Höfuðborg og flugvöllur allra landsmanna 9. nóvember 2011 06:00 Það er lögmál að borgir og bæir myndast oftast á krossgötum, sem draga að sér verslun og þjónustu. Innlend dæmi eru Reykjavík, Borgarnes, Akureyri, Egilsstaðir og Selfoss en erlend dæmi eru Ósló, Stokkhólmur og Kaupmannahöfn. Reykjavík myndaðist þar sem sjóleið og landleið mættust við gömlu Reykjavíkurhöfn á þeim tímum sem dönsku konungarnir, Þórbergur, Lindberg og Nóbelsskáldið tóku land í Reykjavíkurhöfn. Síðan bættist flugvöllurinn við rétt við Kvosina. Fljótlega myndaðist andstaða við flugvöllinn á þeim forsendum að hann tæki rými frá miðborginni. En forsendurnar, sem voru í upphafi fyrir þessari andstöðu, hafa breyst. Gildi gömlu hafnarinnar hefur minnkað með tilkomu Sundahafnar en það eru þó smámunir miðað við það að stærstu krossgötur landsins eru nú á svæðinu Smárinn-Mjódd-Ártúnshöfði en ekki í Kvosinni og þangað hafa verslun og þjónusta leitað og munu gera áfram. Um þessar krossgötur liggur frá norðri til suðurs landleiðin frá Vesturlandi og Norðurlandi í gegnum Mosfellsbæ, Reykjavík, Kópavog, Garðabæ og Hafnarfjörð til Suðurnesja og einnig landleiðin frá austri til vesturs frá Austurlandi og Suðurlandi til Reykjavíkur og Suðurnesja. Þungamiðja íbúðabyggðar á Reykjavíkursvæðinu hefur flust í austur um fjóra kílómetra og er nú innst í Fossvogi. Þungamiðja atvinnustarfseminnar hefur líka flust eina þrjá kílómetra í austur. Reykjavíkurflugvöllur hefur því færst frá því að liggja rétt við miðjuna fyrir 60 árum og er nú um 5 kílómetra frá krossgötunum miklu og 4 kílómetra frá þungamiðju íbúðabyggðarinnar. Skoðum nánar helstu röksemdir fyrir því að leggja flugvöllinn niður og gagnrökin. 1. Flugvöllurinn tekur allt of mikið rými. Svar: Flugvallarsvæðið er 7% af flatarmáli Reykjavíkur vestan Elliðaáa, álíka stórt og Reykjavíkurhafnirnar sem engum dettur í hug að leggja niður. Miklabrautin ein tekur helming rýmis flugvallarins og enginn berst fyrir því að leggja hana niður. 2. Ef flugvöllurinn verður lagður niður verður hægt að endurheimta þá stöðu að miðborg Reykjavíkur verði í og við Vatnsmýrina. Svar: Stærstu krossgötur landsins verða samt áfram á sama stað, 5 kílómetrum austar, og þangað leita áfram verslun og þjónusta. Hvaðan á að flytja allt það fólk, sem á að eiga heima við Vatnsmýrina? Úr úthverfunum og nágrannabæjunum? Eða tæma landsbyggðina? Hvernig ætla menn að leysa samgönguvandamálin sem skapast? 3. Með því að selja lóðir á flugvallarsvæðinu græðast tugir milljarða króna. Svar: Detta þessir milljarðar af himnum ofan eins og Manna í Biblíunni? Einhverjir hljóta að borga þessa peninga og taka þá úr öðru. 4. Það er tilvist Reykjavíkurflugvallar að kenna að byggt var austan Elliðaáa. Svar: Á höfuðborgarsvæðinu austan Elliðaáa og sunnan Fossvogs búa nú um 130 þúsund manns. Hefðu þeir allir komist fyrir í Vatnsmýrinni? 