Tíu síður af innihaldslitlum klisjum – ESB er töfralausn! Ole Anton Bieltvedt skrifar 31. október 2022 18:00 Þá er Samfylkingin búin að halda sinn landsfund og endurnýja sitt forystulið. Allt virðist þar gott, nema eitt; nýr formaður. Hún er eflaust velviljuð og væn, en fyrir mér einkennist framganga hennar og málflutningur af kokhreysti og einföldun flókinna og margþættra mála; af billegum klisjum. Ég vara að lesa stefnuræðuna, hér á Vísi, útprentuð tíu síður. Lítið bitastætt, og án þess að vilja vera dónalegur, verð ég að kalla þetta tíu síður af innihldslitlum klisjum. Það verður að kalla hlutina réttum nöfnum. Konan unga er full af sjálfumgleði og sjálfsöryggi, nokkur styrkur í því, kann töluvert fyrir sér í hagfræði, sem meira er þó sniðin að stórum og margbrotnum hagkerfum, BNA, en því íslenzka, og er hún er mest reynslulaus, og þar með kunnáttulítil, ekki bara um íslenzk þjóðfélagsmál heldur líka alþjóðastjórnmál. Undarlegt var það í dagskrá fundarins, að fyrst skyldi formaður kosinn, svo, næsta dag, skyldi hann gera grein fyrir stefnu sinni. Skyldi nýr formaður hafa fengið sama fylgi,alls 254 atkvæði, ef þessu hefði verið snúið við, eins og eðlilegt hefði verið? Kannske var þarna eitthvað í gangi, sem ekkert hefði breytt, einskonar múgsefjun. Heldur enginn bjarmi yfir því, að aðeins einn kandídat skyldi bjóða sig fram. Hér saknar undirritaður sérstaklega Dags B. Eggertssonar, en kannske hefur hann - eða aðrir - ekki treyst sér í slaginn við „þá útvöldu“, lausnarann, sem átti að vera, en ekki er. Það, sem hér hefur verið sagt, getur flokkast undir stór orð, og því skal rökstuðningur fylgja: Nýr formaður talar mikið um velferðarkerfið, „endurreisn þess“. Það vill nú svo til, að allir flokkar landsins vilja styrkja og bæta velferðarkerfið, og er þarna ekkert nýtt á ferðinni hjá formanni. Sósíalistar, Flokkur fólksins, Vinstri grænir og jafnvel Píratar, Viðreisn og Framsókn eru með svipaðar áherzlur í heilbrigðismálum, húsnæðismálum og samgöngumálum, en þetta eru þeir þrír málaflokkar, sem formaðurinn hefur tönnlast mest á. Á að heita realpólitík. Hvað þykist formaðurinn hafa þarna sérstakt fram að færa!? Í sannleika sagt hvarlar að undirrtuðum, að formaðurinn hafi lennt í röngum flokki; Sósíalistaflokkur Íslands hefði hentað betur. Formaðurinn fárast yfir tvölföldu heilbrigðiskerfi, en skilur ekki, að einkageirinn hefur stórlega styrkt heilbrigðiskerfið, gert það fjölbreyttara, tæknivæddara og aukið öruggi þess, auk þess, sem feykimiklir fjármunir hafa komið með einkaaðilum inn í heilbrigðiskerfið. Formaðurinn þykist ætla að styrkja þessa helztu málaflokka sína - sem, sem sagt, reyndar flestir aðrir eru þó með líka - með breyttri forgangsröðun útgjalda ríkisins. Hún þurfi að komast í fjármálaráðuneytið til þess. Mér vitanlega hefur hún þó enga grein gert fyrir því, hvað eða hvar hún ætlar sér að skera niður. Hvað er þar óþarft? Það væri fróðlegt að vita það. Fyrir undirritðum léttvægt snakk. Aðrar leiðir til að bæta og styrkja velferðarkerfið eru: Aukin skattheimta, auknar lántökur ríkissjóðs, lækkun útgjalda, aukin verðmætasköpun og/eða nýjar tekjur. Aukin skatttaka þjóðfélags og skattkerfis, sem hefur verið barið og lamið, til og frá, af mörgum stjórnmálaflokkum og ríkisstjórnum, nú síðustu 5 ár undir stjón Vinstri grænna, og hefur verið í mótun í marga áratugi, er langsótt leið og erfið. Stenzt fyrir undirrituðum ekki, enda komin að þolmörkum. Auknar lántökur eru heldur ekki góð leið, því þær þýða í reynd, að núverandi kynslóð vilji auka sína velferð með lántökum, sem lenda svo mikið á börnum og barnabörnum til greiðslu. Ekki mikil reisn yfir þeirri hugmynd, og akkúrat hér, má hæla Bjarna Benediktssyni, sem ekki er þó minn bezti vinur í pólitík, fyrir það, hvernig hann hefur fært niður skuldir ríkissjóðs á undanförnum árum og tryggt Íslendingum sterkari fjárhagsstöðu, en flestar vestrænar þjóðir njóta. Þessi sterka fjárhagsstaða ríkissjóðs gerði okkur kleift, að fjármagna heimsfaraldurinn án mikilla vandkvæða. Önnur áföll geta dunið yfir. Þessi lágskuldastefna tryggir líka, að vaxtakostnaður ríkissjóðs lækkar, og má nota það fé, sem þar losnar, einmitt til að bæta velferð. Lækkun útgjalda ríkissjóða er erfið leið og torsótt. Þar rekast menn á marga veggi. En ein leið til lækkunnar útgjalda ríkissjóðs, fyrirtækja landsins og almennings er þó greiðfær, ef menn sameinast um hana. Með inngöngu í ESB og upptöku Evru myndu vextir af lánum og skuldum stórlækka, kostnaður allur, þar sem lánsfjármagni er beitt, lækka, auk þess sem upptaka Evru myndi laða erlenda banka og smásölukeðjur til landsins, sem myndu keyra niður bankakostnað og smásöluverð, og, ekki sízt, myndu fjárfestar koma til landsins með stóraukið fjármagn, atvinnulífi og framsókn þess, nýsköpun, verðmætasköpun í landinu, til góðs. Þessa leið vill nýr formaður þó lítt sjá. Gerir hún þá í leiðinni lítið úr afstöðu sinna flokksmanna, en í skoðanakönnun sl. sumar voru 94% þeirra Samfylkingarmanna, sem afstöðu tóku, með ESB-aðild. Varðandi nýjar tekjur, hef ég bent á þá leið, sem Norðmenn fara, þar sem þeir munu frá 1. janúar 2023 taka leigu, afnota- eða auðlindagjald, fyrir afnot af sameiginlegum auðlindum norsku þjóðarinnar, en haf, land og loft, sem ekki er í séreign, verður þar nú skilgreint sem sameign þjóðarinnar. Helztu fiskeldisfyrirtæki í Noregi verða að greiða 40% auðlindagjald af eftir-skatts-hagnaði sínum, 20% til sveitarfélags og 20% til ríkis, frá næstu áramótum, og mun slík leiga verða útfærð á fleiri sviðum. Ekki virðist formaðurinn hafa fylgst mikið með þessu, hvað þá tileinkað sér þá stefnu, heldur fara meira undan í flæmingi, þegar auðlindamálin bera á góma. Það sama gildir um nýja stjórnarskrá, en helztu málin þar eru einmitt lögfesting þess, að auðlindirnar hér séu sameign íslenzku þjóðarinnar, og, að vægi atkvæða í landinu verði jafnað. Dýra-, náttúru- og umhverfisvernd virðist heldur ekki standa hátt skrifuð hjá nýjum formanni, sennilega hefur farið fram hjá henni, að viltum dýrum jarðar hefur fækkað um 70% síðustu fimmtíu árin, og hjá flestum, sem eitthvað vilja sjá og skilja, eru þetta stærstu mál okkar tíma. Hvernig á að skapa varanlega velferð, án þess að fast og alvarlega sé tekið á þessum grunnmálum!? Velferð jarðarinnar sjálfrar. 28-29. október voru því miður engir gæfudagur fyrir Samfylkinguna, né fyrir íslenzk stjórnmál, nema vera skyldi fyrir Viðreisn og Pírata. Evrópu- og stjórnarskrársinnar Samfylkingarinnar kunna nú að færa sig yfir til þeirra. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Evrópusambandið Samfylkingin Mest lesið Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson Skoðun Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir Skoðun Væri ekki bara hreinlegra að vísa manni úr landi? Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun „Þetta reddast“ og heilsan að húfi? Alexander Aron Guðjónsson,Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Nauðsyn námsgagna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvort er ánægjulegra, kynlíf eða verslunarleiðangur? Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Fást engin svör Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Mannréttindabrot á vinnumarkaði Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar Skoðun Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir skrifar Skoðun Gætum við verið betri hvert við annað? Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þar sem náttúran tapar Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Fjárfesting í háskólum Magnús Karl Magnússon skrifar Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Grímulaus grænþvottur Dofri Hermannsson skrifar Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium skrifar Skoðun Þegar sorgin bankar upp á Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Alzheimer - mennska og mildi Ragnheiður Ríkharðsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Sjá meira
