Hlýnun jarðar á að hafa mikil áhrif á maraþonhlaup í heimnum Óskar Ófeigur Jónsson skrifar 6. nóvember 2025 12:01 Þessi ónefndi hlaupari reynir að kæla sig niður í Boston-maraþoninu. Getty/ Danielle Parhizkaran Maraþonhlaup verða enn meira krefjandi í framtíðinni ef marka má nýja rannsókn um breyttar aðstæður fyrir stærstu maraþonhlaup heimsins. Ný rannsókn heldur því fram að hækkandi hitastig um allan heim muni gera það erfiðara fyrir afreksíþróttafólk að slá heimsmet í maraþoni sem og fyrir almenna hlaupara að ná markmiðstímum sínum. Af þeim 221 hlaupum sem greind voru í skýrslu frá Climate Central sem gefin var út í síðustu viku, eru 86 prósent þeirra ólíkleg til að hafa kjöraðstæður fyrir hlaupara árið 2045. Þar á meðal er New York-maraþonið síðastliðinn sunnudag og hin sex stóru maraþonin í heiminum – London, Berlín, Tókýó, Chicago, Boston og Sydney. Marathon running is getting tougher 🥵Rising temperatures across the world is making it much more difficult for runners to perform at their peak 🌡️ pic.twitter.com/p3MzhUBbXY— BBC Sport (@BBCSport) November 2, 2025 Fyrir hlaupara geta afleiðingar þess að hlaupa í heitum aðstæðum verið alvarlegar. „Við höfum séð aftur og aftur þar sem íþróttafólk fellur í yfirlið vegna vökvaskorts og hitastreitu í hlaupum og tekur mánuði að jafna sig,“ sagði skoski langhlauparinn Mhairi Maclennan við CNN Sports. „Það hefur mjög veruleg áhrif á þykkt blóðsins, á hversu hratt líkaminn getur jafnað sig, á vökvabúskap þinn dögum saman, og einnig á getu þína til að æfa eftir slíka reynslu, sem getur síðan tafið fyrir öðrum afrekum og markmiðum sem þú ert að sækjast eftir.“ sagði Maclennan. Samkvæmt rannsókninni er kjörhitastig fyrir afrekskarla í maraþoni fjórar gráður á Celsíus og níu gráður fyrir afrekskonur. Í ár voru 69 prósent líkur á kjörhitastigi á keppnisdegi fyrir afrekskarla í Tókýó-maraþoninu, samkvæmt rannsókninni, en búist er við að þær líkur falli niður í 57 prósent eftir tuttugu ár. Búist er við að líkurnar í Boston-maraþoninu lækki úr 61 prósenti í 53 prósent fyrir sama flokk á sama tíma, en í London lækka þær úr 22 prósentum í 17 prósent. 🏃♂️🏃♀️🏃Running out of Cool Days...Researchers have found there is a “sweet spot” for marathon temperatures where runners perform their best. But as the planet warms, those optimal race-day conditions are becoming less likely. ⤵️ pic.twitter.com/tYnEpnuPPu— Climate Central (@ClimateCentral) October 30, 2025 Fyrir afrekskonur er einnig gert ráð fyrir að líkurnar á kjöraðstæðum minnki í fimm af sjö stóru maraþonunum fyrir árið 2045, þar sem líkurnar minnka um 10 prósent og 11 prósent eða meira í Sydney- og Berlínarmaraþonunum. Samkvæmt gögnum frá loftslagsvöktunarstofnuninni Copernicus var árið 2024 heitasta ár sem mælst hefur – 1,6 gráðum á Celsíus hlýrra en tímabilið áður en menn byrjuðu að brenna miklu magni af jarðefnaeldsneyti. Það sló fyrra met sem sett var árið 2023. Líkamsrækt við hærra hitastig veldur meira álagi á líkamann – sérstaklega við mikinn raka – og vökvunarstefna íþróttamanns verður enn mikilvægari. Í Berlínarmaraþoninu í september náði hitinn óvenjulega háum 24 gráðum á Celsíus en í Tókýó- og Londonmaraþonunum fór hitinn yfir 20 gráður á Celsíus. Það verður að taka það fram að Reykjavíkurmaraþonið þótti ekki nógu merkilegt til að fá að vera með í þessari rannsókn en niðurstöðurnar má finna hér. Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Þorlákur sagði upp störfum hjá ÍBV Íslenski boltinn Klæðnaður Mo Salah á bekknum vakti athygli Enski boltinn Sáttur eftir góðan sigur: „Fannst allir leggja í púkkið“ Handbolti Setja fyrirliða sinn í bann fyrir lélegt viðhorf Fótbolti Fimmtán tekjuhæstu íþróttakonur heims allar með meira en milljarð Sport Uppgjörið: Haukar - KA 42-38 | Markaflóð á Ásvöllum Handbolti Wirtz fékk ekki markið skráð á sig og nýliðarnir fögnuðu á Anfield Enski boltinn Viktor Bjarki heldur áfram að slá í gegn Fótbolti „Vorum orðnir súrir á löppunum“ Handbolti „Hún flutti út í eina nótt en svo var hún bara komin aftur“ Handbolti Fleiri fréttir Setja fyrirliða sinn í bann fyrir lélegt viðhorf Sáttur eftir góðan sigur: „Fannst allir leggja í púkkið“ „Vorum orðnir súrir á löppunum“ Klæðnaður Mo Salah á bekknum vakti athygli Uppgjörið: Haukar - KA 42-38 | Markaflóð á Ásvöllum Þorlákur sagði upp störfum hjá ÍBV Fimmtán tekjuhæstu íþróttakonur heims allar með meira en milljarð „Ég er mjög stoltur af mínum leikmönnum“ Wirtz fékk ekki markið skráð á sig og nýliðarnir fögnuðu á Anfield Chelsea fór stigalaust heim af Elland Road Aston Villa með endurkomu í miklum markaleik Merino og Arsenal-vörnin mikilvæg sem fyrr Uppgjörið: Njarðvík - Stjarnan 95-74| Aldrei í hættu hjá Njarðvíkingum Benoný Breki opnaði markareikninginn sinn Botnlið Hamars/Þórs nálægt sigri í Grindavík Hannes tryggði sigurinn með tíunda markinu sínu Mbappé-sýningin heldur áfram hjá Real Madrid Andrea mun ekki spila á HM Snæfríður Sól flaug inn í úrslit á EM á nýju Íslandsmeti Viktor Bjarki heldur áfram að slá í gegn Þrjár ungar KR-konur leggja skóna á hilluna Fagnaði gríðarlega þegar NM-gullið var í höfn Ingeborg og Snævar eru Íþróttafólk ársins hjá fötluðum Hildur Maja og Dagur Kári ofar öllum öðrum á árinu 2025 „Hún flutti út í eina nótt en svo var hún bara komin aftur“ Mikael og félögum kastað öfugum út úr bikarnum EM 2029 haldið í Þýskalandi Böngsum mun rigna á Króknum á föstudaginn Ætla ekki í stríð: Daníel þarf ekki að óttast breytingar lengur „Slepptum ræktinni í dag og fórum í sundleikfimi“ Sjá meira
Ný rannsókn heldur því fram að hækkandi hitastig um allan heim muni gera það erfiðara fyrir afreksíþróttafólk að slá heimsmet í maraþoni sem og fyrir almenna hlaupara að ná markmiðstímum sínum. Af þeim 221 hlaupum sem greind voru í skýrslu frá Climate Central sem gefin var út í síðustu viku, eru 86 prósent þeirra ólíkleg til að hafa kjöraðstæður fyrir hlaupara árið 2045. Þar á meðal er New York-maraþonið síðastliðinn sunnudag og hin sex stóru maraþonin í heiminum – London, Berlín, Tókýó, Chicago, Boston og Sydney. Marathon running is getting tougher 🥵Rising temperatures across the world is making it much more difficult for runners to perform at their peak 🌡️ pic.twitter.com/p3MzhUBbXY— BBC Sport (@BBCSport) November 2, 2025 Fyrir hlaupara geta afleiðingar þess að hlaupa í heitum aðstæðum verið alvarlegar. „Við höfum séð aftur og aftur þar sem íþróttafólk fellur í yfirlið vegna vökvaskorts og hitastreitu í hlaupum og tekur mánuði að jafna sig,“ sagði skoski langhlauparinn Mhairi Maclennan við CNN Sports. „Það hefur mjög veruleg áhrif á þykkt blóðsins, á hversu hratt líkaminn getur jafnað sig, á vökvabúskap þinn dögum saman, og einnig á getu þína til að æfa eftir slíka reynslu, sem getur síðan tafið fyrir öðrum afrekum og markmiðum sem þú ert að sækjast eftir.“ sagði Maclennan. Samkvæmt rannsókninni er kjörhitastig fyrir afrekskarla í maraþoni fjórar gráður á Celsíus og níu gráður fyrir afrekskonur. Í ár voru 69 prósent líkur á kjörhitastigi á keppnisdegi fyrir afrekskarla í Tókýó-maraþoninu, samkvæmt rannsókninni, en búist er við að þær líkur falli niður í 57 prósent eftir tuttugu ár. Búist er við að líkurnar í Boston-maraþoninu lækki úr 61 prósenti í 53 prósent fyrir sama flokk á sama tíma, en í London lækka þær úr 22 prósentum í 17 prósent. 