Öryggismenning Hjörtur Árnason skrifar 3. maí 2023 13:30 Fundur Leiðtogaráðs Evrópu er framundan og gera má ráð fyrir auknum netárásum daganna fyrir og meðan á fundinum stendur. Þetta er það stór viðburður að illgjarnir aðilar láta þennan viðburð vart framhjá sér fara og eru tilbúnir að valda eins miklum usla og vandræðum með margskonar netárásum eins og hægt er. Það er samdóma álit þeirra aðila sem þekkja vel til í þessum málum að umtalsverðar líkur séu fyrir hendi á álagsárásum s.s. DDoS til að valda rofi á þjónustum. Einnig má búast við aukningu á varasömum tölvupóstum sem geta valdið vírussýkingum og gagna-gíslatöku (Randsomware). Það þarf oft ekki mikið til, hver man ekki eftir því þegar tyrkneskur hakkarahópur beindi spjótum sínum að íslenskum vefsíðum til að hefna fyrir slæma móttöku Íslendinga á tyrkneska landsliðinu og settu í gang DDoS árás á litla Ísland eftir landsleik Íslands og Tyrklands í fótbolta í júní 2019. Og svo reyndist þetta allt saman einn stór misskilningur hjá þeim. Sjálfsánægja með góða stöðu öryggismála getur verið varasöm. Hvað er öryggismenning og kúltúr og hvernig tryggjum við heildar öryggisstöðu fyrirtækisins? „Öryggismenning er mengi viðhorfa og gilda sem eru rótgróin í fyrirtækinu sem leiða oftast til þess að starfsmenn haga sér og starfa á þann hátt sem stuðlar að netöryggi.“ „Rétt eins og heilbrigð fyrirtækjamenning mun stuðla að framleiðni starfsmanna, vexti og varðveislu, bætir vel mótuð öryggismenning heildaröryggisstöðu fyrirtækisins.“ Það eru nokkrar leiðir til að byggja upp ígrundaða öryggismenningu. Almennt er kominn tími til að fyrirtæki hugi betur að öryggismenningu sinni og vinni að því að byggja upp árangursríka öryggisvitundaráætlun sem allir geta skilið og staðið að baki. Öryggisvitundar-þjálfun fær slæmt rapp. Starfsmenn óttast það ekki aðeins, heldur gera stjórnendur það líka. Öryggisvitund starfsmanna og stjórnenda eru oft lykilatriði í vörnum fyrirtækisins gegn net-glæpum. Kostnaður við netöryggis-brot er verulegur. Netglæpamenn miða á fyrirtæki með lélega öryggisstöðu og ómenntaðir notendur gætu verið hvati skaðlegrar netárásar. Fyrstu árásir byrja oft með því að notandi smellir á grunsamlegan hlekk eða viðhengi og eykst oft í stórt brot síðar. Að samþætta öryggisvitund í fyrirtækjamenningu mun byggja upp heildar öryggisþroska og uppskera jákvæðan árangur. Rétt eins og heilbrigð fyrirtækjamenning mun stuðla að framleiðni starfsmanna, vexti og varðveislu, bætir vel mótuð öryggismenning heildaröryggisstöðu fyrirtækisins. Mikilvægast er að það hvetur upplýsingatækni og notendur til að vinna saman að því að greina skaðlega virkni sem getur leitt til öryggisatviks. Hvað er öryggismenning? Öryggismenning er mengi viðhorfa og gilda sem eru rótgróin í fyrirtækinu sem leiða oftast til þess að starfsmenn haga sér og starfa á þann hátt sem stuðlar að netöryggi. Sterk öryggismenning viðurkennir að öryggi er starf allra - ekki bara upplýsingatækni. Fyrirtæki með góða öryggismenningu: samræma heildarmarkmið viðskipta við öryggi. stuðla að mikilvægi öryggis frekar en að líta á það sem byrði eða skyldu. innleiða bestu starfsvenjur í öryggismálum ofan frá hvetja til gagnrýninnar hugsunar, ekki ásakana og refsinga, þegar vandamál koma upp. Að byggja upp sterka öryggismenningu krefst átaks. Góð öryggismenning er ekki búin til úr einum atburði; það á sér djúpar rætur í stofnun og krefst þess vegna langtímaskuldbindingar og viðhalds. Hér eru nokkrar leiðir til að taka yfirvegaða, jákvæða nálgun á öryggismenningu og byggja