5. Höfuðborgarsvæðið er af völdum flugvallarins miklu strjálbýlla en sambærileg borgarsamfélög erlendis. Svar: Þarna er notaður samanburður við gamlar milljónaborgir í Evrópu. Norræn skýrsla um 16 borgarsamfélög á Norðurlöndum sýnir að þær 9 borgir í þessum samanburði, sem eru álíka stórar og Reykjavík, eru álíka dreifbyggðar og Reykjavík. Skipulag höfuðborgarsvæðisins er hins vegar verst vegna flokkspólitískrar skiptingar þess í upphafi. 6. Það er einstætt að flogið sé yfir þéttbýli í aðflugi að flugvelli eins og gert er í Reykjavík. Svar: Þetta gekk í einhverja fyrir 60 árum en nú vita Íslendingar vegna flugferða sinna erlendis að þetta er ekki rétt. Dæmi: Það er flugvöllur við miðborg London og í Los Angeles eru fjórir flugvellir og aðeins einn flugbrautarendi liggur ekki yfir þéttbýli. 7. Best er að flytja innanlandsflugið til Keflavíkur: Svar: Það myndi þýða að ferðaleið manns sem fer fram og til baka á milli Akureyrar og Reykjavíkur lengdist samtals um 162 kílómetra. Til er alþjóðlegt hugtak, „virkt borgarsamfélag“ eða „FUA, functional urban area“. Ein forsenda þess er sú að það taki minna en 45 mínútur að fara frá jaðri þess inn að miðju. Í raun er Akureyri á höfuðborgarsvæðinu á meðan flugvöllurinn er í Reykjavík. Að leggja flugvöllinn niður samsvarar því að höfuðborgin hendi í burtu 17 þúsund manna úthverfi. 8. Flugvöllurinn er nú miklu nær miðborg en nokkurs staðar annars staðar. Svar: Meðalvegalengd flugvalla heimsins frá borgarmiðju er 7 kílómetrar. Staðsetning innanlandsflugs í Keflavík yrði með eindæmum slæm, með lengstu mögulegu flugleiðum til allra áfangastaða. 9. Flytja má völlinn upp á Hólmsheiði. Svar: Hólmsheiði er álíka langt frá krossgötunum stóru og núverandi flugvöllur og á heiðinni er verra flugveður. Bygging flugvallar á heiðinni þýðir þrjá gerninga: Flugvöllur rifinn, íbúðabyggð reist og flugvöllur byggður. Ef menn vilja endilega reisa nýja byggð í fimm kílómetra fjarlægð frá krossgötunum er hægt að fækka gerningunum niður í einn og reisa íbúðabyggð á Hólmsheiði í stað Vatnsmýrar og málið dautt. 10. Íbúarnir í nýrri Vatnsmýrarbyggð myndu efla mjög verslun í gamla miðbænum og á Laugavegi. Svar: Það er jafnstutt að fara þaðan í Kringluna og jafnbetra veður þar innandyra. 11. Íbúðabyggð í Vatnsmýri myndi minnka umferð í Reykjavík um 40% og fækka umferðarslysum um 40%. Svar: Þetta er fráleit niðurstaða, jafnvel þótt forsendan væri sú að allir íbúar hverfisins stunduðu atvinnu innan þess, sem er ómögulegt í þjóðfélagi þar sem atvinnufrelsi ríkir. 12. Reykjavíkurflugvöllur er málefni Reykvíkinga einna. Svar: Reykjavík er höfuðborg allra landsmanna og flugvöllurinn sömuleiðis. Hægt væri að bæta hann stórlega með því að lengja vestur-austurbrautina, leggja núverandi norður-suðurbraut niður svo að rými losni fyrir vestan Háskólann í Reykjavík og gera í staðinn stutta norður-suðurbraut þar sem Skeljungsstöðin gamla var. Þá myndi líka losna rými í Vatnsmýri, flug yfir Kársnes leggjast af og flug yfir Kvosina verða hverfandi. Flugvöllurinn er á réttum stað og fær vonandi að vera það áfram. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðanir Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Skoðun Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Sjá meira