Þá er Samfylkingin búin að halda sinn landsfund og endurnýja sitt forystulið. Allt virðist þar gott, nema eitt; nýr formaður. Hún er eflaust velviljuð og væn, en fyrir mér einkennist framganga hennar og málflutningur af kokhreysti og einföldun flókinna og margþættra mála; af billegum klisjum. Ég vara að lesa stefnuræðuna, hér á Vísi, útprentuð tíu síður. Lítið bitastætt, og án þess að vilja vera dónalegur, verð ég að kalla þetta tíu síður af innihldslitlum klisjum. Það verður að kalla hlutina réttum nöfnum. Konan unga er full af sjálfumgleði og sjálfsöryggi, nokkur styrkur í því, kann töluvert fyrir sér í hagfræði, sem meira er þó sniðin að stórum og margbrotnum hagkerfum, BNA, en því íslenzka, og er hún er mest reynslulaus, og þar með kunnáttulítil, ekki bara um íslenzk þjóðfélagsmál heldur líka alþjóðastjórnmál. Undarlegt var það í dagskrá fundarins, að fyrst skyldi formaður kosinn, svo, næsta dag, skyldi hann gera grein fyrir stefnu sinni. Skyldi nýr formaður hafa fengið sama fylgi,alls 254 atkvæði, ef þessu hefði verið snúið við, eins og eðlilegt hefði verið? Kannske var þarna eitthvað í gangi, sem ekkert hefði breytt, einskonar múgsefjun. Heldur enginn bjarmi yfir því, að aðeins einn kandídat skyldi bjóða sig fram. Hér saknar undirritaður sérstaklega Dags B. Eggertssonar, en kannske hefur hann - eða aðrir - ekki treyst sér í slaginn við „þá útvöldu“, lausnarann, sem átti að vera, en ekki er. Það, sem hér hefur verið sagt, getur flokkast undir stór orð, og því skal rökstuðningur fylgja: Nýr formaður talar mikið um velferðarkerfið, „endurreisn þess“. Það vill nú svo til, að allir flokkar landsins vilja styrkja og bæta velferðarkerfið, og er þarna ekkert nýtt á ferðinni hjá formanni. Sósíalistar, Flokkur fólksins, Vinstri grænir og jafnvel Píratar, Viðreisn og Framsókn eru með svipaðar áherzlur í heilbrigðismálum, húsnæðismálum og samgöngumálum, en þetta eru þeir þrír málaflokkar, sem formaðurinn hefur tönnlast mest á. Á að heita realpólitík. Hvað þykist formaðurinn hafa þarna sérstakt fram að færa!? Í sannleika sagt hvarlar að undirrtuðum, að formaðurinn hafi lennt í röngum flokki; Sósíalistaflokkur Íslands hefði hentað betur. Formaðurinn fárast yfir tvölföldu heilbrigðiskerfi, en skilur ekki, að einkageirinn hefur stórlega styrkt heilbrigðiskerfið, gert það fjölbreyttara, tæknivæddara og aukið öruggi þess, auk þess, sem feykimiklir fjármunir hafa komið með einkaaðilum inn í heilbrigðiskerfið. Formaðurinn þykist ætla að styrkja þessa helztu málaflokka sína - sem, sem sagt, reyndar flestir aðrir eru þó með líka - með breyttri forgangsröðun útgjalda ríkisins. Hún þurfi að komast í fjármálaráðuneytið til þess. Mér vitanlega hefur hún þó enga grein gert fyrir því, hvað eða hvar hún ætlar sér að skera niður. Hvað er þar óþarft? Það væri fróðlegt að vita það. Fyrir undirritðum léttvægt snakk. Aðrar leiðir til að bæta og styrkja velferðarkerfið eru: Aukin skattheimta, auknar lántökur ríkissjóðs, lækkun útgjalda, aukin verðmætasköpun og/eða nýjar tekjur. Aukin skatttaka þjóðfélags og skattkerfis, sem hefur verið barið og lamið, til og frá, af mörgum stjórnmálaflokkum og ríkisstjórnum, nú síðustu 5 ár undir stjón Vinstri grænna, og hefur verið í mótun í marga áratugi, er langsótt leið og erfið. Stenzt fyrir undirrituðum