upp öryggisþroska innan fyrirtækisins. Forðastu sjálfsánægju og hagræðingar til að ná árangri Því miður líta mörg fyrirtæki á öryggi sem bölvun og taka þá nálgun „við skulum bara komast í gegnum þetta, við erum í góðum málum“. Það leiðir aldrei til fyrirtækis sem er öruggt eða hamingjusamt og gefur venjulega til kynna að það séu einhver menningarleg vandamál utan upplýsingatækninnar og öryggis líka. Þegar þú tekur nálgun á öryggi sem sjálfsögðum hlut, án þess að velta þér mikið upp úr því, þá þýðir það venjulega að þú sért ekki einbeittur í því að gera stöðugar umbætur. Og almennt séð eru góðar líkur á því að brotið verði gegn fyrirtækinu á einhverjum tímapunkti. Gott netöryggi krefst þess að vera fyrirbyggjandi og mynda samfellda endurgjöf þar sem öryggisteymi mæla gögn, miðla gögnunum á áhrifaríkan hátt og finna lausn sem tekur mið af þeim upplýsingum. Fræða og hvetja notendur Mannleg mistök eru upphafið að mörgum netárásum. Auðvitað vilja notendur ekki vera ástæðan fyrir öryggisatviki - þeir gera venjulega mistök vegna skorts á menntun og þjálfun. Notendur smella á grunsamlega hlekki og viðhengi, þeir tengjast almennu þráðlausu interneti án VPN, eða þeir velja veik lykilorð eða geyma lykilorð sín á óöruggan hátt, venjulega vegna þess að fyrirtækið hefur ekki gefið þeim raunhæf ráð um hvað eigi að gera öðruvísi. Gefðu notendum skýrar leiðbeiningar um hvað á að gera - og hvað ekki - og hvers vegna. Það er mikilvægt að fylgja þessum leiðbeiningum. Að vera óljós um netöryggi eða að styðja ekki notendur með fræðslu og upplýsingatækni eða öryggisverkfærum sem þeir þurfa mun ekki stuðla að þroska í öryggisáætlun. Notendur ættu að vita afleiðingar ákveðinna aðgerða. Þú ættir að hjálpa notendum að skilja hvernig og hvers vegna „öryggi“, frekar en að gefa þeim tilskipanir án samhengis. Skilvirkt öryggisþjálfunarkerfi tryggir að starfsmenn hafi úrræði og þekkingu til að þekkja grunsamlega hegðun frá árásarmönnum. Þjálfun getur verið í formi þess sem passar best inn í fyrirtækjamenningu þína, hvort sem það er vikulegt fréttabréf, hópfundir eða gagnvirkar spurningakeppnir - því skemmtilegra og grípandi, því betra. Microsoft og fleiri aðilar bjóða upp á skilvirk öryggisþjálfunarkerfi. Verðlaunaðu góða öryggishegðun Öryggismenning er ekki byggð á einni nóttu. Bættu vitund inn í fyrirtækjamenningu og farðu lengra en hefðbundin þjálfunaráætlun til að hafa raunveruleg áhrif. Einn mikilvægur þáttur í þessu er að viðurkenna og umbuna notendum sem ástunda góða öryggishegðun. Hvað gerist til dæmis þegar notandi smellir á vef veiðar tengil? Er þeim refsað eða verðlaunað fyrir að taka eftir því? Fólk tekur mið af þessum blæbrigðum og þessir þættir stuðla að öryggisþroska og velgengni á stóran hátt. Metið öryggisverkfæri með þroska í huga Flestir framleiðendur öryggishugbúnaðar segja þér þetta ekki, en innleiðing öryggisvarna mun ekki sjálfkrafa byggja upp þroska inn í fyrirtæki þitt. Öryggisverkfæri eru oft bara þessi – „verkfæri“. Að innleiða öryggisvörn í blindni í þeirri von að fleiri viðvaranir gefi meiri vernd gegn netárásum mun sjaldan leiða til farsællar öryggismenningu. Hávær viðvaranir eða skýrslur stjórnenda leysa venjulega ekki öryggisforrit; þeir gefa þér oft takmarkaða sýn á heildar öryggisinnviði. Þess í stað munu leiðbeinandi úrbætur sem þú getur brugðist rétt við og lært af skila meiri árangri. Höfundur er formaður Félags rafeindatæknifyrirtækja og rekur eigið tölvuþjónustufyrirtæki H. Árnason ehf. Heimildir: Greinar frá Techtarget.com, InfosecIQ, Makeuseof.com