Það er lögmál að borgir og bæir myndast oftast á krossgötum, sem draga að sér verslun og þjónustu. Innlend dæmi eru Reykjavík, Borgarnes, Akureyri, Egilsstaðir og Selfoss en erlend dæmi eru Ósló, Stokkhólmur og Kaupmannahöfn. Reykjavík myndaðist þar sem sjóleið og landleið mættust við gömlu Reykjavíkurhöfn á þeim tímum sem dönsku konungarnir, Þórbergur, Lindberg og Nóbelsskáldið tóku land í Reykjavíkurhöfn. Síðan bættist flugvöllurinn við rétt við Kvosina. Fljótlega myndaðist andstaða við flugvöllinn á þeim forsendum að hann tæki rými frá miðborginni. En forsendurnar, sem voru í upphafi fyrir þessari andstöðu, hafa breyst. Gildi gömlu hafnarinnar hefur minnkað með tilkomu Sundahafnar en það eru þó smámunir miðað við það að stærstu krossgötur landsins eru nú á svæðinu Smárinn-Mjódd-Ártúnshöfði en ekki í Kvosinni og þangað hafa verslun og þjónusta leitað og munu gera áfram. Um þessar krossgötur liggur frá norðri til suðurs landleiðin frá Vesturlandi og Norðurlandi í gegnum Mosfellsbæ, Reykjavík, Kópavog, Garðabæ og Hafnarfjörð til Suðurnesja og einnig landleiðin frá austri til vesturs frá Austurlandi og Suðurlandi til Reykjavíkur og Suðurnesja. Þungamiðja íbúðabyggðar á Reykjavíkursvæðinu hefur flust í austur um fjóra kílómetra og er nú innst í Fossvogi. Þungamiðja atvinnustarfseminnar hefur líka flust eina þrjá kílómetra í austur. Reykjavíkurflugvöllur hefur því færst frá því að liggja rétt við miðjuna fyrir 60 árum og er nú um 5 kílómetra frá krossgötunum miklu og 4 kílómetra frá þungamiðju íbúðabyggðarinnar. Skoðum nánar helstu röksemdir fyrir því að leggja flugvöllinn niður og gagnrökin. 1. Flugvöllurinn tekur allt of mikið rými. Svar: Flugvallarsvæðið er 7% af flatarmáli Reykjavíkur vestan Elliðaáa, álíka stórt og Reykjavíkurhafnirnar sem engum dettur í hug að leggja niður. Miklabrautin ein tekur helming rýmis flugvallarins og enginn berst fyrir því að leggja hana niður. 2. Ef flugvöllurinn verður lagður niður verður hægt að endurheimta þá stöðu að miðborg Reykjavíkur verði í og við Vatnsmýrina. Svar: Stærstu krossgötur landsins verða samt áfram á sama stað, 5 kílómetrum austar, og þangað leita áfram verslun og þjónusta. Hvaðan á að flytja allt það fólk, sem á að eiga heima við Vatnsmýrina? Úr úthverfunum og nágrannabæjunum? Eða tæma landsbyggðina? Hvernig ætla menn að leysa samgönguvandamálin sem skapast? 3. Með því að selja lóðir á flugvallarsvæðinu græðast tugir milljarða króna. Svar: Detta þessir milljarðar af himnum ofan eins og Manna í Biblíunni? Einhverjir hljóta að borga þessa peninga og taka þá úr öðru. 4. Það er tilvist Reykjavíkurflugvallar að kenna að byggt var austan Elliðaáa. Svar: Á höfuðborgarsvæðinu austan Elliðaáa og sunnan Fossvogs búa nú um 130 þúsund manns. Hefðu þeir allir komist fyrir í Vatnsmýrinni? 