Er þetta góð fyrirmynd? Toshiki Toma skrifar 1. júní 2021 12:01 Fréttir síðustu daga herma að Útlendingastofnun hafi tekið þá ákvörðun að leggja niður grunnþjónustu við umsækjendur um alþjóðlega vernd ef viðkomandi umsækjandi neitar að fara í skimun fyrir kórónuveirunni, svonefnt PCR próf. Slíkt próf þarf að liggja fyrir áður en hægt er að senda þá úr landi. Án neikvæðrar niðurstöðu PCR prófs getur maður ekki farið yfir landamæli í dag og með því að neita að fara í slíkt próf hindrar það brottvísun viðkomandi. Útlendingastofnun vísar í reglugerð útlendingalaga um að þetta verklag sé leyfilegt en annað segir fólk sem hefur lengi unnið að málefnum flóttafólks. Til dæmis hafa nokkrir lögmenn gagnrýnt þessa aðgerð Útlendingastofnunar og lýsa henni sem ,,refsingu“ fyrir flóttafólk sem sýnir ekki ,,samvinnuvilja“ við Útlendingastofnun. Réttmæti ákvarðana um brottvísun flóttafólks almennt, er bæði stórt og mikilvægt málefni sem verðskuldar málefnalega umræðu. En það er allt annað mál að leggja niður grunnþjónustu við fólk sem er hingað komið. Grunnþjónustan er hér eins og húsaskjól, fæði og læknisþjónustu vegna alvarlegra veikinda eða meiðsla. Í raun er verið að henda fólki út á götu og meðvitað verið að búa til heimilislaust og peningalaust fólk sem mælir göturnar. Mig langar að benda á þrennt. Í fyrsta lagi eru grunnþjónusta við flóttafólk réttindi sem eru þegar viðurkennd í íslenskum lögum. Þau eru ekki, og eiga ekki að vera, háð miskunnsemi Útlendingastofnunar. „Annað hvort hagar fólk sér eins og við segjum, eða það fer á götuna. Fólk getur valið það sjálft". Slíkar sjálfsréttlætingar halda, þegar grannt er skoðað, engu vatni. Í öðru lagi gengur slík framkoma gegn grundvallarstefnu samfélags okkar. Því óháð öllum málefnaágreiningi þá byggjum við samfélagið á sameiginlegum sáttmála. Hann er grunnur alls hins og snýst um kærleik, siðferðiskennd og mannréttindi. Í honum er til dæmis kveðið á um að við verndum hagsmuni barna, að við beitum ekki ofbeldi til að leysa ágreining og að við sköpum samfélag þar sem enginn þarf að búa á götunni. Ég trúi og veit að þetta er sameiginleg hugmynd okkar um íslenskt samfélag. Aðgerðir Útlendingarstofnunar þar sem grunnþjónustu við ákveðið flóttafólk er lögð niður gengur í berhögg við þessa hugmynd. Að búa meðvitað til heimilislaust fólk á ekkert skilið nema fordæmingu. Afleiðing þessarar aðgerðar er aukið álag á herðar góðhjartaðs fólks og mannúðarsamtaka. Þau vilja ekki að flóttafólk endi á götunni og reyna að hjálpa því. Þau geta ekki leyft sér sama hugarfar og Útlendingastofnun, ekkert okkar á að leyfa sér það. Í þriðju lagi og þetta er alvarlegast atriðið að mínu mati, þá býr þessi aðgerð útlendingastofnunar til afar slæmt fordæmi. Ef við byrjum að hugsa að það sé í lagi að henda flóttafólki út á götu, hvað gerist næst? Hverjar verða afleiðingarnar er við leyfum okkur að koma þannig fram við ákveðinn hóp fólks í kringum okkur? Viljum við byrja að hugsa þannig sjálf að aðstæður þessa fólks komi okkur ekki við? Að það hafi sjálft komið sér í þessa aðstöðu? Viljum við að börnin okkar líti flóttafólk slíkum augum? Við höfum nýorðið vitni að því hversu slæm áhrif það hafði á bandarískt þjóðfélag, að eiga sér fyrirmynd í fyrrverandi forseta þess lands. Donald Trump tókst að leiða hluta almennings þar út í fen samsæriskenninga og falsfrétta um kosningaúrslitin sem fóru nærri því að sundra bandarísku þjóðfélagi. Þar sem þjóðfélagshópum var att saman í deilum um helstu grundvallarstoðir samfélagsins. Ég trúi að við sem búum á Íslandi viljum ekki sjá samfélag okkar fara í sömu átt. Útlendingastofnun er opinber stofnun á vegum ríkisins. Hugmyndarfræði eða framkoma hennar verður óhjákvæmilega að eins konar fyrirmynd þjóðfélagsins. Hún er birtingarmynd ríkisins, gilda þess og réttinda. Er hún meðvituð um ábyrgð sína að þessu leyti? Útlendingastofnun er nú að króa flóttafólk út í horn. Er það í anda þess sem almenningur á Íslandi vill standa fyrir? Eða stofnunin slæm fyrirmynd og ekki að endurspegla íslensk grunngildi með þessum aðgerðum sínum? Ég óska þess innilega að Útlendingastofnun velti þeirri spurningu vel fyrir sér og dragi tilbaka niðurfellingu grunnþjónustu við flóttafólk án tafar. Höfundur er er prestur innflytjenda og flóttafólks. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Toshiki Toma Hælisleitendur Mest lesið Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson Skoðun Skoðun Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar Skoðun Fleiri átök = verri útkoma í lestri? Birgir Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Biðin sem (enn) veikir og tekur Guðlaugur Eyjólfsson skrifar Skoðun Stafrænt netöryggisbelti Hrannar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Free tuition Colin Fisher skrifar Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick skrifar Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson skrifar Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Lokun Leo Seafood - Afleiðing tvöföldunar veiðigjalda Sigurgeir B. Kristgeirsson skrifar Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Allir geta hjálpað einhverjum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Við erum ekki valdalausar. Við erum óbrjótandi Noorina Khalikyar skrifar Skoðun Vægið eftir sem áður dropi í hafið Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Sjá meira
