggjufólk erum ég og þú, við finnum að börnin okkar eru óróleg, við njótum ekki nærri því jafn margra stunda með fjölskyldu og vinum því að allir eru á hlaupum um allt samfélagið til þess að rembast við að láta enda ná saman. Félagshyggja snýst í grunninn um að allir hafi jafnan aðgang að húsnæði, afkomu, menntun og heilbrigðisþjónustu. Og að húsnæði eru mannréttindi, ekki áhættufjárfesting með glæpsamlega ávöxtun. Við vilum geta eytt meiri tíma með okkar fólki og búið við efnahagslegan stöðugleika, en ekki verið látin lifa í villtu vestri nýfrjálshyggjunnar með sífelldu vaxtaokri, hækkun á allri nauðsynjavöru og niðurskurðar á almannaþjónustu. Hvað gerir þú nú? Efað það er eitthvað sem að þer finnst megi betur fara í þínu samfélagi, þá er upplagtað koma á fundi félagshyggjufólks um allt land. Við náum víst því miður ekki að leysa nokkurnhlut á spjallhópum á fésbókinni. Við undirbúum öll okkar mál vel, og leggjum til lausnir í samfélaginu þar sem að almenningur er í fyrsta sæti. Við gerum aldrei neinar málamiðlanir þar. Við ætlum að bjóða fram í sveitarstjórnir víða um land og við hvetjum alla til þess að koma og tala við okkur, máta sig við okkar stefnur. Unga sem aldna Svæðisfélög eru virk í nokkrum sveitarfélögum, og nokkur eru að halda sína stofnfundi á næstu misserum. Við erum með virka grasrót, tvær ungliðahreyfingar, feminista hreyfingu, bókaklúbb, gönguhópa og margt fleira. Miglangartilþessaðhvetjaþigkærilesanditil að staldra augbnablik við. Hugsaðu um það, hvað þú vilt að samfélagið þitt standi fyrir. Hversu mikla spillingu og samtryggingu auðvaldsins sættirþú þig við að taki ákvarðanir um þína afkomu og þitt daglega líf? Er undilægjuháttur og hugleysigegn auðstéttinni það sem að einkenna ætti góða alþingis-og embættismenn?Getur verið að kerfið sé alls ekki hægvirkt, heldur sé hugrakktfólk með almannahag í minnihluta á þingi? Við höldum mánaðarlega stóra félagsfundi í fundarsal flokksinsí Reykjavík, en hann er einnig aðgengilegur á zoom og er auglýstur á öllum miðlum. Þeir eru fjölsóttir og verða fjölmennari með hverjum mánuði sem að líður. Áherslumál í stefnum okkar má finna á www.xj.is Höfundur er stjórnarmaður í sósialistaflokki Íslands, og fulltrúi í stjórn svæðisfélags NA kjördæmis hjá flokknum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sósíalistaflokkurinn Mest lesið Glæpur eða gjörningur? Sigfús Aðalsteinsson,Baldur Borgþórsson Skoðun Bættar samgöngur og betra samfélag í Hafnarfirði Valdimar Víðisson Skoðun Áhyggjur af breytingum á eftirliti með mannvirkjagerð og faggilding Ágúst Jónsson Skoðun Snjall notandi, snjallari gervigreind Agnar Burgess Skoðun Ráð gegn óhugsandi áhættu Hafsteinn Hauksson,Reynir Smári Atlason Skoðun Reykjalundur á tímamótum Sveinn Guðmundsson Skoðun Um stöðu íslenskukennslu á Íslandi Kjartan Jónsson Skoðun Takk! Borghildur Fjóla Kristjánsdóttir Skoðun Fimm ára afmæli Batahúss Agnar Bragason Skoðun Svöng Eflingarbörn Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Fúsk við mannvirkjagerð þarf ekki að viðgangast Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Reykjalundur á tímamótum Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Bættar samgöngur og betra samfélag í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Áhyggjur af breytingum á eftirliti með mannvirkjagerð og faggilding Ágúst Jónsson skrifar Skoðun Snjall notandi, snjallari gervigreind Agnar Burgess skrifar Skoðun Ráð gegn óhugsandi áhættu Hafsteinn Hauksson,Reynir Smári Atlason skrifar Skoðun Forysta í sjálfbærni á bakslagstímum: Sterk gildi eru enn mikilvægari en áður Dr. Andreas Rasche skrifar Skoðun Fimm ára afmæli Batahúss Agnar Bragason skrifar Skoðun Takk! Borghildur Fjóla Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Íslandsklukkan: Markleysa frá upphafi Gunnar Salvarsson skrifar Skoðun Um stöðu íslenskukennslu á Íslandi Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Gasa: Löng og torfarin leið til endurreisnar Philippe Lazzarini skrifar Skoðun Pops áttu p? Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Ríkisstjórnin hækkar leigu stúdenta Arent Orri J. Claessen,Viktor Pétur Finnsson skrifar Skoðun Annar í feðradegi…og ég leyfi mér að dreyma Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Orkuskiptin heima og að heiman Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Fyrir hvað stöndum við? Brynja Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun COP30, Ísland, lífsskilyrði og loftslagsvá Kamma Thordarson skrifar Skoðun Dýrkeypt vinavæðing á vakt lögreglustjórans Ólafur Hauksson skrifar Skoðun Svöng Eflingarbörn Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Úr myrkri í von – Saga Grindvíkinga Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Þak yfir höfuðið er mannréttindi ekki forréttindi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Glæpur eða gjörningur? Sigfús Aðalsteinsson,Baldur Borgþórsson skrifar Skoðun Við erum að vinna fyrir þig Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börn í biðröð hjá Sýslumanni Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sofandaháttur Íslands í nýrri iðnbyltingu Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Byggjum fyrir síðustu kaupendur Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Það sem við segjum er það sem við erum Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Óásættanleg bið, fordómar og aðrar hindranir í kerfinu Helga F. Edwardsdóttir skrifar Skoðun Má bjóða þér einelti? Linda Hrönn Bakkmann Þórisdóttir skrifar Sjá meira
Hvað er félagshyggja? Það er auðvelt að svara því stuttlega. Samfélag sem að byggt er upp þannig að sameiginlegar auðlindir þjóðarinnar eru nýttar til þess að fiármagna grunnkerfi samfélagsins og að aðgengi fyrir þegna þess sé jafnt, og að allirþeir sem að í því samfélagi búa hafi jafnanaðgang að þjónustu og hafi möguleika á því að ala upp börn og sjá fyrir sér og sínum. Lifa við það grunn öryggi að hafa þak yfir höfuðið,geta veitt sér og sínum mat og skjól. Fólk sem að aðhyllist félagshyggjuna hræðist þó að taka hana og hrópa hana um torg af ótta við það að vera kallað kommúnistar. Við sem að berjumst fyrir framgangi félagshyggju, sósíalisma sjáum fyrir okkur að í jafn auðugulandi og okkar,þá ættum við að geta gert svo miklu betur. Við ættum að vera stoltaf því að geta jafnaðkjör stétta neðan frá og upp. En í stað þess erum við á þeim stað að fleiri hundruðir barna alast upp í fátækt. Og gleymum ekki að fátækt er margskonar. Hún getur verið efnisleg, en einnig félagsleg. Foreldrar sem að vinna mikið og jafnvel margar vinnur upplifa fátækt einnig. Þar kemur sektarkenndin yfir því að eiga ekki tíma til þess að sinna börnunum sínum betur. Að geta ekki veitt þeim til jafns á við flesta aðra. Við erum búin að upplifa ótrúlega erfiða tíma síðustu ár með unga fólkið okkar. Við búum við fiársvelt heilbrigðiskerfi. Fjársvelt skólakerfi. Vaxtastig sem að er við það að sliga millistétt og láglaunafólk. Græðgisvætt húsnæðiskerfi, stjórnlaust okur á innfluttum nauðsynjavörum. Okkur er kennt að markaðurinn leysi allan vanda, en samt er það undantekningarlaust