5. Höfuðborgarsvæðið er af völdum flugvallarins miklu strjálbýlla en sambærileg borgarsamfélög erlendis. Svar: Þarna er notaður samanburður við gamlar milljónaborgir í Evrópu. Norræn skýrsla um 16 borgarsamfélög á Norðurlöndum sýnir að þær 9 borgir í þessum samanburði, sem eru álíka stórar og Reykjavík, eru álíka dreifbyggðar og Reykjavík. Skipulag höfuðborgarsvæðisins er hins vegar verst vegna flokkspólitískrar skiptingar þess í upphafi. 6. Það er einstætt að flogið sé yfir þéttbýli í aðflugi að flugvelli eins og gert er í Reykjavík. Svar: Þetta gekk í einhverja fyrir 60 árum en nú vita Íslendingar vegna flugferða sinna erlendis að þetta er ekki rétt. Dæmi: Það er flugvöllur við miðborg London og í Los Angeles eru fjórir flugvellir og aðeins einn flugbrautarendi liggur ekki yfir þéttbýli. 7. Best er að flytja innanlandsflugið til Keflavíkur: Svar: Það myndi þýða að ferðaleið manns sem fer fram og til baka á milli Akureyrar og Reykjavíkur lengdist samtals um 162 kílómetra. Til er alþjóðlegt hugtak, „virkt borgarsamfélag“ eða „FUA, functional urban area“. Ein forsenda þess er sú að það taki minna en 45 mínútur að fara frá jaðri þess inn að miðju. Í raun er Akureyri á höfuðborgarsvæðinu á meðan flugvöllurinn er í Reykjavík. Að leggja flugvöllinn niður samsvarar því að höfuðborgin hendi í burtu 17 þúsund manna úthverfi. 8. Flugvöllurinn er nú miklu nær miðborg en nokkurs staðar annars staðar. Svar: Meðalvegalengd flugvalla heimsins frá borgarmiðju er 7 kílómetrar. Staðsetning innanlandsflugs í Keflavík yrði með eindæmum slæm, með lengstu mögulegu flugleiðum til allra áfangastaða. 9. Flytja má völlinn upp á Hólmsheiði. Svar: Hólmsheiði er álíka langt frá krossgötunum stóru og núverandi flugvöllur og á heiðinni er verra flugveður. Bygging flugvallar á heiðinni þýðir þrjá gerninga: Flugvöllur rifinn, íbúðabyggð reist og flugvöllur byggður. Ef menn vilja endilega reisa nýja byggð í fimm kílómetra fjarlægð frá krossgötunum er hægt að fækka gerningunum niður í einn og reisa íbúðabyggð á Hólmsheiði í stað Vatnsmýrar og málið dautt. 10. Íbúarnir í nýrri Vatnsmýrarbyggð myndu efla mjög verslun í gamla miðbænum og á Laugavegi. Svar: Það er jafnstutt að fara þaðan í Kringluna og jafnbetra veður þar innandyra. 11. Íbúðabyggð í Vatnsmýri myndi minnka umferð í Reykjavík um 40% og fækka umferðarslysum um 40%. Svar: Þetta er fráleit niðurstaða, jafnvel þótt forsendan væri sú að allir íbúar hverfisins stunduðu atvinnu innan þess, sem er ómögulegt í þjóðfélagi þar sem atvinnufrelsi ríkir. 12. Reykjavíkurflugvöllur er málefni Reykvíkinga einna. Svar: Reykjavík er höfuðborg allra landsmanna og flugvöllurinn sömuleiðis. Hægt væri að bæta hann stórlega með því að lengja vestur-austurbrautina, leggja núverandi norður-suðurbraut niður svo að rými losni fyrir vestan Háskólann í Reykjavík og gera í staðinn stutta norður-suðurbraut þar sem Skeljungsstöðin gamla var. Þá myndi líka losna rými í Vatnsmýri, flug yfir Kársnes leggjast af og flug yfir Kvosina verða hverfandi. Flugvöllurinn er á réttum stað og fær vonandi að vera það áfram.
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun