Af betri borg fyrir börn Árni Guðmundsson skrifar 10. desember 2022 14:00 „Þessar tillögur bera það með sér að við verndum framlínuþjónustuna, svo sem skóla- og velferðarmál og málefni þeirra sem höllustum fæti standa,“ sagði formaður borgarráðs í kvöldfréttum sjónvarps 30. nóvember um fjárhagsáætlun borgarinnar … og skar svo niður opnun félagsmiðstöðva fyrir unglinga um 16%, ásamt félögum sínum í borgarstjórn? Hvort vanþekking á mikilvægi félagsmiðstöðva eða viðhorf ráði för skal hér ósagt látið. Raunin er hins vegar sú að í verki er starfsemi félagsmiðstöðva í Reykjavík til fyrirmyndar. Markvisst starf sem byggir á góðri starfsskrá (sambærilegt plagg og námsskrár skólakerfisins) og hæfu starfstarfsfólki. Lykilatrið í starfsemi félagmiðstöðvanna er sjálfsefling ungmenna, virk þátttaka þeirra, reynslunám, lýðræðisleg vinnubrögð og mannréttindi. Í félagmiðstöðunum er hugað sérstaklega að því að virkja einstaklinga, ekki síst þá sem þurfa sérstaka hvatningu. Með markvissri starfsemi félagsmiðstöðva lágmarkar samfélagið áhættuþætti í umhverfi ungmenna. Starfið er forvarnarstarf í sinni tærustu mynd. Mikilvægt framlag félagsmiðstöðvanna í unglingamenningu hvers tíma verður aldrei metin til fjár og sú jákvæða ímynd sem gott félagsmiðstöðvarstarf gefur í nær samfélaginu (og reyndar samfélaginu öllu) gerir góð hverfi enn betri. Allar kannanir varðandi félagsmiðstöðvastarfið koma vel út, félagmiðstöðvar borgarinnar eru afar vel sóttar og hlutfall ungmenna sem þær sækja með því hæsta sem mælist. Samkvæmt niðurstöðum Rannsóknar og greiningar árið 2021 þá sækja rúmlega 50% ungmenna félagsmiðstöðvar reglulega. Rúmlega 95% + þeirra eru ánægð með félagsmiðstöðina, finnst þau hafa áhrif, fái tækifærir til þess að koma hugmyndum sínum á framfæri og framkvæma í félagmiðstöðinni. Þeim finnst starfsfólk veita þeim athygli og eru ánægð með aðbúnað og umhverfi. Ég hef víða farið og tekið þátt í mörgum alþjóðlegum rannsóknum á sviði æskulýðsmála. Ég hef hvergi séð eins góðar niðurstöður og hér er um ræðir. Það er engin tilviljun að einstakir starfþættir eins og Hinseigin félagsmiðstöðin hafi hlotið viðurkenningu Norrænu ráðherranefndarinnar á síðasta ári sem fyrirmyndarverkefni. Í gegnum covid faraldurinn mæddi mikið á félagsmiðstöðvum sem með öllum hugsanlegum ráðum og leiðum héldu starfseminni gangandi. Sú félagslega festa sem félagsstarfið skapar er mikilvægur þáttur í þroska og tilveru ungmenna. Eftir faraldurinn eru margar áskoranir. Langvarandi félagsleg einangrun hefur neikvæðar afleiðingar. Fyrir þessu finnur starfsfólk félagsmiðstöðvanna og í þessum ranni er verka að vinna. Auk þess er ýmislegt í umhverfi ungmenna um þessar mundir sem þarf meiri athygli. Aukið ofbeldi og óæskilegar hópamyndanir unglinga eru dæmi málefni sem taka þarf á. Í ný samþykktir fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar var með séraukatillögum samþykkt að skerða þjónustu félagasmiðstöðva um rúmar10 milljónir. Tillagan kynnt sem stytting opnunartíma um 15 mínútur. Að sögn til þess að koma til móts við útivistartíma, sem mér vitanlega hefur hvergi komið fram ósk um. 10 milljónir eru ekki miklir peningar í stóra samhenginu, en í litla samhenginu þ.e. fjárveitinga til félagsmiðstöðva eru þetta miklir peningar. Í verki þýðir þetta þjónustuskerðingu upp á 16% í unglingastarfinu. Ef dæmi er tekið um þá ágætu félagsmiðstöð Sigyn í Rimaskóla í Grafarvoginum þá er opnun fyrir 13-15 ára unglinga eftirfarandi; mánudagar kl. 19:30-22:00; miðvikudagar kl. 19:30-22:00 og föstudagar kl. 19:30-22:30. Samtals 8 klukkustundir á viku en verður með þessum „sparnaði“ borgarstjórnar einungis 6:45 klukkustundir sem er niðurskurður um 16%. Ef litið er til starfsemi fyrir yngri aldurhópa 10- 12 ára sem ekki skerðist þá er samt sem áður um tæplega 10% niðurskurð á þjónustu þessarar ágætu félagsmiðstöðvar að ræða. Það er ekki bara það að þetta sé bæði vont og rangt. Að taka félagsmiðstöðvarnar sérstaklega út fyrir sviga og skera niður umfram annað eru ömurleg skilaboð, sérstaklega til Reykvískra ungmenna og ekki síður til alls þess starfsfólks sem staðið hefur vaktina með sóma, sinnt starfi sínu af kostgæfni, mikilli fagmennsku við afar kerfjandi aðstæður. En í verki við afar lítinn skilning borgarstjórnar eins og þessi niðurskurður sýnir okkur svo dapurlega. Raunin er sú að opnunartími félagmiðstöðva er nú þegar of skammur og ætti að sjálfsögðu að vera mun lengri og víðtækari. Það er t.d. umhugsunarvert að leitarstarfi (útdeild) sé ekki starfrækt í tengslum við félagsmiðstöðvarnar? Þessar breytingar eru frá öllum sjónarhornum afar illa ígrundaðar. Reykvískir unglingar hverfa ekki kl 21:45 eins og excelskjöl borgarinnar virðast gera ráð fyrir, þau skunda heldur ekki beint heim, þau fara bara annað og oft þangað sem við viljum ekki að þau fari. Þetta er dapurt Hér er svo sannarlega rými til framfara. Ég skora eindregið á borgaryfirvöld að hætta við þessi áform. Spillum ekki því sem vel er gert. Gerum Reykjavík að betri borg fyrir börn. Höfundur er félagsuppeldisfræðingur og starfar á tómstunda- og félagsmálafræðibraut Menntavísindasviðs Háskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Börn og uppeldi Skóla- og menntamál Borgarstjórn Reykjavík Árni Guðmundsson Mest lesið Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Sjá meira
„Þessar tillögur bera það með sér að við verndum framlínuþjónustuna, svo sem skóla- og velferðarmál og málefni þeirra sem höllustum fæti standa,“ sagði formaður borgarráðs í kvöldfréttum sjónvarps 30. nóvember um fjárhagsáætlun borgarinnar … og skar svo niður opnun félagsmiðstöðva fyrir unglinga um 16%, ásamt félögum sínum í borgarstjórn? Hvort vanþekking á mikilvægi félagsmiðstöðva eða viðhorf ráði för skal hér ósagt látið. Raunin er hins vegar sú að í verki er starfsemi félagsmiðstöðva í Reykjavík til fyrirmyndar. Markvisst starf sem byggir á góðri starfsskrá (sambærilegt plagg og námsskrár skólakerfisins) og hæfu starfstarfsfólki. Lykilatrið í starfsemi félagmiðstöðvanna er sjálfsefling ungmenna, virk þátttaka þeirra, reynslunám, lýðræðisleg vinnubrögð og mannréttindi. Í félagmiðstöðunum er hugað sérstaklega að því að virkja einstaklinga, ekki síst þá sem þurfa sérstaka hvatningu. Með markvissri starfsemi félagsmiðstöðva lágmarkar samfélagið áhættuþætti í umhverfi ungmenna. Starfið er forvarnarstarf í sinni tærustu mynd. Mikilvægt framlag félagsmiðstöðvanna í unglingamenningu hvers tíma verður aldrei metin til fjár og sú jákvæða ímynd sem gott félagsmiðstöðvarstarf gefur í nær samfélaginu (og reyndar samfélaginu öllu) gerir góð hverfi enn betri. Allar kannanir varðandi félagsmiðstöðvastarfið koma vel út, félagmiðstöðvar borgarinnar eru afar vel sóttar og hlutfall ungmenna sem þær sækja með því hæsta sem mælist. Samkvæmt niðurstöðum Rannsóknar og greiningar árið 2021 þá sækja rúmlega 50% ungmenna félagsmiðstöðvar reglulega. Rúmlega 95% + þeirra eru ánægð með félagsmiðstöðina, finnst þau hafa áhrif, fái tækifærir til þess að