🏃♂️🏃♀️🏃Running out of Cool Days...Researchers have found there is a “sweet spot” for marathon temperatures where runners perform their best. But as the planet warms, those optimal race-day conditions are becoming less likely. ⤵️ pic.twitter.com/tYnEpnuPPu— Climate Central (@ClimateCentral) October 30, 2025 Fyrir afrekskonur er einnig gert ráð fyrir að líkurnar á kjöraðstæðum minnki í fimm af sjö stóru maraþonunum fyrir árið 2045, þar sem líkurnar minnka um 10 prósent og 11 prósent eða meira í Sydney- og Berlínarmaraþonunum. Samkvæmt gögnum frá loftslagsvöktunarstofnuninni Copernicus var árið 2024 heitasta ár sem mælst hefur – 1,6 gráðum á Celsíus hlýrra en tímabilið áður en menn byrjuðu að brenna miklu magni af jarðefnaeldsneyti. Það sló fyrra met sem sett var árið 2023. Líkamsrækt við hærra hitastig veldur meira álagi á líkamann – sérstaklega við mikinn raka – og vökvunarstefna íþróttamanns verður enn mikilvægari. Í Berlínarmaraþoninu í september náði hitinn óvenjulega háum 24 gráðum á Celsíus en í Tókýó- og Londonmaraþonunum fór hitinn yfir 20 gráður á Celsíus. Það verður að taka það fram að Reykjavíkurmaraþonið þótti ekki nógu merkilegt til að fá að vera með í þessari rannsókn en niðurstöðurnar má finna hér.
Frjálsar íþróttir Hlaup Mest lesið Þorlákur sagði upp störfum hjá ÍBV Íslenski boltinn Klæðnaður Mo Salah á bekknum vakti athygli Enski boltinn Sáttur eftir góðan sigur: „Fannst allir leggja í púkkið“ Handbolti Setja fyrirliða sinn í bann fyrir lélegt viðhorf Fótbolti Fimmtán tekjuhæstu íþróttakonur heims allar með meira en milljarð Sport Uppgjörið: Haukar - KA 42-38 | Markaflóð á Ásvöllum Handbolti Wirtz fékk ekki markið skráð á sig og nýliðarnir fögnuðu á Anfield Enski boltinn Viktor Bjarki heldur áfram að slá í gegn Fótbolti „Vorum orðnir súrir á löppunum“ Handbolti „Hún flutti út í eina nótt en svo var hún bara komin aftur“ Handbolti Fleiri fréttir Setja fyrirliða sinn í bann fyrir lélegt viðhorf Sáttur eftir góðan sigur: „Fannst allir leggja í púkkið“ „Vorum orðnir súrir á löppunum“ Klæðnaður Mo Salah á bekknum vakti athygli Uppgjörið: Haukar - KA 42-38 | Markaflóð á Ásvöllum Þorlákur sagði upp störfum hjá ÍBV Fimmtán tekjuhæstu íþróttakonur heims allar með meira en milljarð „Ég er mjög stoltur af mínum leikmönnum“ Wirtz fékk ekki markið skráð á sig og nýliðarnir fögnuðu á Anfield Chelsea fór stigalaust heim af Elland Road Aston Villa með endurkomu í miklum markaleik Merino og Arsenal-vörnin mikilvæg sem fyrr Uppgjörið: Njarðvík - Stjarnan 95-74| Aldrei í hættu hjá Njarðvíkingum Benoný Breki opnaði markareikninginn sinn Botnlið Hamars/Þórs nálægt sigri í Grindavík Hannes tryggði sigurinn með tíunda markinu sínu Mbappé-sýningin heldur áfram hjá Real Madrid Andrea mun ekki spila á HM Snæfríður Sól flaug inn í úrslit á EM á nýju Íslandsmeti Viktor Bjarki heldur áfram að slá í gegn Þrjár ungar KR-konur leggja skóna á hilluna Fagnaði gríðarlega þegar NM-gullið var í höfn Ingeborg og Snævar eru Íþróttafólk ársins hjá fötluðum Hildur Maja og Dagur Kári ofar öllum öðrum á árinu 2025 „Hún flutti út í eina nótt en svo var hún bara komin aftur“ Mikael og félögum kastað öfugum út úr bikarnum EM 2029 haldið í Þýskalandi Böngsum mun rigna á Króknum á föstudaginn Ætla ekki í stríð: Daníel þarf ekki að óttast breytingar lengur „Slepptum ræktinni í dag og fórum í sundleikfimi“ Sjá meira