almenningur í landinu sem að er látinn taka á sig birðarnar og tapið þega rað markaðurinn hrynur, og markaðsfólkið hörfar af hólmi og fórnar peðum fyrir drottningu. Fyrir hverja er félagshyggja? Það er algengur misskilningur að einstaklingur þurfi að vera skotheldur á Lenín, Marx og Engels til þess að vera sósíalisti. Þú þarft heldur ekki að setja upp rauða slaufu á Sunnudögum og kyrja “nasjónalinn” 200 sinnum inni í stofu heima hjá þér, með dregið fyrir alla glugga og vodkalögg við stofuhita í möttu mjólkurglasi. Og ekki þarf að lita hárið á sér blátt á vorin, fá sér neflokk og hlusta á lesbíu-pönk og segjast hata “cis” til þess að vera sósíalisti. En ég vill þó taka fram að allt er þetta valkvætt og við kommúnistarnir sendum engan í “gúlagið”. Sósialismi (félagshyggja) er sú stefna sem að leitast við að leysa verkefni lýðræðisins sem að setur hagsmunialmennings ávallt og ófrávíkjandi í fyrsta sæti. Félagshyggjan hugsar um þegna sína fyrst og leitast alltaf við að jafna kjör fólks, neðan frá og upp á við. Félagshyggjan er sprottin af þeirri hjartans þrá mannsins að allir hafi tækifæri til þess að lifa frjáls frá kúgunartilburðum auðvaldsins. Félagshyggjufólk erum ég og þú, við finnum að börnin okkar eru óróleg, við njótum ekki nærri því jafn margra stunda með fjölskyldu og vinum því að allir eru á hlaupum um allt samfélagið til þess að rembast við að láta enda ná saman. Félagshyggja snýst í grunninn um að allir hafi jafnan aðgang að húsnæði, afkomu, menntun og heilbrigðisþjónustu. Og að húsnæði eru mannréttindi, ekki áhættufjárfesting með glæpsamlega ávöxtun. Við vilum geta eytt meiri tíma með okkar fólki og búið við efnahagslegan stöðugleika, en ekki verið látin lifa í villtu vestri nýfrjálshyggjunnar með sífelldu vaxtaokri, hækkun á allri nauðsynjavöru og niðurskurðar á almannaþjónustu. Hvað gerir þú nú? Efað það er eitthvað sem að þer finnst megi betur fara í þínu samfélagi, þá er upplagtað koma á fundi félagshyggjufólks um allt land. Við náum víst því miður ekki að leysa nokkurnhlut á spjallhópum á fésbókinni. Við undirbúum öll okkar mál vel, og leggjum til lausnir í samfélaginu þar sem að almenningur er í fyrsta sæti. Við gerum aldrei neinar málamiðlanir þar. Við ætlum að bjóða fram í sveitarstjórnir víða um land og við hvetjum alla til þess að koma og tala við okkur, máta sig við okkar stefnur. Unga sem aldna Svæðisfélög eru virk í nokkrum sveitarfélögum, og nokkur eru að halda sína stofnfundi á næstu misserum. Við erum með virka grasrót, tvær ungliðahreyfingar, feminista hreyfingu, bókaklúbb, gönguhópa og margt fleira. Miglangartilþessaðhvetjaþigkærilesanditil að staldra augbnablik við. Hugsaðu um það, hvað þú vilt að samfélagið þitt standi fyrir. Hversu mikla spillingu og samtryggingu auðvaldsins sættirþú þig við að taki ákvarðanir um þína afkomu og þitt daglega líf? Er undilægjuháttur og hugleysigegn auðstéttinni það sem að einkenna ætti góða alþingis-og embættismenn?Getur verið að kerfið sé alls ekki hægvirkt, heldur sé hugrakktfólk með almannahag í minnihluta á þingi? Við höldum mánaðarlega stóra félagsfundi í fundarsal flokksinsí Reykjavík, en hann er einnig aðgengilegur á zoom og er auglýstur á öllum miðlum. Þeir eru fjölsóttir og verða fjölmennari með hverjum mánuði sem að líður. Áherslumál í stefnum okkar má finna á www.xj.is Höfundur er stjórnarmaður í sósialistaflokki Íslands, og fulltrúi í stjórn svæðisfélags NA kjördæmis hjá flokknum.
Skoðun Forysta í sjálfbærni á bakslagstímum: Sterk gildi eru enn mikilvægari en áður Dr. Andreas Rasche skrifar