koma hugmyndum sínum á framfæri og framkvæma í félagmiðstöðinni. Þeim finnst starfsfólk veita þeim athygli og eru ánægð með aðbúnað og umhverfi. Ég hef víða farið og tekið þátt í mörgum alþjóðlegum rannsóknum á sviði æskulýðsmála. Ég hef hvergi séð eins góðar niðurstöður og hér er um ræðir. Það er engin tilviljun að einstakir starfþættir eins og Hinseigin félagsmiðstöðin hafi hlotið viðurkenningu Norrænu ráðherranefndarinnar á síðasta ári sem fyrirmyndarverkefni. Í gegnum covid faraldurinn mæddi mikið á félagsmiðstöðvum sem með öllum hugsanlegum ráðum og leiðum héldu starfseminni gangandi. Sú félagslega festa sem félagsstarfið skapar er mikilvægur þáttur í þroska og tilveru ungmenna. Eftir faraldurinn eru margar áskoranir. Langvarandi félagsleg einangrun hefur neikvæðar afleiðingar. Fyrir þessu finnur starfsfólk félagsmiðstöðvanna og í þessum ranni er verka að vinna. Auk þess er ýmislegt í umhverfi ungmenna um þessar mundir sem þarf meiri athygli. Aukið ofbeldi og óæskilegar hópamyndanir unglinga eru dæmi málefni sem taka þarf á. Í ný samþykktir fjárhagsáætlun Reykjavíkurborgar var með séraukatillögum samþykkt að skerða þjónustu félagasmiðstöðva um rúmar10 milljónir. Tillagan kynnt sem stytting opnunartíma um 15 mínútur. Að sögn til þess að koma til móts við útivistartíma, sem mér vitanlega hefur hvergi komið fram ósk um. 10 milljónir eru ekki miklir peningar í stóra samhenginu, en í litla samhenginu þ.e. fjárveitinga til félagsmiðstöðva eru þetta miklir peningar. Í verki þýðir þetta þjónustuskerðingu upp á 16% í unglingastarfinu. Ef dæmi er tekið um þá ágætu félagsmiðstöð Sigyn í Rimaskóla í Grafarvoginum þá er opnun fyrir 13-15 ára unglinga eftirfarandi; mánudagar kl. 19:30-22:00; miðvikudagar kl. 19:30-22:00 og föstudagar kl. 19:30-22:30. Samtals 8 klukkustundir á viku en verður með þessum „sparnaði“ borgarstjórnar einungis 6:45 klukkustundir sem er niðurskurður um 16%. Ef litið er til starfsemi fyrir yngri aldurhópa 10- 12 ára sem ekki skerðist þá er samt sem áður um tæplega 10% niðurskurð á þjónustu þessarar ágætu félagsmiðstöðvar að ræða. Það er ekki bara það að þetta sé bæði vont og rangt. Að taka félagsmiðstöðvarnar sérstaklega út fyrir sviga og skera niður umfram annað eru ömurleg skilaboð, sérstaklega til Reykvískra ungmenna og ekki síður til alls þess starfsfólks sem staðið hefur vaktina með sóma, sinnt starfi sínu af kostgæfni, mikilli fagmennsku við afar kerfjandi aðstæður. En í verki við afar lítinn skilning borgarstjórnar eins og þessi niðurskurður sýnir okkur svo dapurlega. Raunin er sú að opnunartími félagmiðstöðva er nú þegar of skammur og ætti að sjálfsögðu að vera mun lengri og víðtækari. Það er t.d. umhugsunarvert að leitarstarfi (útdeild) sé ekki starfrækt í tengslum við félagsmiðstöðvarnar? Þessar breytingar eru frá öllum sjónarhornum afar illa ígrundaðar. Reykvískir unglingar hverfa ekki kl 21:45 eins og excelskjöl borgarinnar virðast gera ráð fyrir, þau skunda heldur ekki beint heim, þau fara bara annað og oft þangað sem við viljum ekki að þau fari. Þetta er dapurt Hér er svo sannarlega rými til framfara. Ég skora eindregið á borgaryfirvöld að hætta við þessi áform. Spillum ekki því sem vel er gert. Gerum Reykjavík að betri borg fyrir börn. Höfundur er félagsuppeldisfræðingur og starfar á tómstunda- og félagsmálafræðibraut Menntavísindasviðs Háskóla Íslands.
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir Skoðun
Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson Skoðun