og fleiri internet vefsíðum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Netöryggi Mest lesið Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson Skoðun Hvað á Selfoss sameiginlegt með Róm, Berlín, Prag og París? Axel Sigurðsson Skoðun „Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Laxness, Njáll og Egill við góða heilsu í FÁ! Helgi Sæmundur Helgason Skoðun Halldór 11.10.2025 Halldór Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Laxness, Njáll og Egill við góða heilsu í FÁ! Helgi Sæmundur Helgason skrifar Skoðun Hvað á Selfoss sameiginlegt með Róm, Berlín, Prag og París? Axel Sigurðsson skrifar Skoðun „Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Eflum geðheilsu alla daga Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Getur fólk með gigt látið drauma sína rætast? Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Drifkraftur bata – Alþjóðlegi geðheilbrigðisdagurinn Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Lordinn lýgur! Andrés Pétursson skrifar Skoðun Það er ekki hægt að þykjast með líf barnanna okkar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Í örugga höfn! Örlygur Hnefill Örlygsson,Bergur Elías Ágústsson skrifar Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar Skoðun Varasjóður eða hefðbundið styrkjakerfi? Birgitta Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Geðheilsa á tímum óvissu og áskorana María Heimisdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið Ragnheiður Ósk Jensdóttir skrifar Skoðun Villta vestur ólöglegra veðmálaauglýsinga á Íslandi Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar Skoðun Ísland þarf engan sérdíl Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Er edrúlífið æðislegt? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Rúmfatalagerinn, ekki fyrir alla! Ragnar Gunnarsson skrifar Skoðun Að gera ráð fyrir frelsi Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að þekkja sín takmörk Heiðar Guðjónsson skrifar Skoðun Gervigreind og dómgreind Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Fjárfesting í réttindum barna bætir fjárhag sveitarfélaga Marín Rós Eyjólfsdóttir skrifar Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar Skoðun Á að takmarka samfélagsmiðlanotkun barna? María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hvernig vogar þú þér að gera grín að Möggu Stínu? Elliði Vignisson skrifar Skoðun Hvað er í gangi? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Lausnir í leikskólamálum Kristín Thoroddsen skrifar Sjá meira
Fundur Leiðtogaráðs Evrópu er framundan og gera má ráð fyrir auknum netárásum daganna fyrir og meðan á fundinum stendur. Þetta er það stór viðburður að illgjarnir aðilar láta þennan viðburð vart framhjá sér fara og eru tilbúnir að valda eins miklum usla og vandræðum með margskonar netárásum eins og hægt er. Það er samdóma álit þeirra aðila sem þekkja vel til í þessum málum að umtalsverðar líkur séu fyrir hendi á álagsárásum s.s. DDoS til að valda rofi á þjónustum. Einnig má búast við aukningu á varasömum tölvupóstum sem geta valdið vírussýkingum og gagna-gíslatöku (Randsomware). Það þarf oft ekki mikið til, hver man ekki eftir því þegar tyrkneskur hakkarahópur beindi spjótum sínum að íslenskum vefsíðum til að hefna fyrir slæma móttöku Íslendinga á tyrkneska landsliðinu og settu í gang DDoS árás á litla Ísland eftir landsleik Íslands og Tyrklands í fótbolta í júní 2019. Og svo reyndist þetta allt saman einn stór misskilningur hjá þeim. Sjálfsánægja með góða stöðu öryggismála getur verið varasöm. Hvað er öryggismenning og kúltúr og hvernig tryggjum við heildar öryggisstöðu fyrirtækisins? „Öryggismenning er mengi viðhorfa og gilda sem eru rótgróin í fyrirtækinu sem leiða oftast til þess að starfsmenn haga sér og starfa á þann hátt sem stuðlar að netöryggi.