Fréttir síðustu daga herma að Útlendingastofnun hafi tekið þá ákvörðun að leggja niður grunnþjónustu við umsækjendur um alþjóðlega vernd ef viðkomandi umsækjandi neitar að fara í skimun fyrir kórónuveirunni, svonefnt PCR próf. Slíkt próf þarf að liggja fyrir áður en hægt er að senda þá úr landi. Án neikvæðrar niðurstöðu PCR prófs getur maður ekki farið yfir landamæli í dag og með því að neita að fara í slíkt próf hindrar það brottvísun viðkomandi. Útlendingastofnun vísar í reglugerð útlendingalaga um að þetta verklag sé leyfilegt en annað segir fólk sem hefur lengi unnið að málefnum flóttafólks. Til dæmis hafa nokkrir lögmenn gagnrýnt þessa aðgerð Útlendingastofnunar og lýsa henni sem ,,refsingu“ fyrir flóttafólk sem sýnir ekki ,,samvinnuvilja“ við Útlendingastofnun. Réttmæti ákvarðana um brottvísun flóttafólks almennt, er bæði stórt og mikilvægt málefni sem verðskuldar málefnalega umræðu. En það er allt annað mál að leggja niður grunnþjónustu við fólk sem er hingað komið. Grunnþjónustan er hér eins og húsaskjól, fæði og læknisþjónustu vegna alvarlegra veikinda eða meiðsla. Í raun er verið að henda fólki út á götu og meðvitað verið að búa til heimilislaust og peningalaust fólk sem mælir göturnar. Mig langar að benda á þrennt. Í fyrsta lagi eru grunnþjónusta við flóttafólk réttindi sem eru þegar viðurkennd í íslenskum lögum. Þau eru ekki, og eiga ekki að vera, háð miskunnsemi Útlendingastofnunar. „Annað hvort hagar fólk sér eins og við segjum, eða það fer á götuna. Fólk getur valið það sjálft". Slíkar sjálfsréttlætingar halda, þegar grannt er skoðað, engu vatni. Í öðru lagi gengur slík framkoma gegn grundvallarstefnu samfélags okkar. Því óháð öllum málefnaágreiningi þá byggjum við samfélagið á sameiginlegum sáttmála. Hann er grunnur alls hins og snýst um kærleik, siðferðiskennd og mannréttindi. Í honum er til dæmis kveðið á um að við verndum hagsmuni barna, að við beitum ekki ofbeldi til að leysa ágreining og að við sköpum samfélag þar sem enginn þarf að búa á götunni. Ég trúi og veit að þetta er sameiginleg hugmynd okkar um íslenskt samfélag. Aðgerðir Útlendingarstofnunar þar sem grunnþjónustu við ákveðið flóttafólk er lögð niður gengur í berhögg við þessa hugmynd. Að búa meðvitað til heimilislaust fólk á ekkert skilið nema fordæmingu. Afleiðing þessarar aðgerðar er aukið álag á herðar góðhjartaðs fólks og mannúðarsamtaka. Þau vilja ekki að flóttafólk endi á götunni og reyna að hjálpa því. Þau geta ekki leyft sér sama hugarfar og Útlendingastofnun, ekkert okkar á að leyfa sér það. Í þriðju lagi og þetta er alvarlegast atriðið að mínu mati, þá býr þessi aðgerð útlendingastofnunar til afar slæmt fordæmi. Ef við byrjum að hugsa að það sé í lagi að henda flóttafólki út á götu, hvað gerist næst? Hverjar verða afleiðingarnar er við leyfum okkur að koma þannig fram við ákveðinn hóp fólks í kringum okkur? Viljum við byrja að hugsa þannig sjálf að aðstæður þessa fólks komi okkur ekki við? Að það hafi sjálft komið sér í þessa aðstöðu? Viljum við að börnin okkar líti flóttafólk slíkum augum? Við höfum nýorðið vitni að því hversu slæm áhrif það hafði á bandarískt þjóðfélag, að eiga sér fyrirmynd í fyrrverandi forseta þess lands. Donald Trump tókst að leiða hluta almennings þar út í fen samsæriskenninga og falsfrétta um kosningaúrslitin sem fóru nærri því að sundra bandarísku þjóðfélagi. Þar sem þjóðfélagshópum var att saman í deilum um helstu grundvallarstoðir samfélagsins. Ég trúi að við sem búum á Íslandi viljum ekki sjá samfélag okkar fara í sömu átt. Útlendingastofnun er opinber stofnun á vegum ríkisins. Hugmyndarfræði eða framkoma hennar verður óhjákvæmilega að eins konar fyrirmynd þjóðfélagsins. Hún er birtingarmynd ríkisins, gilda þess og réttinda. Er hún meðvituð um ábyrgð sína að þessu leyti? Útlendingastofnun er nú að króa flóttafólk út í horn. Er það í anda þess sem almenningur á Íslandi vill standa fyrir? Eða stofnunin slæm fyrirmynd og ekki að endurspegla íslensk grunngildi með þessum aðgerðum sínum? Ég óska þess innilega að Útlendingastofnun velti þeirri spurningu vel fyrir sér og dragi tilbaka niðurfellingu grunnþjónustu við flóttafólk án tafar. Höfundur er er prestur innflytjenda og flóttafólks.
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun
Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar
Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun