Hvatti þingmenn til að halda ekki áfram að setja met í málþófi Kjartan Kjartansson skrifar 9. september 2025 14:23 Halla Tómasdóttir forseti í pontu í þingsal við þingsetningu í dag. Vísir/Anton Brink Forseti Íslands hvatti þingheim til þess að láta af málþófi í ávarpi sínu við setningu Alþingis í dag. Það hvorki mætti né ætti að vera keppikefli Alþingis að halda áfram að setja met í málþófi. Þingmenn ættu að íhuga að breyta þingsköpum eða jafnvel stjórnarskrá vegna þess. Síðasta þing einkenndist af sögulegu málþófi stjórnarandstöðunnar til þess að stöðva frumvarp ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalda. Málþófinu lauk ekki fyrr en forseti Alþingis beitti lítt notuðu ákvæði þingskapa til þess að takmarka ræðutíma þingmanna og þvinga fram atkvæðagreiðslu um frumvarpið. Hart var deilt um ákvörðunina um að beita ákvæðinu sem hafði ekki verið virkjað um áratugaskeið. Stjórnarandstaðan sakaði ríkisstjórnina um andlýðræðisleg vinnubrögð og um að hefta málfrelsi hennar. Líkur eru á því að málþóf hefjist aftur á þingi á næstunni þar sem ríkisstjórnin hyggst leggja fram frumvarp um svonefnda bókun 35 á haustþingi. Miðflokksmenn héldu uppi málþófi um það á fyrra þingi. Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra, útilokaði ekki að ákvæði þingskapalaga yrði aftur beitt til að stöðva slíkt málþóf þegar hún kynnti þingmál stjórnarinnar í morgun. Halla Tómasdóttir, forseti, virtist taka afstöðu gegn málþófi almennt þegar hún ávarpaði þingmenn við setningu Alþingis í dag. Sagðist hún vonast til þess að þingmönnum bæri gæfa til þess að setja þingstörfunum skynsamlegan ramma sem tryggði í senn málfrelsi og framgang lýðræðisins í þeim málum þar sem ágreiningur væri mestur. „Hugsanlega er tímabært að hugleiða breytingar á þingskapalögum, jafnvel á stjórnarskránni. Það má og á ekki að vera keppikefli háttvirts Alþingis að halda áfram að setja met í málþófi. En um leið ber því skylda til að vera vettvangur fyrir heilbrigða og gagnrýna umræðu,“ sagði forsetinn. Skoðanakannanir um málþóf bentu til þess að það væri almennt óvinsælt. Þannig sögðust sextíu prósent svarenda í könnun í júní vilja að Alþingi setti sér reglur sem kæmu í veg fyrir það. Varaði við áhrifum djúpfalsana á traust í samfélaginu Virðing og traust voru grunnstefið í ávarpi forsetans. Harmaði hann hatramma orðræðu í samfélaginu, ekki síst á samfélagsmiðlum. Sérstaklega þyrftu þingmenn að gæta orða sinna þegar þær tækjust á þar sem þeir slægju tóninn fyrir aðra landsmenn um hvað mætti og hvað mætti ekki í orðræðunni. „Traust er grunnstoð heilbrigðis lýðræðis og sjálfs samfélagssáttmálans. Rýrnun þess ber að taka alvarlega,“ sagði Halla sem vísaði til dvínandi trausts til stofnana og lýðræðishefða. Gervigreindarbyltingin hefði heldur aukið vandann. Nú væru djúpfalsanir orðnar svo trúverðugar að tímabært væri að setja þeim eðlileg mörk áður en illa færi. Þá vektu ofskynjanir og háskaleg meðferð spjallmenna á staðreyndum ugg. Þingsetninguna og ræðu Höllu má sjá í myndbandinu að neðan. „Sumir sem tjá sig um þessi efni telja að best sé að trúa og treysta engu og engum. Því er ég ósammála. Það getur ekki verið rétta svarið. En hvernig getum við áfram rætt um og leyst stór og flókin úrslausnarefni í þessu umhverfi? Hvernig getum við tryggt að almenningur treysti stofnunum samfélagsins, fullyrðingum stjórnmálafólks, vitnisburði fjölmiðla, úrslitum kosninga? Hvernig greinum við á milli falsfrétta og sannleika?“ sagði forsetinn. Sundurlyndi væri það sem stæði fólki helst fyrir þrifum og ylli því stundum að einstaklingar ættu erfitt með að tala og vinna saman í þágu þjóðarinnar, jafnvel þeir sem deildu jafnan sömu grundvallarskoðunum. „Ábyrgðin á að slíkt samtal og samstarf blessist hvílir á okkur öllum, lýðræðislega kjörnum fulltrúum, ekki síst hér á Alþingi.“ Alþingi Forseti Íslands Tjáningarfrelsi Stjórnarskrá Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Gervigreind Halla Tómasdóttir Tengdar fréttir Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis Alþingi verður sett í dag og hefst þingsetningarathöfnin klukkan 13:30 með guðsþjónustu í Dómkirkjunni. Forseti Íslands, biskup Íslands, forseti Alþingis, ráðherrar og alþingismenn munu svo ganga fylktu liði til kirkjunnar úr Alþingishúsinu. Hægt verður að fylgjast með guðsþjónustu og þingsetningunni í beinni útsendingu í spilara að neðan. 9. september 2025 12:51 Mest lesið Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus Innlent Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Innlent Segir sorglega illa hafa verið haldið á hagsmunum flugsins Innlent Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Innlent Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent Grunuð um íkveikju í Nettó, Nytjamarkaðnum og eigin húsi Innlent Fleiri fréttir „Afar ólíklegt“ að Nadine taki slaginn í borginni fyrir Miðflokkinn Grunuð um íkveikju í Nettó, Nytjamarkaðnum og eigin húsi Segir borgina refsa foreldrum til að mæta rekstrarvanda Aflýsa verkfalli öðru sinni Umferðarslys á Fagradal og veginum lokað Segir sorglega illa hafa verið haldið á hagsmunum flugsins Umferðarteppa í Ártúnsbrekku vegna aftanákeyrslu Bein útsending: Verndum vatnið Víða vetrarfærð, Fjarðarheiði lokuð og björgunarsveitir aðstoða fólk í föstum bílum Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus „Vonbrigði hvað kom lítið út úr fundinum í gær“ Fangavörður rekinn fyrir að stela af fanga Óvissa á Grundartanga og flugumferðarstjórar funda Hafsteinn Dan tekur við formennsku í refsiréttarnefnd Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Ný samnorræn og baltnesk gervigreindarmiðstöð opnuð í dag „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Fleiri stöðugildi sjúkraþjálfara muni fara í skriffinnsku „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Samþykktu leiðtogaprófkjör hjá Viðreisn í Reykjavík Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Stöðva framleiðslu í álverinu á Grundartanga Sjá meira
Síðasta þing einkenndist af sögulegu málþófi stjórnarandstöðunnar til þess að stöðva frumvarp ríkisstjórnarinnar um hækkun veiðigjalda. Málþófinu lauk ekki fyrr en forseti Alþingis beitti lítt notuðu ákvæði þingskapa til þess að takmarka ræðutíma þingmanna og þvinga fram atkvæðagreiðslu um frumvarpið. Hart var deilt um ákvörðunina um að beita ákvæðinu sem hafði ekki verið virkjað um áratugaskeið. Stjórnarandstaðan sakaði ríkisstjórnina um andlýðræðisleg vinnubrögð og um að hefta málfrelsi hennar. Líkur eru á því að málþóf hefjist aftur á þingi á næstunni þar sem ríkisstjórnin hyggst leggja fram frumvarp um svonefnda bókun 35 á haustþingi. Miðflokksmenn héldu uppi málþófi um það á fyrra þingi. Kristrún Frostadóttir, forsætisráðherra, útilokaði ekki að ákvæði þingskapalaga yrði aftur beitt til að stöðva slíkt málþóf þegar hún kynnti þingmál stjórnarinnar í morgun. Halla Tómasdóttir, forseti, virtist taka afstöðu gegn málþófi almennt þegar hún ávarpaði þingmenn við setningu Alþingis í dag. Sagðist hún vonast til þess að þingmönnum bæri gæfa til þess að setja þingstörfunum skynsamlegan ramma sem tryggði í senn málfrelsi og framgang lýðræðisins í þeim málum þar sem ágreiningur væri mestur. „Hugsanlega er tímabært að hugleiða breytingar á þingskapalögum, jafnvel á stjórnarskránni. Það má og á ekki að vera keppikefli háttvirts Alþingis að halda áfram að setja met í málþófi. En um leið ber því skylda til að vera vettvangur fyrir heilbrigða og gagnrýna umræðu,“ sagði forsetinn. Skoðanakannanir um málþóf bentu til þess að það væri almennt óvinsælt. Þannig sögðust sextíu prósent svarenda í könnun í júní vilja að Alþingi setti sér reglur sem kæmu í veg fyrir það. Varaði við áhrifum djúpfalsana á traust í samfélaginu Virðing og traust voru grunnstefið í ávarpi forsetans. Harmaði hann hatramma orðræðu í samfélaginu, ekki síst á samfélagsmiðlum. Sérstaklega þyrftu þingmenn að gæta orða sinna þegar þær tækjust á þar sem þeir slægju tóninn fyrir aðra landsmenn um hvað mætti og hvað mætti ekki í orðræðunni. „Traust er grunnstoð heilbrigðis lýðræðis og sjálfs samfélagssáttmálans. Rýrnun þess ber að taka alvarlega,“ sagði Halla sem vísaði til dvínandi trausts til stofnana og lýðræðishefða. Gervigreindarbyltingin hefði heldur aukið vandann. Nú væru djúpfalsanir orðnar svo trúverðugar að tímabært væri að setja þeim eðlileg mörk áður en illa færi. Þá vektu ofskynjanir og háskaleg meðferð spjallmenna á staðreyndum ugg. Þingsetninguna og ræðu Höllu má sjá í myndbandinu að neðan. „Sumir sem tjá sig um þessi efni telja að best sé að trúa og treysta engu og engum. Því er ég ósammála. Það getur ekki verið rétta svarið. En hvernig getum við áfram rætt um og leyst stór og flókin úrslausnarefni í þessu umhverfi? Hvernig getum við tryggt að almenningur treysti stofnunum samfélagsins, fullyrðingum stjórnmálafólks, vitnisburði fjölmiðla, úrslitum kosninga? Hvernig greinum við á milli falsfrétta og sannleika?“ sagði forsetinn. Sundurlyndi væri það sem stæði fólki helst fyrir þrifum og ylli því stundum að einstaklingar ættu erfitt með að tala og vinna saman í þágu þjóðarinnar, jafnvel þeir sem deildu jafnan sömu grundvallarskoðunum. „Ábyrgðin á að slíkt samtal og samstarf blessist hvílir á okkur öllum, lýðræðislega kjörnum fulltrúum, ekki síst hér á Alþingi.“
Alþingi Forseti Íslands Tjáningarfrelsi Stjórnarskrá Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Gervigreind Halla Tómasdóttir Tengdar fréttir Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis Alþingi verður sett í dag og hefst þingsetningarathöfnin klukkan 13:30 með guðsþjónustu í Dómkirkjunni. Forseti Íslands, biskup Íslands, forseti Alþingis, ráðherrar og alþingismenn munu svo ganga fylktu liði til kirkjunnar úr Alþingishúsinu. Hægt verður að fylgjast með guðsþjónustu og þingsetningunni í beinni útsendingu í spilara að neðan. 9. september 2025 12:51 Mest lesið Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Innlent Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus Innlent Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Innlent „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Innlent Segir sorglega illa hafa verið haldið á hagsmunum flugsins Innlent Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Innlent Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun Innlent Gerðu árás á rússneska efnaverksmiðju í Bryansk Erlent Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Innlent Grunuð um íkveikju í Nettó, Nytjamarkaðnum og eigin húsi Innlent Fleiri fréttir „Afar ólíklegt“ að Nadine taki slaginn í borginni fyrir Miðflokkinn Grunuð um íkveikju í Nettó, Nytjamarkaðnum og eigin húsi Segir borgina refsa foreldrum til að mæta rekstrarvanda Aflýsa verkfalli öðru sinni Umferðarslys á Fagradal og veginum lokað Segir sorglega illa hafa verið haldið á hagsmunum flugsins Umferðarteppa í Ártúnsbrekku vegna aftanákeyrslu Bein útsending: Verndum vatnið Víða vetrarfærð, Fjarðarheiði lokuð og björgunarsveitir aðstoða fólk í föstum bílum Kettlingur í hættu vegna sprautunála og haldið í gíslingu af nágranna Kona í fjölbýlishúsinu talin brennuvargur en gengur laus „Vonbrigði hvað kom lítið út úr fundinum í gær“ Fangavörður rekinn fyrir að stela af fanga Óvissa á Grundartanga og flugumferðarstjórar funda Hafsteinn Dan tekur við formennsku í refsiréttarnefnd Klórar sér í kollinum yfir kvennaverkfallinu Hálfsdagslokun leikskóla skyndilega orðin að heilsdagslokun „Alvarlegt áfall á Grundartanga” sem beri að bregðast við hratt Ný samnorræn og baltnesk gervigreindarmiðstöð opnuð í dag „Það getur einhver verið að tæla barnið þitt fyrir framan þig“ Lýstu yfir hættustigi vegna flugvélar í vanda Fjölgun á þeim sem lögregla fylgir úr landi Skýrt ákall um heilsdagsverkfall á kvennafrídegi í ár Kynfræðsla ekki endilega forgangsatriði í fermingarfræðslu Fleiri stöðugildi sjúkraþjálfara muni fara í skriffinnsku „Þessi starfsemi er komin til að vera“ Samþykktu leiðtogaprófkjör hjá Viðreisn í Reykjavík Kannast ekki við gagnrýni á fegurðarsamkeppni ungmenna Ekki sé gagnlegt að etja Krabbameinsfélaginu og Ljósinu saman Stöðva framleiðslu í álverinu á Grundartanga Sjá meira
Bein útsending: Guðsþjónusta og setning Alþingis Alþingi verður sett í dag og hefst þingsetningarathöfnin klukkan 13:30 með guðsþjónustu í Dómkirkjunni. Forseti Íslands, biskup Íslands, forseti Alþingis, ráðherrar og alþingismenn munu svo ganga fylktu liði til kirkjunnar úr Alþingishúsinu. Hægt verður að fylgjast með guðsþjónustu og þingsetningunni í beinni útsendingu í spilara að neðan. 9. september 2025 12:51