“ „Rétt eins og heilbrigð fyrirtækjamenning mun stuðla að framleiðni starfsmanna, vexti og varðveislu, bætir vel mótuð öryggismenning heildaröryggisstöðu fyrirtækisins.“ Það eru nokkrar leiðir til að byggja upp ígrundaða öryggismenningu. Almennt er kominn tími til að fyrirtæki hugi betur að öryggismenningu sinni og vinni að því að byggja upp árangursríka öryggisvitundaráætlun sem allir geta skilið og staðið að baki. Öryggisvitundar-þjálfun fær slæmt rapp. Starfsmenn óttast það ekki aðeins, heldur gera stjórnendur það líka. Öryggisvitund starfsmanna og stjórnenda eru oft lykilatriði í vörnum fyrirtækisins gegn net-glæpum. Kostnaður við netöryggis-brot er verulegur. Netglæpamenn miða á fyrirtæki með lélega öryggisstöðu og ómenntaðir notendur gætu verið hvati skaðlegrar netárásar. Fyrstu árásir byrja oft með því að notandi smellir á grunsamlegan hlekk eða viðhengi og eykst oft í stórt brot síðar. Að samþætta öryggisvitund í fyrirtækjamenningu mun byggja upp heildar öryggisþroska og uppskera jákvæðan árangur. Rétt eins og heilbrigð fyrirtækjamenning mun stuðla að framleiðni starfsmanna, vexti og varðveislu, bætir vel mótuð öryggismenning heildaröryggisstöðu fyrirtækisins. Mikilvægast er að það hvetur upplýsingatækni og notendur til að vinna saman að því að greina skaðlega virkni sem getur leitt til öryggisatviks. Hvað er öryggismenning? Öryggismenning er mengi viðhorfa og gilda sem eru rótgróin í fyrirtækinu sem leiða oftast til þess að starfsmenn haga sér og starfa á þann hátt sem stuðlar að netöryggi. Sterk öryggismenning viðurkennir að öryggi er starf allra - ekki bara upplýsingatækni. Fyrirtæki með góða öryggismenningu: samræma heildarmarkmið viðskipta við öryggi. stuðla að mikilvægi öryggis frekar en að líta á það sem byrði eða skyldu. innleiða bestu starfsvenjur í öryggismálum ofan frá hvetja til gagnrýninnar hugsunar, ekki ásakana og refsinga, þegar vandamál koma upp. Að byggja upp sterka öryggismenningu krefst átaks. Góð öryggismenning er ekki búin til úr einum atburði; það á sér djúpar rætur í stofnun og krefst þess vegna langtímaskuldbindingar og viðhalds. Hér eru nokkrar leiðir til að taka yfirvegaða, jákvæða nálgun á öryggismenningu og byggja upp öryggisþroska innan fyrirtækisins. Forðastu sjálfsánægju og hagræðingar til að ná árangri Því miður líta mörg fyrirtæki á öryggi sem bölvun og taka þá nálgun „við skulum bara komast í gegnum þetta, við erum í góðum málum“. Það leiðir aldrei til fyrirtækis sem er öruggt eða hamingjusamt og gefur venjulega til kynna að það séu einhver menningarleg vandamál utan upplýsingatækninnar og öryggis líka. Þegar þú tekur nálgun á öryggi sem sjálfsögðum hlut, án þess að velta þér mikið upp úr því, þá þýðir það venjulega að þú sért ekki einbeittur í því að gera stöðugar umbætur. Og almennt séð eru góðar líkur á því að brotið verði gegn fyrirtækinu á einhverjum tímapunkti. Gott netöryggi krefst þess að vera fyrirbyggjandi og mynda samfellda endurgjöf þar sem öryggisteymi mæla gögn, miðla gögnunum á áhrifaríkan hátt og finna lausn sem tekur mið af þeim upplýsingum. Fræða og hvetja notendur Mannleg mistök eru upphafið að mörgum netárásum. Auðvitað vilja notendur ekki vera ástæðan fyrir öryggisatviki - þeir gera venjulega mistök vegna skorts á menntun og þjálfun. Notendur