ekki, enda komin að þolmörkum. Auknar lántökur eru heldur ekki góð leið, því þær þýða í reynd, að núverandi kynslóð vilji auka sína velferð með lántökum, sem lenda svo mikið á börnum og barnabörnum til greiðslu. Ekki mikil reisn yfir þeirri hugmynd, og akkúrat hér, má hæla Bjarna Benediktssyni, sem ekki er þó minn bezti vinur í pólitík, fyrir það, hvernig hann hefur fært niður skuldir ríkissjóðs á undanförnum árum og tryggt Íslendingum sterkari fjárhagsstöðu, en flestar vestrænar þjóðir njóta. Þessi sterka fjárhagsstaða ríkissjóðs gerði okkur kleift, að fjármagna heimsfaraldurinn án mikilla vandkvæða. Önnur áföll geta dunið yfir. Þessi lágskuldastefna tryggir líka, að vaxtakostnaður ríkissjóðs lækkar, og má nota það fé, sem þar losnar, einmitt til að bæta velferð. Lækkun útgjalda ríkissjóða er erfið leið og torsótt. Þar rekast menn á marga veggi. En ein leið til lækkunnar útgjalda ríkissjóðs, fyrirtækja landsins og almennings er þó greiðfær, ef menn sameinast um hana. Með inngöngu í ESB og upptöku Evru myndu vextir af lánum og skuldum stórlækka, kostnaður allur, þar sem lánsfjármagni er beitt, lækka, auk þess sem upptaka Evru myndi laða erlenda banka og smásölukeðjur til landsins, sem myndu keyra niður bankakostnað og smásöluverð, og, ekki sízt, myndu fjárfestar koma til landsins með stóraukið fjármagn, atvinnulífi og framsókn þess, nýsköpun, verðmætasköpun í landinu, til góðs. Þessa leið vill nýr formaður þó lítt sjá. Gerir hún þá í leiðinni lítið úr afstöðu sinna flokksmanna, en í skoðanakönnun sl. sumar voru 94% þeirra Samfylkingarmanna, sem afstöðu tóku, með ESB-aðild. Varðandi nýjar tekjur, hef ég bent á þá leið, sem Norðmenn fara, þar sem þeir munu frá 1. janúar 2023 taka leigu, afnota- eða auðlindagjald, fyrir afnot af sameiginlegum auðlindum norsku þjóðarinnar, en haf, land og loft, sem ekki er í séreign, verður þar nú skilgreint sem sameign þjóðarinnar. Helztu fiskeldisfyrirtæki í Noregi verða að greiða 40% auðlindagjald af eftir-skatts-hagnaði sínum, 20% til sveitarfélags og 20% til ríkis, frá næstu áramótum, og mun slík leiga verða útfærð á fleiri sviðum. Ekki virðist formaðurinn hafa fylgst mikið með þessu, hvað þá tileinkað sér þá stefnu, heldur fara meira undan í flæmingi, þegar auðlindamálin bera á góma. Það sama gildir um nýja stjórnarskrá, en helztu málin þar eru einmitt lögfesting þess, að auðlindirnar hér séu sameign íslenzku þjóðarinnar, og, að vægi atkvæða í landinu verði jafnað. Dýra-, náttúru- og umhverfisvernd virðist heldur ekki standa hátt skrifuð hjá nýjum formanni, sennilega hefur farið fram hjá henni, að viltum dýrum jarðar hefur fækkað um 70% síðustu fimmtíu árin, og hjá flestum, sem eitthvað vilja sjá og skilja, eru þetta stærstu mál okkar tíma. Hvernig á að skapa varanlega velferð, án þess að fast og alvarlega sé tekið á þessum grunnmálum!? Velferð jarðarinnar sjálfrar. 28-29. október voru því miður engir gæfudagur fyrir Samfylkinguna, né fyrir íslenzk stjórnmál, nema vera skyldi fyrir Viðreisn og Pírata. Evrópu- og stjórnarskrársinnar Samfylkingarinnar kunna nú að færa sig yfir til þeirra. Höfundur er samfélagsrýnir og dýraverndarsinni.
Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Eiga íbúðir að vera heimili fólks eða fjárfestingarkostur og munaðarvara? Magnea Marinósdóttir skrifar
Skoðun Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson skrifar
Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason skrifar
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Af hverju vilja lyfjafyrirtæki ekki að lyfjahampur verði lögleiddur? Sigurður Hólmar Jóhannesson Skoðun
Sannleikurinn um Evrópusambandið V: 26 þjóðir hafa hafnað eigin gjaldmiðli, líka Þýzkaland með sitt ofursterka Mark Ole Anton Bieltvedt Skoðun