smella á grunsamlega hlekki og viðhengi, þeir tengjast almennu þráðlausu interneti án VPN, eða þeir velja veik lykilorð eða geyma lykilorð sín á óöruggan hátt, venjulega vegna þess að fyrirtækið hefur ekki gefið þeim raunhæf ráð um hvað eigi að gera öðruvísi. Gefðu notendum skýrar leiðbeiningar um hvað á að gera - og hvað ekki - og hvers vegna. Það er mikilvægt að fylgja þessum leiðbeiningum. Að vera óljós um netöryggi eða að styðja ekki notendur með fræðslu og upplýsingatækni eða öryggisverkfærum sem þeir þurfa mun ekki stuðla að þroska í öryggisáætlun. Notendur ættu að vita afleiðingar ákveðinna aðgerða. Þú ættir að hjálpa notendum að skilja hvernig og hvers vegna „öryggi“, frekar en að gefa þeim tilskipanir án samhengis. Skilvirkt öryggisþjálfunarkerfi tryggir að starfsmenn hafi úrræði og þekkingu til að þekkja grunsamlega hegðun frá árásarmönnum. Þjálfun getur verið í formi þess sem passar best inn í fyrirtækjamenningu þína, hvort sem það er vikulegt fréttabréf, hópfundir eða gagnvirkar spurningakeppnir - því skemmtilegra og grípandi, því betra. Microsoft og fleiri aðilar bjóða upp á skilvirk öryggisþjálfunarkerfi. Verðlaunaðu góða öryggishegðun Öryggismenning er ekki byggð á einni nóttu. Bættu vitund inn í fyrirtækjamenningu og farðu lengra en hefðbundin þjálfunaráætlun til að hafa raunveruleg áhrif. Einn mikilvægur þáttur í þessu er að viðurkenna og umbuna notendum sem ástunda góða öryggishegðun. Hvað gerist til dæmis þegar notandi smellir á vef veiðar tengil? Er þeim refsað eða verðlaunað fyrir að taka eftir því? Fólk tekur mið af þessum blæbrigðum og þessir þættir stuðla að öryggisþroska og velgengni á stóran hátt. Metið öryggisverkfæri með þroska í huga Flestir framleiðendur öryggishugbúnaðar segja þér þetta ekki, en innleiðing öryggisvarna mun ekki sjálfkrafa byggja upp þroska inn í fyrirtæki þitt. Öryggisverkfæri eru oft bara þessi – „verkfæri“. Að innleiða öryggisvörn í blindni í þeirri von að fleiri viðvaranir gefi meiri vernd gegn netárásum mun sjaldan leiða til farsællar öryggismenningu. Hávær viðvaranir eða skýrslur stjórnenda leysa venjulega ekki öryggisforrit; þeir gefa þér oft takmarkaða sýn á heildar öryggisinnviði. Þess í stað munu leiðbeinandi úrbætur sem þú getur brugðist rétt við og lært af skila meiri árangri. Höfundur er formaður Félags rafeindatæknifyrirtækja og rekur eigið tölvuþjónustufyrirtæki H. Árnason ehf. Heimildir: Greinar frá Techtarget.com, InfosecIQ, Makeuseof.com og fleiri internet vefsíðum.
„Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun
Skoðun „Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Réttlæti hins sterka. Hvernig hinn sterki getur unnið nánast öll dómsmál Jörgen Ingimar Hansson skrifar
Skoðun Við sem lifum með POTS höfum verið yfirgefin af kerfinu Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurmódelið er skref í rétta átt – fyrir börnin og starfsfólkið Bozena Raczkowska skrifar
Skoðun Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir skrifar
Skoðun Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson skrifar
Skoðun Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn – réttur til réttrar meðferðar Pétur Maack Þorsteinsson skrifar
„Reykjavíkurleiðin“ – skref að sanngjarnara og stöðugra leikskólastarfi Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Hættið að þykjast standa með mannréttindum – hafnið nýju útlendingafrumvarpi Jón Sigurðsson Skoðun
Sterkari saman – geðheilsa er mannréttindi allra Halldóra Jónsdóttir,Halldóra Víðisdóttir,Júlíana Guðrún Þórðardóttir Skoðun